Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı MIG-MAG GAZALTINDA KAYNAĞINADA KULLANILAN KAYNAK AĞIZLARI VE HAZIRLANMASI K ayna Teknolojisi K ayna Teknolojisi HOŞGELDİNİZ Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

KAYNAK AĞZI SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 1- BİRLEŞTİRİLECEK PARÇALARIN ŞEKLİ 2- BİRLEŞTİRİLECEK PARÇALARIN TÜRÜ 3- STANDARTLARDA BELİRTİLEN VE ÖNERİLEN KAYNAK AĞIZ FORMLARI 4- EN YÜKSEK MUKAVEMET DEĞERLERİNİN ALINABİLECEĞİ KAYNAK AĞZI TASARIMI 5- EN EKONOMİK OLABİLECEK KAYNAK AĞZI TASARIMI Hımm? Küçük bir hata gibi görünüyor Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı KAYNAK AĞIZ DİZAYNI: Kaynakçının kaynak işlemi esnasında torcunu rahatça hareket ettirebilecek nitelikte seçilmelidir. Kaynakçı kaynak dikişine rahatça ulaşabilmesi uygun nitelikte seçilmelidir. Torç ucundaki nozul kaynak dikişinin kök kısmına yeterli mesafede ulaşabilecek tarzda seçilmelidir. Aksi halde kök nüfuziyeti azalacağı gibi, koruyucu gaz da kaynak bölgesini yeterince koruyamayacağı için kaynak hataları meydana gelecektir. Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı KAYNAK AĞIZ DİZAYNI: * Elektrik ark veya TIG kaynak yöntemleriyle karşılaştırıldığında Gazaltı kaynağında kullanılan kaynak daha teli ince kesitli olduğundan ark daha yoğundur ve aynı kaynak akımında daha derin nüfuziyet elde edilebilir. * Elektrik ark veya TIG kaynak yöntemlerinde kullanılan kaynak ağız formuna göre, Gazaltı kaynağında; - Daha yüksek kök yüksekliği - Daha dar kök aralığı tercih edilir. - Kaynak ağız açılarının daha dar tutulmasına olanak sağlar. Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

KAYNAK AĞIZ DİZAYNINI ETKİLEYEN EN ÖNEMLİ FAKTÖR KAYNAK POZİSYONUDUR * Dik ve tavan pozisyonlarında kaynak akım değerlerinin alt sınırları kullanıldığından kök aralığı daha büyük ve kök yüksekliği daha düşük olmalıdır. Dik Dik Pozisyon Tavan Pozisyonu 2,5 1 Yatay Pozisyonu 2 * Yatay pozisyonda ağız açısı dar tutulurken, Dik pozisyonda daha geniş ağız açısı tercih edilir. 50° Yatay Pozisyon 60° Dik Pozisyon Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

KAYNAK AĞIZ DİZAYNINI ETKİLEYEN EN ÖNEMLİ FAKTÖR KAYNAK POZİSYONUDUR * Korniş Pozisyonunda asimetrik V kaynak ağzı yerine, banyonun akmasına engel olacağı için simetrik V kaynak ağzına göre tercih edilir. Asimetrik V kaynak Ağzı Simetrik V kaynak Ağzı Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

KAYNAK AĞIZ DİZAYNINI ETKİLEYEN EN ÖNEMLİ FAKTÖR PARÇA KALINLIĞIDIR * İnce et kalınlığına sahip malzemelerde KÜT ALIN KAYNAĞI kullanılır. * Kalın et kalınlığına sahip malzemelerde (10 mm’ye kadar) iki taraftan kaynak yapma imkanı varsa, levhalar arası uygun bir açıklık bırakmak ve kaynak akım değerini üst seviyelere çıkartmak şartıyla KÜT ALIN KAYNAĞI kullanılabilir. * Kalın parçalar için V ve X kaynak ağızları tercih edilir. * 15 mm’den daha kalın levhalarda U kaynak ağzı tercih edilebilir. Daha az kaynak dolgu metali gerektirdiğinden ekonomiktir. Fakat ağız hazırlığı daha zordur. Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı KAYNAK AĞIZ DİZAYNINI ETKİLEYEN EN ÖNEMLİ FAKTÖR BİRLEŞTİRİLECEK MALZEME ÇEŞİDİDİR *Alüminyumun ısıl iletkenliği çok yüksek, ergime sıcaklığı ise oldukça düşüktür. Paslanmaz çeliklerin ısıl iletkenlikleri daha düşük, ergime sıcaklıkları da yüksektir. Alüminyum levhaların küt alın şeklinde birleştirilebilecek parça kalınlığı, paslanmaz çelik levhaların küt alın şeklindekine göre daha kalın seçilmelidir. * Nikel levhaların birleştirilmesinde torç hareketlerinin rahat yapılarak kaynak banyosunun akıcılığını sağlamak amacıyla, daha geniş kaynak ağız açısı tercih edilmelidir. Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı MAG KAYNAK İŞLEMİNDE KULLANILAN KAYNAK AĞIZ BİÇİMLERİ – ALAŞIMSIZ VE DÜŞÜK ALAŞIMLI ÇELİKLER İÇİN - 2.5 s s: kalınlık <2 c (mm) <1.5 Açı b (mm) Kaynak Ağzı Kalınlık (mm) Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı MAG KAYNAK İŞLEMİNDE KULLANILAN KAYNAK AĞIZ BİÇİMLERİ – ALAŞIMSIZ VE DÜŞÜK ALAŞIMLI ÇELİKLER İÇİN Kalınlık (mm) Kaynak Ağzı b (mm) c (mm) Açı <4 0.5 s – 1 s - - <10 0.5 s - - >4 2.5 - 4 1 <50° >3 - 2-4 <50° Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı MAG KAYNAK İŞLEMİNDE KULLANILAN KAYNAK AĞIZ BİÇİMLERİ – ALAŞIMSIZ VE DÜŞÜK ALAŞIMLI ÇELİKLER İÇİN Kalınlık (mm) Kaynak Ağzı b (mm) c (mm) Açı >5 >6 - <50° 0-4 <50° >10 2-4 >10 <50° - - Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

TEK TARAFLI KAYNAK İŞLEMİNDE ALTLIK KULLANIMI Tek taraflı kaynak işlemlerinde - Kök nüfuziyetini kontrol altında tutmak - Sıvı metal akmasını önlemek için çeşitli altlıklar kullanılır. Genellikle seramik veya bakır altlıklar tercih edilir. Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı MAG KAYNAK İŞLEMİNDE KULLANILAN KÖŞE AĞIZ BİÇİMLERİ – ALAŞIMSIZ VE DÜŞÜK ALAŞIMLI ÇELİKLER İÇİN Kalınlık (mm) Kaynak Ağzı b (mm) c (mm) Açı > 3 - > 5 > 10 3-4 2 40° Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı MAG KAYNAK İŞLEMİNDE KULLANILAN KÖŞE AĞIZ BİÇİMLERİ – ALAŞIMSIZ VE DÜŞÜK ALAŞIMLI ÇELİKLER İÇİN Kalınlık (mm) Kaynak Ağzı b (mm) c (mm) Açı > 10 0-4 0-3 40° Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı MIG KAYNAK İŞLEMİNDE KULLANILAN KAYNAK AĞIZ BİÇİMLERİ –ALÜMİNYUM LEVHALAR İÇİN Kalınlık,s (mm) Kaynak Ağzı b (mm) c (mm) Açı 1-4 0-025 s - 5-10 <1 2.5 90 ° 5-20 60° > 10 90° Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı MIG KAYNAK İŞLEMİNDE KULLANILAN KAYNAK AĞIZ BİÇİMLERİ –ALÜMİNYUM LEVHALAR İÇİN Kalınlık,s (mm) Kaynak Ağzı b (mm) c (mm) Açı >10 <1 3 60° >6 5-10 2 40 ° >18 5-7 5 70° > 30 - 90° Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı Dikiş Formu Dikişin İşareti Dikişin Ağırlığı (kg/m) Levha kalınlığı 10-20 mm çeliklerde kaynak dikiş formunun dikiş ağırlığına etkisi Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

MIG-MAG GAZALTI KAYNAĞINDA BİRLEŞTİRME TÜRLERİ Alın Birleştirmeleri Dış Köşe Birleştirmeleri İç Köşe Birleştirmeleri Bindirme Birleştirmeleri Kıvrık Alın Birleştirmeleri Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

LEVHALAIN ALIN KAYNAKLARINDA: [1] Yatay kaynak Pozisyonu – PA MIG-MAG GAZALTI KAYNAĞINDA KAYNAK POZİSYONLARI LEVHALAIN ALIN KAYNAKLARINDA: [1] Yatay kaynak Pozisyonu – PA [2] Düşey Kaynak Pozisyonu- Aşağıdan Yukarıya – PF [3] Düşey Kaynak Pozisyonu- Yukarıdan Aşağıya – PG [4] Korniş Kaynak Pozisyonu – PC [5] Tavan Kaynak Pozisyonu – PE PA-YATAY PE-TAVAN PC-KORNİŞ PG-DÜŞEY Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı LEVHALAIN İÇ KÖŞE KAYNAKLARINDA: [1] Yatay Düz kaynak Pozisyonu – PA [2] Düşey Kaynak Pozisyonu- Aşağıdan Yukarıya – PF [3] Düşey Kaynak Pozisyonu- Yukarıdan Aşağıya – PG [4] Yatay Düşey Kaynak Pozisyonu – PB [5] Tavan Kaynak Pozisyonu – PD Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı KAYNAK POZİSYONLARI Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı

Doç. Dr. Hüseyin UZUN – Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı