Ahlaki Muhakeme ve Bilişsel Sinirbilim J D. Greene MS. Gazzaniga, The Cognitive Neurosciences, 4. Basım, 68, S 987-999

Ahlaki Muhakeme Piaget Kohlberg Piaget, J. (1932). The Moral Judgment of the Child. London: Kegan Paul, Trench, Trubner and Co Kohlberg Kohlberg, Lawrence; T. Lickona, ed. (1976). "Moral stages and moralization: The cognitive-developmental approach". Moral Development and Behavior: Theory, Research and Social Issues. Holt, NY: Rinehart and Winston.

Ahlak; -Bilişsel bir yeti -Bilinçli ve sarih -Çeşitlilik, farklılık?

Evrimsel Psikoloji ve Duygular.. Ahlaki muhakemede sezginin rolü ile ilgili çalışmalar ‘sıcak’ ve ‘soğuk’ sistemler nasıl etkileşim halindeler?

1990’lar İkili sistem teorileri Biliş Duygular AHLAK

Rasyonalist Açıklama

Ahlaki muhakemeye ilişkin felsefi modeller Three toy models of the sources of our moral judgements. Hauser M D Soc Cogn Affect Neurosci 2006;1:214-220 © The Author (2006). Published by Oxford University Press. For Permissions, please email: journals.permissions@oxfordjournals.org

Greene; ‘utilitarian’ ve ‘deontological’ yargılar İkili sistem teorisi Toplumcu-faydaci bireyci kontrollü-bilişsel sezgisel-duygusal Nörogörüntüleme çalışmaları: zihinsel duruma atıf Nöroekonomi çalışmaları: dayanışma, güven ve adalet

Ahlak ile ilgili bir network: Lezyon Çalışmaları Fonksiyonel ve yapısal nörogörüntüleme çalışmaları Hastalıklar (PD/APD)

Nörobilim Çalışmaları: VMPFC : sosyal olayları, ahlaki ve duygusal değerlerle ilişkilendirir, sonuçları değerlendirir; ToM faaliyetleri, empati, niyetlere ilişkin yargılamalar OFC/VL : sosyal açıdan caydırıcı tepkileri, sonuca göre tepkiyi düzenler, otomatik tepkileri inhibe eder. Amygdala: tehdide verilen yanıtı düzenler, caydırıcı sosyal öğrenmede rol alır. DLPFC : muhakeme edilmiş analizleri uygular ve daha öncekileri baskılayabilir. anterior insula+posterior superior temporal sulcus (pSTS)+ anterior cingulate gyrus+ the inferior parietal lobules + temporoparietal junctions+ ventral striatum and mesolimbik ödül sistemi+ precuneus +posterior cingulate. subcortical limbic + anterior temporal lob hasarları da ahlaki davranışta bozulmalara yol açabilir.

Nörobilim çalışmaları: Beyin hasarlı hastalar: Damasio; Somatik İşaretleyici Hipotezi Yetişkin’de VMPFC hasarı Erken dönem VMPFC hasarı  edinilmiş sosyopati ‘gelenek öncesi dönem’ sağ VMPFC hasarı  empati X sosyal kuralların ihlali karşısında kayıtsızlık X affektif ToM X

PF Cx hasarında: Duygusal içerikli resimlere verilen otonom yanıtlarda bozulma Utanç, suçluluk, empati gibi duyguları hissetmeme

Nörobilim çalışmaları: Sosyopati/ APD araçsal X reaktif agresyon Prefrontal cx azalmış hacim (Raine,1994) ‘ahlaki kurallar’ X ‘ konvansiyonel kurallar’ (Blair,1995) Frontotemporal hiperaktivite (Raine et al.,1994) Amigdala disfonksiyonu VLPFC ve OF/MLC gelişimi (Yang et al., 2006) APD DLPFC anomalisi; PD X , empati? Radovan Karaciç

Nörogörüntüleme Çalışmaları

Nöral Devre: Ahlakla ilişkili uyaran karşısında aktivasyon? (Moll et al., 2001; Moll et al., 2002a; Moll et al., 2002b) Duygusal işlemleme + ToM Default network (-/ amigdala ) Self-referential processing Episodic memory Prospection Mind-wandering Olayların şimdi ve buradanın dışında zihinsel temsiller halinde değerlendirilmesi

İkili sistem teorisi Kişisel ve kişisel olmayan ikilemler

Kişisel ve kişisel olmayan ikilemler MFG & PCG & STS / DLPFC & PL

Kişisel ikilemler  duygu mPFC, PCC, amigdala Kişisel olmayan ikilemler  çalışma belleği, bilişsel kontrol DLPFC Greene et al., 2001, 2004

Ahlaki ikilemde çatışmanın zorluk derecesi (Koenings et al. 2007) -RT - Çatışmadan sorumlu bölgede aktivasyon (ACC) -zorluk arttıkça DLPFCx aktivasyonu -FTD – köprü ikilemi -bilişsel yük, RT -sezgiciler,akılcılar -çalışma belleği kapasitesi -uykusuzluk

a- kişisel  default network b- kişisel olmayan c- çatışmanın yüksek olduğu ikilemler d- toplumcu/faydaci kararlara yönelince

İkili sistem teorisini destekleyen çalışmalar Greene, J.D., Lowenberg, K., Nystrom, L.E., Darley, J.M., and Cohen, J.D. (2009c) Duty vs. the greater good: dissociable neural bases of deontological and utilitarian moral judgment in the context of keeping and breaking promises  Zararın sosyal bağlamı, fiziksel değil Greene, J.D., Lowenberg, K., Nystrom, L.E., and Cohen, J.D. (2009b) Neural dissociation between affective and cognitive moral disapproval DLPFC Greene, J.D., Nystrom, L.E., Engell, A.D., Darley, J.M., Cohen, J.D. (2004)  The neural bases of cognitive conflict and control in moral judgment. Neuron, Vol. 44, 389-400.  BA46, BA10 Glenn, A.L., Raine, A., Schug, R.A. (2009). The neural correlates of moral decision-making in psychopathy. Molecular Psychiatry, 14, 5–6 Amigdala aktivitesi / psikopati / kişisel ikilemler  deontolojik yanit-emosyon ilişkisi

ToM Berthoz et al. (2006) Amigdala PCC ACC DLPFC TPC Young et al., 2007 niyetXsonuç  ACC ve DLPFC

ToM Young & Saxe (2008) mPFC failin inancının değerliği TPJ ve Precuneus entegrasyonu TMS  sağ TMJ  çocuksu

Nöroekonomi Prisoner’s dilemma Ultimatum game Dayanışma / ödül (nucleus accumbens, caudat çekirdeği, VMPFC, OFC, rostral ACC) Ultimatum game  Adaletsiz teklif/ insula aktivasyonu/ otonom yanıt İnsula aktivasyonu insan>bilgisayar

Nöroekonomi Diğerlerinin ahlaki konumunu değerlendirirken; - Adil oyuncuya bakarken: insula,amigdala - Adil oyunucunun acısını izlerken: Frontoinsular cx ve ACC Güven / Saygınlık caudate nuc.

Aksi yönde bulgular; Damasio A. R. (1994). Descartes' error: Emotion, reason and the human brain, NY: Grosset/Putnam De Waal F. (1997). Bonobo: The Forgotten Ape. Berkeley: University of California Press. Bargh, J.A., & Chartrand, T. L. (1999). The unbearable automaticity of being. American Psychologist, 54, 462-479. Nisbett, Richard, & Wilson, Timothy. (1977). Telling more than we can know: Verbal reports on mental processes. Psychological Review, 84

Sosyal Sezgisel Model Sosyal Sezgisel Model  Ahlaki Temeller Teorisi (Moral Foundations Theory) ‘doğuştan sahip olduğumuz psikolojik mekanizmalar’ Bunların kültürel öğrenme ile farklılaşması - Zarar Verme/İhtimam Gösterme (harm/care) - Adalet/ Karşılıklılık (fairness/reciprocity) - İçgrup/ Sadakat (in-group/loyalty) - Otorite/ Saygı (authority/respect) - Saflık/ Kutsallık (purity/sanctity)