Halil ALIŞ TESAB Yönetim Kurulu Başkanı EÜAŞ Genel Müdürü

... konulu sunumlar: "Halil ALIŞ TESAB Yönetim Kurulu Başkanı EÜAŞ Genel Müdürü"— Sunum transkripti:

1 Halil ALIŞ TESAB Yönetim Kurulu Başkanı EÜAŞ Genel Müdürü
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ TÜRKİYE’DEKİ GELİŞİMİ Halil ALIŞ TESAB Yönetim Kurulu Başkanı EÜAŞ Genel Müdürü 2014

2 Neden Yenilenebilir Enerji?
Fosil yakıtların tükenecek olması, İthal enerji bağımlılığının azaltılması, Yerel istihdam, sosyal ve ekonomik bütünleşmeye katkı, Arz güvenliğine ve kaynak çeşitlendirilmesine katkı, Fiyat istikrarsızlığını önleme, Fosil kaynakların yerini alması nedeniyle, çevre kirliliğinde ve sera gazı emisyonlarında azalma, Sürdürülebilir kalkınmaya katkı.

3 Teknolojik ve Ekonomik Potansiyel
Dünya’da Yenilenebilir Enerji Teknolojik ve Ekonomik Potansiyel Var olan teknoloji ile küresel enerji ihtiyacının 5.9 katını yenilebilir kaynaklardan karşılayabiliriz. 0.4 KAT BİOKÜTLE 0.15 KAT HİDROLİK 0.05 KAT OKYANUS 0.5 KAT RÜZGAR 1 KAT JEOTERMAL 3.8 KAT GÜNEŞ

4 Türkiye Enerji Sektörünün Temel Karakteristikleri
Talepteki hızlı gelişim: yatırım sorunları ve fırsatları rekabetçi piyasaların rolü Yüksek seviyedeki ithalat bağımlılığı: yerli kaynakların gelişiminin rolü, özellikle yenilenebilirler ve çeşitlendirme Enerji yoğunluğunda göreceli yüksek rakamlar: enerji verimliliği gelişiminin potansiyeli

5 Mart 2014 Türkiye Kurulu Gücü Kaynaklara Dağılımı

6 2013 Yılı Üretimin Kaynaklara Dağılımı
TOPLAM MWh Kaynaklar MWh %44,44 %24,79 %13,21 %12,06 %3,14 %1,53 %0,53 %0,31

7 Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Gelişimi
ÜRETİM KURULU GÜÇ

8 Yenilenebilir Kaynaklarımız
Hidrolik Enerji Potansiyel 433 milyar kWh teorik, 216 milyar kWh teknik, 140 milyar kWh ekonomik, %35 kullanımda, %9 inşa halinde, %56 çeşitli proje seviyelerinde. Mart 2014 Kurulu Güç……: MW

9 Yenilenebilir Kaynaklarımız
Rüzgâr Enerjisi 7 m/s ve üzeri rüzgâr hızına sahip potansiyel : MW (147 milyar kWh) 6 m/s ve üzeri rüzgâr hızına sahip potansiyel : MW (378 milyar kWh) Mart 2014 Kurulu Güç : MW MW başvuru yapıldı. EPDK başvurularla ilgili lisans verme işlemlerini yürütmektedir.

10 Yenilenebilir Kaynaklarımız
Güneş Enerjisi Güneşlenme Süresi : saat/yıl Kullanılabilir Alan : km2 Güneş Enerjisi-Elektrik Enerjisi Dönüşüm Verimi : %20 Değerlendirilebilecek Potansiyel : 380 milyar kWh Kullanım : 12 milyon m2 kolektör – 420 bin TEP ısı 1000 kW güneş pili, 1 milyon kWh elektrik üretimi (GSM istasyonları, orman gözetleme kuleleri, deniz fenerleri vb.)

11 Yenilenebilir Kaynaklarımız
Jeotermal Enerji Potansiyel : MW ısı, : 550 MW elektrik, Kurulu Güç (Mart 2014) : 310,82 MW Yaklaşık konut jeotermal enerji ile ısıtılmaktadır.

12 Yenilenebilir Enerji Kaynakları için Teşvikler
Tarifeler, Satın alma garantisi, Bağlantı öncelikleri, Düşük lisans fiyatları, 1 MW altı uygulamalar için lisans muafiyeti, Proje hazırlama ve alan edinimi konusundaki kolaylıklar.

13 Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Desteklenmesi
Yenilenebilir enerji kaynaklarının teşviki ve bu konudaki düzenlendirmelerdeki yetersizliği gidermek için tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunu çıkarılmıştır. 29/12/2010 tarihli ve 6094 sayılı kanun ile değiştirilmiştir. YEK Kanununda Destekleme Mekanizmasına İlişkin Düzenlenen Hükümlere göz atacak olursak;

14 YEK Destekleme Mekanizması
I Sayılı Cetvel Yenilenebilir Enerji Kaynağına Dayalı Üretim Tesis Tipi Uygulanacak Fiyatlar (ABD Doları cent/kWh) a. Hidroelektrik üretim tesisi 7,3 b. Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi c. Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi 10,5 d. Biyokütleye dayalı üretim tesisi (çöp gazı dahil) 13,3 e. Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi 31/12/2015 tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek YEK Destekleme Mekanizmasına tabi üretim lisansı sahipleri için, bu Kanuna ekli I sayılı Cetvelde yer alan fiyatlar, on yıl süre ile uygulanır. Bakanlar Kurulunun 2013/5625 sayılı kararına göre, 1/1/2016 tarihinden 31/12/2020 tarihine kadar işletmeye girecek olan Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK) Destekleme Mekanizmasına tabi YEK Belgeli üretim lisansı sahipleri için 5346 sayılı Kanuna ekli I sayılı Cetvelde yer alan fiyatlar, on yıl süreyle uygulanacaktır.

15 Yurt İçinde Gerçekleşen İmalat
Yerli Ürün Kullanımı-1 II Sayılı Cetvel Tesis Tipi Yurt İçinde Gerçekleşen İmalat Yerli Katkı İlavesi (ABD Doları cent/kWh) A- Hidroelektrik üretim tesisi 1- Türbin 1,3 2- Jeneratör ve güç elektroniği 1,0 B- Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi 1- Kanat 0,8 3- Türbin kulesi 0,6 4- Rotor ve nasel gruplarındaki mekanik aksamın tamamı (Kanat grubu ile jeneratör ve güç elektroniği için yapılan ödemeler hariç.) C- Fotovoltaik güneş enerjisine dayalı üretim tesisi 1- PV panel entegrasyonu ve güneş yapısal mekaniği imalatı 2- PV modülleri 3- PV modülünü oluşturan hücreler 3,5 4- İnvertör 5- PV modülü üzerine güneş ışınını odaklayan malzeme 0,5 Lisans sahibi tüzel kişilerin bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ve 31/12/2015 tarihinden önce işletmeye giren üretim tesislerinde kullanılan mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olması halinde; bu tesislerde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi için, I sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlara, üretim tesisinin işletmeye giriş tarihinden itibaren beş yıl süreyle; bu Kanuna ekli II sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlar ilave edilir.

16 Yerli Ürün Kullanımı-2 II Sayılı Cetvel
Tesis Tipi Yurt İçinde Gerçekleşen İmalat Yerli Katkı İlavesi (ABD Doları cent/kWh) D- Yoğunlaştırılmış güneş enerjisine dayalı üretim tesisi 1- Radyasyon toplama tüpü 2,4 2- Yansıtıcı yüzey levhası 0,6 3- Güneş takip sistemi 4- Isı enerjisi depolama sisteminin mekanik aksamı 1,3 5- Kulede güneş ışınını toplayarak buhar üretim sisteminin mekanik aksamı 6- Stirling motoru 7- Panel entegrasyonu ve güneş paneli yapısal mekaniği E- Biyokütle enerjisine dayalı üretim tesisi 1- Akışkan yataklı buhar kazanı 0,8 2- Sıvı veya gaz yakıtlı buhar kazanı 0,4 3- Gazlaştırma ve gaz temizleme grubu 4- Buhar veya gaz türbini 2,0 5- İçten yanmalı motor veya stirling motoru 0,9 6- Jeneratör ve güç elektroniği 0,5 7- Kojenerasyon sistemi F- Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi 1- Buhar veya gaz türbini 2- Jeneratör ve güç elektroniği 0,7 3- Buhar enjektörü veya vakum kompresörü Bakanlar Kurulunun 2013/5625 sayılı kararına göre, 1/1/2016 tarihinden 31/12/2020 tarihine kadar işletmeye girecek YEK Belgeli üretim tesislerinde kullanılan mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olması halinde, bu tesislerde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi için 5346 sayılı Kanuna ekli I sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlara, üretim tesisinin işletmeye giriş tarihinden itibaren beş yıl süreyle aynı Kanuna ekli II sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlar ilave edilecektir.

17 ARZ GÜVENLİĞİ STRATEJİ BELGESİ – 2023 HEDEFLERİ
“STRATEJİ BELGESİNDE KAYNAK BAZINDA HEDEFLER” YENİLENEBİLİR KAYNAKLAR: TEMEL HEDEF YENİLENEBİLİR KAYNAKLARIN ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ İÇERİSİNDEKİ PAYININ 2023 YILINDA EN AZ %30 DÜZEYİNDE OLMASININ SAĞLANMASIDIR.

18 ARZ GÜVENLİĞİ STRATEJİ BELGESİ – 2023 HEDEFLERİ
“STRATEJİ BELGESİNDE KAYNAK BAZINDA HEDEFLER” HİDROELEKTRİK TEKNİK VE EKONOMİK OLARAK DEĞERLENDİRİLEBİLECEK HİDROELEKTRİK POTANSİYELİN TAMAMININ ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNDE KULLANILMASININ SAĞLANMASI RÜZGÂR RÜZGÂR ENERJİSİ KURULU GÜCÜNÜN MW'A ÇIKARILMASI JEOTERMAL ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ İÇİN UYGUN OLDUĞU BU AŞAMADA BELİRLENMİŞ OLAN 600 MW'LIK JEOTERMAL POTANSİYELİMİZİN TÜMÜNÜN İŞLETMEYE GİRMESİ SAĞLANACAKTIR.

19 ARZ GÜVENLİĞİ STRATEJİ BELGESİ – 2023 HEDEFLERİ
“STRATEJİ BELGESİNDE KAYNAK BAZINDA HEDEFLER”

20 ARZ GÜVENLİĞİ STRATEJİ BELGESİ – 2023 HEDEFLERİ
“STRATEJİ BELGESİNDE KAYNAK BAZINDA HEDEFLER” 2020 YILINA KADAR NÜKLEER SANTRALLARIN ELEKTRİK ÜRETİMİ İÇİNDEKİ PAYININ EN AZ %5’E ÇIKARILMASI, 2023 YILINA KADAR TÜM HİDROLİK, LİNYİT VE TAŞ KÖMÜRÜ POTANSİYELİNİN ELEKTRİK ÜRETİMİNDE KULLANILMASI, DOĞAL GAZIN PAYININ %30’UN ALTINA DÜŞÜRÜLMESİ, ARZ GÜVENLİĞİ DİKKATE ALINARAK KALİTELİ İTHAL KÖMÜRE DAYALI SANTRALLARIN KURULMASI. DİĞER

21 ARZ GÜVENLİĞİ STRATEJİ BELGESİ – 2023 HEDEFLERİ
Piyasa faaliyetlerinde karar verme sürecinin temelini talep tahmini oluşturmaktadır. Elektrik enerjisi talebi temel olarak ekonomik büyüme, nüfus artışı ve şehirleşmenin yanı sıra enerji verimliliği uygulamaları ve iklim değişikliğinden kaynaklanan etkenlere bağlı olarak değişmektedir. 2023 yılına kadar %6,3’lük yıllık bileşik büyüme oranıyla yaklaşık olarak GWh’e, yüksek senaryoda ise %7’lik yıllık bileşik büyüme oranı ile yaklaşık GWh’e ulaşacağımız öngörülmektedir. İhtiyaç duyulan talep miktarının karşılanması için de yaklaşık olarak MW’lık bir kurulu güce ihtiyacımız olacaktır.

22 CUMHURİYETİN 100. YILI HEDEF “KAYNAK ÇEŞİTLENDİRME ve DÜŞÜK KARBON”
“ELEKTRİK ENERJİSİ PİYASASI ARZ GÜVENLİĞİ STRATEJİ BELGESİ” BAZ ALINMIŞTIR

23 Elektrik Enerjisi Talep Tahminleri

24 Yatırım Gereksinimi Talebin Karşılanması için : Yeni Kapasite İhtiyacı
Yeni Kapasite için : Finansman Gereksinimi Üretim planlamasına göre 118 milyar kWh olan linyit ve 140 milyar kWh olan hidrolik kaynaklarımızın tamamı elektrik üretiminde kullanılsa bile, 2021 yılında yüksek senaryodaki 467,3 milyar kWh’lık talep karşılanamamaktadır. Bu nedenle yerli linyitler ve hidrolik kaynakların yanı sıra; enerji kaynakları çeşitlendirilerek nükleer ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı yatırımlara hız verilmelidir. 2021 yılındaki talebin karşılanabilmesi için her yıl 5-6 bin MW’lık bir ilave kapasite yaratmak için milyar dolarlık yatırım yapılması gerekmektedir.

25 Yatırım İçin Yapılması Gerekenler
Kısa, orta ve uzun vadeli ülke hedeflerine uygun olarak kaynak çeşitliliğinin sağlanması ve portföy yaklaşımı ile tüm kaynak ve teknolojilerden yararlanılması gerekmektedir. Kamunun gözetim ve denetim faaliyetlerini etkin bir şekilde yerine getirerek arz güvenliğini gözeterek kamu mülkiyetindeki tesislerin özelleştirilmesi yönündeki adımların ivme kazanması ile yatırım ortamının iyileştirilmesi gerekmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimi konusunda, teknoloji ithal eden değil, teknolojiyi üreten, gerekli araştırma-geliştirme faaliyetlerini uygulayan ve teknolojiyi ihraç eden bir ülke olmak durumundayız. Araştırma-geliştirme çalışmaları, üniversite-sanayi işbirliği içerisinde gerçekleştirilmelidir.

26 TESAB Yönetim Kurulu Başkanı
Teşekkür ederim... Halil ALIŞ TESAB Yönetim Kurulu Başkanı EÜAŞ Genel Müdürü 26

27 TESAB Yönetim Kurulu Başkanı
Teşekkür ederim... Halil ALIŞ TESAB Yönetim Kurulu Başkanı EÜAŞ Genel Müdürü 27