PATENT HUKUKUNDA HÜKÜMSÜZLÜK HALLERİ Uğur Çolak Hakim İstanbul (4) No’lu Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi İstanbul, 20 Kasım 2014

Yasal çerçeve TRIPS Madde 27 Patent Verilebilir Konular (1) Paragraf 2 ve 3 hükümlerine tabi olarak, patentler, yeni olmaları, yaratıcı bir adım, bir buluş basamağı içermeleri ve sanayide uygulanabilmeleri koşuluyla, teknolojinin her alanında, ürünlerle veya usullerle ilgili her türlü buluş için verilebilecektir. EPC , 52-57, 25, 123, 138, 551 sayılı Patent KHK, 5-10, 83, 129-132 Uygulama Yönetmeliği

551 sayılı KHK Patent Hükümsüzlüğü Faydalı Model Hükümsüzlüğü KHK md. 129 (hükümsüzlük halleri) Patentlenebilirlik koşulları KHK md. 5 ila 10 Faydalı Model Hükümsüzlüğü KHK md. 165 (hükümsüzlük halleri) FM belgesi verilebilirlik halleri KHK md. 154 ila 156 Ortak hükümler KHK md. 166

Hükümsüzlük Halleri Patent / Madde 129 -…. a . KHK’nin 5 inci ila 10 uncu maddelerinde belirtilen, patent verilebilirlik şartlarına sahip olmadığı ispat edilmişse; b - Buluşun, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda bir uzmanın onu uygulamaya koyabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlanmadığı ispat edilmişse; c - Patent konusunun, yapılmış olan başvurunun kapsamı dışına çıktığı veya patentin 45 inci madde anlamında ayrılmış olan bir başvuruya veya 12 inci maddeye göre yapılan bir başvuruya dayandığı ve onların kapsamlarını aştığı ispat edilmişse; d - Patent sahibinin, 11 inci maddeye göre patent isteme hakkına sahip bulunmadığı ispat edilmişse. Faydalı Model (FM) Madde 165 -…. a – KHK’nin 154 üncü, 155 inci ve 156 ncı maddelerinde belirtilen, hükümlere aykırılığı ispat edilmişse; b – FM belgesi konusu buluşun, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alandaki bir uzmanın onu uygulamaya koyabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlanmadığı ispat edilmişse; c – FM belgesi konusunun, FM belgesi verilmesi için yapılmış olan başvurunun kapsamı dışına çıktığı veya FM belgesi 45 inci maddeye göre ayrılmış olan bir başvuruya veya 12 nci maddeye göre yapılan başvuruya dayandığı ve onların kapsamlarını aştığı ispat edilmişse; d -FM belgesi sahibinin, 157 nci maddeye göre FM belgesi isteme hakkına sahip bulunmadığı ispat edilmişse.

Hükümsüzlük Sebepleri Patent I. a. Yeni olmamak b. Buluş adımı koşulunu taşımamak c. Sanayiie uygulanabilir olmamak II. Patentlenemeyecek konu olmak III.Tarifnamenin yeterince açık olmaması IV. Kapsam aşımı (EPC 100/c, KHK 129) (başvurunun dışına çıkılması) V. Patent hakkına sahip olmama, gasp Faydalı Model I. a. Yeni olmamak b. Sanayiie uygulanabilir olmamak II. Patentlenemeyecek konu olmak ya da FM konusunun usul, usul sonucunda elde edilen ürün veya kimyasal madde olması III.Tarifnamenin yeterince açık olmaması IV. Kapsam aşımı V. FM hakkına sahip olmama, gasp

Patentlenemeyecek / Faydalı Model Verilemeyecek Konu ve buluşlar Patent Verilemeyecek Konular ve Buluşlar Madde 6 - Aşağıda sayılanlar buluş niteliğinde olmadıkları için bu Kanun Hükmünde Kararname kapsamı dışında kalır: a - Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları; b - Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar; c - Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları; d - Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller. e - İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri. Bu maddenin birinci fıkrasının (e) bendindeki hüküm bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile bunların üretim usullerine uygulanmaz. Bu maddenin birinci fıkrasında sayılanlar için münhasıran koruma talep edilmesi halinde patent verilmez. Faydalı Model Belgesi Verilerek Korunamayan Buluşlar ve Konular Madde 155 - Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ıncı maddesinde belirtilen konuların yanısıra usuller ve bu usuller sonucunda elde edilen ürünler ile kimyasal maddeler hakkında faydalı model belgesi verilmez.

Patentlenemeyecek konular ve buluşlar KHK md. 6 Buluş niteliğinde olmadıkları için a - Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları; b - Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar; c - Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları; d - Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller. e - İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri. Bu maddenin birinci fıkrasının (e) bendindeki hüküm bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile bunların üretim usullerine uygulanmaz. Ayrıca ; Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar. Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri. de patentlenemez

Patente konu olabilecek Buluş Paris Sözleşmesi, EPC, TRIPS ve 551 sayılı KHK’da herhangi bir tanım yoktur Buluş ; “Teknolojinin herhangi bir alanında, teknik bir soruna getirilen teknik bir çözüm” Buluş, Keşif’ten farklıdır. Keşif, doğada var olan işleyişi, fizik kuralını, maddeyi vs. bulmak Buluş ise , doğada var olan bu işleyiş, kural veya maddeden yararlanarak, teknik bir soruna, teknik bir çözüm meydana getirilmesi Buluş sayılmayan diğer konular, Bilimsel teoriler, Oyun planları ve kuralları, Matematiksel formüller, Ticari ve ekonomik bilgiler Pazarlama teknikleri İş yapma yöntemleri vs

Patent / Faydalı Model verilebilecek Buluşlar Patent Verilerek Korunacak Buluşlar Madde 5 - Yeni, tekniğin bilinen durumunu aşan ve sanayiye uygulanabilir olan buluşlar, patent verilerek korunur. 3 Temel koşul ; Yenilik Tekniğin bilinen durumunu aşma (Buluş adımı – buluş basamağı) Sanayiye uygulanabilirlik Faydalı Model Belgesi Verilerek Korunan Buluşlar Madde 154 - Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 156 ncı maddesi hükmüne göre yeni olan ve 10 uncu madde anlamında sanayiye uygulanabilen buluşlar, faydalı model belgesi verilerek korunur. 2 Temel koşul Yenilik Sanayiye uygulanabilirlik

Ön koşul ; Teknik karakter koşulu EPC 1973 ; Madde 52/1 : “Avrupa patentleri, sanayiye uygulanabilen, yeni ve bir buluş basamağı içeren herhangi bir buluş için verilir” Teknik alanlar (sınıflandırma) IPC : 1971 Strazburg Anlaşması ECLA ; European Classification Patent sınıflandırması CPC (Cooperative Patent Classification) EPO ve USPTO arasında ; 8 temel teknik alan EPC 2000 ; Madde 52/1 : “Avrupa patentleri, sanayiye uygulanabilen, yeni ve bir buluş basamağını içeren, teknolojinin tüm alanlarındaki herhangi bir buluş için verilir”

1. Koşul ; Yenilik Yenilik (PATENT) Madde 7 - Tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluş yenidir. Tekniğin bilinen durumu, patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgilerden oluşur. Patent başvurusu tarihinde veya bu tarihten sonra yayınlanmış olan ve patent başvurusu tarihinden önceki tarihli Türk patent ve faydalı model belgesi başvurularının yayınlanan ilk metinleri tekniğin bilinen durumuna dahildir. Yenilik (FM) Madde 156 – FM belgesi başvurusuna konu olan buluş başvuru tarihinden önce, Türkiye içinde veya dünyada herkesin ulaşabileceği şekilde yazılı olarak veya bir başka yolla açıklanmış veya yöresel veya ülke çapında kullanılmış ise, yeni değildir. FM belgesi başvurusu sahibi veya selefleri tarafından başvuru tarihinden veya var ise rüçhan hakkı tarihinden, on iki ay önceki tarihten itibaren yayınlama veya bir başka yolla yapılan açıklama veya kullanma, başvuru konusu buluşun yeniliğini ortadan kaldırmaz. FM belgesi başvurusu tarihinden önce, Türkiye'de yapılmış olan patent veya faydalı model belgesi başvuruları FM belgesi başvurusu tarihinden sonra yayınlanmış olsalar dahi, başvuru konusu buluşun yeniliğini ortadan kaldırır.

Yenilik Patentler yönünden ; Yenilik ; Tekniğin bilinen durumuna dahil olmamak ( EPC, 54, PatKHK, 7 ) Tekniğin Bilinen Durumu ; “Patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir, yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgiler” Toplumca erişilebilir olma (fiilen erişme değil) Mutlak yenilik Faydalı Modeller yönünden ; Başvuru tarihinden önce, Türkiye içinde veya dünyada herkesin ulaşabileceği şekilde yazılı olarak veya bir başka yolla açıklanmamış veya yöresel veya ülke çapında kullanılmamış olma

Yenilik İncelemesi ; Yöntem Patentin ilgili olduğu teknik alanın ve istemin koruma kapsamının belirlenmesi Başvuru (veya) rüçhan tarihinde tekniğin bilinen durumunun belirlenmesi Patentteki istem ile tekniğin bilinen durumunun karşılaştırılması İstem bazında inceleme Yenilik incelemesi, bir bütün olarak değil, istemler tek tek ele alınarak, istem bazında yapılır. Dökümanların birleştirilememesi Yenilik incelemesinde, bilinen teknikte yer alan dökümanlar birleştirilemez (buluş adımı incelemesinden farklı) Yeniliğin yok edilebilmesi için patentin isteminde yer alan tüm unsurların, tek bir dökümanda bulunması gerekir

Yenilik İncelemesi : İstemler EPC Madde 84 - Patent istemleri Patent istemleri korumanın istendiği konuyu tanımlar. Bunlar açık, kısa ve tarifname ile desteklenmiş olmalıdır. KHK md. 47 (1) Başvuru bir veya birden çok istemi içerir. (2) İstem veya istemler buluşun korunması istenilen unsurlarını tanımlar. Her istem açık ve öz olmalıdır. İstem veya istemlerin dayanağı tarifnamedir. İstem veya istemler tarifnamede tanımlanan buluşun kapsamını aşamaz. İstem veya istemler Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde yazılır. (3) Başvuru sahibi, istem veya istemleri Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde yazabileceği gibi, bir başka şekilde de yazabilir. (?) KHK md.83, Patent başvurusu veya patentten doğan korumanın kapsamı istem veya istemler ile belirlenir.

İstemler (devam) Yönetmelik Madde 9 – Başvuru bir veya birden çok istemi içerebilir. İstem veya istemler buluşun patentle korunması istenilen unsurlarını tanımlar. Her istem açık ve öz olarak yazılır. İstem veya istemlerin dayanağı tarifnamedir. İstem veya istemler tarifnamede tanımlanan buluşun kapsamını aşamaz. İstemler buluşun özü göz önünde tutularak buluş özelliklerini ayrıntılı şekilde belirtecek sayıda yazılır. İstemlerde buluş, erişilmesi arzulanan bir sonuç ile tanımlanamaz.

Bağımsız istem / Bağımlı istem Bağımsız istem ; Buluşun tüm asli unsurlarını içeren istem Bağımlı istem ; bağımsız istemin tüm özelliklerini içeren, bağımsız isteme atıfta bulunan ve korunması istenen ilave özellikleri içeren istemler Bağımsız istem yeni ise, bağımlı istemlerin de yeni olduğu kabul edilir. Bu nedenle eğer bağımsız istem yeni ise, bağımlı istemlerin yeniliğini araştırmaya gerek yoktur. Bağımsız istem yeni değil ise , bu takdirde, bağımlı istemler yönünden yenilik incelemesine geçilir

Tarifname KHK md. 46 ; Tarifname, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda uzman olan bir kişi tarafından buluşun uygulanabilmesini sağlayacak nitelikte açık ve yeterli yazılır. Yönetmelik Madde 8 – Tarifname metni, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda uzman olan bir kişi tarafından, buluşun uygulanabilmesini sağlayacak nitelikte açık ve ayrıntılı olarak yazılır. Patent konusu olan buluşun tüm özellikleri hiçbir şey gizlenmeden eksiksiz olarak açıklanır. Tarifname sırasıyla aşağıdaki bölümleri kapsar. Buluş başlığı Buluşun ilgili olduğu teknik saha ve tekniğin bilinen durumu Buluşun çözümünü amaçladığı teknik problemler Resimlerin açıklanması Buluşun açıklaması

İstemlerin Yorumu 551 KHK md. 83, EPC md.69 ve protokol İstem veya istemler tarifname ve resimler esas alınarak yorumlanır. İstem veya istemler, bir yandan patent başvurusu veya patent sahibine hakkı olan korumayı sağlayacak diğer yandan üçüncü kişilere de korumanın kapsamı açısından makul bir düzeyde kesinlik ifade edecek şekilde birlikte yorumlanır. İstem veya istemler, kullanılan kelimelerle sınırlı olarak yorumlanamaz. Bununla beraber, patent başvurusu veya patentten doğan koruma kapsamının tespitinde istem veya istemler, buluşu yapan tarafından düşünülen fakat istem veya istemlerde talep edilmeyen, buna karşılık ilgili teknik alanda uzman bir kişi tarafından tarifname ve resimlerin yorumlanması ile ortaya çıkacak özellikleri kapsayacak şekilde kabul edilmez.

Yenilik incelemesinde Eşdeğer Unsurların Dikkate alınıp alınmaması sorunu Eşdeğer unsur (KHK md.83) ; Patent başvurusu veya patentten doğan koruma kapsamının belirlenmesinde tecavüzün varlığının ileri sürüldüğü tarihte, istem veya istemlerde belirtilmiş unsurlara eşdeğer nitelikte olan unsurlar da dikkate alınır. Tecavüzün varlığının ileri sürüldüğü tarihte, eşdeğer unsur, esas itibariyle aynı işlevi görüyorsa , bunu aynı şekilde gerçekleştiriyorsa ve istem veya istemlerde talep edilen unsur ile aynı sonucu ortaya çıkarıyorsa, genel olarak istem veya istemlerde talep edilen unsurun eşdeğeri olarak kabul edilir. Yenilik incelemesinde eşdeğer unsurların dikkate alınıp alınmaması tartışmalıdır

Patent verilme sürecinde Patent sahibinin beyanları 551 KHK md. 83 ; İstem veya istemlerin kapsamını belirlemek için patentin verilmesi ile ilgili işlemler sırasında veya patentin geçerliliği süresince, koruma kapsamının belirlenmesinde patent başvurusu veya patent sahibinin beyanları dikkate alınır.

Yeniliği yok edici doküman,… Yeniliği yok edebilecek deliller ; Yayınlanmış Akademik çalışmalar, makaleler, araştırma raporları İnternetteki bilimsel görüş açıklamaları Türkiye’de veya yabancı ülkelerde verilmiş bulunan patentlerdeki istemler, tarifname, çizimler poster sunumlar,seminer sunumları ürün broşürleri ders kitabındaki açıklamalar Eski tarihli bir CD, DVD, Bilgisayar Yazılımı (JEWELCAD örneği ) somut ürün kullanımı (tersine mühendislik yoluyla buluş anlaşılabiliyor ise)

Hoşgörü ve rüçhan süreleri 1 yıllık hoşgörü süresi (KHK m.8) ; Başvuru veya rüçhan tarihinden önce, Buluş, hak sahibi veya onun izni ile 3. kişiler tarafından açıklanmış ise, bu başvuru veya rüçhan tarihinden itibaren 1 yıl içinde patent başvurusu yapılması durumunda, yenilik ortadan kalkmış olmaz. 1 yıl + 12 ay ! Yenilik ortadan kalkmış sayılmaz Bu hal sadece Türkiye’deki başvurular için geçerlidir. Rüçhan süresi (KHK md. 49-50); Başvuru rüçhanı ; Yurt dışında (Paris Sözleşmesi’ne taraf bir ülkede) yapılan Patent başvuru tarihinden itibaren 12 ay süre ile Türkiye’de yapacağı patent veya FM başvurularında, ilk başvuru tarihi esas alınır ve bu süre içinde yenilik ortadan kalkmış olmaz. Sergi rüçhanı :Türkiye’de veya Paris Sözleşmesine taraf bir ülkede yapılan “resmi” sergilerde (fuarlarda) patente konu buluşu içeren ürünü sergileyen kimse, sergi (fuar) tarihinden itibaren 12 ay içinde Türkiye’de patent veya FM başvuru yapmaları durumunda da yenilik ortadan kalkmaz

İspat Kural olarak hakim, taraflarca gösterilen delillerle bağlıdır Ancak FM Hükümsüzlüğü davalarında , Bilirkişilerin mesleki bilgisini belgelendirmeleri amacıyla re’sen yeniliği kaldırıcı veya buluşsal adımı yok edici belgeleri rapora eklenmesi durumunda dikkate alınması mümkündür.

2. Koşul ; Buluş adımı (buluş basamağı, buluşsal adım) EPC md.56 ; "buluş ilgili teknik alandaki bir uzman tarafından tekniğin bilinen durumu dikkate alınarak kolay bir şekilde çıkarılamıyorsa buluşsal adım (inventive step) içerir." 551 KHK Tekniğin Bilinen Durumunun Aşılması Madde 9 - Buluş, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzman tarafından, tekniğin bilinen durumundan aşikar bir şekilde çıkarılamayan bir faaliyet sonucu gerçekleşmiş ise, tekniğin bilinen durumunun aşıldığı kabul edilir.

Mahkeme Kararlarındaki İstikrarsızlıklar Patent türlerine göre farklı değerlendirmeler ? Ülkeler arasında çelişkili kararlar Bazı ülkelerde son yıllarda benzer davalarda aynı mahkemelerden çıkan çelişkili kararlar ya da görüş değişiklikleri Aynı ülkenin farklı mahkemelerinden çıkan çelişkili kararlar Almanya / Olanzapin Kararları Son yıllarda trend değişikliği ?

Buluşsal Adım İncelemesi İçin Bir Test Gereği İngiltere “Obvious to try” testi [ Vindsurfing (1985) ya da Pozzoli (2007) ] Zaman zaman Temyiz Mahkemesinde bozma sebebi [2001] RPC 133 Bazen başka bir testin de uygulanabileceği kabul ediliyor [1995] RPC 497, [2010] EWCA Civ.82 EPO- Kıta Avrupası Problem ve Çözüm metodu ( Problem and Solution – PSA ) PSA zorunlu değildir, (1996’da EPO BOA, T 465/92 de bunu uygulamayı reddetmiştir istisnai hallerde başka bir yöntem uygulanabilir Başka bir yöntem uygulandığı takdirde bunun gerekçesi gösterilmelidir

Buluşsal Adım İncelemesi İçin Bir Test Gereği 2 KHK md. 9 : “Tek adım test” Buluş, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzman tarafından, tekniğin bilinen durumundan aşikar bir şekilde çıkarılamayan bir faaliyet sonucu gerçekleşmiş ise, tekniğin bilinen durumunun aşıldığı kabul edilir. EPC Madde 56 : “Tek adım test” Buluş, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzman tarafından , tekniğin bilinen durumu dikkate alınarak kolay bir şekilde çıkarılamıyorsa buluş basamağını içerir. Test gereği Mahkeme kararlarının “öngörülebilir” olması ve “denetlenebilmesi” gereği EPC ve KHK’da yer alan aşikarlık değerlendirmesinin olabildiğince objektif olarak yapılabilmesi için test gereği Test kurallarının mahkemelerce açıkça belirtilmesi ve Yargıtay tarafından da uygulanacak testin açıkça gösterilip denetlenmesi Somut davadaki verilere göre değerlendirme

Problem ve Çözüm Yöntemi (PSA) En yakın önceki tekniğin (tekniğin bilinen durumunda, buluşa en yakın referans-closest prior art) belirlenmesi Tekniğin bilinen durumuna kıyasla, buluş ile elde edilen teknik sonuçların ( ya da etkilerin) değerlendirilmesi Bu teknik sonuçları elde etmek için, buluşun amacı olarak çözülmek istenen teknik problemin tanımlanması, (objektif teknik problem) Uzman kişinin, tekniğin bilinen durumundaki en yakın referansa göre, buluşla elde edilmek istenen teknik sonuçları elde etmek için, patente konu teknik özellikleri önerip önermeyeceğinin incelenmesi (Case Law, European Patent Office, 6th Edition, 2010, s. 162)

Problem ve Çözüm Yöntemi (PSA) Daha yalın ifade ile ; Tekniğin bilinen durumundaki “en yakın referans”ın belirlenmesi Çözülmesi gereken “objektif teknik sorun”un belirlenmesi En yakın dökümandan yola çıkan yetenekli kişinin patente konu buluşu önerip önermeyeceği

PSA Hakkında Eleştiriler Actavis vs Novartis [2010] EWCA Civ.82 Objektif teknik sorunun ne olduğuna dair adım : En zayıf bölüm ! Bir sorun olduğu buluşla beraber anlaşılıyorsa : “No Problem, No Solution” Bebekler için sıvı içme fincanı örneği 5 ¼ inc çapında tabak örneği Reformülasyon ihtiyacı olduğunda bu test işe yarar ama ya reformülasyon ihtiyacı yoksa ? Problemin ne olduğu tanımlandığında zaten yol yarılanmış oluyor PSA son adımı objektif teknik problem ile ilgili değil SONUÇ : Aşikarlık çok faktörlü bir sorun. PSA yeterli olmayabilir Her somut davadaki olaylara göre değerlendirme yapılmalıdır İkincil göstergeler de dikkate alınmalıdır

İngiltere’de kullanılan test “pazzoli-windsurfing” testleri I. a. Farazi uzman kişi kimdir, b. Bu kişinin ortak genel bilgi düzeyi nedir ? II. Buluşsal konsept nedir ? III. Tekniğin bilinen durumu ile buluşsal konsept arasındaki fark varsa nedir ? IV. Patent isteminde yazılı buluş bilinmeden, bu farklılık, uzman kişi için aşikar bir adım mıdır yoksa bu kişi için bile hala bir buluşsal çaba gerekli midir ?

ABD’de kullanılan test Graham Factors Test - Teaching-Suggestion- Motivation test Tekniğin bilinen durumunun kapsam ve içeriğinin ne olduğu, Tekniğin bilinen durumu ile inceleme konusu patent istemin arasındaki farklılıkların ne olduğu, Tekniğin ilgili alanındaki vasat yetenekte kişinin bilgi düzeyinin ne olduğu, Tekniğin ilgili alanındaki vasat yetenekte kişinin, tekniğin bilinen durumu ile patent istemleri arasında bir köprü kurup kuramayacağına göre, buluşun aşikar olup olmadığı

Türkiye / Yerel Mahkeme Kararları Açıkça telaffuz ve formüle edilen bir testin bulunmaması Genellikle Problem ve Çözüm Yönteminin uygulanması Örnek : Çözülen teknik soruna göre buluş ve buluşun ilgili olduğu teknik alan nedir ? Buluşa en yakın referans nedir ? Bu alandaki uzman kişi kim ya da kimlerdir ? En yakın referanstan hareket eden “uzman kişi” nin buluş konusu aynı teknik sonuca ulaşabileceğine dair “makul başarı beklentisi” var mıdır ? “Makul başarı beklentisi” kavramı ; Burada “makul başarı beklentisi” bir temenni ya da “başarı umudu” değil, “rasyonel bir öngörü”dür. “Ulaşabilirdi” değil, “ulaşırdı” denilebilmesi gerekir

Değerlendirmeye İlişkin Genel İlkeler İncelemenin tarifnamedeki açıklamalara göre değil, istemler esas alınarak yapılması Eşdeğer unsurların dikkate alınabilmesi Başvuru tarihindeki bilgiye göre değerlendirme Geçmişe yönelik (ex-post facto) değerlendirme yasağı Bugünkü duruma göre değil, başvuru tarihindeki duruma göre değerlendirme İlgili teknik alanda uzman kişi gözüyle değerlendirme İlgili teknik alana “komşu” teknik alanlardaki referansların dikkate alınması Mozaik Yöntemi ; Yenilik incelemesinden farklı olarak, buluş adımı incelemesinde, farklı dökümanlar birleştirilebilir. Yeter ki, o tarihteki duruma göre farazi uzman kişinin, bu dökümanları birleştirebileceği kabul edilebilsin

Tekniğin Bilinen Durumundaki Buluşa En Yakın Referans ( closest prior art ) Buluşa en yakın teknik bilgi veya çözüm Buluşla benzer kullanımı olan Buluşa ulaşılması için minimum düzeyde yapısal ve fonksiyonel modifikasyona ihtiyaç duyan referans Tekniğin bilinen durumundaki en uç nokta, sıçrama tahtası Skilled person için ise bir başlangıç noktası Buluşa gidebilecek yolda en çok ümit veren referans

İlgili Teknik Alan Patent başvurusunda belirtilen teknik alanın bağlayıcı olmaması İlgili teknik alanın somut patent istemlerine göre belirlenmesi

Tekniğin ilgili alanında uzman kişi ( person skilled in the art ) Farazi, hayali, kavramsal bir kişi İlgili teknik alandan bir “uygulamacı” Ortalama bilgi ( ! ) ve yeteneğe sahip Ortak genel bilgiye vakıf ( ! ) Bazen doktora dereceli bir uzman uygulamacı Tekniğin bilinen durumunda olan her tür bilgiye erişebilen Tekniğin bilinen durumundaki bütün referansları bilen (özellikle araştırma raporunda yer alan dökümanları bilen ) Bilgisinin coğrafi sınırı olmayan Buna karşılık çok üst nitelik ve yetenekte (over-qualified) olmayan Rutin deney ve çalışmalar için gerekli araç ve kapasiteye sahip Patente konu buluştaki aynı veya benzeri sorunların yaşandığı komşu teknoloji alanlarındaki teknik gelişmeleri de bilen

Tekniğin ilgili alanında yetenekli kişi ( person skilled in the art ) 2 Kendi alanındaki gelişmeleri takip eden, kendini geliştiren Bazen bir kişi, bazen birkaç kişiden oluşan bir takım (özellikle karmaşık ve ileri teknoloji alanlarıyla ilgili buluşlarda) “Beyhude bir merakla” değil, “bilimsel bir amaçla” hareket eden İlgili teknik alanda yetenekli kişinin ortak genel bilgisinin pozitif ve negatif yönleri dikkate alınmalıdır Pozitif : Bu kişinin davranışları ve algılamaları Negatif : Bu kişinin önyargıları ve tercihleri

Uzman kişinin Bilgi Düzeyi Ortak Genel Bilgi Başvuru tarihine kadar yayınlanmış tüm referanslar makaleler sunuşlar, patent başvuruları, ders kitapları, ansiklopediler vb. Yayın dilinin önemli olmaması Nerede yayınlandığının önemi olmaması İnternet ( ? )

Örnek Olay Patent konusu buluş ; Kalp damarlarının tıkanıklığının tedavisinde (A) maddesi ile (B) maddesinin kombine edilerek kullanılması Tekniğin bilinen durumu ; D1 dökümanı ; (A) maddesi damar tıkanıklığı tedavisinde kullanılmaktadır D2 dökümanı ; (B) maddesi damar sertleşmesi tedavisinde kullanılmaktadır. D3 dökümanı : A ve B maddeleri, kalp kapakçığı daralması tedavisinde hastalar üzerinde kullanılmış ve olumlu sonuç alınmıştır.

Buluş adımı incelemesinde İkincil (tali) göstergeler Buluş adımı incelemesinde dikkate alınabilecek başlıca tali göstergeler ; Ürünün ticari başarısı Uzun süreli ihtiyaç Geçmişteki başarısız denemeler Beklenmeyen sürpriz etki Referans dökümanların eskiliği Teknik önyargılar Buluşa yönelik övgü ve ödüller

Bilirkişi İncelemesi Tekniğin ilgili alanının belirlenmesi Bu alanda çalışan 2 akademisyen (patentin türüne göre) ve 1 patent vekili Önce yazılı değerlendirme raporu Gerektiğinde duruşmaya çağrılarak sözlü açıklama isteme ve tarafların soru sorabilmesi Gerekirse 2. ve 3. bilirkişi incelemesi Tarafların uzman görüşleri Bilirkişileri görüşlerinin büyük ölçüde belirleyici oluşu ve bunun olası sakıncaları

Hükümsüzlük davalarında “Dönüşüm” sorunu 7 yıl süreli İncelemesiz patentin, incelemeli patente dönüşümü için başvuru mümkündür. (KHK 60/7) Böyle bir durumda mahkeme ; Beklemede kalabilir ve patent başvurusunun sonucunu bekleyebilir Ya da davayı reddedebilir Çünkü , İnceleme talebi ile birlikte, İncelemesiz patent, artık bir incelemeli patent başvurusu olarak kabul edilir (KHK 60/son) Hükümsüzlük davası ancak “tescilli bir patent”e karşı açılabilir, “patent başvurusu” na karşı değil.

Patent Hükümsüzlük davasında Avrupa Patent Ofisi’nden (EPO) görüş sorulması Avrupa Patent Sözleşmesi Teknik Görüş Madde 25 ; Bir ihlal veya hükümsüz kılma nedeniyle yetkili ulusal mahkemenin başvurusunda, Avrupa Patent Ofisi eylemin konusu olan Avrupa patenti ile ilgili bir teknik görüşü, uygun bir ücretin ödenmesi karşılığında vermek zorundadır. İnceleme dairesi bu görüşlerin verilmesiyle yetkilidir. Bu imkan sadece EPO tarafından verilmiş ve daha sonra Türkiye’de de bu yolla tescili sağlanmış olan Avrupa Patentleri bakımından söz konusudur.

Eş zamanlı yargılama (EPO itiraz süreci ve Hükümsüzlük davası) EPO’da derdest bir itiraz süreci mevcut olsa bile, Türkiye’de bir Avrupa patenti hakkında hükümsüzlük davası açılabilir. Böyle bir durumda mahkeme, EPO itiraz sürecinin sonucunu bekleyebilir ve EPO kararını dikkate alabilir. Özellikle istem değişikliği varsa, sonuç beklenmeli ve davaya yeni istem setine göre devam edilmelidir. Zira, bir Avrupa Patentindeki istemler, itiraz sürecinde değişmiş ise yeni istem seti Türkiye’de Türk Patent Enstitüsü tarafından validite edilmesi gerekecektir. Yargıtay 11. HD “İlke olarak EPO kararları, hükümsüzlük davasına bakan mahkeme için bağlayıcı değildir” “Ve mahkeme bekletici mesele yapmak zorunda değildir” “Bununla birlikte, EPO’daki itiraz süreci sonuçlandığını gözeterek, mahkeme EPO kararını dikkate almalıdır.” (11. HD, 06.06.2013 T, 2011/8162 E, 2013/11840 K)

Hükümsüzlük Kararının Etkisi Patent KHK md. 131 Patent hükümsüzlüğü kararı “geçmişe etkili” dir, Hükümsüzlük kararı bağlamında, Patent KHK (551) ile sağlanan hukuki koruma, “hiç doğmamış” (sağlanmamış) sayılır. Hükümsüzlük kararları herkese karşı hüküm doğurur Geçmişe etkinin İstisnaları Patent sahibinin kötüniyetli hareket etmesinden doğan zararlara dair tazminat talepleri saklı kalmak üzere ; Hükümsüzlük kararından önce verilmiş, kesinleşmiş ve uygulanmış kararlar Hükümsüzlük kararından önce yapılmış ve uygulanmış sözleşmeler Hal ve şartlara, hakkaniyete göre kısmen iade

Hükümsüzlük Davasını Açabilecek Kimseler Dava açabilecek kimseler Zarar gören kişiler Cumhuriyet savcısı (İlgili resmi makamların başvurusu üzerine) Patentin gaspı halinde gerçek buluş sahibi ve halefleri (md.11) Hükümsüzlük davası, Patentler yönünden ; Patentin koruma süresi içinde (başvuru tarihinden itibaren 20 yıl) Ve koruma süresinin bitiminden itibaren 5 yıl içinde açılabilir Faydalı Modeller yönünden ise ; Koruma süresi içinde, (başvuru tarihinden itibaren 10 yıl) Dava devam ederken, koruma süresi sona ererse ?

Kısmi Hükümsüzlük (KHK 129/3 – 4) Hükümsüzlük nedenleri patentin sadece bir bölümüne ilişkin bulunuyorsa, sadece o bölümü etkileyen istem veya istemlerin iptali suretiyle, kısmi hükümsüzlüğe karar verilir. Bir istemin kısmen hükümsüzlüğüne karar verilemez. Kısmi hükümsüzlük sonucu, patent ile korunan buluşun iptal edilmeyen istem veya istemleri KHK’nin 5 inci ila 7 inci madde hükümlerine uygun olması halinde, patent, bu kısım için geçerli kalır.

Hükümsüzlük Karar Örnekleri Yemleme tepsisi kararı Kontrollü salım tablet kararı Moxifloksasin tablet formu kararı

Yemleme Tepsisi Kararı İstanbul 4 No’lu FSHHM 2009 İstem 1 : Kümes hayvanlarının yemlenmesi için yem dağıtıcı olup; bir dağıtıcı tepsi (22) ve Klavuzlama aracı (21) Bu klavuzlama aracı, yemin yatay bir yem taşıma borusundan (14) dağıtıcı tepsi (22) üzerine klavuzlamasını sağlar

Yemleme Tepsisi Kararı 2 İstanbul 4 No’lu FSHHM 2009 Dağıtıcı tepsinin (22) şekli dairesel değildir. Özelliği, dağıtıcı tepsinin (22), eğrilik yarıçapı nispeten daha büyük olan birinci kenar alanlarına (51) ve eğrilik yarıçapı nispeten daha küçük olan ikinci kenar alanlarına (52) sahip bir çevre kenarına (52) sahip olmasıdır İstem 2 : Dağıtıcı tepsinin (22) uzunlamasına bir şekle sahip olması İstem 3 : İstem 1’e uygun olup, … dağıtıcı tepsinin eliptik bir şekle sahip olması

Yemleme Tepsisi Kararı 3 İstanbul 4 No’lu FSHHM 2009 En yakın bilinen teknik : Domuzların ve kümes hayvanlarının yemlenmesi ile ilgili dökümanlardan, kümes hayvanlarının yemlenmesi ile ilgili referans dökümanlar Buluş konusu teknik alan : Ziraat Mühendisliği Kümeslerde yaşayan kümes hayvanlarının yemlenmesi tekniği Teknik sorun : Kümeslerde yer darlığı nedeniyle, kısıtlı kümes alanının en verimli şekilde kullanılmasını sağlayacak maksimum yemleme yüzey alanının ne şekilde elde edileceği Tekniğin ilgili alanında ortalama yetenekli kişi : Kümes hayvanlarının yemlenmesi konusunda çalışan, uygulamacı bir ziraat mühendisi

Yemleme Tepsisi Kararı 4 İstanbul 4 No’lu FSHHM 2009 En yakın referanslar : Dikdörtgen şeklinde yemleme tepsisi Daire şeklinde yemleme tepsisi Domuzları beslemek için kullanılan 1958 tarihli eliptik tasarım Kümes hayvanlarının yemliğe ulaşması için en kolay tasarımın yapılması gerektiğine dair doküman Daire biçimindeki yemleme tepsisinin en yakın referans olarak alınıp, yerden kazanmak için matematik formülleri kullanılarak, ilgili alanda ortalama yetenekli kişinin elipsi tercih edileceği aşikar olup olmadığı ? Bu dökümanda yem tepsisinin şekli dairesel olarak gösterilmiş, ancak kısıtlı yer sorunundan bahsedilmemiştir. Dairesel yemleme tepsisi ile elips şeklindeki yemleme tepsisinin, yemleme alanları ve kısıtlı alanı verimli kullanma özellikleri aynı değil, Matematik formüller kullanılarak, daire biçimindeki teknikten, elips biçimindeki tekniğe kolayca ulaşması mümkün değildir

Yemleme Tepsisi Kararı 5 İstanbul 4 No’lu FSHHM 2009 Kümes hayvanlarının yemliğe ulaşması için en kolay tasarımın yapılması gerektiğine dair doküman ise bir “temenni”den ibarettir. Yetenekli kişiyi buluşa götürmez Dikdörtgen biçimli yemleme tepsisinde, çevre kenarları kısıtlı alanlar için verimli değildir. Bu referanstan hareket eden yetenekli kişi kolayca buluşa varamaz Buluş, tekniğin ilgili alanındaki yetenekli kişi için aşikar değil SONUÇ ; Buluşsal adım koşulu mevcut

Klaritromisin ( Kontrollü Salım tablet ) İstanbul (4) No’lu FSHHM 2009 Patent : Kloritromisin etken maddeli kontrollü salım tablet patentine dair farmakokinetik parametreler Günde bir kez alınan Kloritromisinin gastrointestinal ortamda uzun süreli salınması sayesinde ilacın ağızda neden olduğu tat bozukluğu ile gastrointestinal yan etkilerinin azaltılması amaçlanıyor

Klaritromisin ( Kontrollü Salım tablet ) 2 İstanbul (4) No’lu FSHHM 2009 Buluşa en yakın referans : Buluşa en yakın teknik bilgi veya çözüm Buluşla benzer kullanımı olan Buluşa ulaşılması için minimum düzeyde yapısal ve fonksiyonel modifikasyona ihtiyaç duyan referans Tekniğin bilinen durumundaki en uç nokta, sıçrama tahtası Tekniğin ilgili alanındaki yetenekli kişi için ise bir başlangıç noktası Somut olayda 25 adet referanstan en yakın referans belirlendi Klaritromisin maddesinin günlük tek doz kullanımı ve ilaç ağızdan alındığında, ağızda ortaya çıkan acı tadı önlemek için ilacın uzatılmış salınımına ilişkin farmakokinetik parametrelere dair referans

Klaritromisin ( Kontrollü Salım tablet ) 3 İstanbul (4) No’lu FSHHM 2009 Bu patent için “uzman kişi ”, : Bir uygulamacı eczacı İlaç üretiminde çalışan, Kontrollü salım yöntemleri konusunda teorik ve pratik bilgiye sahip, Doktora derecesi bulunan,

Klaritromisin ( Kontrollü Salım tablet ) 4 İstanbul (4) No’lu FSHHM 2009 Oral yolla alınan ilaçlar bakımından konvansiyonel yöntem, matrix tipi formülasyonlar Ağızdaki tat bozukluğu ve gastrointestinal yan etkileri azaltmak için kontrollü salım yöntemleri konusunda uzman kişinin ilk düşüneceği “(HPMC) Hidroksi Profil Metil Selüloz polimer matrix kullanımı” olacaktır Uzman kişi , en yakın referanstan hareket ederek, bu sorunu çözecek Parametrelere, yapacağı rutin deneyler sonucunda kolayca ulaşırdı Sonuç : Uzman kişi için buluş aşikar / Buluşsal adım koşulu yok Ayrıca farmakokinetik değerleri destekleyecek yeterli bilgi ve açıklık mevcut olmadığı için de patentlenebilir değildir

Moxifloxacin Tablet Formu İstanbul (4) No’lu FSHHM 2009 Patent : Bilinen Tablet formülasyonlarının sertlik ve kırılma yükünün artırılmasına ilişkin (% 2.5 ila % 25 laktoz kullanımı) Tekniğin bilinen durumundaki en yakın referans : 4693750 ABD patenti tablet sertliğine çözüm getirmekte ise de, bunu laktoz kullanımı yoluyla değil, başka madde kullanarak elde ettiğinden, nu en yakın teknik olarak kabul edilmemiştir İlaç tabletlerinde sertliğin artırılması için laktoz kullanımına ilişkin 1985 ve 1986 tarihli 2 makale en yakın teknik olarak kabul edilmiştir En yakın referanslarda, laktoz ile tablet sertliği ve dayanıklılığı arasındaki bağlantı açıklanmaktadır

Moxifloxacin Tablet Formu 2 İstanbul (4) No’lu FSHHM 2009 Buluşun çözmeye çalıştığı teknik problem : Tekniğin bilinen durumundaki formülasyonların, tablet sertliği ve kırılma yükünün artırılması Bunun için % 2.5 ila % 25 arasında laktoz kullanımı “Uzman kişi ” : ilaç kimyası ve ilaç üretim teknolojileri alanında 2 kişilik bir farazi kişilerden oluşan bir kurul Ne bir dahi, ne de sıradan teknisyen, Her iki farazi kişi de doktora dereceli birer uygulamacı Bu alandaki standart bilimsel çalışmaları ve ticari uygulamaları bilen Beyhude bir merakla değil, bilimsel bir amaçla hareket eden Bilgilerinin coğrafi sınırı yok Global bakış açısına sahip

Moxifloxacin Tablet Formu 3 İstanbul (4) No’lu FSHHM 2009 Aşikarlık incelemesi : İlaçlarda tablet sertliğinin ve dayanıklılığının artırılması için laktoz kullanımı gerektiği bilindiğine göre, hangi oranda ? Patentte % 2.5 - % 25 aralığı korunuyor Bu oranlar, beklenmeyen, umulmayan bir sonucu göstermemektedir Bu aralık çok dar spesifik bir aralık değil, çok geniş bir aralık Farazi uzman kişiler, yapacakları birkaç rutin deney ile, deneme-yanılma yoluyla bu oranlara kısa bir sürede ve kolayca ulaşabilirler Farazi uzman kişilerin, buluşa ulaşacaklarına dair makul başarı beklentisi vardır Sonuç : Uzman kişi için buluş aşikar / Buluşsal adım yok