(Polychlorinated Biphenyls)

... konulu sunumlar: "(Polychlorinated Biphenyls)"— Sunum transkripti:

1 (Polychlorinated Biphenyls)
PCBs (Polychlorinated Biphenyls)

2 PCB Nedir ? a) Bifenil molekülü b) 2,2,4 - trikloro bifenil
Aşağıda moleküler yapısı gösterilen poliklorlu bifeniller neredeyse DDT kadar iyi bilinen maddelerdir ve bunlar PCBs şeklinde kısaltılırlar.Poliklorlu bifeniller DDT gibi insektisit olarak kullanılmaz. Buna rağmen yapıları ve bazı etkileri DDT’ninkilere benzemektedir. a) Bifenil molekülü b) 2,2,4 - trikloro bifenil

3 PCB çeşitli zehirlilik seviyeleriyle birlikte 209 bileşikten oluşan insan yapımı bir kirleticidir.
PCB ler, yalıtkan ve yanmayan özelliklerinden dolayı transformatörlerde, kondansatörlerde ve diğer elektrik malzemelerinde, yağlayıcı ve soğutucu olarak kullanılmaktadır. Artık Amerika’da üretilmemesine rağmen eski transformatör ve kondansatörlerde bulunmalarından dolayı hala maruz kalınmaktadır.

4 PCB’ler bir çok faydalı karaktere sahiptirler
PCB’ler bir çok faydalı karaktere sahiptirler. Oldukça stabil, düşük buhar basıncına sahip, yüksek dielektrik sabitine sahip, yüksek ısı kapasiteli, düşük elektrik öz iletkenliğinde, sıcaklığa (800 0C kadar) dayanıklı, suda çok az çözünen maddelerdir. Asitlere, bazlara ve yükseltgenlere de çok dayanıklı maddelerdir. Bu özellikleri nedeniyle bir çok yerde kullanılırlar. Fakat bu kimyasallar insan vücuduna deri, akciğer ve gastrogenital yollarla girebilirler ve yağ dokularında birikirler. EPA, PCB lerin üremede zararlı olduğunu, toksisiteyi geliştirdiğini ve insan vücudunda tümörün gelişimine sebep olduğunu açıklamışlardır. Ayrıca PCB ler besin zincirinde birikmeye meyillidirler.

5 PCB ler dünyada ilk defa 1881 yılında sentez edilmiştir
PCB ler dünyada ilk defa 1881 yılında sentez edilmiştir yılından beri de fiilen kullanılmaktadır. Bu maddelerin çevre kirleticileri arasında olduklarının farkına ilk defa 1966 yılında varılmış ve balıklarda bu maddelerin bulunduğu tespit edilmiştir. Halen bu maddelerin büyük ölçüde etrafa yayıldıkları ve önemli bir çevre sorunu yarattıkları bilinmektedir. Yapılan çalışmalar bunların fizyolojik etkilerinin DDT ninkine benzediğini ortaya koymuştur. PCB ler canlı organizmalarda DDT gibi akut zehirlenmelerden ziyade, kronik zehirlenmeler (uzun süreli) meydana getirmektedir. Bunların DDT den daha iyi olan yanları, daha çabuk bozunmalarıdır. Kuş yumurta kabuklarının incelmesi ve bazı kuş türlerinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya gelmesinin nedeni olarak, daha önceleri sadece DDT gösterilmiş ama sonradan bunda, PCB lerin de büyük payı olduğu anlaşılmıştır. PCB lerin akut toksit özellikleri klorlama derecelerine bağlıdır. Madde ne kadar çok klorlu ise akut toksik özelliği o kadar fazladır. Ancak yapılan çalışmalar bunların (ne kadar çok klorlanmış olurlarsa olsunlar) akut zehirlenmeler bakımından DDT den defa daha az etkili olduklarını göstermiştir. Rusya dışında her yerde üretimleri yasaklanmıştır. Ancak bugüne kadar üretilmiş olan miktarın üçte birinin çevreye yayıldığı tahmin edilmektedir. Geri kalan ise halen kullanımda veya atık stoklarında çevreye yayılma tehlikesi oluşturmaktadır. PCB ler aynı zamanda atık yakılması ve PVC üretimi gibi organoklor üretimleri sırasında istenmeyen yan ürünler olarak ortaya çıkmaktadırlar.

6 PCB lerin EPA’nın bu kimyasalların kullanımı ve üretimini kontrol etmeden önceki başlıca kullanım alanları şöyle idi: Endüstriyel ısı değişimi sıvılarında Elektrik santrallerinde büyük güçteki kondansatör ve transformatörlerde (çok iyi izolasyon malzemesidir) Hidrolik sıvılarda Polimerlerde (plastikleştirici olarak) Yağlı boyalarda Yapıştırıcı imalinde Karbonsuz karbon kağıdı yapımında Floresan lamba balastlarında

7 POLİ KLORLU BİFENİLLERİN ÇEVREDE BULUNUŞU
1977’lerden önce poliklorlu bifeniller üretildikleri dönem boyunca havaya, suya, toprağa karışmışlardır. PCB’ ler hala çevreye yanlış depolanmış tehlikeli atıklarla, eski transformer akışkanları gibi PCB atıklarının uygunsuz uzaklaştırılması ile, PCB içeren ürünlerin kente ait ama tehlikeli atıklara göre planlanmamış deponi ve bertaraf tesislerine gönderilmesiyle yayılabilirler. Ayrıca bazı çöplerin yanmasıyla da açığa çıkabilirler. Çevrede bulunan PCB çabuk bozunmaz, bozunması çok uzun zaman alır. Hava, su, toprakla çok kolay döngülere katılır. Örneğin PCB havaya topraktan ve sudan buharlaşma yoluyla katılır. Uzun mesafelere taşınabilir ve çevreye karıştığı noktadan çok uzaklardaki deniz ve kar suyunda bulunabilir (Kuzey Kutbu gibi). Sonuç olarak Poliklorlu Bifeniller dünyanın her yerinde bulunabilirler. Genelde daha hafif PCB molekülleri atmosfere karıştığı noktadan daha uzağa taşınırlar.

8 PCB yeryüzünde toprak partikülleri ve su buharı olarak bulunmaktadır ve bu su buharı zamanla toz, yağmur veya kar yoluyla toprağa ve suya döner. PCB bileşikleri toprağa çok güçlü bağlanır ve genellikle yağmur sularıyla derin toprak katmanlarına gitmezler. Aylarca hatta yıllarca toprakta bozunmadan kalabilirler. PCB’ lerin taşıdığı klor atomu sayısı arttıkça bozunması yavaşlar. Buharlaşma hafif PCB bileşiklerinin toprağı terk etmesindeki en önemli yoldur. Gaz halindeki PCB yapraklarda, bitkilerin toprak üstü kısımlarında ve ekinlerde akümüle olur. Suda PCB dipteki sedimente veya su partiküllerine tutunur ve buradan da yine buharlaşarak atmosfere karışır. Ağır PCB’ ler hafif PCB’ den daha az buharlaşarak havaya karışmasına karşın sedimentlerde de birikir. Ayrıca PCB içeren sedimentler PCB’ leri yüzey sularına bırakabilir. Bu olay çift yönlüdür. PCB’ ler sudaki mikroorganizmaların ve balıkların bünyesine kolaylıkla alınırlar. PCB’ ler suda olduklarından binlerce kat daha fazla balıklarda ve deniz memelilerinde akümüle olurlar.

9 PCB MARUZiYETi PCB artık Amerika’da üretilmemesine rağmen ordaki insanların halen PCB’ ye maruz kalmaları devam etmektedir. Birçok eski transformerler ve kapasitörler hala PCB içeriyor olabilir ve bu maddeler 30 yıldan fazla kullanılıyor olabilir. Eski floresanlar, eski elektrik parçaları (televizyon ve buzdolabı parçaları gibi) eğer PCB üretimi durdurulmadan önce üretildiyse PCB içerme olasılığı çok fazladır. Bu elektrik parçaları çalışırken ısındığı zaman küçük bir miktar PCB havaya karışır, ve içindeki havada PCB seviyesi artar. Çünkü bu parçalarda zamanla sızıntı yapan çatlaklar oluşur ve bu sızıntılar PCB’ lerin deri yolu ile maruziyetine yol açar.

10 Az miktarda PCB her dış ve iç ortamdaki havada, toprakta, sedimentte, yüzey sularında ve hayvanlarda bulunabilir. Bununla birlikle PCB seviyesi, üretiminin yasaklandığı 1977 yılından itibaren azalmıştır. İnsanların PCB ye primer maruziyeti PCB ile kirlenmiş yiyecekler ve PCB ile kirlenmiş havanın solunmasıyla oluşur. PCB lerin major besin kaynağı balık, kırmızı et, ve günlük tüketilen gıdalardır arasında, yetişkinlerin günlük tahmini yiyeceklerden aldıkları PCB miktarı 1.9 nanogramdan 0.7 nanograma düşmüştür. Bazı insanlar için en önemli oral maruziyet kaynağı ‘sportfish’ de PCB seviyesi yeterince yüksektir. Et ve günlük yiyeceklerde diğer önemli PCB kaynağıdır. Tehlikeli atık depo bölgelerinin yakınında yaşayan insanlar, PCB içeren deniz ürünleri tüketenler, PCB içeren havayı soluyanlar, PCB ile kirlenmiş kuyu sularını içenler PCB ye maruz kalırlar. Çocuklar ve yetişkinler PCB ile kirlenmiş sularda yüzerken de maruz kalırlar. Tabi ki bu maruziyet biçimi PCB içeren yiyeceklerin sindirimi yada direk PCB ile kirlenmiş havanın solunması kadar ciddi değildir.

11 PCB nin işyeri maruziyeti PCB içeren transformerlerin, eski bilgisayarların yada PCB içeren cihazların tamiri sırasında, yanması yada dökülmesiyle olabilir. Buna ek olarak, eski elektrikli aletler, florasan aletler (bunlar PCB transformerleriyle doldurulmuştur.) ısı izolasyonlarının da PCB içerdiği bilinmektedir. Tehlikeli atık depo alanlarında PCB ile etkileşim, işçilerin havayı soluması, PCB içeren atıklara dokunması ile olabilir. PCB ile kirlenmiş iş yerindeki maruziyet ise PCB içeren iç ve dış havayı soluyarak ve maddelere dokunarak gerçekleşir.

12 PCB VÜCUDA HANGİ YOLLARLA GİRER?
Eğer PCB içeren havayı soluyorsanız, PCB ler vücudunuza solukla girer, direk akciğerlere gider ve sonra buradan kana geçer. Solunan PCB nin kana geçen miktarını ve kana geçme hızını bilemiyoruz. İçme suyuyla maruziyet yiyeceklerinkinden daha azdır. Çöp bertaraf üniteleri, veya depolama alanları yakında yaşayan insanlar için genellikle PCB vücutlarına kirlenmiş topraktan deri yoluyla veya PCB buharı soluyarak geçer. PCB vücuda girdiğinde metabolitlerini oluşturur. Değişmemiş PCB de vücuda yerleşebilir veya dokusu ve karaciğerde yıllarca depolanabilir. Diğer organlarda PCB ye çok az miktarlarda rastlanmıştır. PCB ayrıca bebeklere anne sütüyle de geçebilir.

13 PCB NİN İNSAN SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
PCB nin insan sağlığını nasıl etkilediği üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Akne ve isilik gibi deri olayları yüksek seviyede PCB maruziyetine uğrayan insanlarda görülmüştür. İnsanlarla ilgili yapılan birçok çalışma da PCB maruziyet seviyeleri ve sağlık üzerine etkileri arasında ilişki kurma konusunda birçok eksiklik vardır. Bazı çalışmalar burunda ve akciğerde irritasyon, gastrointestinal bozukluk kan ve karaciğerde değişiklik, depresyon ve halsizlik olduğunu ortaya koymuştur. PCB nin iş ortamlarındaki konsantrasyon seviyeleri tehlikeli atık bölgelerindeki havasındakinden daha yüksektir. Bazı çalışmalarda ise genel popülasyonda PCB maruziyetine uğramış annelerin çocuklarının sağlıkları üzerine araştırmalar yapılmıştır.

14 Çok düşük dozdaki PCB dahi neurotoxin’dir (sinir hücrelerine zarar veren madde). PCB’ nin endokrin sistemini bozucu etkileri ortaya çıkarılmıştır. Endokrin sistemi, insanlarda hayvanlarda hormonları üreten sistemdir. Büyüme, üreme, enerji eldesi, kullanımı ve depolanması; vücutta iyonlar ve karbonhidratların dengelenmesi ile etkilere (korku, heyecan gibi) tepki verilmesi gibi fonksiyonları düzenler ve dengeler. Tıpkı otomatik sistemlerinde olduğu gibi (örneğin kanda şeker seviyesi yükseldiğinde pankreas hücrelerinde algılanır ve ensülin salgılanır, normal indiğinde durur) feedback kontrol sistemi dengeyi sağlar. Bu dengede bozulmalar ya daha fazla ya da daha az hormon üretimine neden olur. Dolayısıyla, büyümeyi, üremeyi, sağlığı ve davranışları etkiler. Endokrin sistemini bozan maddeler çevrede çok az miktarlarda bulunsa bile çok ciddi etkilere neden olabilirler. Bu maddelerin bazılarından doğum kontrolü (doğum kontrol hapları), kanser tedavisi (kortikosteroidler) ve psikiyatrik bozuklukların tedavisi gibi tıbbi amaçlar için yararlanırız. Ancak, insanlar, hayvanlar ve bitkiler tarafından üretilen bazı hormonlar ile diğer endokrin sistemini bozan sentetik kimyasallar evsel, endüstriyel ve tarımsal atıklarda konsantre olabilir ve yüzey sularıyla yer altı sularına taşınabilir. Bu atıklara maruz kalan ve bu suları tüketen insanlarda, vahşi yaşamda, kuşlarda ve balıklarda endokrin sistemlerinde bozulmalar olabilir. Aşağıdaki listede şimdiye değin bilinen ve şüphelenilen endokrin sistemini bozan maddeler, kaynakları ve kategorileri verilmektedir:

15

16 Halkı toksik kimyasallardan korumak, zarar görmüş insanları tedavi etmek amacıyla bir yol bulmak için bilim adamları bir çok çalışma yapmıştır. Bir kimyasalın insan sağlığına nasıl zarar verdiğini öğrenmenin tek yolu vardır: o kimyasalın nasıl absorve olduğunu vücut tarafından nasıl dışarı atıldığını hangi yolları izlediğini kimyasallar ve test hayvanlarıyla araştırmaktır. Hayvan testleri ayrıca kanser ve doğum anomalileri gibi sağlık etkilerini belirleyebilir. Kısa periyodlarla yüksek PCB oranı içeren yiyeceklerle beslenen sıçanlarda karaciğer hasarı ve bazılarında ölüm görülmüştür. Az miktarlarda PCB içeren yiyeceklerle haftalar ve aylarca beslenen sıçan,fare ve maymunlarda anemi, akne karaciğer, mide ve tiroid büyümesini içeren önemli sağlık etkileri gelişmiştir. PCB nin neden olduğu hayvanlardaki diğer etkiler üreme sistemindeki değişimler bağışıklık sisteminin zayıflaması davranış bozuklukları ve çiftleşme bozukluklarıdır. Bazı PCB ler tiroid ve diğer endokrin bezlerden salgılanan hormonları normalin dışında çalıştırabilir veya durdurabilir. PCB ler endokrin sisteminde değişikliklere yol açar. PCB lerin yumurtlama dönemine etkileri bilinmemektedir. PCB nin dermal ve soluk yoluyla maruziyetinde oluşturduğu salık etkileri hakkında çok az bilgi vardır. Bu bilgi, tavşanlarda az miktarda uzun süreli dermal maruziyetlerin karaciğer, böbrek ve deri hasarı oluşturduğu, tek ama büyük bir dozla ise farelerin ve tavşanların öldüğü gözlemlenmiştir.

17 Aylarca PCB soluyan sıçanlar ve diğer denek hayvanlarında da karaciğer ve böbrek hasarı oluşmuş fakat burada önemli olan bu etkilerin yüksek olması için maruziyet seviyelerinin de yüksek olmasının gerekmesidir. İşçiler üzerinde yapılan çalışmalar karaciğer kanseri gibi çeşitli tiplerde kanser oluşumunun PCB maruziyetiyle ilişkili olduğunu kanıtlamıştır. PCB karışımları içeren karışımları yiyen sıçanların karaciğerlerinde karaciğer kanseri gelişmiştir. Amerika’da Department of Health and Human Services (DHHS) PCB yi kanserojen bir madde olarak tanımlamıştır. EPA ve International Agency for Research on Cancer (IARC) de PCB nin insanlarda kanserojenik etkili olabileceğini kabul etmiştir.

18 PCB NİN ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Çocuklar da, yetişkinler gibi PCB ile kirlenmiş gıdaları yiyerek, PCB içeren elektronik aletlerin bulunduğu iç ortam havasını soluyarak yada PCB ile kirlenmiş suları içerek maruz kalırlar. Ağırlıklarının az oluşundan dolayı çocuklar bünyelerine PCB aldıklarında kilogram başına düşen miktar yetişkinlerinden fazladır. Buna ek olarak çocukların beslenme biçimleri genelde yetişkinlerden farklıdır. 1991 de FDA (A Foof and Drug Adminstration ) ın yaptığı çalışmalar 6 aylık bebeklerin ve 2 yaşındaki çocukların 0,01 ve mikrogram/kilogram/günlük dozlarda PCB aldıklarını ortaya çıkarmışlardır.

19 Tehlikeli atık depo ve bertaraf bölgelerinin yakınlarında çalışan çocuklar ellerini ağızlarına götürme davranışıyla mesela ellerini kirli toprağa veya kirli nesnelere götürdükten sonra ağızlarına götürerek yanlışlıkla bir miktar PCB yi oral yollarla bünyelerine alabilirler. Bazı çocuklar özellikle toprak, çamur yerler. Ve bu davranışın adı “pica” dır. Ayrıca çocuklar eski elektronik eşyalar ve parçalarla oynayarak da PCB ye maruz kalırlar. Ayrıca PCB içeren işyerlerinde çalışan ebeveynlerin kıyafetleriyle eve taşınan PCB ile de çocukların maruziyeti söz konusudur. Bebekler anne sütüyle de PCB yi bünyelerine alabilirler. Ayrıca maruziyete uğramış annenin karnındaki bebekte PCB maruziyetine uğrar.

20 Yapılan bir çalışmada hamilelik döneminde çok yüksek konsantrasyonda PCB maruziyetine uğramış bir annenin bebeği daha az seviyede PCB ye maruz kalmış annenin bebeğinden çok daha az kiloda doğmuştur. Benzer şekilde yüksek konsantrasyonlarda PCB içeren sularda yetişen balıkları yiyen annelerin bebeklerinin kilosu da diğerlerine göre daha azdır. Hamilelik öncesinde ve esnasında fazla miktarda PCB içeren balık yiyen annelerin bebeklerinin davranışlarında da anormallikler görülmüştür. Bu anormallikler motor sinirlerde, kısa süreli hafıza da problemler şeklinde olabilir. Tabi bu çalışmalarda annelerin önceden başka kimyasallara da maruz kalmış olması olasıdır. Henüz yapısal doğum anomalilerin PCB maruziyetinden kaynaklanıp kaynaklanmadığı açığa kavuşmamıştır. Cilt aknesi ve isiliklerin yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da PCB maruziyetinin bir sonucu olup olmadığı da henüz kesinleşmemiştir. Denek hayvanlarıyla yapılan çalışmalar annelerin hamilelik ve emzirme dönemlerindeki maruziyetlerin de bebek hayvanların üzerinde korkunç etkilerin olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bazı hayvanlarda doğum öncesi ölümlerin artışını ve tiroid ve üreme organlarındaki değişimlerin PCB maruziyetinden kaynaklandığı görülmüştür. Anneleri PCB ye maruz kaldıktan sonra emzirme dönemindeki bebek maymunların ciltlerinde olumsuz etkiler meydana gelmiştir.

21 Bazı çalışmalarda da çok yüksek PCB dozlarının alımında yapısal doğum anomalilerinin oluştuğu görülmüştür. Çocuklar doğum öncesinde ve emzirme döneminde PCB ye maruz kalabilirler. PCB anne vücudunda depolanır, hamilelik boyunca plesenta yoluyla bebeğe ulaşır. Ayrıca PCB in yağda çözünmesinden dolayı anne sütünde birikir. Ve bebeklere ve küçük çocuklara geçer. Göbek kordonundaki kanda ve anne sütünde yapılan ölçümlerde PCB nin varlığı ortaya çıkmıştır. Bazı çalışmalar tahmini olarak % 6-12 lik PCB oranı ihtiva eden anne sütüyle 6 ay boyunca beslenen çocukların bünyesinde hayatları boyunca PCB akümüle olacaktır. PCB ye maruz kalan anne adaylarının mutlaka doktora gitmesi gerekmektedir. Çünkü beyin, sinir sistemi ve organların gelişimi fetusta olur. Ve PCB nin hedef sistemlere etkisi prenetal (doğum öncesi) ve neonetal (0-28 gün) lük dönemdeki maruziyetler sonucunda oluşan anormallikler, bozukluklar şeklindedir.

22 EPA standartlarına göre içme sularında kabul edilebilir PCB oranı 0
EPA standartlarına göre içme sularında kabul edilebilir PCB oranı 0.5 ppm dir. Ve ticari balıkçılık yapılan sulardaki PCB oranı EPA standartlarına göre 0.17 ppt den fazla olamaz. FDA bebek ve çocuk gıdalarında max 0.2 ppm PCB ye izin vermiş bu seviye yumurtada 0.3 ppm, sütte 1.5 ppm, balıkta ve midyede 2 ppm ve kırmızı ette 3ppm dir.

23 OSHA ise 5 gün boyunca 8 saat çalışan bir işçi için PCB miktarını 1mg/metreküp havada %42 yada 0.5mg/metreküp havada %54 olarak belirlemiştir.

24 İYİLEŞTİRME METOTLARI
Amerika’da 400 den fazla bölgenin toprakları PCB ile kirlenmiş durumdadır. Kirlenen toprakları iyileştirme metotları yakma, desorpsiyon, katılaştırma, biyoremediasyon gibi yöntemlerden oluşmaktadır. Bu prosesler için gerekli olan maliyet yüksek olsa da, zaman zaman bu metotların uygulandığı da görülmektedir. Tüm bu teknikler karşısında, düşük sıcaklıkta termal desorpsiyon (LTTD) günümüzde uygulanan en güncel metot olmaktadır. Bu metotta topraktan desorplanan PCB ler ve partiküller bir filtre kek içinde biriktirilir ve bir oksitleyici madde ile yok edililirler (gaz fazında). Etkin bir sonuç alabilmek için, oksitleyici maddenin yüksek sıcaklıkta (800 0C) civarında işletilmesi gerekir ve filtre kekin arıtılması yüksek maliyet gerektirdiğinden LTTD nin ekonomik bir yöntem olmasını engellemektedir. PAHALI !

25

26

27 Bu metodun ekonomik hale gelmesi, kirletilmiş toprağın termal arıtımdan önce demir partikülleriyle karıştırılmasıyla sağlanabilir, çünkü bu demir partikülleri PCB nin daha düşük sıcaklıklarda oksidasyonuna/klorsuzlaştırılmasına neden olur. Demir, suda klorlanmış formda olan PCB yi klorsuz forma indirger. Demir, PCB yi klorlanmış formlarından klorsuz formlarına indirgemesiyle suda mevcut olan PCB nin klorsuzlaşmasını arttırır. Genel reaksiyon şu şekilde gösterilebilir: 2 Fe → 2 Fe+2 + 4e 3 H2O → 3 H+ + 3 OH 2 H+ + 2e → H2 RCL + H+ + 2e → RH + Cl- Malesef bu reaksiyonun gerçekleşmesi çok yavaştır ve PCB nin klorsuzlaşması bu reaksiyonlarla birkaç gün sürer.

28 PCB’NİN TÜRKİYE’DEKİ EN BELİRGİN KAYNAKLARI
Mevcut trafolar Adana İncirlik Hava Üssü Petkim Aliağa ve Yarımca Tesisleri İzmit Atık Yakma Tesisi Aliağa ve diğer bölgelerdeki demir çelik tesisleri Haddaneler Yangın çıkan çöplükler

29 PCB’lerin İşaretlenmesi ve Numaralandırılması
İşaretleme, bütün PCB maddeleri, kutuları, depolama üniteleri ve alanları ile nakliye araçları için yapılması EPA tarafından istenen bir koşuldur. PCB sıvılarının bulaşma risk potansiyeline göre doğalgaz boru hattı şirketleri 50 ppm ve üzeri konsantrasyonda PCB sıvısı içeren yer altı kaynaklarının hepsinin işaretlenmesini istemektedirler. EPA spesifik işaretleme ve numaralandırmayı boyut, renk ve bölgelere göre yapmaktadır.

30 PCB’LERİN DEPOLANMASI VE TASFİYESİ
Doğalgaz boru hatlarında meydana gelen PCB bulaşmış katı ve sıvı bütün PCB atıkları EPA şartlarına göre depolanmalıdır. PCB maddeleri ve kutuları yok edilmek üzere depo yerine getirildiğinde tarihlenmeli ve etiketlenmelidir. Ayrıca 1 yıl içerisinde (veya EPA’nın koşulları doğrultusunda daha uzun) yok edilmelidir. Depolamada kullanılacak tesis tasfiye şartlarına göre depolamaya uymak zorundadır. Geçici depolama alanları 30 güne kadar kullanılabilirler. Uzun süreli depolama tesislerinde PCB 9 ay a kadar depolanabilir. EPA, bütün PCB atıklarının, kullanılan boru, kondansatör ve diğer 50 ppm üzeri seviyede PCB bulaşmış katı ve sıvıların, tasfiyedeki koşullarını belirtmiştir. Tasfiye çeşidi PCB konsantrasyonuna göre belirlenir. Depolanan bütün PCB maddeleri 5 yıldan fazla saklanamaz. 5 yıldan sonra, EPA’nın göstereceği depolama alanlarında depolanmak üzere taşımalıdır.

31 PCB TEMİZLENMESİ PCB Dökülmelerinin Temizlenmesi Tedbirleri; temizleme metotlarını ve 50 ppm veya daha yüksek konsantrasyonlardaki PCB içeren dökülmelerin temizlenmesindeki seviyeleri içerir. Buna göre, bu tedbirlerde PCB dökülmelerinin temizlenmesi seviyeleri aşağıda sıra ile verilmektedir: En büyük öneme sahip olan: PCB dökülmelerinde insanın maruz kalma risk potansiyelinin en büyük oldu alanlarda Daha düşük öneme sahip olanlar: düşük maruz kalma potansiyeli sunan derece ve tipteki dökülme yerlerinde En düşük öneme sahip olanlar: direkt insana maruz kalma riskinin çok düşük olduğu durumlar.

32 PCB Kayıtlarının Saklanması ve Depolaması
EPA, PCB lerin yok edilmesinin, ulaşımının, depolanması ve herhangi diğer PCB içeren aktivite raporlarının saklanmasını istemektedir. Raporlar; yıllık aktivite dosyalarını, atık ihracatında yapılan yazışmaları, tasfiye sertifikalarını ve yıl boyunca ihraç edilen PCB atıklarının miktar ve ağırlıklarını içerir. Bütün raporlar en az 3 yıl boyunca saklanır.

33 TOKSİK MADDELERİN KONTROLÜ YASASI(TSCA) / PCB DÜZENLEMELERİ
11 Ekim 1976’da PCB lerin imalatı, muamelesi, dağılımı, kullanılması ve adlandırılmasının kontrolü amaçlı EPA tarafından düzenlenen kongrede Toksik Maddelerin Kontrolü Yasası (TSCA) kabul edildi. TSCA’ nın en büyük yararı; kimyasalların kalite yönetimini sağlamasıdır. Bu yolla, kimyasalları izleme ve bunların insan sağlığı ve çevreye verdiği zararları, negatif etkileri ortaya çıkarma olanağı sağlandı. 31 Mayıs 1979’da PCB ile ilgili kurallar ilk defa Federal Register’da yayınlandı. 28 Ağustos 1998’de Mega Rule olarak bilinen Federal Register’ın ilk revizyonu yapıldı. 24 Haziran 1999’da EPA tarafından ‘Teknik Düzenlemeler’ adı altında PCB yönetimi yeniden revize edildi.

34 5 Aralık 2000 tarihinde Güney Afrika Cumhuriyeti’nin başkenti Johannesburg’da düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) dahilindeki toplantıda dünyada bilinen en tehlikeli 12 adet zehirli kimyasalın (Kalıcı Organik Kirleticiler-KOK’lar, ki bunlar dioksinler,furanlar,poliklorlu bifeniller yani PCB ler ve 8 adet organoklorlu pestisitlerdir) kaynakta ortadan kaldırılması,üretimlerinin ve kullanımlarının yasaklanması konusunda 122 ülkenin delegeleri ortak bir taslakta anlaştılar. 30 Mart 2001’de Amerika’daki Eyaletlerde PCB atıklarının ihracatına yeni kısıtlayıcı yasalar koyuldu.

35 PCB YÖNETİMİNİ SAĞLAYAN YASA VE DÜZENLEMELERİN DÜNYA’DAKİ DURUMU

36 TÜRKİYE’DE PCB YÖNETİMİ HAKKINDAKİ MEVCUT DURUM
PCB ler 2003 itibari ile İthali Yasak Atık ve Maddeler kategorisinde yer almaktadır. Kategori no’su Y10 ile gösterilmiş olup açıklaması şu şekildedir: Y10 Poliklorlu Bifeniller(PCB’ler) ve/veya Poliklorlu Terfeniller(PCT’ler) ve/veya Polibromlu Bifeniller(PBB) içeren veya bu maddelerle kirlenmiş atık maddeler ve malzemeler