ELİF BALKAN CANER AYAZ ZEYNEP GÖKDEMİR ONUR SAYGINER 15835

 KURUMSAL YÖNETİM DERECELENDİRME NEDİR?  DERECELENDİRME NEDEN YAPILIR?  KREDİ DERECELENDİRME  DERECELENDİRME FAALİYETİYLE YETKİLİ KURULUŞLAR  KURUMSAL YÖNETİM DERECELENDİRME METODOLOJİSİ  KREDİ DERECELENDİRME METODOLOJİSİ  KURUMSAL YÖNETİM DERECELENDİRME NOTU  TÜRKİYE’DE KURUMSAL YÖNETİM DERECELENDİRME  KAYNAKÇA

Kurumsal yönetim derecelendirme, şirketlerin pay ve menfaat sahiplerine verdikleri önemin, kamuyu zamanında ve doğru aydınlatma faaliyetlerinin, yönetim kurulunun faaliyetlerinin genel kredibilitesi ve pay ve menfaat sahipleri ile ilişkiler hakkında bir görüştür. Şirketlerin kurumsal yönetim değerlemeleri adillik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sorumluluk olarak adlandırılan dört temel ilke çerçevesinde çeşitli kriterler göz önünde bulundurularak yapılır.

Kurumsal yönetimin bu dört temel ilkesi, performans ölçümü ve geliştirilmesi esasına dayalı olarak birbirleriyle ilişkilendirilmekte ve böylece, şirketlerin hissedarları için değer yaratırken, toplumsal değerlerle de uyumlu olması beklenmektedir. Kurumsal yönetim derecelendirmesi farklı şekillerde yapılabilir. Şirketin talebi ile şirket içinden alınan bilgiler ile yapılan derecelendirme ve şirket talebi olmaksızın şirketlerin kamuya açıklamış olduğu bilgilerden yararlanılarak yapılan derecelendirme.

Sermaye piyasasının gelişmesi yönünde atılan önemli adımlardan biri de bu piyasada bulunan araçların derecelemeye tabi tutulmasıdır. Özellikle yeni gelişmekte olan ülkemiz sermaye piyasasının bu yöndeki çabaları sonucu yatırımcılarını aydınlatma mekanizmasını işletmesi gerek ulusal ve gerekse uluslararası boyutta pozitif bir hareket olarak değerlendirilebilir.

Derecelendirme; gerek ülkeler gerekse şirketler için olumlu bir etken olarak görülmektedir. Ancak bu durumun dezavantajları da yok değil. Genele bakılacak olursa, aslında kredi notu ile olumlu gelişmeler olmasının birbirlerini sürekli olarak etkiledikleri kolayca görülebilir. Olumlu gelişmeler yaşandıkça not yükselir, not yükseldikçe yatırımlar artar ve gelişmeler daha da olumluya doğru gider. Söz konusu olan durum bu şekilde devam eder. Tabi bu durumun tam tersi de geçerlidir.

Bir piyasada menkul kıymet ihraç etmek suretiyle kredi talebinde bulunanlar ile bu potansiyellere sahip olanların uluslararası piyasalardaki kriterlere uygun bir şekilde mali analizlerinin ve risk değerlendirmelerinin yapılarak temin edecekleri fonları ödeme kabiliyetlerini ve güvenilirliklerini objektif bir şekilde ortaya koyan ve bunları sınıflandıran sisteme kredi derecelendirme sistemi denir.

Ülkelerin almış oldukları kredi notlarına göre uluslar arası yatırımcılar yatırım kararı vermektedirler. Kredi derecelendirme kurumları not verirken not verilen kurumun: 1) Borcun geri ödeme ihtimali nedir? 2) Geri ödenme kapasitesi nedir? 3) Aldığı parayı ödememe durumuna düştüğü zaman bu paranın ne kadarını ödeyebilir? 4) Ödemesi ne kadar sürede gerçekleşir? gibi özelliklerini inceledikten sonra ülkeler ”yatırım yapılabilir” veya “yatırım yapılamaz” diye sınıflandırılmaktadır. Daha sonra yapılan bu sınıflandırmaya göre ülkelere yatırım yapılabilme derecesi, verilen kredi notu ile belirlenir.

Türkiye'de Kurulan ve SPK Tarafından Yetkilendirilen Derecelendirme Kuruluşları Kredi Derecelendirmesi 1- Fitch Ratings Finansal Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. 2- JCR Avrasya Derecelendirme A.Ş. 3- TCR Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme A.Ş. 4- Saha Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. 5- Kobirate Uluslararası Kredi Derecelendirme ve Kurumsal Yönetim Hizmetleri A.Ş. 6- Turkrating İstanbul Uluslararası Derecelendirme Hizmetleri A.Ş.

Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Derecelendirmesi 1- TCR Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme A.Ş. 2- Saha Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. 3- Kobirate Uluslararası Kredi Derecelendirme ve Kurumsal Yönetim Hizmetleri A.Ş. 4- JCR Avrasya Derecelendirme A.Ş.

Türkiye'de Derecelendirme Faaliyetinde Bulunması Kurulca Kabul Edilen Uluslararası Derecelendirme Kuruluşları Kredi Derecelendirmesi 1- Standards and Poor's Corp. 2- Moody's Investor Service Inc. 3- Fitch Ratings Ltd. Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Derecelendirmesi 1- RiskMetrics Group Inc.

Türk-Kredirating Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Derecelendirme Metodolojisi derecelendirme süreci içerisinde uygulanır. Aşamaları: 1)Hizmet Sözleşmesinin İmzalanması ve Ön Çalışma: Derecelendirme hizmeti talebine olumlu cevap verildiğinde, o şirketle SPK tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde hizmet sözleşmesi imzalanır. Şirketten çeşitli belgeler istenir ve bunlar ayrıntılı şekilde incelenir. 2)Şirket Yetkilileri ve İlgili Kişilerle Toplantı: Belgelerin incelenmesi ile açıklığa kavuşturulamayan konular için şirketin yönetim kurulu üyeleriyle veya üst seviye yöneticileriyle toplantı yapılır.

3)Raporunun Yazılması ve Derecelendirme Komitesinde Görüşülmesi: Derecelendirme uzmanı raporu yazarken somut değerlendirmelerin yanında gerekçeleriyle beraber öznel değerlendirmelerinden de yararlanabilir. Çünkü yapılan nitelik derecelendirilmesidir. Rapor komiteye sunulup orada da kabul edildikten sonra kamuoyuna ilan edilecek duruma gelir. 4)Notun İlanı ve Şirketin Takibi: Rapor öncelikle şirkete gönderilir, daha sonra internet sitesinde yayınlanarak kamuoyuna ilan edilir ve ulusal gazetelere de gönderilir. Şirket için verilen ve kamuoyuna açıklanan not 12 ay süre ile geçerlidir. Ayrıca 3-4 aylık periyotlarla şirketle bağlantı kurularak şirketin takibi yapılır.

Kurum derecelendirmeleri açısından derecelendirme metodolojilerinin temelinde 4 önemli bileşen vardır. Bunlar:  Ölçülen nedir?  Temerrüt olasılığının fazla olduğu durumlarda  Temerrüdü meydana getiren nedenler nelerdir?  Olasılığın ölçümünün temeli nedir?

Kurumsal Yönetim derecelendirmesi, bağımsız derecelendirme kuruluşunun, bir şirketi inceleyerek, o bankanın yönetim kalitesi konusunda bir fikir beyan etmesidir. Şirketin ana sözleşmesi, iç tüzük ve yönetmelik gibi iç işlerini düzenleyen belgelerin incelenmesi ve pay sahipleri, hak sahipleri ve söz sahiplerinden sağlanan bilgilerin değerlendirilmesi sonucu, o bankanın ne ölçüde iyi yönetildiğinin ortaya konulma sürecidir. Çeşitli sembollerle gösterilir. Bu sembol genellikle 1 ile 10 arasındaki rakamlardan oluşmakta ve 1 en kötü Kurumsal Yönetim uygulamalarını, 10 ise en iyi Kurumsal Yönetim uygulamalarını ifade etmektedir.

Şu şekilde daha ayrıntılı inceleyebiliriz: 9 – 10= Bu sayılar arasında bir not alan şirket, SPK Kurumsal Yönetim ilkelerine çok büyük oranda uyum sağlamıştır. Ülkemiz şartlarında iyi Kurumsal Yönetim uygulamaları ile şirket yönetilmektedir. Risk, denetim, kontrol gibi konularda iç düzenekler etkin şekilde işlemektedir. Şirket ile ilişki içindeki çıkar grupları arasında uzlaşı ve işbirliği üst seviyededir. Bu kişi ve grupların hakları en iyi şekilde güvence altındadır. Kamuoyu tam doğru ve zamanında bilgilendirilmektedir. Yönetim kurulu ve üst seviye yönetim, şirketi belirlenmiş açık hedeflere ulaştıracak yeterliliğe sahiptir.

= SPK Kurumsal Yönetim ilkelerine büyük oranda uyum sağlandığını ifade eden notlardır. Ancak bazı eksiklikler saptanmıştır. Bu eksikliklerin giderilmesi ve uygulamaların iyileştirilmesi gerekmektedir. Ülkemiz şartlarında “iyi” denebilecek Kurumsal Yönetim uygulamaları söz konusudur. Yönetsel faaliyetlerin kalitesi yüksektir. Şirket yetkilileri yönetsel risklerin bilincinde olarak iyi Kurumsal yönetim uygulamalarını hayata geçirmek için çaba göstermektedirler.

= Bu notu alan şirketin, SPK Kurumsal Yönetim ilkelerine orta seviyede uyum sağladığı anlaşılmalıdır. İlkelerde bahsedilen iyi Kurumsal Yönetim uygulamalarının sadece bir kısmına uyum sağlanmıştır. Eksikler ve yetersizlikler mevcuttur. Bu eksikliklerin giderilmesi ve iyileştirmeler gerekmektedir. Şirket içi düzenlemeler oluşturulmaya yeni başlanmış ancak oluşturulan düzeneklerin tam işlediğini iddia etmek oldukça zordur. Kat edilmesi gereken çok yol olmasına rağmen, şirket Kurumsal Yönetim anlayışı bakımında oldukça bilinçli ve eksikliklerinin farkındadır yılı Ağustos ayında hesaplanmaya başlayan İMKB Kurumsal Yönetim endeksine dâhil olmak için en az 6 alma zorunluluğu getirilmiştir.

= Bu aralıkta bir not alan bir şirket SPK Kurumsal Yönetim ilkelerine çok az oranda uyum sağlamış durumdadır. Eksiklikler oldukça fazladır. Şirketin çok çaba göstermesi gerekmektedir = Bu seviyede bir not alan şirketin, ilkelere uyumundan bahsetmek zordur. Kötü uygulamalar şirketin sürekliliğini tehdit etmektedir. Yönetim kalitesi çok düşüktür. Şirketin operasyonel riskleri oldukça yüksektir.

Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu En Yüksek Olan Kuruluşlar 1) TAV Havalimanları AŞ (90,35) 2) Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. (89,15) 3) Doğan Yayın Holding AŞ (87,80) Kurumsal Yönetim Endeksi Kurulduğu Tarihten Bugüne Derecelendirme Notunu En Çok Artıran Kuruluşlar 1) Dentaş Ambalaj ve Kâğıt Sanayi AŞ (9,54) 2) TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası AŞ (8,45) 3) Vestel Elektronik AŞ (8,11)

Türkiye’de kurumsal yönetim derecelendirmesi yeni gelişen bir olgudur. Derecelendirme konusunda ilke adımlar Sermaye Piyasası Kurulu tarafından atılmış ve Sermaye piyasasında derecelendirme faaliyeti ve derecelendirme kuruluşlarına ilişkin esaslar tebliği oluşturulmuştur. Bu tebliğde derecelendirme kuruluşlarının başvuru, faaliyet, bağımsızlık esasları ve derecelendirme kuruluşları ile çalışanlarının çıkar çatışmalarından uzak tutulmasını sağlamaya yönelik esaslar belirlenmiştir.

Tebliğ ile kurumsal yönetim ilkelerine uyum derecelendirmesinde, bir bütün olarak tüm ilkelere uyum ile pay sahipleri, kamuyu aydınlatma ve şeffaflık, menfaat sahipleri, yönetim kurulu ana bölümleri itibarıyla ayrı ayrı olmak üzere 1 ile 10 arasında derece notu verilmesi zorunlu tutulmuştur.

2005 yılı Şubat ayında ise IMKB bünyesinde kurumsal yönetim endeksi oluşturulmuştur. IMKB Kurumsal Yönetim Endeksi, IMKB pazarlarında işlem gören ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun“Sermaye Piyasasında Derecelendirme Faaliyeti ve Derecelendirme Kuruluşlarına İlişkin Esaslar Tebliği” kapsamında kurumsal yönetim ilkelerine uyumuna ilişkin olarak belirlenmiş derecelendirme notuna sahip şirketlerin tebliğde belirtilen kurallara göre fiyat ve getiri performanslarının ölçülmesi amacıyla oluşturulmuştur. Endekse kabule ilişkin 10 üzerinden en az 6 alma zorunluluğu bulunmaktadır.

Endekse kabul edilen şirketlerin yıllık kotasyon ücretlerinde yüzde 50 oranında indirim yapılmasına da karar verilmiştir. Kurumsal yönetim derecelendirmesi yapmak üzere yetki alan ilk kuruluş uluslararası piyasalarda yatırımcılar tarafından kabul görmüş ve dünyada kurumsal yönetim derecelendirmesinde lider kuruluşlar arasında yer alan ISS (Institutional Shareholder Services) olmuştur. ISS bugün itibariyle iki Türk şirketinin derecelendirmesini yapmaktadır. Bu şirketlerin kurumsal yönetim dereceleri, derecelendirmenin bitmesini takiben, istekleri dahilinde yine bu şirketler tarafından kamuya açıklanacaktır.

 yonetimeindeksiileilgilibilgiler    degerlendirme-ve-not-artirimlari/ kredi-derecelendirme-kurumlarinin-rolu-ve- bunlarin-sorgulanmasi  erecelendirme