KIRIK VE ÇIKIKLARDA HEMŞİRELİK BAKIMI Hem. Fatma Nur BİLAZER 3. Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği
ALÇILAR: KAS İSKELET SİSTEMİNE İLİŞKİN CERRAHİ GİRİŞİMLERDEN SONRA BELLİ BİR KISMIN HAREKETSİZ KALIP İYİLEŞMESİNİ SAĞLAMAK KIRIKLARI TESPİT ETMEK DEFORMİTELERİ ÖNLEMEK DEFORMİTELERİ TEDAVİ ETMEK
İŞLEMDEN ÖNCE HASTA VE YAKINLARI BİLGİLENDİRİLMELİDİR. İŞLEMDEN SONRA ALÇI BULAŞMIŞ KISIMLAR TEMİZLENİR. (DOLAŞIM DURUMUNU DEĞERLENDİRME)
ALÇI KURU VE TEMİZ TUTULMALIDIR. YATAĞA ALINDIKTAN SONRA ALÇILI KISIM ÜZERİ NAYLON KAPLI YASTIKLA YÜKSELTİLİR.
ALÇILI KISIM KURUYUNCAYA DEK ÖRTÜLMEZ. ALÇI KURUTMADA SAÇ KURUTUCULARDAN YARARLANILABİLİR
ANCAK YENİ AMELİYATLILARDA KULLANILMAMALI DIR ANCAK YENİ AMELİYATLILARDA KULLANILMAMALI DIR. ZİRA SICAK KANAMAYA NEDEN OLABİLİR. HASTA YATAKTA SAĞLAM TARAFA DÖNDÜRÜLÜR
HAREKETSİZLİK NEDENİYLE OLUŞABİLECEK KAS ATROFİSİNİ ENGELLEMEK İÇİN ALÇILI BÖLGEYE İZOMETRİK EGZERSİZLER UYGULANIR.
*ÇOCUKLARDA ALÇILAMA İŞLEMİ YAPILMADAN İŞLEM ÇOCUĞA ANLATILMALI VE ZAMAN VARSA BİR OYUNCAK BEBEK ÜZERİNDE GÖSTERİLMELİDİR. *ALÇI PERİNE BÖLGESİNE YAKIN SA , KORUYUCU BİR MATERYALLE YAKIN KISIM KAPLANIR.
*ALÇI ÇIKARILMASI İŞLEMİNDEN ÖNCE, ALÇI ÇIKARILIRKEN KULLANILAN ALETİN DOKUYA ZARAR VERMEDİĞİ HASTAYA (ÖZELLİKLE ÇOCUK HASTAYA) ANLATILMALIDIR .
ALÇIYA İLİŞKİN KOMPLİKASYONLAR: DOLAŞIM BOZUKLUĞU SİNİR HARABİYETİ ENFEKSİYON ALÇI SENDROMU
*BELİRTİ VE BULGULAR* NABIZ ALINAMAMASI, TIRNAKLARDA KAPİLLER DOLMA YETERSİZLİĞİ CİLTTE SOLUKLUK, SİYANOZ YA DA SOĞUKLUK AĞRI ŞİŞLİK VE ALÇI PERİFERİNDE AĞRILI ÖDEM
PARESTEZİ(YANMA KARINCALANMA HİSSİ), HİPOSTEZİ (HİS AZALMASI), ANESTEZİ, PARALİZİ (MOTOR KAYIP) ALÇI YADA DRENAJ BÖLGESİNDEN KÖTÜ KOKU GELMESİ
HEMŞİRELİK BAKIMI: KOMPLİKASYONLAR GÖZLENİR HEMŞİRELİK BAKIMI: KOMPLİKASYONLAR GÖZLENİR. HERHANGİ BİR BULGUDA DOKTORA HABER VERİLİR . AĞRI DOLAŞIM BOZUKLUĞUNUN BAŞLICA BELİRTİSİ OLDUĞUNDAN AĞRI KESİCİ VERİLMEDEN ÖNCE AĞRI TANIMLAMASI YAPILIR. (AĞRI LOKALİZE DEĞİL, SIKLIKLA YANICI ÖZELLİKTE YA DA KRAMP ŞEKLİNDEDİR.)
ALÇILI HASTA BAKIMINDA; *HASTANIN ALÇIYA UYUM SAĞLAMASI * BESLENMESİ *ALÇI BAKIMININ ÖĞRETİLMESİ *HAREKETSİZLİK NEDENİYLE OLUŞABİLECEK KOMPLİKASYONLARIN ÖNLENMESİ *REHABİLİTASYON YER ALIR.
ALÇI ÇIKARILDIKTAN SONRA EKSTREMİTENİN NORMAL FONKSİYONUNU KAZANMASI İÇİN; SICAK UYGULAMA SOĞUK UYGULAMA EGZERSİZ GİBİ FİZİK TEDAVİ UYGULAMALARINDAN YARARLANILIR.
TRAKSİYON KELİME ANLAMI ÇEKME DİR. TRAKSİYON TEDAVİ EDİCİ ÖZELLİKTE OLABİLMESİ İÇİN BİR YÖNDE UYGULANAN TRAKSİYONA KARŞI YÖNDE EŞİT MİKTARDA TRAKSİYON UYGULANMASI GEREKİR. TRAKSİYON AĞIRLIKLA SAĞLANIR. KONTRTRAKSİYON İSE HASTANIN KENDİ BEDEN AĞIRLIĞI YADA DİĞER AĞIRLIKLARLA SAĞLANIR.
TRAKSİYON ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE UYGULANIR. MANUEL(ELLE ÇEKEREK) MEKANİK (İPLER, ÖZEL ÇELİK TEL VE İĞNELER, AĞIRLIKLAR) CİLT TRAKSİYONU İSKELET TRAKSİYONU
TRAKSİYONDAKİ HASTA BAKIMI TEMEL AMAÇ; GELİŞEBİLECEK KOMPLİKASYONLARI ÖNLEMEKTİR. TRAKSİYON UYGULANMADAN ÖNCE HASTAYI FİZİKSEL VE PSİKOSOSYAL OLARAK HAZIRLAMAK GEREKİR. İŞLEM ÖNCESİ HASTANIN NÖROVASKÜLER DURUM DEĞERLENDİRİLMESİ YAPILIR.(KARŞILAŞTIRMA İÇİN)
TRAKSİYONDAKİ HASTAYA BAKIM VERİRKEN ; HASTANIN SORUNUNUN NE OLDUĞUNU TRAKSİYONUN HANGİ AMAÇLA UYGULANDIĞINI TRAKSİYON CİHAZININ NASIL FONKSİYON GÖRDÜĞÜNÜ HASTANIN HANGİ HAREKETLERİ YAPABİLECEĞİNİ UYGULANAN TRAKSİYONA İLİŞKİN GELİŞEBİLECEK KOMPLİKASYONLARI BİLMEK GEREKİR.
HAREKETSİZLİK NEDENİYLE GELİŞEBİLECEK KOMPLİKASYONLAR ŞUNLARDIR: HİPOSTATİK PNÖMONİ, ATELEKTAZİ ABDOMİNAL DİSTANSİYON ,DIŞKI TIKACI,KONSTİPASYON ÜRİNER RETANSİYON, BÖBREK TAŞLARI DOLAŞIM BOZUKLUĞU, ÖDEM, TROMBOFLEBİT, EMBOLİ
SİNİR HARABİYETİ,MOTOR FONKSİYON AZALMASI YA DA PARALİZİ ORYANTASYON BOZUKLUĞU, KONFÜZYON DİZLERİN HİPEREKSTANSİYONU, BACAĞIN DIŞA ROTASYONU OSTEOPOROZ,KONTRAKTÜR,KAS ATROFİSİ, EKLEM SERTLİKLERİ YARA ENFEKSİYONU BASI YARALARI
HEMŞİRELİK BAKIMI GELİŞEBİLECEK KOMPLİKASYONLARA GÖRE YAKLAŞIM GEREKTİRİR: *KONTRAKTÜR VE DEFORMİTELERE YÖNELİK EGZERSİZLER FİZYOTERAPİST YARDIMI ALINARAK YAPTIRILMASI
*DEKÜBÜT ÜLSERLERİ OLUŞMAMASI İÇİN: HASTANIN DERİSİ DAİMA TEMİZ VE KURU TUTULMALI ÇARŞAF TEMİZ VE KIRIŞIKSIZ OLMALI BASINÇ BÖLGELERİ GÖZLENMELİ VE MASAJ YAPILMALI ÖZELLİKLE TOPUKLARA KOYDUĞUMUZ SU DOLU ELDİVENLER TOPUKLARDA OLUŞABİLECEK BASI YARALARINA ENGEL OLUR.
YETERLİ BESLENMESİ VE SIVI ALIMI SAĞLANMALI HAREKET İSTEĞİNİ AZALTICI TRANKİLİZANLARDAN KAÇINILMALI HASTAYA VE YAKINLARINA MASAJIN VE EGZERSİZİN ÖNEMİ ANLATILMALI
*SEKRESYON BİRİKİMİ, HİPOSTATİK PNÖMONİ VE ATELLEKTAZİYE YÖNELİK; DERİN NEFES ALMA VE ÖKSÜRÜK EGZERSİZLERİ BUHAR UYGULAMASI POSTÜRAL DRENAJ ODA HAVALANDIRILMASI VE NEMLENDİRİLMESİ
KONSTİPASYONA YÖNELİK; KONTRENDİKE DEĞİLSE GÜNDE 1,5-2 LT SIVI ALIMI SAĞLANIR. AKTİF PASİF HAREKETLER FİZYOTERAPİST İŞBİRLİĞİ İLE YAPTIRILIR SÜRGÜ KULLANIMI TEŞVİK EDİLİR DİYETTEKİ LİFLİ GIDALAR ARTIRILIR.
ÜRİNER STAZ ,ÜRİNER ENFEKSİYON BÖBREK TAŞLARI; SIVI ALIMI ARTIRILIR AKTİF PASİF HAREKETLER FİZYOTERAPİST İŞBİRLİĞİ İLE YAPTIRILIR KATETERİZASYONDAN KAÇINILIR KATETERİZASYON VE SONRASINDA ASEPTİK KOŞULLARA DİKKAT EDİLİR.
DOLAŞIM BOZUKLUĞU VE TROMBOEMBOLİDE; DÜZENLİ EGZERSİZLER ELASTİK BANDAJ VE EMBOLİ ÇORABI YETERLİ SIVI ALIMI
TRAKSİYONLU HASTADA ENFEKSİYONU ÖNLEMEK İÇİN; PİN DİPLERİNİN PANSUMANINA HASTANIN GENEL TEMİZLİĞİNE YATAK TAKIMLARININ TEMİZLİĞİNE DİKKAT EDİLMELİDİR.
MENTAL SİSTEMLE İLGİLİ KOMPLİKASYONLARA YÖNELİK; TEDAVİ VE UYGULAMALAR HAKKINDA BİLGİ VERİLMESİ HASTA VE AİLESİYLE OLUMLU İLŞKİLER KURMA KENDİ BAKIM PLANINA MÜMKÜN OLDUĞUNCA KATILIMININ SAĞLANMASI
TRAKSİYONLA TEDAVİDE UZUN SÜRE YATAĞA BAĞIMLIOLMAK, HASTADA DEPRESYONA VE DUYGUSAL DENGESİZLİKLERE NEDEN OLABİLİR.
BUNU ÖNLEMEK İÇİN; HASTANIN YATAĞI PENCERE KIYISINA KONABİLİR. HASTA ODASINDA RADYO VE TV BULUNDURULUR. HASTANIN SIK ZİYARET EDİLMESİNE İZİN VERİLİR. HASTANIN ÇEVRESİNİ GÖREBİLMESİ İÇİN BELLİ YERLERE AYNA YERLEŞTİRİLEBİLİR. HASTA, KENDİ BAKIM AKTİVİTELERİNE KATILMASI İÇİN DESTEKLENİR.
HASTA AİLESİ BİLGİLENDİRİLİR: HASTADA ORTAYA ÇIKABİLECEK SORUNLAR HAKKINDA BİLGİLENDİRİLİR. YAPILMASI GEREKEN UYGULAMALAR VE ÖNEMİ HAKKINDA BİLGİLENDİRİLİR VE HASTA BAKIMINA KATILIMI SAĞLANIR. BESLENMESİ HAKKINDA VE HASTANIN PSİKOLOJİSİ HAKKINDA BİLGİLENDİRİLİR
AMELİYAT ÖNCESİ HEMŞİRELİK BAKIMI HASTANIN PSİKOLOJİK VE FİZYOLOJİK TÜM İHTİYAÇLARI GÖZÖNÜNDE BULUNDURULARAK PLANLANIR. ÜÇ AŞAMADA UYGULANIR: KLİNİĞE YATIŞINDAN AMELİYAT ÖNCESİ GECEYE KADAR YAPILMASI GEREKENLER AMELİYAT ÖNCESİ GECE HAZIRLIĞI AMELİYAT GÜNÜ HAZIRLIĞI
KLİNİĞE YATAN HASTA İÇİN ÖNCELİKLE HUZURLU VE GÜVENLİ BİR ORTAM OLUŞTURULUR. AĞRISI GİDERİLİR. HAYATİ BULGULARI VE ANEMNEZİ ALINIR. GEREKLİ TETKİKLER YAPTIRILIR.
PSİKOLOJİK HAZIRLIK: HASTA VE YAKINLARIYLA GÖRÜŞÜLÜR . GÖRÜŞME İMKANI KISITLIYSA; SORULARA AÇIK OLUNDUĞU KARŞI TARAFA FARKETTİRİLMELİDİR.
HASTA AMELİYAT SONRASI ; *ORGAN KAYBI, ÖLÜM TEHLİKESİ, ANESTEZİ TEHLİKESİ, SEVDİKLERİNDEN UZAK KALMA, SEVDİĞİ AKTİVİTELERDEN UZAK KALMA , İŞİNİ KAYBETME KORKULARI YAŞAYABİLİR.
!AMELİYAT KORKUSU ÇOK ÖNEMLİDİR. !AMELİYAT ÖNCESİ MUTLAKA GİDERİLMELİDİR.
*PSİKOLOJİK HAZIRLIK ÇOK ÖNEMLİDİR. ANKSİYETEYİ GİDERMEYE, AMELİYATTA AZ ANESTETİK , AMELİYAT SONRASI AZ ANALJEZİK KULLANILMASINA, POSTOP YAŞAM BULGULARININ KISA SÜREDE DÜZELMESİNE, STRESE TEPKİ OLARAK SALINAN KORTİKOSTEROİD HORMONLARIN AZ SALINMASINA,
HIZLI İYİLEŞMEYE VE ERKEN TABURCU OLMAYA YARDIMCI OLUR. *ARAŞTIRMALAR PSİKOLOJİK YÖNDEN İYİ HAZIRLANMIŞ HASTANIN; AMELİYAT TRAVMASIYLA DAHA İYİ BAŞETTİĞİNİ , KOMPLİKASYON GELİŞİMİNİN DAHA AZ OLDUĞUNU, HASTALARIN DAHA KISA SÜREDE İYİLEŞTİĞİNİ GÖSTERMEKTEDİR.
FİZYOLOJİK HAZIRLIK: YAŞ AĞRI BESLENME DURUMU SIVI ELEKTROLİT DENGESİ ENFEKSİYON
KARDİYOVASKÜLER FONKSİYON RENAL FONKSİYON GİS FONKSİYONLARI KULLANILAN İLAÇLAR ENDOKRİN FONKSİYONLARI HEMATOLOJIK FONKSİYONLARI
FİZYOLOJİK FONKSİYONLAR AÇISINDAN HASTA TANIMLANARAK İLGİLİ KLİNİKLERİN DE KONSÜLTASYONU SONUCUNDA GEREKLİ TEDAVİ VE BAKIMLAR UYGULANARAK HASTA AMELİYATA HAZIR HALE GETİRİLİR. ÖRN: DİABETİ OLAN HASTANIN KAN ŞEKERİ REGÜLE EDİLİR. HT LU HASTANIN TANSİYONU DÜZENE SOKULUR.
YASAL İZİN KÜÇÜK GİRİŞİMLERDE DAHİ KESİNLİKLE YAZILI İMZALI İZİN ALINIR.AMELİYAT VE OLUŞABİLECEK KOMPLİKASYONLAR HAKKINDA YETERLİ VE AÇIKLAYICI BİLGİ VERİLİP; ONSEKİZ YAŞ ÜZERİ VE BİLİNÇLİ İSE HASTANIN KENDİSİNDEN, DEĞİLSE YAKINLARINDAN YAZILI İMZALI İZİN ALINIR.HASTA DOSYASINDA BULUNDURULUR.
HEMŞİRE VE DOKTOR, PLANLANAN AMELİYATI VE GELİŞEBİLECEK SAKATLIĞI GERÇEKÇİ BİR YAKLAŞIMLA HASTA VE YAKINLARINA ANLATMALIDIR. YAŞAMINI, OLUŞABİLECEK SAKATLIĞA UYUM SAĞLAYABİLECEK ŞEKİLDE DEVAM ETTİREBİLMESİ İÇİN DESTEK VERİLMELİDİR.
AMELİYAT GECESİ: HASTA AMELİYATTAN 8-10 SAAT ÖNCESİNDEN AÇ BIRAKILIR.ÇOCUKLARDA BU SÜRE 4- 5 SAATTİR. HASTANIN ENDİŞELERİNİ AÇIKLAMASI SAĞLANIR. GECEYİ RAHAT GEÇİRMESİ SAĞLANIR.
AMELİYAT GÜNÜ: TAKILARI ÇIKARTTIRILIR AMELİYAT GÖMLEĞİ GİYDİRİLİR VARSA PREOP PROFLAKSİSİ UYGULANIR DOSYASI İLE BİRLİKTE SEDYEYE ALINARAK AMELİYATHANEYE GÖNDERİLİR.
AMELİYAT SONRASI BAKIM: *AMELİYATTAN GELEN HASTA HEMŞİRE REFAKATİNDE , AMELİYATIN ÖZELLİĞİNE GÖRE DOKTOR EŞLİĞİNDE YATAĞA ALINIR. *HASTAYI HIRPALAMADAN İKİ YA DA ÜÇ KİŞİYLE AYNI ANDA HAREKET EDİLEREK HASTA YATAĞA ALINIR.
HASTAYA AMELİYATININ ÖZELLİĞİNE VE ANESTEZİYE UYGUN POZİSYON VERİLİR.
AMELİYAT BİR EKSTREMİTENİN ALT KISMINA UYGULANMIŞSA ELEVASYONU SAĞLANIR. ENDOPROTEZ UYGULANMIŞSA HASTANIN BACAKLARININ ARASINA YASTIK YERLEŞTİRİLİR. SPİNAL ANESTEZİDE HASTANIN BAŞI YÜKSELTİLEREK YATIRILIR.
MAYİSİ ,DRENLERİ VE AMELİYAT YERİ KONTROL EDİLİR *MAYİSİ ,DRENLERİ VE AMELİYAT YERİ KONTROL EDİLİR.GEREKLİ KAYITLAR YAPILIR. *HAYATİ BULGULARI ALINIR VE KAYDEDİLİR.
*HASTA YAKINLARI HASTANIN DURUMU VE AMELİYAT SONRASI YAPILMASI GEREKENLER KONUSUNDA BİLGİLENDİRİLMELİDİR.
GENEL ANESTEZİ ALAN HASTALARDA; HASTA 6 SAAT SONRA ŞAYET TOLERE EDEBİLİRSE ÖNCELİKLE SIVI GIDALARLA ORAL ALIMI BAŞLATILIR. SPİNAL ANESTEZİDEN 2 SAAT SONRA HASTA ORAL ALMAYA BAŞLAYABİLİR VE BOL SIVI ALMASI SAĞLANIR. BAŞI YÜKSELTİLEREK YATIRILIR.
SPİNAL ANESTEZİNİN *HİPOTANSİYON, *BULANTI KUSMA, *BAŞ AĞRISI, *SOLUNUM PARALİZİSİ GİBİ KOMPLİKASYONLARI VARDIR.
HASTA AMELİYAT SONRASI İLK İKİ SAAT 15 DK DA BİR, SONRAKİ İKİ SAAT 1/2 SAATTE BİR, SONRASINDA HASTANIN DURUMUNA GÖRE TAKİBE SAATLİK OLARAK DEVAM EDİLİR.
KIRIK AMELİYATLARINA ÖZGÜ KOMPLİKASYONLAR: KOMPARTMAN SENDROMU YAĞ EMBOLİSİ VENÖZ TROMBOEMBOLİ
KOMPARTMAN SENDROMU: KOMPARTMAN; FASİAL BİR KILIF İÇİNDE YER ALAN KEMİK ,KAN DAMARLARI,SİNİRLER,KASLAR VE YUMUŞAK DOKUDAN İBARETTİR. KOMPARTMAN ALANINDA YER ALAN BU DOKULARIN BASINÇ ARTIŞI NEDENİYLE KAN DOLAŞIMLARININ VE FONKSİYONLARININ BOZULMASI KOMPARTMAN SENDROMU OLARAK TANIMLANIR.
KOMPARTMAN SENDROMUNU HAZIRLAYAN İKİ FAKTÖR VARDIR: * KOMPARTMAN ALANININ DARALMASI SIKI BANDAJLAR,ATELLER ,ALÇILAR AŞIRI TRAKSİYON *KOMPARTMAN İÇİ KAPSAM ARTIŞI KANAMA DAMAR YARALANMASI PIHTILAŞMA HASTALIKLARI VENÖZ OBSTRÜKSİYON
BELİRTİ VE BULGULAR: HİS KAYBI KAS ZAYIFLIĞI KOMPARTMAN ÜZERİNDEKİ KASIN PASİF OLARAK GERİLMESİYLE AĞRI HİSSİ KOMPARTMAN KILIFINDA GERGİNLİK HİSSEDİLEN AĞRININ BEKLENEN AĞRIYA EŞDEĞER OLMAMASI
YAĞ EMBOLİSİ SENDROMU: KEMİK İLİĞİNDEN ÇIKAN YAĞ GLOBÜLLERİNİN DOLAŞIMA KATILARAK DAMARLARI TIKAMASINA YAĞ EMBOLİSİ DENİR
BELİRTİ VE BULGULAR: EMBOLİNİN BULUNDUĞU DAMARA GÖRE DEĞİŞİR.İLK ETKİLEDİĞİ ORGAN AKCİĞERDİR. PULMONER EMBOLİDE; *DİSPNE *HUZURSUZLUK *AJİTASYON *KONFÜZYON *TAŞİKARDİ *ATEŞ *TAKİPNE *PETEŞİYELKANAMA *AKCİĞERDE YAYGIN RALLER
TANI : *ARTERİYEL KAN GAZI *AKCİĞER GRAFİSİ *EKG İLE KONUR.
YAĞ EMBOLİSİ OLUŞUMUNU ENGELLEMEYE YÖNELİK TEDBİRLER: *KIRIKLARDA GEREKSİZ MANİPÜLASYONLARDAN KAÇINMA *KIRIKLARIN UYGUN ŞEKİLDE TESPİTİ *YETERLİ SIVI ALIMI *DÜŞÜK MOLEKÜLLÜ HEPARİN
TEDAVİSİ: *O2 *HEPARİN *KORTİKOSTEROİDLER *SIVI ELEKTROLİT AÇIĞI KAPATILIR.
HEMŞİRELİK BAKIMI: BELİRTİLER TESPİT EDİLDİĞİNDE; *HASTANIN OKSİJENİZASYONU SAĞLANIR.(YARI OTURUR POZİSYON VERİLİR VE OKSİJEN VERİLMEYE BAŞLANIR.) *DOKTORA HABER VERİLİR. *AÇT DİKKATLE TAKİP EDİLİR. *HAYATİ BULGULAR VE BİLİNÇ TAKİBİ YAPILIR.
VENÖZ TROMBOEMBOLİ: ÖZELLİKLE KALÇA KIRIĞINDA GÖRÜLÜR. OLASILIĞI % 45-70 TİR. OLUŞMASINDA ÜÇ FAKTÖR ROL OYNAR; *VENÖZ STAZ *HİPERKOAGÜLASYON *VEN DUVARI YARALANMASI
SIRTÜSTÜ HAREKETSİZ YATANLARDA VENÖZ STAZ GÖRÜLME RİSKİ ÇOK YÜKSEKTİR. ALINACAK TEDBİRLER: *YATAK İÇİ EGZERSİZLER *YETERLİ SIVI ALIMININ SAĞLANMASI *DÜŞÜK MOLEKÜLLÜ HEPARİN *EMBOLİ ÇORABI *MÜMKÜN OLAN EN KISA SÜREDE MOBİLİZASYON
BELİRTİ VE BULGULAR: TROMBOZLU EKSTREMİTEDE; *AĞRI *KIZARIKLIK *HASASİYET *ÖDEM
teşekkürler