Hazırlayan: İsmail TAŞDELEN

GİRİŞ Yandaki binanın kolonları ile vücudumuzda bulunan iskelet arasında sizce bir benzerlik var mı?

KEMİKLERDEN OLUŞAN İSKELETİMİZ Vücudunuzda toplam 206 tane kemik var. Bu kadar kemiğin çok fazla olduğunu düşünmüş olabilirsiniz, ancak şimdi vereceğimiz örnekle bunun ne kadar gerekli olduğunu anlayacaksınız. Parmaklarımızı düşünelim. Eğer parmaklarımız birer kemikten oluşsaydı, siz şu anda kitabınızı tutamazdınız. Neden mi? Çünkü dimdik duran bir kemiği bükmeniz mümkün değildir, zorladığınızda kemik kırılır. Parmaklarınızı bükemeyeceğiniz için de cisimleri kavramanız, bir yere tutunmanız, yazı yazmanız, yemek yemeniz imkansız hale gelir.

İSKELETİMİZ İskelet, vücudumuza belirli bir biçim veren, destek sağlayan ve kemiklerden oluşan yapıdır.

VÜCUDUN DESTEĞE İHTİYACI VAR. Her insan; vücuduna belli bir şekil veren iskelete sahiptir. İskeletin görevi yalnızca bu değildir. Kalp, beyin gibi hayati organlarımızın korunmasında da iskeletimiz görevlidir.

İSKELETİMİZ İskeletimizi oluşturan parçalardan biri kemiklerdir. Farklı şekillerde bulunan kemikler hareket etmemizi sağlar. İskeletimizin temel kısımları kafatası, omurga, göğüs kafesi, kollar ve bacaklardır.

İSKELET sağlar. Vücudumuzun duruşunu değiştirerek hareket etmemize Vücudumuzun dik durmasını sağlar. Vücudumuzun duruşunu değiştirerek hareket etmemize yardımcı olur. İç organlarımızı dış etkilerden korur.

İSKELETİMİZİN BÖLÜMLERİ

KEMİKLERİMİZ Doğduğunuz andan itibaren tüm kemikler aynı şekilde ve çok orantılı olarak gelişip, uzarlar. Bu orantılı büyüme sayesinde yaşımız ilerledikçe boyumuz da uzar.

Beynimizi dış etkilerden korur. KAFATASI Beynimizi dış etkilerden korur. Kafatasındaki 22 kemikten 14 tanesi yüzümüzde bulunur.

Kalp ve akciğerlerimizi dış etkilerden korur. GÖĞÜS KAFESİ Kalp ve akciğerlerimizi dış etkilerden korur.

OMURGA Gövdemizin dik durmasını sağlar. 33 kemikten oluşan omurga sistemimizin her birine omur adını vermekteyiz. Omurga vücudumuzun ana desteğidir.

KOL VE BACAK KEMİKLERİ Yürümemizi, koşmamızı,tutmamızı sağlar. Vücudumuzdaki en büyük kemik uyluk kemiğidir.

İSKELETİMİZDEKİ KEMİKLER

KEMİK ÇEŞİTLERİ VE EKLEM

KEMİK ÇEŞİTLERİ Vücudumuzun iskeletini oluşturan kemikler şekil olarak birbirine benziyor mu? Sert bir yapıya sahip olan kemikler şekil ve büyüklüklerine göre uzun, kısa ve yassı olmak üzere üç çeşittir. Uzun Kemikler Kısa Kemikler Yassı Kemikler

UZUN KEMİKLER Uzun Kemikler; boyları uzun olup silindire benzeyen kemiklerdir. Kollarımızda ve bacaklarımızda bulunur.

KISA KEMİKLER Kısa kemikler; boyları kısa olan kemiklerdir. Omurgamızda, el ve ayaklarımızda bulunur

YASSI KEMİKLER Yassı Kemikler; kalınlıkları az olup levha şeklindeki kemiklerdir. Kafatasımızda, kalçamızda ve göğüs kafesimizde bulunur.

KEMİKLERİMİZ Ayağınızdaki bir kemiğinizle, parmak kemikleriniz bir değildir. Vücudunuzdaki kemiklerin uzunlukları, şekilleri ve kalınlıkları birbirlerinden çok farklıdır. Ancak hepsini üreten aynı kemik hücreleridir

KEMİKLERİMİZ Vücudunuzdaki 206 kemiğin büyük bir bölümü şekil olarak birbirinden farklıdır. Onların bu farklılaşmaları ilk ortaya çıktıkları anda yani henüz siz annenizin karnındayken başlar. Giderek sayıları artan hücreler sayesinde kemiklerimiz, farklı bir şekle bürünmeye başlar.

KEMİKLERİMİZ Kemiklere sağlamlığını veren resimde gördüğünüz bu kafes gibi yapı, binaların sağlam olması için de kullanılır. Kemiklerin iç yapısına benzetilerek inşa edilen Eyfel Kulesi böyle binalara bir örnektir.

NEDİR? Vücudunuzu ve iskelet modelini incelediniz. İskeleti oluşturan kemiklerin birbirine bağlı olduğunu gördünüz. Kemiklerin birbirine bağlı olduğu kısımların adı ne olabilir ?????

BİLDİNİZ ! Tabi ki EKLEM Kemiklerin uç uca ya da kenar kenara bağlandığı bölümler eklemdir. Kemiklerimizi bükmeden yürüyebilir, oturabilir, başımızı kaşıyabilir miydik? Bunun gibi daha birçok hareketi eklemlerimiz sayesinde yapıyoruz.

EKLEM Kemikler eğilip, bükülemezler. Bu işlemler için kemiklerin birbirleriyle bağlantı noktalarında eklemlerimiz bulunur. Eklemler sayesinde rahatlıkla kolumuzu büker, bacağımızı kaldırır, parmaklarımızı kullanabiliriz.

EKLEMİN ÖNEMİ Eklemlerin kemiklerimizin hareketi için ne kadar önemli olduğunu daha iyi anlamak için şöyle bir örnek verelim: Tahtadan bir kukla yaptığınızı düşünün. Bu kuklanın kollarını oynatabilmesi için ne yapmanız gerekir? Elbette ki omuzuyla kolunun birleştiği yere oynak bir parça takmadan kuklanın kolları hareket etmeyecektir. Peki ya bacaklarını nasıl oynar hale getireceksiniz? Bunun için de bacakla gövdenin birleştiği yerde oynar bir parça kullanmak gerekir. Ancak bu şekilde tahta kuklanın kollarını ve bacaklarını oynatabilirsiniz. Aynı şekilde kol ve bacak yapımında kullandığınız tahtaları iki parçaya bölüp, aralarına oynar parça yerleştirirseniz bu kez kuklanın kolları dirseklerinden, bacakları da dizlerinden bükülebilir. Bu basit örnekten de anlaşılacağı gibi kemiklerimizin fazla sayıda oluşu ve aralarında gerekli yerlere eklemlerin yerleştirilmiş olması bizim rahat hareket etmemizi sağlar.

İSKELETİMİZİN SAĞLIĞI

İSKELETİMİZİN GELİŞİMİNİ NASIL SAĞLARIZ? İskeletimizin gelişimi için dengeli beslenmeli, düzenli egzersiz yapmalıyız. Kemik yapımızı güçlendirmek için süt ve süt ürünlerini çok tüketmeliyiz. Siz yapınızı güçlendirmek için hangi besinleri tüketiyorsunuz?

İSKELET SAĞLIĞIMIZ İskelet ve kaslarımızı geliştirmek, güçlendirmek için bazı hareketler yaparız. Yaptığımız bu hareketlere egzersiz adı verilir. Egzersiz yaparak vücudumuza esneklik, çeviklik, dayanıklılık kazandırırız.

Kemik sağlığımız için yaptığımız hareketler çok önemlidir. İskelet yapısını bozacak hareketlerden kaçınılmalıdır. Kemiklerin düzgün ve kusursuz gelişmesi için oturuş ve duruşa dikkat edilmelidir. Yanlış Doğru

Ağır eşyalar devamlı olarak aynı elde taşınmamalıdır. Okul çantalarınız fazla ağır olmamalıdır.

İSKELET SAĞLIĞIMIZA DİKKAT EDELİM Günlük yaşantımızda ya da spor yaparken istenmeyen durumlarla karşılaşabiliriz. Arkadaşlarımızla oynarken düşebiliriz. Spor yaparken uygun olmayan hareketler yapabiliriz. Bu durumlarda çatlak, kırık, burkulma, çıkık, ezilme ve lif kopması gibi sonuçlarla karşılaşabiliriz.

BİRKAÇ ÖNERİ Gözünüzün önüne iyi bakın Dişçinin zulmünden kurtulmak istiyorsan fırçala

DERS SONU Sevgili çocuklar dersimiz burada bitmiştir. Dersi dinlediğiniz hepinize teşekkürler. Ancak ders çalışmayı unutmayın !

Hazırlayan: İ.Cem GİRGİN Sınıf Öğretmeni