TANZİMAT EDEBİYATI 1. DÖNEM www.dersistan.net HAZIRLAYAN: ZEYNEL BOZKALE
BİLİNMESİ GEREKENLER Sanat toplum içindir . Dilde sadeleşme ve hece ölçüsü Fransız edebiyatının etkisi var. Halk edebiyatını savundular. Şiirde biçim değil içerik önemlidir. Vatan ,millet hak , hukuk ,hürriyet ve meşrutiyet gibi kavramlar. Eski nazım şekilleriyle yeni kavram ve duygular www.dersistan.net www.dersistan.net
Tiyatro ,roman ,hikaye ,makale ve eleştiri gibi yazı türleri Noktalama işaretleri Sanatçılar siyasetle de ilgilenmiştir. Roman tekniği bakımından zayıftır. Uzun tasvirlere ve beklenmedik tesadüfler. Romanın akışı zaman zaman durdurulur. Cariyelik kurumunun kötülüğü ve yanlış batılılaşma Kişiler tek yanlı ele alınır. Konular günlük hayattan ve tarihten alınır. www.dersistan.net www.dersistan.net
TANZİMAT 1. DÖNEMİN SANATÇILARI ŞİNASİ NAMIK KEMAL ZİYA PAŞA AHMET MİTHAT EFENDİ AHMET VEFİK PAŞA ŞEMSEDDİN SAMİ YUSUF KAMİL PAŞA DİREKTÖR ALİ BEY www.dersistan.net www.dersistan.net
ŞİNASİ (1826_1871) www.dersistan.net Yeniliğin öncüsüdür. Tercüman-ı ahval ve Tasvir-i Efkar gazeteleri İlk makaleyi yazmıştır.(Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi) Şiirlerinde konu birliğine ve bütün güzelliğine önem vermiştir. Kısa cümleli bir nesir yapısı meydana getirmiştir. Düşüncelerini yalın ve açık bir anlatımla söyler. Konuşma dilini ,yazı dili haline getirmeye çalışmıştır. Şiirlerinde aruz ölçüsü kullanmıştır. Noktalama işaretlerini ilk defa kullanmıştır. Eserleri : Tercüme-i Manzume Durub-u Emsal –i Osmaniye Şiirleri :Müntebat-ı Eş’ar ,Divan-ı Şinasi Şair Evlenmesi www.dersistan.net www.dersistan.net
ZİYA PAŞA (1829_1880) www.dersistan.net Doğu kültürüyle yetişmiş ,sonradan batıya yönelmiştir. Fikirleriyle yenilikçidir,şiirlerini divan şiiri üslubuyla yazmıştır. Edebi yönüyle eskiye bağlıdır. Şiir ve İnşa isimli makalesinde halk şiirinin bizim gerçek şiirimiz olduğunu yazı dilimizin halkın konuşma dili temel almasını savunur. Sade dil savunur,fakat Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalarla yüklü bir dil kullanılmıştır. Harabat isimli divan şiiri antolojisinde Şiir ve İnşa makalesindeki fikirlerinin tam tersini söyler. Terci-i Bent ve Terkib-i Bentleriyle ünlüdür. Atasözü haline gelmiş veciz sözleri de vardır. Eserleri: Eş’ar –i Ziya Külliyat-ı Ziya Zafername: Hiciv türünde kasideleri var,Ali paşayı yermek için yazmıştır. Defter-i Amal : Hatıra türü yazılarını toplar. Rüya : Nesir olarak yazılmıştır. www.dersistan.net www.dersistan.net
NAMIK KEMAL (1840-1888) www.dersistan.net Vatan şairi olarak tanınır. Vatan ,millet ,hürriyet ve adalet konularını işlemiştir. Mecazlardan ,manzumlardan arınmış bir şiir dili vardır. Bütün edebiyat türlerinde eser vermiştir. Tiyatro ona göre bir eğlence değil edebi bir okuldur Tiyatro ile ilgili görüşlerini Celalettin Harzemşah isimli yapıtının önsözünde açıklamıştır. Ziya Paşa’nın Harabat’ına karşılık Tahrib-i Harabat’ı yazmıştır. Eserleri: Tiyatroları :Vatan Yahut Silistre ,Akif Bey , Zavallı Çocuk ,Gülnihal ,Kara Bela Celalettin Harzemşah Tarih alanında ve İslam dini ile ilgili eserler olarak : Renan Mudafanamesi , Kanije Kalesi ve Osmanlı tarihi Biyografileri de vardır. İlk edebi roman yazmıştır. İntibah eser Son Pişmanlık adıyla Magosa da yazılmıştır.Eserin diğer bir adıda Sergüzeşt-i Ali Bey’dir. İlk tarihi roman yazarıdır.Cezmi tarihi bir olayı anlatır.II.Selim zamanında İranlılarla yapılan bir savaşın anlatıldığı romanda roman kahramanı Cezmi vatansever bir askerdir. www.dersistan.net www.dersistan.net
AHMET MİTHAT EFENDİ (1844_1912) Asıl gayesi halkı ,yetiştirmek ve bilgilendirmektir. Edebiyat ,tarih,coğrafya ,ziraat ve iktisat alanında otuz altısı roman olmak üzere iki yüze yakın eser vardır. Bazı tiyatro denemeleri yapmışsa da pek başarılı olamamıştır. Dili sade ve düzgündür. Halka okuma zevkini aşılamıştır. Romanları teknik yönden kusurludur. Romanın akışını keserek uzun uzun açıklamalar yapar,bilgi verir. Eserleri: Bazı romanları: Felatun Bey'le Rakım Efendi, Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Yeniçeriler, Paris'te Bir Türk Kızı Hikaye türünün ilk örneği sayılan Letaif –i Rivayat isimli hikaye kitabıdır. www.dersistan.net www.dersistan.net
AHMET VEFİK PAŞA (1823_1891) www.dersistan.net Milliyetçilik ve Türkçülük fikirlerinin savunucusudur. Tiyatro alanındaki çalışmaları ile ünlüdür. Halkı tiyatroya alıştırmıştır.Bunun içinde Bursa da bir tiyatro yaptırmıştır. Tarih ve dil sahasında önemli eseri Lehçe-i Osmani Seçere-i Türki adlı eseri Osmanlıca’ya çevirmiştir. Tarih eserleri: Fezleke –i Tarih-i Osmani , Hikmet-i Tarih, Moliere’nın hemen hemen bütün eserlerini tercüme etmiştir. ŞEMSETTİN SAMİ (1850_1904) İlk roman yazarıdır. Taaşşuk-ı Talat ve Kamus-ı Türki isimli sözlük yazarıdır. Kamus-ı alem Kamus –ı Fransevi isimli sözlüklerin de yazarıdır. Victor Hugo ‘nun sefillerini çavirmiştir. Robenson Cruzoe ‘u da tercüme edilmiştir. www.dersistan.net www.dersistan.net
www.dersistan.net