MOD İ F İ KASYON MUTASYON ADAPTASYON DO Ğ AL SEÇ İ L İ M EVR İ M VARYASYON

 Canlılarda belirli bir karakterin meydana gelmesinde kalıtımın yanı sıra çevrenin de önemli bir etkisi vardır.  Kan grubu, dil yuvarlama gibi bazı özellikler sadece kalıtımla belirlenirken ; boy uzunlu ğ u, zeka gibi bazı özelliklerin ortaya çıkmasını genetik yapı ve çevre belirler.

NOT: Fenotipin ortaya çıkmasında genetik yapı ve çevresel etkiler birlikte görev alır.

 Canlıların fenotipinde çevrenin etkisi ile meydana gelen ve kalıtsal olmayan de ğ i ş ikliklere modifikasyon denir. NOT : Modifikasyonlar kalıtsal de ğ ildir !!!

 Çuha çiçe ğ i 30 derecenin altında kırmızı,daha yiksek sıcaklıklarda pembe açarlar.

 Spor yapan bir ki ş inin kaslarının geli ş mesi

 Yazın güne ş lenen bir ki ş inin ten renginin güne ş etkisiyle koyula ş ması

 Sirke sineklerinin 16 derecede düz kanatlı 25 derecede kıvrık kanatlarının olması

 Larvaların arı sütü ile beslenenlerinde n kraliçe arı, bal özü ile beslenenlerinde n i ş çi arı olu ş ması

MOD İ F İ KASYON ÖRNEKLER İ

 Himalaya tipi tav ş anlarının do ğ al ortamlarında ayak,burun,kulak ve kuyruk bölgelerindeki tüyler siyahtır.  Sırt bölgesindeki tüyler tra ş lanıp bu bölgeye buz konulursa tüyler siyah renkte çıkar.  E ğ er siyah tüyler tra ş lanıp tav ş an do ğ al ortamına bırakılırsa,tüylerinin yine beyaz renkte çıktı ğ ı gözlemlenir.

 Genetik olarak özde ş tek yumurta ikizlerinin kilo, boy ve zekalarının farklı olması çevredeki farklılıklardan kaynaklanır.

 DNA molekülünün kendini e ş lemesi sırasında bazen bazı hatalar meydana gelir.Bu hataların olu ş tu ğ u DNA bölümündeki genlerde de ğ i ş iklik olur.  Canlıların genlerinde meydana gelen de ğ i ş imlere mutasyon denir.  E ğ er olu ş an mutasyonlar e ş ey hücrelerinde ise yavrulara aktarılır.

ALB İ NO ALTI PARMAKLILIK VAN KED İ S İ

NOT:Mutasyonlar canlıların yapısında de ğ i ş ikli ğ e neden oldu ğ u için genetik çe ş itlili ğ e yol açarlar.

 Bazen mutasyonlar üreme hücrelerinde de ğ il de vücut hücrelerinde gerçekle ş ir.Vücut hücrelerinde ortaya çıkan mutasyonlar; do ğ um izleri,tav ş an dudaklılık gibi durumlara yol açar. NOT:Sıcaklık,kimyasal maddeler,ilaçlar,zararlı ı ş ınlar gibi etkenler mutasyonlara neden olabilir.

 Bir canlının bulundu ğ u ortamda üreme ve ya ş ama ş ansını artıran kalıtsal özelliklerin bütününe veya ortama uyum sa ğ lama yetene ğ ine adaptasyon denir.

Kutup tilkisi Çöl tilkisi Bazı canlılar kuru iklimli çöllerde ya ş amaya uyum sa ğ lamı ş ken,bazıları so ğ uk iklimli kutup bölgelerine uyum sa ğ lamı ş tır. Kutuplarda ya ş ayan hayvanların burun ve kulaklarının küçük olması adaptasyona örnektir.

 Bukalemunun bulundu ğ u ortama uygun olarak renk de ğ i ş tirmesi, adaptasyona örnektir.

 Develerin hörgüçlerinde ya ğ depo etmeleri adaptasyon örne ğ idir.

 A ğ aç dallarında ya ş ayan çekirgelerin görünü ş lerinin a ğ aç dallarına benzemesi adaptasyona örnektir.

 Kaktüs bitkisi ya ş adı ğ ı çöl ortamına uyum sa ğ lamak için gövdesinde su depo eder.

 Kurak bölgelerde ya ş ayan bitkilerin kökleri topra ğ ın derinliklerine kadar iner. Ayrıca yaprakları küçük ve tüylüdür.  Nemli bölgelerde ya ş ayan bitkilerin kökleri topra ğ a yakındır ve bu bitkilerin yaprakları oldukça geni ş tir.

 Canlılardan bulundukları ortama uyum sa ğ layanlar ya ş amlarına devam eder. Uyum sa ğ lamayanlar ise zamanla yok olur.  Ortama uyum sa ğ layan canlıların ya ş amlarını sürdürmesi, uyum sa ğ layamayanların ortamdan elenmesine do ğ al seçilim (seleksiyon) denir.

NOT:Canlılardan ya ş adıkları ortama uyum sa ğ layabilen ve bu konuda ba ş arılı olan bireyler ; üreme,hayatta kalma yönünden avantajlı oldukları için bu özelliklerini nesilden nesile aktarırlar.

 Süt veren inek ırklarının üretilmesi, bol et veren hayvanların ço ğ altılması,sera bitkicili ğ i için tohumların üretilmesi ise yapay seçilim örnekleridir.

 Canlı türleri, uzun yıllar boyunca nesilden nesile de ğ i ş ime u ğ ramı ş ve ilk özelliklerinden farklı hale gelmi ş lerdir.Bu de ğ i ş im sürecine evrim denilmektedir.

Evrim teorisine göre;  Türler uzun zaman içerisinde kalıtsal yönden farklılıklar kazanmı ş lardır.  Ortama uyum sa ğ layan canlıların ya ş amaya devam etmeleri kendi atalarından farklı özelliklere sahip yeni türler olu ş turmalarına neden olmu ş tur.

 Lamarck,kullanılan organların ve yapıların geli ş ece ğ ini,kullanılmayan organların ve yapıların körelece ğ ini söylemi ş tir.  Ayrıca sonradan kazanılmı ş,kalıtsal olmayan karakterlerin nesilden nesile aktarılabilece ğ ini belirtmi ş tir.

Lamarck’a göre eskiden zürafaların boyunları kısaydı.A ğ açların yapraklarına yeti ş ebilmek için zamanla boyunları uzamı ş tır.Bu özellikleri de yavrularına aktarılmı ş tır.

NOT:Lamarck, çevre ş artlarının etkisiyle canlılarda meydana gelen de ğ i ş ikliklerin kalıtsal oldu ğ unu savunmu ş tur.

 Darwin’e göre ; evrimin gerçekle ş mesinde varyasyon ve do ğ al seçilim olayları görev yapar.  Darwin,ortama uygun yapı ve özellikte olan canlıların ortama uyum sa ğ ladıklarını ve ya ş amlarını devam ettirdiklerini söylemi ş tir.  Ortam ko ş ullarına uyum sa ğ layamayanların ise elendi ğ ini,yok oldu ğ unu belirtmi ş tir.

 Aynı türdeki canlılar arasında bulunan çe ş itliliktir.  Kalıtsal varyasyonların olu ş masında mayoz bölünme, e ş eyli üreme ve mutasyonlar etkilidir.