İLAÇLARI AKILCI KULLANIYOR MUYUZ? Uz.Dr. Evrim GÜLDEREN Kahramanmaraş Necip Fazıl Şehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları

En Çok Satılan İlaç Grupları Dünya Genelinde Kalp-damar hastalıkları % 19.3 Santral sinir sistemi hastalıkları %15.8 Metabolik hastalıklar % 15.3 Antibiyotikler % 9.9 ** Solunum sistemi hastalıkları % 9.3 Türkiye’de Antibiyotikler % 19.0 ** Ağrı kesiciler % 12.0 Antiromatizmal ilaçlar % 11.0 Soğuk algınlığı ilaçlar % 8.6 Vitaminler % 7.3 http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-7771/akilci-ilac-kullanimi.html

AKILCI OLMAYAN? ANTİBİYOTİKLER- ANALJEZİKLER LAKSATİFLER β2-reseptör agonistleri H2-reseptör blokeri veya PPI kullanımı HT AŞI- VİTAMİNLER

DOĞRU TANI KOYABİLİYOR MUYUZ? AĞRI KESİCİ NEDEN VERİYORUZ? ANTİBİYOTİK NEDEN VERİYORUZ? NEDEN İLAÇSIZ GÖNDEREMİYORUZ?

Hekim, Ateş ve boğazda kızarık Antibiyotik verelim mi? Ateş !!! ( 2 yaş altında 8 kez/yıl, en sık virüsler olduğu, diş çıkarma, Fe+) Klinik önemli!! Anne kucağında huzurlu görünen, oyun oynayan, gülen, çevresiyle iletişim kurabilen, yüksek ateşli çocuk 1-2 gün gözlenmeli, ateş düşürücü ile takip edilebilir.

Antibiyotik Kullanımı Gelişmekte olan ülkelerin sağlık bütçelerinin %35’i antibiyotiklere ayrılmakta Ülkemizde tüm ilaç tüketiminin %25’i antibiyotikler (IMS verileri)

Akılcı İlaç Polikliniği Teşhisi konulan ve ilacı reçetelenen hastanın ilacını temin ettikten sonra kullanım aşamasını hep doğru varsayarak Akılcı İlaç Polikliniği; kronik hastalığı olan ve birçok ilacı bir arada kullanması gereken hastaların tedavi uyumunu artırmak ve istenilen tedavi hedefine ulaşabilmek için kurulmuş.

ORDU-ÇORUM-SİVAS…..

Penisilinler 1928 yılında Alexander Fleming 1949 penisilin G geliştirildi Penisilinler

Bakterisidal Doza bağımlı etki gösterirler. Çoğu mide asidinde parçalanır Gıdalar absorbsiyonu azaltır. Dokulara çok iyi penetre olurlar. Çoğu böbrekten atılır.

Penisilin-İlaç etkileşimleri Penisilinler aminoglikozidlerle aynı sıvı içerisinde karıştırılmamalı Oral antikoagülanlar ve oral kontraseptiflerin etkisini azaltabilirler. Makrolid - tetrasiklinlerle birlikte kullanımında penisilinlerin bakterisidal etkisi azalır.

Doğal penisilinler kullanımları Gram pozitif bakterilere etkili S. pyogenes, S. agalactiae, S. viridans, Peptokok, peptostreptokok Enfeksiyonları, S.pnömonia Menengokok Corynebacterium Treponema pallidum Leptospira Aktinomiçet B. antracis Gram negatif anaerop bakteriler (Fusobacterium türleri hariç)

Doğal penisilinler ve klinik kullanımları Penisilin G Kristalize penisilin G (i.v)4-6 saatte bir otit, alt solunum yolu enf., deri-yumuşak doku enf, endokardit, menenjit. Prokain penisilin (i.m, 2x1) (alt solunum yolu infeksiyonu) Benzatin penisilin G (i.m, tek doz) (Streptokoksik farenjit, ARA profilaksisi, Erken ve latent sifiliz) Penisilin V fenoksimetil penisilin (oral) Streptokoksik farenjit, ARA profilaksisi

Ampisilin, amoksisilin, oral parenteral Bakampisilin oral yolla, Ampisilin oral biyoyararlanımı daha düşük, gıdalardan etkilenir. Otitis media, pnömoni, bronşit, sinüzit, üriner sistem enfeksiyonu

Karboksipenisilinler Karbenisilin ve tikarsilin Psödomonaslara , gram negatif bakterilere, anaeroplara etkili Bakteremi, üriner sistem, solunum yolu inf) Beta laktamaz yapan suşlara etkili değildir Parenteral (İm veya i.v) uygulanır. Na yüküne dikkat edilmeli!

Üreidopenilisinler Azlosilin, mezlosilin, piperasilin Enterobactericaea üyesi gram negatiflere etkili Psödomonaslar, (aminoglikozidle kombine) gram pozitif koklar Anaerobik kok ve basillere etkili Bakteremi, genito-üriner sistem enf., karın içi infeksiyonlar, osteomyelitte kullanılabilir. Beta laktamaz yapan suşlara etkili değildir.

Betalaktamaz inhibitörlü penisilinler Alt solunum yolu enfeksiyonları, deri- yumuşak doku, diyabetik ayak, genital, abdominal enfeksiyonlar Amoksisilin/klavulanat, oral Ampisilin/sulbaktam, i.v, oral, i.m

Penisilinler yan etkiler Allerjik reaksiyonlar Erken Ürtiker (72 saatin altında) Anafilaksi Nadiren hemolitik anemi Geç ürtiker Deri döküntüleri İlaç ateşi Serum hastalığı Anafilaktik reaksiyonlar milyonda 4 -15 oranında

Sefalosporinler 5 kuşakta yer alırlar 1. kuşak gram pozitiflere etkili, 3. kuşakta gram negatif etki daha iyi, 2. kuşak her ikisi arasında, 4. kuşakta indüklenebilir beta laktamlara etki iyi 5.kuşak SF tanımlandı (seftobitrol-seftarolin) !! (MRSA etkili)

Oral yolla kullanılan sefalosporinler Sefaleksin (MAKSİPOR-SEF) Sefadroksil (CEFRADUR-DURASEF) Sefradin (SEFRİL) Sefuroksim aksetil (ZİNNAT) Sefaklor (CEC 20 TBL:50,00) Sefprozil (serozil) Lorakarbef Sefiksim (SUPRAX 400 MGR:23,59TL) Sefpodoksim (İNFEX 200 MGR 20 TBL :31,05) Sefdinir (CEFTİNEX:300MGR-20 TBL: 89,00TL) Sefditoren Sefdibuten 1. kuşak 2. kuşak 3. kuşak

3. Kuşak sefalosporinler Sefotaksim Seftazidim Seftriakson (500 MGR FL:7,01TL) Sefdinir Sefditoren Sefiksim Sefpodoksim Seftibuten Moksolaktam 4. kuşak sefalosporinler Sefepim, Sefpirom MRSA’ya etkili sefalosporinler (5.kuşak sefalosporinler) Seftarolin, Seftobitrol

1. kuşak sefalosporinleri verelim mi? Stafilokok ve streptokok enfeksiyonları Deri ve yumuşak doku enfeksiyonu Üriner sistem enfeksiyonu

2. kuşak sefalosporinleri verelim mi? H. influenzae, Neisseria, Moraxella etkili Toplum kökenli pnömoni Otitis media, Sinüzit, Yumuşak doku enfeksiyonu, Komplike olmayan üst üriner sistem infeksiyonu, Jinekolojik ve intraabdominal enfeksiyonlar

3. kuşak sefalosporinler Toplum kökenli pnömoni Komplike ÜSİ, Yumuşak doku enfeksiyonları, Diabetik ayak enfeksiyonu Osteomyelit, septik artrit Abdominal, jinekolojik enfeksiyonlar Gonokok enfeksiyonu 4. kuşak sefalosporinler Sefepim, seftazidim, sefoperazon

Yan etkiler Allerjik reaksiyonlar, deri döküntüsü GİS yan etkileri, ishal, bulantı Uzun süreli kullanımda lökopeni, trombositopeni, Direnç

Kinolonlar Bakterisidal Atipik m.o, gram pozitif (MRSA hariç), gram negatif çomak ve koklara etkili M. tuberculosis , brusellaya etkili 4 grupta yer alırlar. 2. grupta ofloksasin, siprofloksasin, 3. kuşak levofloksasin 4. kuşak moksifloksasin 3.(B. fragilis hariç) ve 4. kuşak anaeroplara da etkili

Ofloksasin, levofloksasin renal yolla, Böbrek yetmezliğinde doz ayarlanmalıdır.

OFLOKSASİN- TARİVİD TBL SİPROFLOKSASİN: CİPRO TBL (9,20) LEVOFLOKSASİN: TAVANİC TBL (24,78) MOKSİFLOKSASİN: (MOKSAFEN-AVELOX TBL 33,56)

Klinik kullanımı Pnömoni Üriner sistem enf. Gonore, non-gonokoksik üretrit, Prostatit Turist ishali, kolera, şigella, salmonella enf. Kemik-eklem enf. Atipik mikobakteri enf.

Yan etkiler Çocuk, gebe ve süt veren annelerde kontrendike GİS yan etkileri bulantı, ishal Transaminaz artışı Fotosensitivite, deri döküntüleri Baş ağrısı, yaşlılarda konvülsiyon eşiği düşük Tendinit Yaşlılarda QT uzaması

Aminoglikozidler Streptomisin Gentamisin Amikasin

Gram negatif (gr-) aerop çomaklara Staf, streptokok, enterokok, listeria enf da Mikobakteri enf. (Tbc) Yersinia Tularemi Brusella

Böbrek , kemik, periton ve iç kulak dokusuna geçişi iyidir. İdrarla atılır, böbrek yetmezliğinde doz ayarlanmalıdır. Hemodiyaliz sonrası doz eklenir.

Kullanım yerleri İntraabdominal enf. Üriner enf. Tüberküloz tedavisi Bruselloz tedavisi Tularemi, veba tedavisi

Yan etkiler Nefrotoksik (genta) Ototoksik (stm) Nörotoksik (stm) İrreversible vestibülotoksik ve kohletoksik

Piyasadaki preparatlar Genta 80 Mg 1 Ampul (1,20 TL) Streptomycine-ie 1 Gr 1 Flakon (2,01TL) IM 15-25 mg/kg/gün 2 ye bölünerek

Amikozit 500 Mg 1 Flakon (IM- 4,31TL)

Makrolidler Eritromisin Spiramisin Roksitromisin Azitromisin Klaritromisin Diritromisin

Etki spektrumu Gram pozitifler Gram negatifler Atipik m.o. Bordetella Stafilokok-streptokok Korinebakteriler Gram negatifler Atipik m.o. Bordetella Bartonella Riketsiya Campylobakter Legionella, Klamidya, H. İnfluenzae, Neisseria, Morexella, Borrelia Mikoplazma

Azitromisin ve Klaritromisin gram negatif etkisi daha iyi Spiramisin toksoplazmaya etkili Eritromisin stearat ve esterat tuzları mide asidine dirençli (aç karna etkili) Karaciğerde metabolize edilir. Oral antikoagülan!! artar (azitro hariç) Digoksin (toksik)

Azitromisin aç karnına alınır. BOS hariç dokulara iyi geçer. Günde tek doz kullanıma uygun Klaritromisin besinlerden etkilenmez Yarılanma süresi 6 saat Dokulara iyi geçer

Üst solunum yolu enfeksiyonları Tonsillofarenjit Otit, sinüzit, Boğmaca, difteri Alt solunum yolu enfeksiyonu Tipik ve atipik pnömoni KOAH alevlenmesi

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar Nongonokoksik üretrit Deri ve yumuşak doku enfeksiyonu Erizipel, sellülit, impetigo, lenfanjit, fronkül Sindirim sistemi enfeksiyonu Helicobacter pylori Trahom Toksoplazmoz Atipik mikobakteri enfeksiyonları

Yan etkiler Bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı Kolestatik hepatit i.v uygulamada flebit Deri döküntüsü Ventriküler taşikardi QT uzaması Eritromisin i.v formu

Profilaksi Akut romatizmal ateş İnfektif endokardit profilaksisi Menengokok taşıyıcılığı eradikasyonu

Uygulama dozları Eritromisin 4x500mg/gün Klaritromisin 2x250-500mg (atipik en etkili) Azitromisin 500mg/gün (gr – etki fazla) Spiramisin 2-3g/gün Roksitromisin 1g/gün

Eritro 500 Mg 16 Tablet (10,0 TL) KLACID 500 mg 14 film tablet (14,53TL)

AZITRO 500 mg 3 film tablet (10,35TL)