Yemek planlamada ana ilke; beslenme bilgilerini uygulayarak, birey, aile ya da grupların iyi beslenmesini sağlamaktır. Sağlıklı beslenmenin temel ilkelerinden.

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
Sağlıklı Beslenme.
Advertisements

OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE BESLENME EĞİTİMİ
VELİLERE YÖNELİK SAĞLIKLI BESLENME EĞİTİMİ PROGRAMI
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Keçiören İlçe Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Şubesi
OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA BESLENME
HAMİLELİKTE BESLENME Dyt. Şerife ÖZDEMİR TAVLAN.
T. C. ANKARA VALİLİĞİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Eğitim Şube Müdürlüğü
OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARIN BESLENMESİ.
saĞLIKLI BESLENME NASIL OLMALI?
SAĞLIKLI VE DENGELİ BESLENME
HAZIRLAYANLAR HADİCE DEMİREL ZAFER DÜZGÜN DÜRDANE AYGÜL YUSUF YALÇIN
DENGELİ DÜZENLİ BESLENME
SAĞLIKLI BESLENME VE BİLİNEN YANLIŞLAR
AHMET NURİ ERİKOĞLU İLKOKULU ALIŞKANLIKLARININ KAZANDIRILMASI
OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARIN BESLENMESİ.
OKUL ÇAĞINDA ÇOCUK BESLENMESİ
YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
ESKİŞEHİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
NEVŞEHİR REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
SAĞLIKLI BESLENME.
İLKOKUL ÇOCUKLARINDA BESLENME
YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
Dengeli beslenmek için günlük alınacak besin grubu miktarları
SAKARYA CEVAT AYHAN FEN LİSESİ MART AYI AKŞAM YEMEĞİ MENÜSÜDÜR
BESLENMENİN ÖNEMİ
ANTALYA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Programlar Şubesi OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA BESLENME.
YETERLİ VE DENGELİ BESLENME BURSA SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
OKUL DÖNEMİNDE BESLENME
BESLENME REHBERİ 1.
DENGELİ VE DÜZENLİ BESLEN SAĞLIKLI BÜYÜ
Yemek Listesi NİSAN 2015 SABAH KAHVALTISI ÖĞLE YEMEĞİ
YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
SAĞLIKLI BESLENME.
OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARIN BESLENMESİ.
BAŞARIYI DESTEKLEYEN BESLENME PROGRAMI
BESİNLER VE TÜKETİMİ.
SAĞLIKLI BESLENME Adölesan Beslenmesi.
1-3 yaş grubu çocuklarda beslenme
YETERLİ DENGELİ BESLENME, OBEZİTEDEN KORUNMA VE FİZİKSEL AKTİVİTE
Beslenmenin ABC’si Dyt. Ece Köprülü.
DENGELİ VE DÜZENLİ BESLENME.
OKUL ÇAĞI DÖNEMİ VE SAĞLIKLI BESLENME
TÜRK MUTFAĞI Meşhur Türk Yemekleri
Sağlıklı Beslenme.
1 Rasim Ergene Ortaokulu Keşan / Edirne Bu sunum sunum adresinden alınmıştır.
EMZİKLİLİK DÖNEMİNDE BESLENME Muhammet Özgür DEMİR.
Yrd. Doç. Dr. TÜLAY KUZLU AYYILDIZ 2016
BESLENME VE DİYETETİKTE TEMEL KAVRAMLAR
SAĞLIKLI BESLENME.
Ezogelin Çorba, Hasanpaşa Köfte, Spagetti Makarna, Havuç Salatası,Muz
SAĞLIKLI BESLENME.
İLKÖĞRETİM ÇAĞI ÇOCUKLARINDA BESLENME
Defnem Anaokulu Temmuz Ayı Yemek Listesi
EYLÜL 2017 SABAH KAHVALTISI ÖĞLE YEMEĞİ İKİNDİ KAHVALTISI Salı
Defnem Anaokulu 2016 Aralık Ayı Yemek Listesi
Sağlıklı Beslenme.
MENÜ PAZARTESİ DOMATES ÇORBASI EKŞİLİ KÖFTE MAKARNA
Menü Planlama.
YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
OBEZİTE, SAĞLIKLI BESLENME VE FİZİKSEL AKTİVİTE
YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin her birinin yeterli miktarda alınması.
Yemek Listesi ARALIK 2017 SABAH KAHVALTISI ÖĞLE YEMEĞİ
Yemek Listesi OCAK 2018 SABAH KAHVALTISI ÖĞLE YEMEĞİ
03/10/2016 S-Mini Sandviç,Beyaz peynir,Siyah Zeytin, Domates,Süt
YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
SAĞLIKLI BESLENME.
İLKOKUL ÇOCUKLARINDA BESLENME
EYLÜL 2018 SABAH KAHVALTISI ÖĞLE YEMEĞİ İKİNDİ KAHVALTISI
Sunum transkripti:

Yemek planlamada ana ilke; beslenme bilgilerini uygulayarak, birey, aile ya da grupların iyi beslenmesini sağlamaktır. Sağlıklı beslenmenin temel ilkelerinden birisi her öğünde dört temel yiyecek grubunun da bulunmasıdır.

D ÖRT TEMEL BESIN GRUBU ŞUNLARDıR  Süt ve Türevleri, Et, Yumurta, Kuru baklagil  Taze Sebze ve Meyveler  Tahıl ve Türevleri  Yağlar ve Şekerler

.

1. S ÜT VE TÜREVLERI  Süt, yoğurt, ayran, peynir, süttozu, çökelek dondurma, sütlü tatlılar…  Kalsiyum ve fosforun en iyi kaynağıdır.  İyi kaliteli protein içerirler.  Demir ve C vitamini yönünden çok yetersizdir.  A vitamini çeşitli B grubu vitaminleri mineraller yönünden önemlidirler.

E T, Y UMURTA, K URU B AKLAGILLER  Sığır, koyun, kümes hayvanları, tavşan ve av hayvanlarının etleri, balık ve öteki su ürünleri  Yumurta  Her türlü kuru baklagiller (fasulye, nohut, mercimek, bakla, börülce…)  Fındık, ceviz, fıstık, susam, badem, çekirdek gibi yağlı tohumlar  En önemli özellikleri proteince zengin olmalarıdır.

2. S EBZE VE M EYVELER  Vitamin, mineral ve selüloz bakımından iyi kaynaktır.  Yeşil, sarı ve turuncu sebze meyveler A vitaminin ön maddesi karotenlerce zengindir  Yeşil yapraklı sebzeler, B grubu vitaminlerinin çoğu ve C-K ve E vitaminlerince zengindir  Demir ve Kalsiyumun karşılanmasında az da olsa katkı sağlarlar  Bağırsakların çalışmasını düzenlerler  Protein oranı ve enerji değeri düşüktür

3. TAHıL VE TÜREVLERI  Buğday, mısır, pirinç, arpa, yulaf ile bunlarla yapılan ekmek, bulgur, şehriye, irmik tahıl grubuna girer.  Karbonhidratça çok zengindir.  Bulunan proteinin kalitesi çok düşüktür.  Kepeği ve embriyosu alınmamış tahıllarda B grubu vitaminlerinin bir kısmı ile bazı mineralleri de bulunur.  Tahılın kepeği posa yönünden çok zengindir.  C ve A vitaminleri bulunmaz.  Ucuz enerji kaynağıdır.

4. Y AĞLAR VE ŞEKERLER  Yağlar, zeytin, şeker, bal, pekmez, reçel, tahin helvası, pasta ve çikolata bu gruba girer.  Enerji değerleri çok yüksektir.  Enerji ihtiyacı arttıkça diyette yağ, şeker ve tatlıların miktarı arttırılır.

YEMEK PLANLAMA Yemek Planlama İlkeleri

. Yemek planlamada ana ilke; beslenme bilgilerini uygulayarak, birey, aile ya da grupların iyi beslenmesini sağlamaktır. Bunun için de,

1. İyi beslenmeyi sağlayacak çeşit ve miktardaki besinlerin belirlenmesi; Besin ihtiyaçları yaş, cinsiyet, aktivite ve özel durumlara (emzikli, hamile, yaşlı, hasta vb.) göre tespit edilir.

2. Besinlerin Satın Alınması  Tahıl, süt ve et grubu olmak üzere tüm gruplardan besin satın alınmalıdır.  Günlük alınması gereken besinler hariç, diğerleri çeşidine göre haftalık veya aylık alınmalıdır.  Aynı ya da yakın fiyatla seçilen besinlerin kalitelisi seçilmelidir.  Bozuk ve çürük besinler ucuz diye tercih edilmemelidir.

3.Besinlerin, sağlık ve ekonomik kurallara uygun olarak saklanması, hazırlanması, pişirilmesi  Uzun süre saklanabilen besinler ucuz mevsimlerde alınmalı ve uygun ortamlarda saklanmalıdır.  Tarhana, reçel, salça, kurutma, kavurma yapılmalıdır.  Besinler, ucuz ve bol bulunan pazarlardan, toptancılardan alınmalıdır.

4. Sağlık, beslenme ve temizlik kurallarına uyulmalı

5.Amaca uygun çeşit, miktar ve kalitede araç ve gereç seçilmeli

6. Beslenme alışkanlıkları, zevkleri ve çevre düzeni dikkate alınmalı

7. Meyve ve sebzelerin bol bulunduğu aylara ait çizelgeleri hazırlanmalı

8. Yemek listesi düzenlenirken bireyi zararlı alışkanlıklardan caydırıcı, iyilerini pekiştirici ve yeni alışkanlıklar kazandırıcı uygulamalara yer verilmelidir.

Günlük Yemek Listesi Düzenleme

G ÜNLÜK YEMEK LISTESI DÜZENLERKEN A. Birinci (Esas) yemek: Yemek listesi düzenlenirken ilk olarak et, yumurta ve kuru baklagil grubundan yapılan yemekler belirlenir. B. İkinci Yemek: İkinci yemek, birinci yemeğe göre değişmek üzere, tahıl ya da sebze yemeklerinden seçilir. C. Üçüncü Yemek: Üçüncü yemek de birinci ve ikinci yemeğe göre seçilir.

1.Gün2. Gün3. Gün  Etli Kuru Fasulye  Pirinç Pilavı  Kayısı Hoşafı  Fırın Tavuk  Pirinç Pilavı  Salata  Sebzeli Güveç  Pirinç Pilavı  Üzüm Hoşafı Menü Hazırlarken Önceki ve Sonraki Günlere Dikkat Edilmesi Gerekmektedir.

Yiyeceklerin özelliklerine göre birbirlerine uyumlu gruplar halinde sıralanmalarına “menü” denir.

Sabah Kahvaltısı 1. grup2. grup3. grup4. grup 5. gr SütZeytinPortakalÇayEkmek PeynirPekmezElmaMeyve SuyuPoğaça YumurtaBalŞeftaliÇorbalarSimit ? ÇökelekReçelÜzümSüt ?Gözleme ? Salam,SucukYağDomatesYufka SosisBiberLavaş

Öğle ve Akşam Yemekleri 1. Birinci (Ana) Yemek 2. İkinci Yemek 3. Üçüncü Yemek

Birinci (Esas) Yemek Listesi= Etli y BÜYÜK/KÜÇÜK PARÇA ET YEMEKLERİKÖFTELER  Kuzu/Koyun Haşlama-Kapama-Kızartma  Söğüş  Tas Kebap  Şehriyeli Güveç  Çoban Kavurma  İzmir Köfte  Fırın Köfte  Çiftlik Köfte  Terbiyeli Köfte ETLİ SEBZE YEMEKLERİTAVUKLAR  Etli Türlü (Yaz-Kış)  Karnıyarık  Kıymalı Bezelye-Karnabahar-Ispanak  Etli Taze Fasulye-Bamya  Musakka  Haşlama Tavuk  Fırında Tavuk  Sebzeli Tavuk  Tavuk Kızartma ETLİ KURUBAKLAGİL YEMELERİBALIKLAR  Etli Nohut  Kuru Fasulye  Barbunya  Fırında Balık  Balık Buğulama  Balık Tava ETLİ DOLMA VE SARMALAR  Kabak Dolma  Biber Dolma  Domates Dolma  Patlıcan Dolma  Karışık Dolma  Lahana Sarma  Yaprak Sarma

ÇORBALARBÖREKLER  Tarhana  Mantar çorba  Pirinç Çorba  Ezogelin Çorba  Kıymalı Tepsi Böreği  Ispanaklı Börek  Talaş Böreği  Su Böreği PİLAVLARZEYTİNYAĞLI DOLMA VE SARMALAR  Pirinç Pilavı  Şehriyeli –Domatesli Pirinç Pilavı  Bulgur Pilavı  Nohutlu Pilav  Zeytinyağlı Biber Dolma  Zeytinyağlı Patlıcan Dolma  Zeytinyağlı Yaprak Sarma  Zeytinyağlı Lahana Sarma ZEYTİNYAĞLI SEBZE YEMEKLERİ ZEYTİNYAĞLI KURUBAKLAGİL YEMEKLERİ  Zeytinyağlı Bakla  Zeytinyağlı Pırasa  Zeytinyağlı Taze Fasulye  İmambayıldı  Karnabahar Kızartma  Biber Kızartma  Karışık Kızartma  Zeytinyağlı Barbunya  Zeytinyağlı Kuru Fasulye(Pilaki) MAKARNALAR  Fırın Makarna  Peynirli Makarna  Soslu Makarna İkinci Yemek: Listesi:Ç,P,B,Zy

Üçüncü Yemek Listesi: S,T,M,K SALATALARTATLILAR  Domates Salata  Havuç Salata  Karışık Salata  Çaban Salata  Patlıcan Salata  Patates Salata H amur Tatlıları  Kadayıf  Lokma Tatlısı  Şekerpare  Revani  Yoğurt Tatlısı  Baklava Sütlü Tatlılar  Muhallebi  Sütlaç  Keşkül  Kazandibi Helvalar  İrmik Helvası  Un Helvası  Tahin Helvası Meyveli Tatlılar  Ayva Tatlısı  İncir Tatlısı  Kabak Tatlısı Diğer Tatlılar  Aşure  Pelte KOMPOSTO VE HOŞAFLAR  Çilek Komposto  Vişne Komposto  Ayva Komposto  Şeftali Komposto  Kuru Kayısı Hoşafı  Kuru Erik Hoşafı MEYVELERDİĞERLERİ  Tüm Meyveler  Yoğurt  Cacık  Ayran

 Pilav, makarna, börek yanına tatlı verilmemelidir. ??  Etli sebze yemekleri ve etli dolmalar yanına; zeytinyağlı sebze  yemekleri veya zeytinyağlı sarmalar verilmemelidir. ??  Zeytinyağlı sebze yemeklerinin yanında salata verilmemelidir.??  Balık verildiğinde yanına her ikisi de üçüncü gruptan olan tatlı ve salata verilebilir.??  Etli dolma veya sarmaların yanına pilav veya makarna verilmemelidir.??

SABAHÖĞLEAKŞAM 1  Süt  Yeşil Zeytin  Bal-Yağ  Ekmek  Fırın Köfte  Şehriye Pilavı  Erik komposto  Ekmek  Kıymalı Patates  Peynirli Makarna  Portakal  Ekmek 2  Çay  Siyah zeytin  Peynir  Ekmek  Bahçıvan Kebap  Pilav/ yoğurt  Aşure  Ekmek ?  Un Çorba  Kadınbudu Köfte  Karışık Salata  Yoğurt 3  Çay  Kayısı reçeli-Yağ  Yumurta  Ekmek  Çiftlik Köfte  Pirinç Pilavı  Marul Salata  Ekmek ?  Şehriye Çorba  Etli Türlü  Hanımgöbeği  Ekmek ? 4  Çay  Peynir  Çilek reçeli-Yağ  Ekmek  Etli Nohut  Bulgur Pilavı  Cacık(Kıvırcık)  Ekmek  İzmir Köfte  Peynirli Tepsi Böreği  Komposto  Ekmek 5  Süt  Yeşil zeytin  Vişne reçeli-Yağ  Ekmek  Etli bezelye  Fırın makarna  Elma komposto  ekmek  Düğün çorba  Macar gulaş  Tel kadayıf  ekmek 6  Çay  Yumurta  Siyah zeytin  Ekmek  Fırında tavuk  İç Pilavı  Yoğurt  Ekmek  Sebze Çorbası  Etli Yaprak Sarma  Tel kadayıf  Ekmek 7  Süt  Yeşil zeytin  Çilek Reçeli ekmek  Ekmek  Bahçıvan Kebap  Fırın Makarna  Ayva Komposto  ekmek  Mercimek Çorba  Etli Kış Türlüsü  Tahin Helva  Ekmek Haftalık Örnek Yemek Listesi

D ÖRT GRUP BESIN MADDESININ PORSIYON DEĞERLERI Süt ve Türevlerinin Ortalama Porsiyon Ölçüleri  Süt, Yoğurt: 1 orta boy su bardağı ( g)  Ayran: 2 orta boy su bardağı ( g)  Peynir, çökelek: 2 kibrit kutusu büyüklüğünde (50- 60g)  Muhallebi, sütlaç: 2 küçük kase ya da 1 büyük kase

Et, yumurta ve kuru baklagil grubunun ortalama porsiyon ölçüleri  Etler ve su ürünleri: Kemiksiz 90g, kemikli 180g  Köftelerde: 60-70g  Etli yemeklerde et: 30-40g (kemiksiz)  Pirzola, köfte: 3- 4 parça (büyüklüğüne göre)  Kuşbaşı: 4-5 parça  Yumurta: 2 adet (100g)  Kuru baklagil yemeği: 1 tabak (çiğ 60g baklagil)  Kuru baklagil çorbası: 2 çorba tabağı(2 su bardağı)  Etli sebze yemeği: 1 tabak (1 su bardağı)  Etli kuru baklagil yemeği: 2 tabak (2 su bardağı)

………………………………………………… Taze Sebze ve Meyvelerin Ortalama 1 Porsiyonluk Miktarları Şöyledir:  Bir adet orta boy sebze ve meyve (90-100g) bir porsiyondur: elma, armut, şeftali, havuç, domates, portakal vb.  1 tabak sebze yemeği ( kepçe kadar), çiğ olarak g (kıyılmış 1 su bardağı) kadarı 1 porsiyondur: ıspanak, lahana, karnabahar,pırasa, pazı gibi sebzeler. (1 kg sebze 5-6 poorsiyon)  1 tabak salata, 4-5 yaprak marul. 3-4 yeşil biber, 2-4 dolmalık biber birer porsiyondur. (kıyılmış 1 su bardağı kadar)

. Tahıl ve Türevlerinin Ortalama 1 Porsiyonluk Miktarları Şöyledir:  Ekmek. Orta büyüklükte 1 dilim (1 parmak kalınlığında ve 50 g kadar)  Pilav, makarna: 1-2 servis kaşığı (50-60g çiğ)  Tepsi böreği: 1- 2 dilim (10cm²) kadar  Sigara böreği : 3-4 adet  Tahıl çorbaları: 1 su bardağı (2 kepçe) kadar  Bisküvi: 3-5 adet

S UDA P IŞIRME S ıRASıNDA Ç EŞITLI B ESINLERDE O RTALAMA V ITAMIN K AYBı (%) BESİNTiamin B1 Riboflavin B2 Niasin B3 C vit Et……………………… Yumurta………………. Tahıl…………………… Kuru baklagil………… Sebze (yeşil yapraklı) Domates………………. Patates ……………

Y EMEK P LANLAMA VE G ÜNLÜK Y EMEK L ISTESI D ÜZENLEMEDE D IĞER E SASLAR 1. Önce, besin gruplarına göre haftalık yiyecek listesi hazırlanmalıdır. 2. Besinleri hazırlama, yıkama, pişirme, bekletme ya da saklama sırasında besin kaybını en aza indirici yöntemler uygulanmalıdır.

. 3. Yemek ve yiyecekler zararlı ve hastalık yapıcı etkenlere karşı korunmalı, serin ve kapalı yerlerde bekletilmelidir. 4. Yemeklerin hazırlanması, pişirilmesi ve dağıtımında porsiyon ölçüleri esas alınmalıdır. 5. Bir günlük ve öğünlük yemekler, maliyet, yapım zorluğu ve besin değeri yönünden dengeli ve uyumlu olmalıdır. 6. Yiyecek ve yemekler arasında; görünüş, renk, yapı, kıvam, lezzet, sıcak-soğuk yenmesi gibi özellikleri yönünden uyum sağlanmalıdır.

. 7. Yemek listesi düzenlerken, aile bireylerinin istek ve görüşleri dikkate alınmalıdır. 8. Öğündeki yemek sayısı arttıkça porsiyonlar küçültülmelidir. 9. Gebelik, emziklilik gibi özel durumlarda, çocukluk çağında genel ilkeler doğrultusunda yemek listesine gerekli ekler yapılmalıdır.

S ONUÇ OLARAK Besinlerin İçerdiği Besin Öğelerinin Miktarı:  Besin kaynağının türüne  Yetiştirildiği toprağa  Bakımına  Beslenmesine  Üretiminden tüketimine dek besine uygulanan işlemlere bağlıdır.

1. (…)Yiyeceklerin özelliklerine göre birbirlerine uyumlu gruplar halinde sıralanmalarına menü denir. 2. (…) Kahvaltı planlarken, reçel, bal, pekmez- yağ tek yiyecek olarak düşünülür. 3. (…) Etli sebze yemekleri 2. grup yemeklerde yer alır. 4. (…) Zeytinyağlı yaprak sarma 1. grup yemeklerde yer alır. 5. (…) Balık verildiğinde yanına her ikisi de üçüncü grup olan yemeklerden olmasına rağmen, salata ve tatlı verilebilir. 6. (…) Menü haftalık, aylık ya da yıllık olarak hazırlanabilir. 7. (…) Zeytinyağlı sebze yemeklerinin yanında salata verilmemelidir. D D Y D D D Y