Niçin Bitişik Eğik Yazı? Habip Yılmaz Eğitim Müfettişi

Araştırmalar göstermiştir ki; İnsan parmakları, yapısı gereği satır üzerinde kalemi 70-80 derece sağa eğik (solla yazanlar için sola eğik) olarak tutar. Bu durum parmaklarımızın anatomik (doğuştan getirdiği) yapısından kaynaklanır.

Kalem tutan parmak kasları, bitişik eğik yazmak için daha yatkındır. Kalemi 90 derece dik yazmaya zorlamak, hareket halinde olan bir bisikletin ya da otomobilin frenine basarak hareketi sürdürmek gibidir.

Dik yazı yazmak da öyle... Parmağımızı ne kadar zorlarsak zorlayalım rahat, işlek ve seri yazamayız, parmak kaslarının doğal hareketini engellemiş(frenlemiş)oluruz. Parmak kaslarımız zorlandığı için de çabuk yorulur, bıkkınlık duyar, yazı yazmak istemez.

Yazıda hız, eğikliği beraberinde getirir. Dik Temel yazıdan sonra yazılan eğik temel yazılar. Eğik el yazısına hazırlık ve geçiş yazılarıdır. El yazıları ömür boyu kullanılan, duygu ve düşüncemizi kalıcı kılan ve hızla yazılması gereken günlük yazılardır. Yazıda hız, eğikliği beraberinde getirir. Hızlı yazabilmek için, sağa eğiklik yani öne eğiklik önem taşır.

Hızla yürüyen insan biraz öne eğilir. Koşarken biraz daha Hızla yürüyen insan biraz öne eğilir. Koşarken biraz daha. hızla koşarken daha fazla öne eğildiğimiz unutulmamalıdır.

El yazısında eğiklik Uluslara göre değişmektedir. Bazı uluslar daha eğik, bazılarında ise dike yakın eğiklikle el yazısı kullanılmaktadır. El yazıların eğimi kişilere göre, özellikle sol elle yazanlara göre de değişiklikler göstermektedir. Sol elle yazanlar sağa eğik yazıda zorlanmakta. Genellikle geriye eğik ya da dik yazıda rahatlık sağlamaktadırlar. Böyle durumlarda sol elle yazan öğrenciler zorlanmamalı. okunaklı ve güzel yazmak kaydıyla dik hatta geriye eğik yazıya izin verilmelidir:

Bazı ülkelerde bitişik eğik yazıda bazı harfler kendilerinden sonra gelen harflere birleşmezler.” “B.D.F I. İ,N, O. Ö, P. R. S, Ş. T, V ” harfleri birleşmeyen büyük harflerdir.

Bizim yazı programımızda (2482 S Bizim yazı programımızda (2482 S.Tebliğler Dergisinde yayımlanan) birleştirilmeyen büyük harfler ise F,N,P,V dir. 2005 döneminde pilot okullarda uygulanan yeni İlköğretim Programında bu harflere “T” büyük harfinde eklendiğini görüyoruz. Kolay algılanma özelliklerini kaybedip diğer harflerle karışma eğiliminde oldukları için birleştirilmezler.

Eğik el yazısında büyük harfler yan yana yazılmazlar Eğik el yazısında büyük harfler yan yana yazılmazlar. Bu harfler birleştirildikleri zaman rahat okunmaz. “OKUL AÇILDI,” yerine “ Okul Açıldı” başlığı daha uygun düşer Bitişik eğik dışında başlık yazmak gerekiyorsa,eğik italik başlıklar tercih edilmelidir:”OKUL AÇILDI” gibi...

SIRADA OTURMA KURALLARI Yazı yazarken göğsümüzü sıraya dayamadan dik ve düzgün oturalım. Sırada veya iskemlede düzgün oturduğumuzda rahat yazarız. Belimiz ve sırtımız ağrımaz,sırtımızda kamburluk oluşmaz. SIRADA OTURMA KURALLARI

Yazı yazarken dirseklerimizi sıraya dayamayalım Kollarımızın dirsekten önceki üçte ikisini sıra üzerinde bulunduralım.

Işığın sol yandan gelmesinedikkat etmeliyiz Işığın sol yandan gelmesinedikkat etmeliyiz. Böylece elimizin ve kalemin gölgesi yazı yazılan bölümedüşmez.

Yazı yazarken kalemin satır üzerindeki doğal eğikliğini bozmamak gerekir.

Kalem satıra dik olarak tutulmamalıdır

Parmakların arasında kalemi rahat tutmalı,sıkmamalıyız.

Sol eliyle yazan öğrencileri, sağa eğik yazmaları için zorlamamak gerekir.

OKUL YOLU O k u l

Okul yolunda giden bir bisikletli öğrenci “O” yolundan “k” yoluna geçerken hızını yavaşlatarak kontrollü geçer (köprü çalışması var) aynı olayı “k” den “u” ya ve “u” dan “l” ye geçerken de yaşar.

Bisikletli öğrenci evinden okuluna ulaşmak için aynı uzaklıktaki köprüleri yapılan okul yolunda engel olmadığı için hiç duraksamadan (bisikletini frenlemeden) ulaşır.

Okul

O k u l

“Okul” yolunu yazılacak “Okul” sözcüğü olarak düşünürsek(Bisiklet yerine kalemi koyarak): 1-”O” harfini yapan kalem “k” harfine geçmesi için kalemin satırdan kalkması gerekir; satırdan kalkan kalemin yazma eylemi bir anlık da olsa duraksamış olur.Tıpkı bisikletin aynı noktada (köprü yapım çalışması) yavaşlaması gibi. yazma işlemi “k”,”u”, “l” harflerinde de kalemin duraksamalarıyla(harfler arasında bağlantı olmadığı için) sürer

Okul

Resimdeki görüldüğü gibi, bu sefer kalemimiz “Okul” sözcüğünü yazarken kalemimizin yazma akışını hiç bozmadık, yani kalemi her harf için satırdan kaldırmadık. Yazma işlemi hiç duraksamadan, sözcük bitene kadar sürdü.(Tıpkı köprüsü yapılmış yolda hareket eden bisiklet gibi)…

Yazı Hızını Ölçme: İlköğretim okullarında ikinci sınıflardan başlamak üzere öğrencilerin zaman zaman yazı yazma hızlarının öğretmenleri tarafından ölçülmesi, onlarda, giderek belirlenen süre içerisinde, okunaklı işlek bitişik eğik yazı yazabilme becerisini kazandırır. İkinci sınıfta bir öğrencinin dakikada on hecenin,üçüncü sınıfta “14-15”,dördüncü beşinci sınıfta “15-18”,altıncı, yedinci sınıfta “18-20” ve sekizinci sınıfta “20” hecenin üzerinde bitişik eğik yazı yazabilme becerisinin kazandırılması amaçlanmalıdır...İstenen süre içerisinde, hedeflenen hece sayısına ulaşamayan öğrenciler tespit edilerek onlarla arada bir “sürat çalışmaları” yapılarak yazma hızları geliştirilmelidir...

ÖNERİLERİMİZ 2482 sayılı Tebliğiler Dergisinde yayımlanan “Yazı Programında” bitişik eğik yazının önemi daha iyi vurgulanmalı niçin bitişik eğik yazılması gerektiği konusunda öğretmen ve öğrenciler bilinçlendirilmeli.

Yazı Programında bu doğrultuda değişikliğe gidilmeli. Tüm Avrupa ülkelerinde olduğu gibi,bizde de “bitişik eğik yazı”kullanımına İlköğretim okullarının birinci sınıfından itibaren başlanmalı, Yazı Programında bu doğrultuda değişikliğe gidilmeli. İlköğretim okullarımızda okutulan tüm ders kitaplarındaki üniteler,konular,okuma parçaları (Avrupa ülkelerinde olduğu gibi), “bitişik eğik yazı” türü örnekleriyle de yazılmalı…

Öğrencilere (Okul Öncesi Eğitim dahil); parmaklarının anatomik yapısına ters düşen; kalemi dik tutarak resim yapma,boyama,çizgi çizme v.b.gibi, dik çizgi çizme eksersizleri yaptırmaktan kaçınılmalı.

Programda, açıklanmadan yazış karakterleri teke indirgenen(r, f…gibi) harflerinin kaldırılış nedeni belirtilmeli. Ya da, yıllarca kullanıla gelen bu harflerin yazış özellikleri serbest bırakılmalı.

Yurt genelinde tüm İlköğretim okullarımızdan başlamak üzere,Orta ve Yüksek Öğretim Kurumlarımızda İstiklal Marşı, Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi ile ünite köşeleri, okul duvar gazeteleri ve panolarda asılan yazıların, levhaların, afişlerin atasözü ve özdeyişlerin bitişik eğik yazı ile yazılı olması konusunda girişimde bulunulmalıdır...

Neden Bitişik Eğik Yazı? İnsan parmağının anatomik yapısına en uygun yazı şekli olduğundan daha rahat ve daha seri yazılımı vardır. Öğrenciler bu yazı türünü kullanarak bir sanat ürününü yaratmanın hazzını duyacaktır.

Ve inanıyorum ki, bu estetik yazı yazma beceri ve alışkanlığı giderek öğrencilerimizi; not tutmaya, özet çıkarmaya, duygu ve düşüncelerini yazıya döküp yorumlamaya, Günlük tutmaya, şiir, öykü, anı,fıkra v.b. gibi yazın türlerinde eserler yazmaya yöneltecek…

Görünümü ve yazılımı ile estetik ve sanatsal özellik taşır. Güzel sanatlardan biri olan bu yazı ile öğrenci, “yüreğindeki güzellikleri ak sayfalara aktarır”. Öğrencilerimizde sosyal, kültürel, sanatsal aktivitelere katılma isteğini güdüleyecek; Bu istek onlarda “ kitaba ve okumaya karşı ilgiyi uyandıracak, giderek kitap okuma zevk ve alışkanlığını kazanma” duygusunu da körükleyecektir.

Sonuç: Başarı dileklerimle... Okullarımızda “genç kuşaklara” “bitişik eğik yazı” yazma beceri ve alışkanlığını verebiliriz...Yeter ki biraz çaba gösterelim. “Şimdiki çocuklar harika!” Verileni çabuk kavrayıp hemen uyguluyorlar…Öğretmenlerimin ve öğ rencilerin başaracağına inanıyorum. Başarı dileklerimle...