ئۇيغۇر تارىخدا غوجىلار دەۋرى نېمە ئۈچۈن غوجىلار دەۋرى دەيمىز؟ ئۇنداقتاسەئىدىيە خانلىقىنىڭ داۋامىمۇ جوڭغار ھاكىمىيتى دەۋرىمۇ ۋە ياكى مانجۇلار دەۋرىمۇ؟ 1.

... konulu sunumlar: "ئۇيغۇر تارىخدا غوجىلار دەۋرى نېمە ئۈچۈن غوجىلار دەۋرى دەيمىز؟ ئۇنداقتاسەئىدىيە خانلىقىنىڭ داۋامىمۇ جوڭغار ھاكىمىيتى دەۋرىمۇ ۋە ياكى مانجۇلار دەۋرىمۇ؟ 1."— Sunum transkripti:

1 ئۇيغۇر تارىخدا غوجىلار دەۋرى نېمە ئۈچۈن غوجىلار دەۋرى دەيمىز؟ ئۇنداقتاسەئىدىيە خانلىقىنىڭ داۋامىمۇ جوڭغار ھاكىمىيتى دەۋرىمۇ ۋە ياكى مانجۇلار دەۋرىمۇ؟ 1. غوجىلارنىڭ ھاكىمىيەت دەۋرى 1759_1678 2. غوجىلارنىڭ كۆرەش دەۋرى 1857_1759

2 غوجىلارنىڭ كىملىكى ۋە سۇفىزىم 1. غوجىلار پەيغەمبەر ئەۋلادىمۇ؟ سەئىد ۋە خوجانىڭ پەرقى غوجىلىق ئىرشادنامىسىنڭ بىر خوجىدىن يەنە بىر خوجىغا قېلىش شەكىلى 2. سۇفىزىم ۋە ئوتترا ئاسىياغا تارقىلىشى يەكەن خانلىقىغا غوجىلارنىڭ كېلىشى ۋە تەسىر دائىرسىنى كىڭەيتىشى ئاق تاغلىق ۋە قارا تاغلىقلارنىڭ شەكىللىنىشى ۋە پەرقى غوجىلار ۋە ئەگەشكۈچىللىرى ئېيتقاندەك ئەينى ۋاقتىدا ھۈكۈمدارلار دىندىن ئۇزاقلىشىپ كەتكەنمۇ؟ ئافاق غوجىنىڭ مەقسىدى دىننى تۈزەشمۇ ياكى ھاكىميەتنى تارتىۋېلىشمۇ؟

3 ئاق ۋە قارا تاغلىقلار ئاق تاغلىقلار دىني داھىيسى مۇھەممەد ئىشان كالان مەركىزى قەشقەر باشىقا دىني داھىيلىرى موھىملىرىدىن : ئافاق غوجا بۇرھانىددىن ۋە خوجا جاھان جاھانگىر غوجا ۋەلىخان غوجا بۈزۈرۈكخان خوجا قارا تاغلىقلار دىنىي داھىيسى ئىسھاق غوجا مەركىزى يەركەن باشىقا دىني داھىيلىرى ئابدۇللاھ غوجا دانىيال غوجا ياقۇپ غوجا

4 سەئىدىيە خانلىقىنىڭ ئاخىرقى مەزگىلىدىكى ۋەزىيەت 17_ ئەسىرنىڭ ئوتتۇرا مەزگىللىرى دۇنيا يېڭى دېڭىز يوللىرى ۋە سانائەت ئىنقىلابى ئوتتىرا ئاسىيا خانلىقلارنىڭ ئۇرشى ۋە رۇسىيەنىڭ كىڭەيمچىلىگى يەركەن خانلىقى مەزھەپ توقۇنىشى ۋە جۇڭغار تەھدىتى جۇڭغار خانلىقى ئىچكى توقۇنۇش ۋە مانجۇ تەھدىتى جۇڭگۇ ئۈزلىكسىز كېڭىيىۋاتقان مانجۇ ئېمپىرىيىسى

5 ئاق تاغلىقلار ۋە خانلىق ئوتتىرسىدىكى زىدىيەت زىدىيەتنىڭ سەۋەبى ئافاق غوجنىڭ چىگىردىن قوغلاپ چىقىرىلىشى 1671_ يىل شىزاڭ لاماسىنىڭ يېنىغا بىرىشىنىڭ سەۋەبى 1676_ يىل شىزاڭ ۋە سەئىدىيە خانلىقىنىڭ تارىختىكى مۇناسىۋىتى جۇڭغارلار ۋە زاڭزۇلارنىڭ مۇناسىۋىتى ۋە غالداننىڭ سىياسى مەقسىدى دالاينىڭ خېتى ۋە غالداننىڭ سەئىدىيە خانلىقىنى بويسۇندۇرىشى

6 سەئىدىيە خانلىقىنىڭ مەغلۇپ بولۇش سەۋەبى دۆلەت كۈچىنىڭ ئاجىزلىشىشى ئاق تاغلىق مۇرىتلارنىڭ خائىنلىقى جۇڭغار _ سەئىدىيە كۈچ سېلشتۇرمىسى

7 غوجىلار ھاكىمىيتىنىڭ باشلىنىشى ئاق تاغلىق غوجالار دەۋرى 1727_1678 قارا تاغلىق غوجىلار دەۋرى 1745_1727 جۇڭغار خانى داۋاچىنىڭ بۆلۈپ ئىدارە قىلش دەۋرى 1755_1745

8 مانجۇ ئىستىلاسى داۋاچىنىڭ مانجۇلار تەرپىدىن يېڭلىشى ۋە تۇنجى مانجۇ ئىشغالى 5 175_ يىل ياقۇپ غوجا ۋە يۈسۈپ غوجا ئىنقىلابى ( قارا تاغلىق ) 1755_ يىل چوڭ _ كىچىك غۇجىلار ئىنقىلابى 1759 _1757 ئۇچتۇرپان ئىنقىلابى ( جىگدە يېغلىقى ) 1765_ يىل يېرىم ئەسىرلىك ئەمىنلىك 1815_1765 زىياۋۇدۇن ۋەقەسى 1815_ يىل جاھانگىر غوجا ئىنقىلابى 1828_1820 يۇسۈپ غوجا ئىنقىلابى 1830_ يىل يەتتە غوجىلار ئىنقىلابى 1847_ يىل ۋەلىخان غوجا ئىنقىلابى 1875- يىل

9 غوجىلار ھەققىدە ئىلمىي باھا قانداق بولىشى كېرەك؟ ھەممىنى بىر تاياقتا ھەيدىمەسلىك شۇ زاماننىڭ ئەمىلىي شارائىتىنمۇ نەزەرگە ئېلىش

10 غوجىلار ئىنقىلابىنىڭ مەغلۇب بولۇش سەۋەبى ئۇيغۇرلار ئارسىدىكى مەزھەپ ئايرىمچىلىقى غوجىلارنىڭ ئېنىق ئىىنقىلاپ پىروگىراممىسىنىڭ بولماسلىقى غوجىلارنىڭ دۆلەتنى ئىدارە قىلىش ۋە باشقۇرۇش بىلىمنىڭ كەمچىل بولىشى غوجىلارنىڭ ئىقتسادى ۋە ئەسكىرى كۈچىنىڭ ئاجىز بولىشى ئوتتۇرا ئاسىيادىكى سىياسى ۋە ھەربىي ئۆزگىرىشلەر

11 غوجىلار دەۋرىنىڭ ئۇيغۇر جەمئيتىگەكۆرسەتكەن تەسىرى ئىدولۇگىيە جەھەتتىن بۆلۈنۈش ۋە ئايرىمچىلىق ۋە يۇرتۋازلىق مەدەنىيەت جەھەتتە ئارقىغا چىكىنىش (+ ئىشغالچىلارنىڭ نادان قالدۇرشى ) ئىقتىسادى ئىگىلىكنىڭ ۋەيران بولىشى

12 پايدىلانغان مەنبەلەر 1.BAY MİRZAHAYİT, Türkistan Devletlerinin Milli mücadele Tarihi,TTK.2004 2.LİU ZHİ-SHAO( 刘志霄 ), Uygur Tarihi, 1.Cilit, 2.kitap Milletler Yayınevi, 1987 3.LİU ZHİ-SHAO( 刘志霄 ), Uygur Tarihi. 2.Cilit, 1.kitap, Milletler Yayınevi, 2003 4.Abduveli Ali. Afak Hoca 2.cilit.Xinjiang Halik Yayınevi,2000. 5.MİRZA Hayder KORAGAN, Tarihi Reşidi, Kaşgar Uygur Yayınevi,1983 6.İklil KURBAN, Doğu Türkistan İçin Savaş,TTK,1995 7.Abduveli Ali. Afak Hoca 2.cilit, Xinjiang Halik Yanyınevi,2000 8.Abduveli Ali. Afak Hoca 1.cilit, Xinjiang Halik Yayınevi, 2000 9.Ci-yuan Bien-ci,(Zhiyuan Bianzhi) Dalay Lama –Bölücünün Sürgündeki Hayatı, Hai Nan yayınevi,2000 10.Yunuscan Ali, 17 ve 18.yüzyillarda Cungar Uygur Münasebetleri, Xingjiang Halk Yayınevini,2002 11.Abduşükür Muhammed Emin, Eski Merkezi Asya, Xingjiang Halk Yayınevini,2002 12. www.sinozhuge.com 13. Avrasya Milletleri Medeniyetinin Çarpışması-Hunlar,Türkler,Moğollar (Çince: 一带一路 : 欧亚大陆民族文明的撞击 - 匈奴，突厥，蒙古 ) 14.http://baike.baidu.com/link?url=wRISIfuK3_Pok4eK8Xuc97GQLwcEzxlPXOQqTzaoaG8COtl5Q0_q-wjrNGts7Onw0Wh8Z3AG28AAMq6Z12ZLX_ 15.KORUPATKİN, Kaşgariya,Xinjiang Halk Yayınevi,1984 16.Baymirza Hayit, Türkistan Rusya ile Çin arasında 16.Dalay Lama,Dalay Lama V’ın Biyografisi adındaki kendi biyografisi.1997.Çin Tibet Araştırmaları yayınevı, Çince. 17.Vei-liang-tao (WEİ-Liangtao, 魏良弢 ),Hocalar Ailesi Hakkında, milletler yayınevi, 2006 18.Mehmet Emin BUĞRA, Doğu Türkistan Tarihi, Kabil, 1940 19.Uçturfan Halk Şiirleri. Kaşgar Uygur Yayinevi.1991 20.Yusuafcan Yasin, İparhan’a Alakalı Olan Bazı Hatıralar.“İşçiler Zaman Gazetesi”,11 Ekim 1997. 21.İparhan, Kaşgar Uygur Yayinevi. 1988 22.Molla Musa SAYRAMİ, Tarih-i Hamidi, pekin milletler Yayınevi,1986 23.Dr.Wolfram EBERHARD,Çin Tarihi,, TTK,2007 24. Dung-hua sarayındaki yazmalar, 47.Cilit ; “Uygur Tarihine ait materyaller ”,2.kitap, Ziyavudun olayı hakkında imparatora gönderilen mektup kopyası,150s 25.Mehmet Saray, The Russian, British, Chinese and Ottoman Rivalary inTürkistan. TTK,2003,140s