Çekinip korkmadan kendini tehlike veya güçlüklere atan, acar. 2. Girişken.

describes someone who behaves confidently and is not frightened to say what they want or believe

 Saldırgan olmak değildir.

 Başkalarından üstün olma arayışı değildir.

 Her gün birçoğumuz toplu taşıma araçlarını kullanıyoruz. Bu araçlarda her yaştan, her eğitim düzeyinden, farklı ekonomik düzeylerden binlerce insanla yan yana oturuyoruz, aynı ortamı paylaşıyoruz, konuşuyoruz.  Diyelim ki on beş dakikadır beklediğiniz otobüs yaklaşıyor. Beklediğiniz durak kadar otobüsün içi de dolu. Yine de daha fazla beklemek istemiyorsunuz. Otobüs durduğu anda duraktaki herkes otobüse binmek için acele ediyor.

 Zaten otobüsün geç gelişine ve insanların bencilliğine kızgınsınız. Tam siz otobüse bineceğiniz anda orta yaşlı bir bayan sizi itip biniyor.

 Hiçbir şey söylemeyip bayandan sonra otobüse bindiniz. Çok yorgunsunuz ama o bayan otobüsteki son boş yere oturdu.  Ne hissedersiniz?

 “Napıyon teyze??! Hoop.”  Bayana izin vermeyip otobüse bindiniz. Ama arkanızdan homurdanmaları duyuyorsunuz. “Cık cık gençlerde de hiç saygı kalmadı... Eskiden Beyoğlu’na kravatsız girilmezdi…”  Nasıl hissederdiniz?

 Ses çıkartmayıp birinin sizi itip kakmasına izin verdiniz. Üstelik çok yorgunsunuz ve ayakta gitmek zorunda kaldınız.  Hakkınız yendi  Kendinize kızdınız  Kendinizi değersiz hissettiniz

 Sizden yaşça büyük birisine bağırdınız.  Hakkınızı korudunuz ama yine de iyi hissetmiyorsunuz çünkü bir anlık sinirle saygısızlık yaptınız, birisini kırdınız.  Diğer insanlardan da tepki aldınız.  Yine kendinizi değersiz hissediyorsunuz.

 Peki hangisi doğruydu?

 Gündelik yaşamda hayır diyemediğimiz için istemediğimiz bir çok durumla karşı karşıya kalabiliyoruz. Bu bazen borç para vermek, bir eşyanızın paylaşımı, iş yerinizde başkalarının işlerini yapmak zorunda kalmak, ikili ilişkilerde yanlış anlaşılmalara maruz kalmak, ikili ilişkilerde sürekli veren taraf olarak kullanıldığınızı hissetmek, eşinize çocuğunuza fazla tolerans göstermek, ev arkadaşınızın sorumluluklarını yüklenmek gibi bir çok durumda karşınıza çıkarak sizde öfke, kızgınlık gibi duygulara yol açabilir.

 Sevdiğimiz bir arkadaşımıza bağırmak, eşimizi dostumuzu gücendirmek, bir anlık kızgınlık anında aslında haksız olduğumuz şeylerle kendimizi savunmak… Bu tür durumlar öfke kontrolü konusunda zayıf olan insanlarda sık sık görülür; ama hiçbir zaman işe yaramaz. Aksine karşı tarafta ters tepki yaratabilir, kendimize güvenimizi, ve sevdiklerimizin saygısını kaybederiz. Öfkemize hakim olamayıp agresif tutumlarda bulunduğumuz durumlarda etrafımızdakileri incitip, kırıyoruz; onlara zarar veriyoruz.

 Bir iletişim biçimi olarak kabul edilen atılganlık; “başkalarının haklarını küçük görmeden ve zedelenmeden kişinin kendi haklarını koruması, düşünce, duygu ve inanışlarını doğrudan, dürüst ve uygun yollarla ifade etmesi olarak tanımlanmaktadır. (Jakubowski ve Lange 1978)

 Bu ilişki biçimi olumsuz iki uç olan “saldırganlık” ve “çekingenlik”e karşılık olumlu bir davranış olarak kabul edilir.

 Atılgan kişiler:  Haklarını bilirler,  Düşüncelerini, duygularını ve isteklerini ifade etmekte zorluk çekmezler,  Öfkelerini kontrol edebilirler.

 Kişinin toplumsal konumunu güçlendirir ve başkaları üzerinde daha etkileyici olmasını sağlar.

 Atılgan davranmak kendine güven duygusunu artırır ve çevredekilerde saygı uyandırır.

 Dürüst ilişkiler kurma şansını artırdığı gibi kişinin kendini daha iyi hissetmesine yardımcı olur ve kişiye günlük sıradan olayların denetimini elinde tutabiliyor olduğu duygusunu verir.

 Kişinin karar verme yeteneğini geliştirir ve kişiye yaşamdan beklentilerini elde etme şansı verir.

 Yani daha atılgan olarak hayatımızın iplerini elimize alırız ve olumsuz duyguların yerini tatmin, güven gibi olumlu duygular alır.

(Spiegler, 1988)  Beceri noksanlığı yani kişinin belirli durumlarda nasıl atılgan davranacağını bilememesi.

 Motivasyon eksikliği: Kişi bugüne kadar atılgan davranışları için pekiştirilmemiştir.

 Ayırt etme eksikliği: Kişinin ne zaman atılgan davranacağını bilememesi.

 Öğrenilebilir.

 Kişilere küçük yaştan itibaren kendilerini ve duygularını tanıma şansı verilmeli

 Duygularını ve isteklerini ifade etmelerine izin verilmeli. İsteklerine ve haklarına saygı göstererek örnek olunmalı

 Öfke kontrolü, iletişim engelleri ve sen dili öğretilmeli

 Bayram ziyareti için Trabzon’da bulunan birinin ağzından:  “Bayramın ikinci günü oradaki bazı arkadaşları ziyaret etmek için dolmuşa bindim. Dolmuş durağında bekleyen minibüse insanlar gelip oturuyorlar ve minibüsün dolmasını bekliyorlardı. Oturdum ve gazetemi okumaya başladım. Minibüs muavini olan genç yaşta bir adam kızgın bir sesle bir şeyler söylüyordu, ama pek dikkatimi vermedim, gazetemi okumaya devam ettim. Bir ara kuvvetli bir tokat sesi duydum. Baktım, minibüs muavini, yaşlı adama bir tokat atmış.”

 Yaşlı adam ne yaptı?  Yaşlı adam da gence bir tokat veya tekme atar ve çevreden müdahale ederek genci azarlarlar, yaşlıya böle davranılmayacağını söylerler.

 Yaşlı adamı koruyan biri genç muavini döver.

 Yaşlı adam gence ağza alınmayacak küfürler edip bir iki tane de patlatır.

 “Hemen gazetemi topladım, garda geçtim. Çünkü Karadeniz uşağı kızdı mı hemen tabancasına davranır, böyle bir durum olursa oradan fırlayıp kaçacaktım. Ama, çok ilginç bir şey oldu. Yaşlı adam genç muavine döndü ve şöyle dedi: “Ha sen bu tokadı attın. Besbelli ki hak ettim. Ama, ben bilmiyorum nasıl hak ettim. De bakalım nasıl hak ettim?”

 Genç muavin tekme tokat beklerken bir durumda iken bu sözlerle karşılaşınca şaşkınlıktan ağzı bir karış açık kaldı.”

 Yaşlı adam niçin böyle davrandı?