ZOR HASTAYLA İLETİŞİM Prof Dr Süheyla Ünal

“Zor”

Zor “hasta”

Zor “durum”

Hasta olmak “zor” bir durumdur Çünkü …..

Hasta olmak “zor” bir durumdur Narsistik zedelenme yaşatır Engellenme duygusu oluşturur Belirsizlik nedeniyle “kaygı” doğurur ………

Hasta olmak Suçluluk Utanç Keder Üzüntü Kızgınlık Öfke ………

Hasta olmak Endişe Korku Ölümcül ya da sakatlayıcı bir durum Güçsüz olma Başkalarına muhtaç olma ……..

“Zor” durumlar Bağımlı-yapışkan Pasif saldırgan İstek ve beklentilerinde haklı olduğuna inanan Çıkarları için başkalarını kullanan Yardımı reddeden Kendine ve başkalarına zarar verip bunu yadsıyan ……….

Suskun, pasif hasta Kişi yakınmalarını, duygu ve düşüncelerini ifade etmez Benlik saygısı düşük olabilir Korkulu ve kaygılı olabilir Otoriteden korkabilir Utanabilir Dil sorunu olabilir Duymayabilir Konuşamayabilir

Suskun, pasif hasta Zeka sorunu olabilir Sizi test etmek isteyebilir Depresyonda olabilir Psikozda olabilir İlaç etkisinde olabilir ............... ……………..

Nasıl davranmalıyız Açık uçlu sorularla yol açıcı davranmalıyız Oldukça sessiz görünüyorsunuz, bir nedeni var mı Size yardım edebilmem için yakınmalarınızın ne olduğunu bilmem gerekiyor. Sizi buraya getiren ne oldu Bana anlatacağınız durum “zor” olabilir, bu “zorluğu” anlayabilmem ve yardım edebilmem için bu durumu bilmem gerekiyor.

Nasıl davranmalıyız Size yardım etmek istiyorum, sizin yardımınız olmadan bunu yapmam mümkün değil Doktorluk becerilerim içinde zihninizden geçenleri okumak yok ne yazık ki, siz anlatmadığınız takdirde bilmem imkansız. Yakınmalarınız konusunda konuşmak zor geliyor olmalı, bu konuda bilgi almamı istediğiniz birisi var mı Yakınlarınızdan bilgi alabiir miyim

“Pasif saldırgan” hasta Doktorun yeterliğini test etmek ister “Doktor sensin, neyim olduğunu sen bileceksin!” Pasif görünür ama saldırgan davranır Dürüst olmaz ve imalı konuşur Karşı tarafı suçlu hissettirir Duygularını dolaylı yollardan dile getirir

“Pasif saldırgan” hasta Güven duymaz Öfke duygusu yaşar ve yaşatır Tanı ve tedavi sürecini sabote etmeye çalışır “Zor” hasta olmanın ayrıcalığını yaşamak ister

“Pasif saldırgan” hasta Sizi başarısız kılmak için elinden geleni yapar İnatçılığı, olayları/durumları geciktirmek, kasıtlı olarak etkisiz kalma Suçluluk duygusu yaratma Bu tutumlarla sizi kontrol etmeye çalışır “Hastalık” rolünü ve konumunu sürdürmeye çalışır Başkalarını “hastalığı” ile cezalandırma isteği taşır

Pasif saldırgan hastaya yaklaşım Olumsuz davranışlarını kişiselleştirmeyin Güç çatışmasından kaçının Tartışmaktan kaçının Net, kesin, kararlı konuşun Tedavisinin sorumluluğunu almasını vurgulayın Hastaya karşı açık olun Profesyonel davranın

Öfkeli hasta Öfke, bireysel bir tehdit algılandığında ya da engellenmeyle karşılaşıldığında yaşanan çaresizliğin, güçsüzlüğün, yetersizliğin yarattığı kaygıya karşı gelişen hoşnutsuzluktan, kızgınlık ve şiddete kadar değişebilen bir duygudur Sorun çözme için enerji sağlar Öfke sıklıkla tehdit unsuru olarak ya da başkalarının davranışlarını kontrol etme amacı kullanılır

Öfkeli hasta Hastalar kızgınlıklarını çeşitli şekilde gösterebilirler Durumun kişisel olmadığını, kızgınlığın kaynağının kaygı olduğunu hatırlayın Bunun farkına varmak sizin profesyonel tutum sergilemenize yardımcı olacaktır

Öfkeli hasta Öfkeyi farkettiğinizi ama çok da etkilenmediğinizi hissettirin Böylece hastaya öfkesinin farkında olduğunu, anladığını ancak bu duruma alet olmayacağınızı anlatmış olursunuz Hastaya öfkelenmesinin nedenlerini anlatmak isterse yardımcı olabileceğinizi ifade edin

Öfkeli hastaya yaklaşım Sakin bir şekilde kendinizi ifade edin ve kendinizden emin bir şekilde karşılık verin Derin nefes alın ve göz kontağı sağlamaya çalışın Hastanın ne söylediğine konsantre olun Beden dilinizi, gerçekten konuyu çözmeye çalıştığınıza ikna etmek için kullanın Asla tartışmaya girmeyin Savunmacı davranmayın

Öfkeli hastaya yaklaşım Zaman tanıyın Öfke ve olumsuz duygularınızı kontrol edin Kibar ve saygılı davranın Yüksüz soru sorun Dinlemek istediğinizi gösterin Dikkat dağıtıcı öğeleri uzaklaştırın Karşınızdaki kişiye empati gösterin Yargılayıcı olmayın

Öfkeli hastaya yaklaşım Asla‘Benim yapabileceğim hiç bir şey yok’ ifadesini kullanmayın. Bu ateşe körükle gitmek demektir Her zaman yapabileceğiniz bir şey vardır Sorunu çözmeye istekli olduğunuzu hissettirin

Uygun iletişim Açık ve anlaşılır bir dil kullanın Hastayla saygıya ve güvene dayalı bir iletişim kurun İletişimde gizliliğe önem verin Hastaya önyargısız yaklaşın Ekip elemanları ile ortak yaklaşım belirleyin, tedavi ve bakımla ilgili hasta ve ailesini bilgilendirin Kültürel değerlere saygılı olun

Uygun iletişim Doğru izlenimi verme konusunda dikkatli olun Aşırı gülümsemekten, aşırı ciddiyetten kaçının, profesyonel olun ve en iyi davranışı sergilemeye konsantre olun Kendinize güvenli davranış sergileyin Somut ve kısa anlatımlar kullanın Sakin, kararlı, güvenlik mesafesini koruyan iletişim kurun

Kendine güvenli davranış Kendisinin ve başkalarının haklarına saygılı olma Kendisine olan güveninin ve benlik saygısının yüksek olması Başkalarının duygu ve düşünceleri ile ilgilenme Kişinin verdiği mesaj: “ BEN ÖNEMLİYİM, SEN DE ÖNEMLİSİN”