MEKTUP. “ İlm kesbiyle pâye-i rif´at Ârzû-yı muhâl imiş ancak Aşk İmiş her ne var âlemde İlm bir kîyl ü kâl imiş ancak." Fuzuli ( Bilim ile yüksek makamlara.

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
DÜZYAZI TÜRLERİ MAKALE DENEME SOHBET FIKRA
Advertisements

YAZILI ANLATIM ÜRÜNLERİ
TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI
METİNLERİN SINIFLANDIRILMASI
Zeynep Lal Kırmızyeşil 11C
Tanımı Özellikleri Konuyla İlgili Sorular
Günlük Betsi Levi 11-c.
CUMHURİYET DÖNEMİNDE ÖĞRETİCİ METİNLER
BİYOGRAFİ- OTOBİYOGRAFİ Doruk Dİlek Serhan Yüce
Dil ve Anlatım Performans Ödevi Ela Başaran Gülden Karademir
ANI Öykü Özfırat 11D.
SERVET-İ FÜNUN DÖNEMİ.
Öykü ( Hikaye ).
GARİP AKIMI (I. YENİ).
DİLEKÇE NASIL YAZILIR?.
Servet-i Fünun Dönemi Gezi Yazısı
MEKTUP.
SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATI
MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİNDE ÖĞRETİCİ METİNLER
Performans Ödevi Ders : Dil ve Anlatım Konu : Makale (Makale Nedir?Makale Çeşitleri Nelerdir ? Makalenin Özellikleri) Öğrenci Bilgileri İsim: Burak.
ANI TÜRÜ Esra Gürçay.
TÜRKÇE / Düşünce Yazıları (Günlük-Mektup)
TÜRKÇE / Düzyazı Türleri
CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI
MAKALE.
CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI
Konu : DÜZYAZI TÜRLERİNDEN MASAL – ANI – HİKAYE - ROMAN
Edebi Tür Olarak Mektup
Tanzimat dönemi öğretici metinler
HÜSEYİN CAHİT YALÇIN ( )
BİYOGRAFİ Sanatta, bilimde, politikada veya başka alanlarda tanınmış kişilerin yaşamlarını anlatan yazı türüne biyografi (yaşam öyküsü) denir. "Biyografi"
TANZİMAT DÖNEMİNDE ÖĞRETİCİ METİNLER
GÜNLÜK (GÜNCE)
ÖĞRENCİ ; -BÜŞRA YILDIRIM -10/E -425
GEZİ YAZISI GEZİ YAZISI.
SERKAN ERDOĞAN TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENİ
SELÇUK TÜREYEN SELÇUK TÜREYEN DERİNCE 19 MAYIS ANADOLU LİSESİ UZMAN TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI ÖĞRETMENİ.
HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR ( ) Naturalizm’in temsilcisidir. Ahmet Mithat geleneğini sürdürür. Dili sadedir. Kahramanlarını çevrelerinin.
KOMPOZİSYON TANIMI:  Farklı parçaları, uyumlu ve düzenli şekilde bir araya getirmeye Kompozisyon denir.
Mehmet ÖZ / Türk Dili ve Edebiyatı Öğreetmeni
Servet-İ fünun edebİyatI
Düşünceye Dayalı Ve Konusunu Yaşamdan Alan Yazı Türleri
YAZI TÜRLERİ.
YAZI TÜRLERİ GURBET DUYMUŞ
Metinlerin Sınıflandırılması
Anlatım Türleri Betimleyici Anlatım Öyküleyici Anlatım
  Bir görüşü savunmak, bir düşünceyi kanıtlamak veya bilgi vermek amacıyla yazılan yazılara makale diyoruz.  Makale bir gazete yazısıdır.  Gazete.
YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU ( )
MEKTUP.
Selanik’te yaşadığı yıllarda şiire başlamış, sonraları Agah Kemal takma adıyla Servet-i Fünun’u destekleyen yazılar kaleme almıştır. Sonraki yıllarda.
Konu : DÜZYAZI TÜRLERİNDEN MASAL – ANI – HİKAYE - ROMAN
GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT GÜZEL SANATLAR İÇİNDE EDEBİYATIN YERİ
Hikaye.
CUMHURİYET DÖNEMİNDE ÖĞRETİCİ METİNLER DENEME. GENEL ÖZELLİKLER 1.Öğretici metinle bakımından Cumhuriyet döneminde büyük ilerlemeler kaydedilmiştir 2.Cumhuriyet.
Türk Edebiyatında Anı Ve Anı Türünde Yazılan Önemli Eser Ve Yazarları * * * *
TANZİMAT EDEBİYATI’NIN OLUŞUMU
Ad-Münevver Soy Ad-Topaloğlu No-3412 Sınıf-9/M Ders-Türk Dil Ve Edebiyatı Konu-Makale Öğretmen-Okşan Kaynak-İnternet.
SOHBET (SÖYLEŞİ) Bir yazarın, kişisel görüş ve düşüncelerini fazla derinleştirmeden, okuyucusuyla konuşuyormuş gibi içten bir hava içinde yazdığı yazılara.
MAKALE. Herhangi bir konuda bilgi vermek, bir gerçeği ortaya koymak, bir tezi kanıtlamak veya bir düşünceyi savunmak amacıyla kaleme alınan ve temel öğesi.
Edebiyat,sanat,siyaset,ticaret,spor gibi alanlarda başarılı olan; insanlık adına faydalı işlerde bulunan insanların hayatlarının.
ANI Bir kimsenin başından geçen ya da kendi, döneminde ortya çıkan olay ve olguları Gözlemlerine, bilgilerine dayanarak anlattığı yazı türüdür.
YAHYA KEMAL BEYATLI ( ). Selanik’te yaşadığı yıllarda şiire başlamış, sonraları Agah Kemal takma adıyla Servet-i Fünun’u destekleyen yazılar kaleme.
BİYOGRAFİ Sanatta, bilimde, politikada veya başka alanlarda tanınmış kişilerin yaşamlarını anlatan yazı türüne biyografi (yaşam öyküsü) denir. "Biyografi"
Alt Başlık. ELEŞTİRİ NEDİR?  Şiir, tiyatro, hikâye, roman, resim, heykel, film gibi bir sanat veya düşünce eserinin, zayıf ve güçlü yönleri göz önünde.
( ) HAYATI Yakup Kadri Karaosmanoğlu, 1889 yılında Mısır’ın Kahire şehrinde doğmuştur. Sanat hayatına Fecriati topluluğunda başlayan sanatçının,
Biyografi.
SOHBET (SÖYLEŞI). SOHBET NEDIR?
Sohbet (Söyleşi).
Mektup Nasıl Hazırlanır? Attila ZORBEY 4-E 309.
Öykü ( Hikaye ). Gerçekleşmiş ya da gerçekleşmesi mümkün olayların kişi, zaman ve mekâna bağlı olarak farklı bir kurguyla anlatılmasına "öykü (hikâye)"
Sunum transkripti:

MEKTUP

“ İlm kesbiyle pâye-i rif´at Ârzû-yı muhâl imiş ancak Aşk İmiş her ne var âlemde İlm bir kîyl ü kâl imiş ancak." Fuzuli ( Bilim ile yüksek makamlara erişmek Gerçekleşmeyecek hayal imiş Dünyada her ne var ise kaynağı aşk imiş İlim ise koca dedikodudan ibaret imiş. )

Birbirinden ayrı yerlerde bulunan kişi veya kurumlar arasında özel veya resmî haberleşmeyi sağlayan yazı türüne mektup denir. Mektuplar kullanılış amaçlarına göre şu gruplara ayrılır: 1- Özel mektuplar a- Edebi Nitelik Taşımayan Özel Mektup b- Edebi Nitelik Taşıyan Özel Mektup c- Tebrik, davetiye, teşekkür, taziye, telgraf 2- İş mektupları 3- Resmî Mektuplar a- Dilekçe 4- Açık Mektuplar

MEKTUP TÜRLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ÖZEL MEKTUP RESMÎ MEKTUP İŞ MEKTUBU 1 – Birbirlerini tanıyan duygu ve Devlet dairelerinin kendi arala- Kişilerle iş kurumları ya da iş ku- düşüncelerini paylaşmak için rında ya da kişilerle devlet dai- rumlarının kendi arasında, işle il- yazarlar. releri arasındaki yazışmalardır. gili olarak yazılan mektuplardır. 2 – İçten bir anlatımla yazılır. Ciddi bir üslûp kullanılır. İçtenlik aranmaz; istenilen, açık- ça ve anlaşılır bir dille anlatılır. 3 – Dil, ele alınan konuya göre Dil, alıcıyı harekete geçirme Dil, alıcıyı harekete geçirme göndergesel işlevde, heyeca- işlevinde ve göndergesel işlev- işlevinde ve göndergesel işlev- na bağlı işlevde ya da alıcıyı de kullanılır. de kullanılır. harekete geçirme işlevinde kullanılır. 4 – Genelde öyküleyici, betimle- Emredici anlatım kullanılır. Emredici ve açıklayıcı anlatım- yici, söyleşmeye bağlı anlatım lar kullanılır. türleri kullanılır. 5 – Belli biçimsel kurallara göre Belli biçimsel kurallara göre Belli biçimsel kurallara göre yazılır. yazılır. yazılır.

1 - ÖZEL MEKTUPLAR : Birbirini çok yakından tanıyan kişilerin, birbirlerine yazdığı mektuplardır. Özel mektuplarda gönderici ile alıcının birbirine karşı özel durumu yanında, ele alınan konu da metnin üslubunu belirler. Özel mektuplar ikiye ayrılır: a- Edebi Nitelik Taşıyan Özel Mektup Sanatçı ve edebiyatçıların, daha çok genel konular üzerinde yazdıkları mektuplardır. Belli bir konuya bağlı kalmadan bütün ha- yatı içine alabilen bir anlatım aracıdır. Gönderenin iç dünyasından veya çevresinden seçilen haberler, çeşitli gözlemler, bir toplumun ve çevrenin özellikleri mektubun konusu olabilir. Mektubu yazan kişi yaşadığı çevreyi ve hayatı da anlatır.

Sanat, siyaset, edebiyat, düşünce adamlarının birbirlerine, ailelerine, sevgililerine yazdıkları mektuplar, onların yaşamlarına ve dönemlerine ışık tutan birer belge niteliği taşır. Bazı Avrupalıların eski Türk hayatı ile ilgili mektupları bugün tarihi belge olarak kabul edilir. Lady Montegu'nun “ Şark Mektupları bu türe örnektir. Örneğin Van Gogh’un kardeşine yaz- dığı mektuplar Theo’ya Mektuplar, Kafka’nın sevgilisi Milena’ya yazdığı Milena’ya Mektuplar, Bedri Rahmi Eyuboğlu’nun kardeşlerine yazdığı Kardeş Mektupları, Cahit Sıtkı Tarancı’nın mektupları Evime ve Niha- l’e Mektuplar, Ziya’ya Mektuplar adıyla kitaplaştırılmıştır.

b - Edebi Nitelik Taşımayan Özel Mektup Birbirini çok yakından tanıyan kişilerin karşılıklı yazdıkları mektuplar- dır. Bunların belirleyici özelliği kişiden kişiye yazılmış olması, içten ve senli benli bir dille oluşturulmalarıdır. Özel mektuplar hitap, gövde, sonuç bölümlerinden oluşur. Tebrikler, telgraf, davetiyeler, tebrik mektupları, taziyeler özel mektup çeşitlerinden bazılarıdır.

/ BURSA Canım Anneciğim, Giriş : Mektup geciktirilmişse özür dilenir, geç alınmışsa sitem belirtilir veya neden mektup yazıldığı anlatılarak giriş yapılır. Gelişme : : İletmek istediğimiz düşüncelere haberlere genişçe yer verilen bölümdür. Verilecek haberler konularına göre paragraf halinde yazılmalıdır. Özel mektuplarda konu birliği önemli olmadığından her paragrafta bir konu olmalıdır. Sonuç : Karşı tarafın hali, hatırı sorulur, mektup yazan kendi halini – durumunu belir- tir. Selam ve saygı faslı ile mektuba son verilir. Ad – Soyad Adres : İmza

Mektup Zarfı Gönderenin adresi zarfın ön yüzünün sol üst köşesine ya- zılmalıdır. Gideceği yerin adresi orta sağ kısma yazılmalıdır. Gideceği kentin adı, en alt sağ köşeye büyük harflerle yazılmalıdır. Pul sağ üst köşeye yapıştırılmalıdır.

c - Tebrikler Bayramlarda, yılbaşlarında veya mutlu bir olay dolayısıyla karşı tarafa iyilik ve mutluluk dileklerinde bulunmak amacıyla yazılan kı- sa,öz ve içten mektuplardır. Bunlarda kağıt yerine daha çok basılı kartlar kullanılmaktadır.

d - Telgraf Mektubun gecikebileceği ivedi durumlarda bildirilmesi gereken istek, olay ve haberleri, kısa ve öz olarak anlatan bir mektup türü- dür. Telgrafta az ve öz ifade önemlidir. Çizgisiz beyaz dosya kağıdının sol üst kısmına telgrafı alacak olanın adı,soyadı ve açık adresi yazılır. Telgraf çekmemize sebep olan konu,kısa ve öz olarak ifade belirtilir. Sağ alt köşeye gönderenin adı ve soyadı yazılır. Telgraf metninin altına bir çizgi çekilir. Bu çizginin altına gönde- renin adresi yazılır. Bu bilgi, alıcının bulunmaması durumunda telgrafın iadesi için gereklidir. Ücrete tabi değildir.

Özel mektuplarda dil; olay, durum, kişi vb. ile ilgili gerçek bil- gilerin aktarıldığı, bunlarla ilgili haberlerin verildiği bölümler- de göndergesel işlevde; ele alınan konuyla ilgili duygu ve he- yecanların dile getirildiği, özel değerlendirmelerin aktarıldığı bölümlerde heyecana bağlı işlevde; göndericinin alıcıdan bir şeyler yapmasını istediği bölümlerde ise alıcıyı harekete ge- çirme işlevinde kullanılır. Özel mektup değerini içten bir anlatımla oluşturulmasından alır. Özel mektuplarda daha çok söyleşmeye bağlı anlatım, açık- latıcı anlatım, öyküleyici anlatım, emredici anlatım kullanılır. Edebi mektuplarda ise bu anlatım türlerinin yanında tartış- macı, öğretici ve kanıtlayıcı anlatım türleri de kullanılabilir.

2 - RESMİ MEKTUPLAR Devlet dairelerinin kendi aralarında veya kişilerle devlet daireleri arasında yazılan mektuplardır. Bu tür mektuplarda çizgisiz beyaz kâğıt kullanılır. Anlatım ciddi olmalı, konu dı- şında ayrıntılara ve özel isteklere yer verilmemelidir. Dilekçe : Dilekçeler bir iş mektubu olarak da kabul edilebilir. Bir dileği, isteği, ihbar ve şikâyeti bildirmek üzere ya da her hangi bir konuda soru sormak için resmî, özel kurum ve kuruluşlara, gerçek ya da tüzel kişilere yazılan imzalı ve adresli bir çeşit iş mektubudur. Dilekçeye “ istida ” ya da “ arzuhal “ da denir.

Dilekçe yazarken şu kurallara dikkat edilir: Gereksiz ayrıntılara yer verilmez, yalın ve anlaşılır bir dil kulla- nılır. Çizgisiz beyaz kâğıda yazılır. Dilekçe hangi kuruma veriliyorsa, bu makamın adı başa yazılır. Kurum adının sağ altına kurumun bulunduğu şehrin adı yazılır. Konu kısaca anlatılır. İlgili makamın bilgisine sunulduğu ve gereğinin yapılması ifade edilir. (Bu bölüm kişinin dileğine ilişkin sonuç bölümüdür. Alt ma- kama yazılırsa "rica ederim" üst makama yazılırsa "arz ederim" şeklinde yazılır.) Dilekçenin sağ alt köşesine sırasıyla tarih, imza yer alır; ad, so- yad yazılır. Sol alt köşeye ise adres ve varsa ekler yazılır.

3 - İŞ MEKTUPLARI Ticaret ve endüstri kurumlarının birbirlerine ya da kişilere, kişile- rin bu kurumlara gönderdikleri mektuplara denir. Bir talebi ya da siparişi bildirmek amacıyla kişiler ile kişiler, kişi- ler ile kurumlar ya da kurumlar ile kurumlar arasında yapılan yazış- malardır.

4 - AÇIK MEKTUP Her hangi bir düşünceyi, görüşü açıklamak, bir tezi savunmak için bir devlet yetkilisine ya da halka hitaben, bir kişi ya da kurum tarafından yazılan, gazete, dergi aracılığı ile yayımlanan mektup- lardır. Açık mektuplarda sadece yazanı değil, geniş kitleleri ilgilendiren önemli konular ele alınır. Açık mektubun türü; makale, fıkra, inceleme yazılarından birine uygun olabilir. Açık mektup örneklerine zaman zaman gazete ve sanat dergile- rinde rastlanmaktadır.

Mektubun Tarihi Mektup, eski edebiyat türlerinden biridir. Eldeki en eski örnekler, Mısır firavunlarının diplomatik mektupları (MÖ 15. – 14. yüzyıllar) ile Hitit krallarının Hattuşa (Boğazköy) arşivinde bulunan mektuplarıdır. Batı edebiyatında mektup türünün ilk örneklerini, Yunan edebiyatın- da görürüz. Mektup, bir edebiyat türü olarak, özellikle Latin edebiyatında gelişip yaygınlaşmıştır. Bu alanda yazanların başlıcaları Cicero (MÖ 106 – 43) ; nazımla Horaitus ( MÖ 65 – 8 )’dir Rönesans’tan bu yana Avrupa’da çeşitli ülkelerde bu türün yaygınlaştığı görülür. Özellikle Fran- sa’da mektup türü büyük gelişme göstermiştir. Mektup türünün Türk edebiyatında epey uzun bir geçmişi vardır. Münşeat larda ( Nesir halindeki yazıları bir araya toplanmasından meydana gelen eserlere denir.) resmi ve özel mektuplara geniş yer veri- lirdi.

Fuzuli’nin Şikayetname’ si ( 15. yy ) Divan edebiyatı döneminin ünlü mektubudur. Şinasi’ nin öncülüğünde başlayan düz anlatım akımı, mektuplarda da etkisini göstermiş; Tanzimat’tan bu yana yazılan özel mektuplarda yapmacıksız, doğal bir anlatım kullanılmıştır. Mektubun bugünkü anlayışa uygun niteliğe ulaşması ise 16. yy’ dan sonradır. Bu dönemden itibaren Fransa, İtalya, İngiltere ve Almanya’da bu türün yaygınlaştığı görülmektedir. Mektup türünün ustaları da ancak yüzyılda yetişmiştir. Fran- sa’da Mme de Sevigne, Voltaire, Rousseau bu türü çok kullanan sanat- çılardır.

Mektup türü hikâye ve romanların yazımında da kullanılmıştır. Bazı sanatçılar daha etkili olur düşüncesiyle eserlerini mektup tarzında kale- me almışlardır. Örneğin J. J. Rousseau'nun Nouvelle Heloise, Gothe’ nin Genç Werther'in Istırapları, Balzac'ın Vadideki Zambak adlı eseri buna örnektir.

Türk Edebiyatında Mektup Türk edebiyatında mektup türünün geçmişi çok eskilere dayanmak- tadır. “ Münşeat ”larda özel ve resmî mektuplara çokça yer verilmiştir. Yalnız bunların dili çok süslü ve ağırdır. Münşeatlar yazarının adıyla anılmaktadır: “ Münşeat-ı Feridun Bey ”, “ Münşeat-ı Kâni ” gibi. Tanzimat’tan sonra ise gazetelerde yayımlanan birçok açık mektup göze çarpar. “Münşeat” adı verilen örnek mektup metinleri, bu dönemde kalıplaşmış bir biçimi olan mektup türünün yaşamasını sağlamıştır. Tanzimat’tan sonra ilk ilgi çekici mektup örnekleri Akif Paşa ’ya aittir ve bu mektuplar 1885’te yayımlanmıştır.

Sonraki dönemlerde de ünlü kişilerin mektupları kitap halinde basıl- mıştır. Namık Kemal’in “ Hususî Mektuplar ”, Abdülhak Hâmid Tarhan’ın “ Mektuplar ”, Muallim Nâci’nin “ Muhaberât ve Muhâverât ” adlı eserleri bunlara örnek gösterilebilir. Sonraki dönemlerde bazı sanatçılar ise mektuplardan oluşan roman- lar hikâyeler, anılar, gezi yazıları kaleme almıştır. Halide Edip’in “ Han- dan ”; Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın “ Mutallaka ”, “ Sevda Peşinde ”; Reşat Nuri Güntekin’in “ Bir Kadın Düşmanı ” adlı romanları bunlar arasında sayılabilir. Ömer Seyfettin bazı hikâyelerini, Yakup Kadri Karaosmanoğlu “ Bir Serencam ”ı mektup tarzında kaleme almıştır.

Mektup tarzında yazılan gezi yazıları da vardır. Cenap Şehabettin’in “ Hac Yolunda ”, “ Avrupa Mektupları ”; Ahmet Rasim’in “ Romanya Mektupları ” Falih Rıfkı'nın Londra Konferansı Mektupları anılan yer- lere yapılan seyahat sonucunda yazılmışlardır Mektup tarzında yazılmış şiirler de vardır: Kemalettin Kamu’nun “ İz- mir Yolunda Son Mektup ”, Orhan Veli’nin “ Oktay’a Mektuplar ” adlı eserleri bu şekilde yazılmıştır. Bazı sanatçılar da değişik eserlerini mektuplar şeklinde kaleme al- mışlardır. Nurullah Ataç’ın “ Okura Mektuplar ” adlı deneme kitabı mek- tuplardan oluşmaktadır.

Cumhuriyet döneminde de bazı sanatçıların mektupları toplanarak kitap halinde yayımlanmıştır. Bunlardan bazıları şöyle sıralanabilir: Ziya Gökalp : Limni ve Malta Mektupları Ahmet Hamdi Tanpınar : Antalyalı Genç Bir Kıza Mektuplar Cevat Şakir Kabaağaçlı: Mektuplarla Halikarnas Balıkçısı Nazım Hikmet: Kemal Tahir’e Hapishaneden Mektuplar Ahmet Hamdi Tanpınar: Mektuplar Cahit Sıtkı Tarancı: Ziya’ya Mektuplar