MAKSİLOFASİYAL TRAVMA Günay Yıldız 29.05.2012

Anatomi Etyoloji Acil Servis Yönetimi ( Havayolu) Anamnez Fizik muayene Görüntüleme Spesifik fasial fraktürler Pediatrik yaralanmalar

ANATOMİ

ANATOMİ

ETYOLOJİ

ACİL SERVİS YÖNETİMİ HAVAYOLU Yüz travması geçiren hastaların birincil değerlendirmesinde havayolu; kanama ve mekanik tıkanmalardan korunmalıdır Havayoluna aşırı miktardaki kanama alt çene ve orta yüz kırıklarından kaynaklanabilir Havayolu tıkanmasıyla sonuçlanan mekanik destek kaybı bilateral posteriyor mandibula kırıklarıyla birlikte meydana gelebilir. Alt damaktaki önemli miktardaki ödem orta yüz yaralanmalarından kaynaklanabilir Hastalar çoğu zaman birlikte olan travmatik beyin yaralanması ve diğer yaşamı tehdit eden yaralanmalara bağlı olarak hasar görmüş havayolunu devam ettirmede başarılı değildir.

ACİL SERVİS YÖNETİMİ HAVAYOLU Havayolunda basit yaklaşımlar: - Servikal omurga stabilizasyonu sağlandıktan sonra jaw thrust veya head tilt-chin lift manevralarıyla birlikte havayolunu yeniden sağlayın -Orofaringeal aspirasyon yapın -Mandibula kırığı olan hastalarda dili havayolunun dışına çekmek için gazlı bez, havlu klipsi veya sütür kullanın - Kökünden çıkmış dişler ve yabancı cisimleri temizleyin - Ciddi orta yüz yaralanmalarında nazal açıklığı sağlayın - Dik oturma ve öne eğilme hayat kurtarıcı olabilir

ACİL SERVİS YÖNETİMİ HAVAYOLU Hastanın klinik durumu ve doktorun deneyimi belirli bir havayolu oluşturmak için en iyi metodu belirler Hızlı ardışık entübasyonun zor olacağı tahmin edilen durumlarda: - Sedasyon(etomitat,ketamin) ve lokal havayolu anestezisiyle birlikte uyanık entübasyon -Acil krikotiroidotomi, acil trakeostomi

ACİL SERVİS YÖNETİMİ HAVAYOLU Entübasyonda dikkat: Orta hat yaralanmasında nazotrakeal entübasyondan kaçınılmalıdır Laringeal maske geçici bir tedbir olabilir fakat farenksi kapsayan yaralanmalarda kullanılması mümkün olmayabilir.(mide içeriği ve kanama aspirasyonu) Fiberoptik entübasyon, penetran yaralanmalarda uygulanabilir Hava yolunu tıkayan maksiller fraktürü olan hastalarda yan yatar pozisyonda entübasyon uygulanabilir Perkütan transtrakeal ventilasyon ve tempolu şekilde retrograd entübasyon diğer seçeneklerdir

ACİL SERVİS YÖNETİMİ HAVAYOLU KANAMA KONTROLÜ Yüz kanaması nedeniyle nadiren şok gelişir Hipotansif hastalarda intratorasik, intraabdominal ve retroperitoneal alanlara kanama düşünülmelidir Direk bası uygulanır, klemplemeden kaçın! Ciddi burun kanamasında bası, kombine ön ve arka tamponlama gerekir Masif kanamada foley sonda hayat kurtarıcı olabilir (nazofaringeal çift lümenli balon)

ACİL SERVİS YÖNETİMİ HAVAYOLU KANAMA KONROLÜ Entübasyondan sonra, orta ve aşağı fasiyal kanaması olan hastalarda oral tampon gerekebilir. (Yerinden çıkmış kırıklar ve Le Fort yaralanmaları) Önemli ölçüdeki inatçı kanama olduğunda: (hızlı cerrahi müdahale) - Yaralı damarların ligasyonu - Arteryal embolizasyon( Eksternal karotid arterin dalları)

Yüz hasarların değerlendirilmesi, yaşam tehdit eden hasarların yönetimden hemen sonra sekonder bir incelemenin bölümü olarak yapılmalıdır.

Birincil değerlendirme Havayolu-ciddi kanama veya mekanik hasar için endotrakeal entübasyon Dolaşım-burun ve ağız boşluğuna erken tampon.Dış kanamalara direkt basınç uygulama. Körlemesine klemplemeden kaçınmak İkincil değerlendirme Yüz ve gözün erken dikkatli muayenesi Öykü Yüz yaralanmasının şiddeti ve eşlik eden beyin, servikal omurga ve akciğer yaralanmaları tahmin edilir. Özellikle kadın, çocuk ve yaşlılarda, kötüye kullanım saptanır.