BİLGİNİN DOĞRULUK ÖLÇÜTLERİ

BİLGİ Felsefede  süje (özne ) olan insan ile obje (nesne)olan varlık arasındaki ilişkiden çıkan ürüne bilgi denir.

DOĞRU BİLGİ DESCORTES: Bir bilginin doğru olup olmadığını tespit edebilmek için bilgi önermesindeki her ifadenin açık seçik olması gerekir. Anlam bulanıklıklarının ve karışıklılıklarının bulunmaması, her sözcüğün herkes tarafından kabul edilen net anlamları olması gerekir.

BENTHAM: Bir bilginin doğru olup olmadığını tespit etmenin en kestirme yolunu işe yaraması ve sorun çözme kriteridir.

Bir bilgiyi doğru kılan nedir. Bir bilgi ne zaman doğrudur Bir bilgiyi doğru kılan nedir? Bir bilgi ne zaman  doğrudur? gibi doğruluğun mahiyeti konusunda çok  farklı görüşler ileri sürülmüştür. Bunları beş grupta  toplayabiliriz:

UYGUNLUK TUTARLILIK APAÇIKLIK TÜMEL UZLAŞIM YARAR

UYGUNLUK  Bu görüşe göre doğruluk, düşünce ile  nesnesi arasındaki tam uygunluktur. Yani bir nesne  hakkında oluşturduğumuz bir yargı, nesnenin  kendisine uyuyorsa doğrudur.

TUTARLILIK Bir önermenin doğruluğu sistemde  daha önce kabul edilmiş doğru önermelerle  çelişmemesine dayanmaktadır. Yeni önerme var olan  önermelerle çelişiyorsa yanlıştır. Yani önermenin tek  başına doğruluğu önemli değildir; bir bütün içinde  diğerleriyle çelişmemesi gerekir.

TÜMEL UZLAŞIM Bir önermenin doğruluğu,  herkesin veya çoğunluğun kabul ettiğidir. Örneğin bir şeyi gördüğümüzü sandığımızda gerçek mi yoksa hayal mi diye yanımızdakilere de sorarız. Eğer onlarda doğruluyorsa, gördüğümüz doğrudur. Bu tür, genelin onayını almak doğruluğun ölçütü olmaktır.

APAÇIKLIK Bir bilgi, hem açık hem seçik hem de  kuşku duyulmayan bir açıklıkta ise doğrudur. Açık  bilgi, bir bilginin bir bütünlük içinde, tutarsızlık  içermeden kavranmasıdır.

AÇIK SEÇİK BİLGİ NEDİR Açık bilgi, bir bilgi ya da düşüncenin bir bütünlük içinde , tutarsızlık içermeden kavranmasıdır.  Örneğin; baş ağrısının  bilinmesi ve ağrının açıkça hissedilmesi gibi.

Seçik bilgi ise, bir bilginin başka bir bilgiyle karıştırılmaması durumudur. Örneğin; baş ağrısının  diş ağrısı ile karıştırılmaması gibi.

YARAR Bir bilgi yararlı, uygulanabilir sonuçlar  veriyorsa veya bir problemi çözebiliyorsa doğrudur. Bu ölçütü kabul edenlere pragmatist denir. Pragmatistlere göre, bir bilgi yararlı olduğu sürece  değerlidir ve doğrudur.

Bu ölçüt kendini deneyle de destekler Bu ölçüt kendini deneyle de destekler. Yani yararlı olan deneyle kanıtlanabilir. Örneğin; AIDS için bulunacak ilacın denenmesinde ortaya çıkacak olumlu sonuç onun doğru ilaç olduğunu gösterir. Bilim doğrularının pratik alandaki yararları, onların doğru olduğunu göstermektedir.

HAZIRLAYAN; ADI:Hakan SOYADI:Sarıkaya SINIFI:11-B NO:1128