Antropologların evrim problemleri ile ilgilenmesi sonucu iskeletler incelendi, canlıların fiziksel yapısını tanımlama amacıyla iskeletlerin boyutları ölçüldü. Çünkü çevre faktörleri yumuşak dokuya oranla kemik dokusunu daha az etkiler ve ayrıca genetik eğilimlerde kemik dokusunun daha kararlı olduğu düşünülüyordu.
Öte yandan daha geniş biyolojik açıdan bakıldığında yağ-kas ölçümlerinin en az iskelet kadar önemli olduğu görüldü ve antropometri bunu desteklemektedir. İnsanın fizik ve kültür gelişimini inceleyen bilim dalı “antropoloji”
Fiziki Antropoloji Antropoloji Paleantropoloji Paleontoloji
Fiziki Antropoloji: İnsanın fiziksel gelişimini tarihi gelişimi ile güncel durumun karşılılaştırılması Gruplar arası farklılıklar Bu farklılığın çevresel ya da kalıtsal olması? Paleantropoloji Eski insanlar ve diğer canlıların incelenmesi Paleentoloji-Prehistorya -Etnoloji (İnsanlığın kültür gelişimi)
Antopometrinin çıkış yolu? Antropometri Metris (Ölçü) Antros (İnsan)
Antropomeri genel anlamıyla insan bedeninin nesnel özelliklerini, belirli ölçme yöntemleri ve ilkeleriyle boyutlarına ve yapı özelliklerine göre sınıflandıran sistematize bir tekniktir. A. Canlı insan ve kadavra üzerinde yapılan ölçümler 1. Somatometri- Beden Ölçümleri 2. Sefalometri- Baş ve yüz ölçümleri B. İskelet üzerinde yapılan ölçümler 1. Osteometri: İskeletin değişik ölçümlerini içerir 2. Kraniometri: Kafa tasının ölçümlerini içerir
İnsanlar arası yapısal farklılıklar sürekli merak konusu Yapısal davranışlar ve psikoloji Hipocrates yıl önce beden yapısı ile davranış arasındaki ilişkiyi tanımlamak için davranış tiplerinden bahseder. 19. yy son yarısında anatomist Beneke davranış tipi ile fizyolojik sistemin birlikte etkilendiğini ileri sürer.
20. yy. ilk yarısında Kretschmer ve Viola yapısal tipler üzerinde çalışmış Somatotip araştırmalarıngelişimi Sheldon ve ark. Tanner (1956) vücudun belirli hastalıklara karşı konumunu incelerken somatotip kullanmış. Somatotip belirleme yönteminin gelişimi 1967 Heat-Carter
Antropometri çok objektif olmamakla birlikte biyolojik ve fonksiyonel boyutları ile incelenmesini sağlar. Seçilen bölge gerçekten biyolojik ve fonksiyonel yönden amaca uygun mu? Beden üzerinde antropometri ile bilgili binlerce nokta var yapacağınız iş ile ilgili mi? Antropometrik veriler (özellikle çocuk ve gençler) sosyal ve ekonomik durumu incelememizi sağlar. Büyüme ve gelişme, Vücut kompozisyonu ve genel beslenme durumu hakkında bilgi verir.
Antropometri bir sonuç değil sonuca ulaşım yoludur. Ölçümleme seçiminin üzerinde çalışılan konuya uyumu ve doğru yanıtları verebilme niteliği önem taşır. Antropometri terimi ilk kez Alman Tıp doktoru Sigmund Elzholtz ( ) tarafından kullanılmıştır. Antropometrik veriler çeşitli ırklar, etnik gruplar farklı sosyal kültürel ve sosyo ekonomik gruplar cinsiyetelr ve değişik gelişim evreleri arasında farklılık gösterir. Bu yüzden üzerinde çalışma yapılan grubun tüm özelliklerinin önceden bilinmesi gerekir.
Antropometrik ölçümlerin değerlendirilmesinde, genelde beden yapısının ve kompozisyonunun belirlenmesi ile beden bölümlerinin birbirine oranları, beden ağırlığının belirlenmesi, spor branşı ile fizik yapı arasındaki uyumun değerlendirilmesi, spor dalı veya iş kolunun antropometrik yapıya etkileri gibi konularda önem taşır.
Kinantropometri………… KNEİN HAREKET ANTROPOMETRİ canlı ve kadavranın dış yüzeyinde yapılan ölçümler Vücut yapısının dış görünümünün matematiksel olarak ifade edilebilmesi(BEHNKE VE WİLMORE,1973) KİNANTROPOMETRİ harekete bağlı morfolojik ve anatomi yapıda meydana gelen değişimlerin matematiksel olarak ifade edilerek incelenmesini sağlayan bir bilim dalıdır. Kinantropometri terimi Ross 1972; ilk kez bir başlık olarak «Belgian journal Kinantrophologie» de kullanılmıştır. Bilimsel bir bir disiplin oluşu 1984 olimpiyatları bilimsel kongresi
Sporcular ve antrenörler açısından özel spor dalları için ideal vücut ağırlığı ve vücut kompozisyonu olduğu düşünülmektedir. “İdeal” terimi vücut yağ kitlesi ve FFM’in optimal kompozisyonunu ifade eder. Özel bir spor dalında bir katılımcı için ideal relatif yağ kitlesi veya FFM tanımlamak zordur, çünkü fizik ve pek çok faktör başarılı spor performansına katkıda bulunur.
Vücut ağırlığı ve vücut kompozisyonu hakkında tavsiyeler elit sporculardan alınan verilere göre düzenlenir. Daha fazla kitle hareketin başka birisi veya dışsal bir obje ile etkileşime girdiğinde gereklidir. Daha az kitle vücudu hareketlendirmek özellikle orta ve uzun mesafe için gerekli Uzun bireyler uzun üyeleri olanlar ve ağırlık merkezi yüksek olan bireyler atma ve atlama olaylarında, kısa bireyler de vücudun bir axis etrafında dönmesi gerektiği alanlarda dalma gibi
KİNANTROPOMETRİK ÖLÇÜMLER Endisler: oranlar (boy,vücut ağırlığı (kg),omuz oranı gibi) Somatotip Vücut kompozisyonu Büyüme ve gelişmenin takibi
SPOR BRANŞLARINDA VÜCUT YAĞ % DEĞERLERİ SPOR DALIERKEK YAĞ %BAYAN YAĞ % basketbol cimnastik Futbol9-12 Kayak Yüzme Atletizm Sprinterler Orta mesafe Uzun mesafe Disk Gülle Atlama ve engel Tenis Voleybol Halter8-16 Güreş4-12
Antrenmana uyum Psişik faktörleri * Davranış * Motivasyon Egzersiz yapısı * Şiddet * Süre * Teknik * Pozisyon * Ritim * Takvim Somatik Faktörler * Cinsiyet ve yaş * Vücut büyüklüğü * Sağlık Çevre * Yükselti * Yüksek gaz basıncı * Isı * Soğuk * Gürültü * Hava kirliliği Servis işlevleri 1. yakıt: alım, depo, hareketleme 2. Oksijen alımı Pulmoner ventilasyon Kalp debisi (strok volüm, kalp atım hızı) Oksijen tüketimi(a-vo2 farkı) Enerji Tüketim Süreçleri Fiziksel Performans Şekil 1.Aerobik kassal aktivite için güç ve kapasiteyi etkileyen faktörler (Astrand& Rodahl, 1986)
Tablo 4.1 Typical body measurements in male endurance athletes Running (m) measurement marathon3000 Body hight (cm) Body mass (kg) Sitting hight (cm) Arm length (cm) Leg length* (cm) Sitting height (%) Arm lenght (%) Leng lenght (%)
Walking (km)Swimming (m) measurement rowing Body hight (cm) Body mass (kg) Sitting hight (cm) Arm length (cm) Leg length* (cm) Sitting height (%) Arm lenght (%) Leng lenght (%) Leg length=lengthof thigh+lower leg;* percentage of body hight steeplechase.