HASTA / YARALININ OLAY YERİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ
ÖNCELİK SIRASININ BELİRLENMESİ 1.DERECEDE ÖNCELİĞİ OLAN H / Y’LAR ( AĞIR ) Bilinci kapalı olanlar, Soluk alıp – veremeyenler, Şiddetli kanaması olanlar, Ağır yanığı olanlar.
ÖNCELİK SIRASININ BELİRLENMESİ 2.DERECEDE ÖNCELİĞİ OLAN H / Y’LAR ( ORTA ) Orta derecede kanaması olanlar, Orta derecede yanık. 3.DERECEDE ÖNCELİĞİ OLAN H / Y’LAR (HAFİF) Kırık, kanama, Burkulma, çıkık, Hafif yanık, sıyrık.
HASTA YARALI DEĞERLENDİRMESİ ÖNCE GÜVENLİĞİ UNUTMA!! H / Y’ NIN BİLİNCİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: Yetişkin ve çocuklarda bilinç kontrolü; Omuzlarından dokunarak ve seslenerek, Bebeklerde bilinç kontrolü; Bebeğin ayak tabanına vurulması ile yapılır.
HASTA YARALI DEĞERLENDİRMESİ BİLİNCİ YERİNDE DEĞİLSE: 1 – 1 - 2 ARANIR H / Y’ NIN BİRİNCİ DEĞERLENDİRMESİ YAPILIR. A. (AIRWAY) SOLUNUM YOLU AÇIKLIĞININ SAĞLANMASI, B. (BREATHING) SOLUNUMUN KONTROLÜ VE SAĞLANMASI, C. (CIRCULATION) DOLAŞIMIN SAĞLANMASI ( DIŞ KALP BASISI UYGULANMASI ).
HASTA YARALI BİRİNCİ DEĞERLENDİRMESİ A.)SOLUNUM YOLU AÇIKLIĞININ SAĞLANMASI Yetişkin ve çocuklarda; Ağıza kör dalış yapılarak ağız içindeki yabancı maddeler temizlenir. Bebeklerde; Cisim görülüyorsa iki parmakla alınır ( Kör dalış yapılmaz ) . 1
HASTA YARALI BİRİNCİ DEĞERLENDİRMESİ A.) SOLUNUM YOLU AÇIKLIĞININ SAĞLANMASI: Kör dalıştan sonra bir el alına, diğer elin üç parmağı da çeneye konulur. Baş- Çene Pozisyonu verilerek dil kökünün geriye gitmesi engellenir . Solunum yolu açıklığı sağlanır. 2.
BAŞ - ÇENE POZİSYONU VERİLMESİ
HASTA YARALI BİRİNCİ DEĞERLENDİRMESİ B.) SOLUNUMUN KONTROLÜ VE DEĞERLENDİRİLMESİ: İlkyardımcı başını h / y’nın göğsüne bakacak şekilde çevirir ve yüzünü h / y’nın yüzüne yaklaştırarak 5 saniye süreyle solunumu dinlemeye ve hissetmeye çalışır. Buna BAK – DİNLE - HİSSET yöntemi denir.
HASTA YARALI BİRİNCİ DEĞERLENDİRMESİ BİRİNCİ DEĞERLENDİRME SONUCUNDA; EĞER BİLİNCİ KAPALI, SOLUNUM YOK İSE; H / Y’YA TEMEL YAŞAM DESTEĞİ SAĞLANIR.
HASTA YARALI BİRİNCİ DEĞERLENDİRMESİ Birinci değerlendirme sonucunda; Bilinç kapalı fakat Solunum varsa h / y’ ya Koma Pozisyonu verilir. ...ve diğer h / y’lar incelenir.
HASTA YARALI DEĞERLENDİRMESİ EĞER BİLİNCİ VARSA: İKİNCİ DEĞERLENDİRME YAPILIR. Bu genel kontrol amaçlıdır ve dikkatle yapılması gerekir.
HASTA YARALI İKİNCİ DEĞERLENDİRMESİ GÖRÜŞEREK BİLGİ EDİNME: Kendini tanıtma, H / y’nın ismini öğrenme ve adıyla hitap etme, H / y’nın endişelerini giderme, hoşgörülü ve nazik davranarak güvenini sağlama, Olayın mahiyetini sorma, Kişisel özgeçmişlerini alma, Ne yedikleri ve ne zaman yedikleri, kullandığı ilaçlar ve alerjisi olup olmadığını sorarak kaydetme.
HASTA YARALI İKİNCİ DEĞERLENDİRMESİ BAŞTAN AŞAĞI MUAYENE YAPILIR: Bilinç düzeyi, anlama, algılama vb. Solunum sayısı, ritmi, derinliği, Nabız sayısı, ritmi, gücü, Vücut ısısı, nemlilik, renk kontrol edilir.
BAŞ MUAYENESİ Saç, saçlı deri, baş ve yüzde yaralanma morluk vb... var mı? Kulak ve / veya burundan sıvı, kan geliyor mu? Ağız içinde yabancı madde olup olmadığı kontrol edilir.
AĞRI VARSA İŞLEM HEMEN DURDURULUR. BOYUN MUAYENESİ Ağrı Hassasiyet Şişlik Şekil bozukluğu araştırılır. Aksi ispat edilinceye kadar boynun zedelendiğinden şüphelenilmelidir !!! AĞRI VARSA İŞLEM HEMEN DURDURULUR.
GÖĞÜS KAFESİ MUAYENESİ Saplanmış cisim, açık yara, şekil bozukluğu, morarma, kanama var mı? Göğüs kafesi genişlemesi normal mi? Bel boşluğundan yararlanılarak sırt kısmı da ellerle kontrol edilir.
BEL MUAYENESİ Saplanmış cisim, açık yara, şekil bozukluğu, morarma, kanama var mı? Eğer karın kısmı sert ve gerginse iç kanama olabilir. Daha sonra elleri aşağıya kaydırarak kalça kısmı kontrol edilir.
KOL VE BACAKLARIN MUAYENESİ Kuvvet - his kaybı, ağrı, şişlik, şekil bozukluğu var mı? Nabız noktalarından nabız alınıyor mu? En son olarak h / y’nın elimizi sıkmasını isteyerek hareket kaybı olup olmadığına bakılır.
DEĞERLENDİRME
HASTA / YARALI 1. VE 2. DEĞERLENDİRİLMESİ GRUP ÇALIŞMASI