NÜKLEER TIP UYGULAMALARI

... konulu sunumlar: "NÜKLEER TIP UYGULAMALARI"— Sunum transkripti:

1 NÜKLEER TIP UYGULAMALARI
            Sintigrafi için hastaya intravenöz veya oral yoldan radyoaktif madde verilmesi şarttır. Nükleer Tıp'da kullanılan bu radyoaktif maddeler (Teknesyum) ve (İndiyum) gibi genellikle kısa yarı ömürlü ve düşük enerjili olanlardır. Hastaya milikürü (mCİ) düzeyinde tatbik edilir. Hastaya radyoaktif madde verildikten sonra dedektör de denilen SİNTİLASYON cihazları ile görüntü alınır. Organ ve dokuların sintigrafik görüntüleri kağıt üzerine, film poloroid veya floppi'ye kayıt edilerek sintigrafik imajlar elde edilir. Dinamik çalışmalarda bilgi işlem üniteleri yardımı ile organ ve dokuların kan akımı incelenebilir

2 KEMİK SİNTİGRAFİSİ: Kemik sintigrafisi , ilgili radyoaktif ajanın iskelet sisteminde planar (iki boyutlu , ve / veya tomografik (üç boyutlu ) olarak görüntülemeye yarayan bir tanısal görüntüleme çalışmasıdır. Metabolik değişiklikler , anatomik değişikliklerden önce gerçekleştiğinden kemik sintigrafisi kemikteki patolojileri genellikle rutin radyogramlar gibi anatomik görüntüleme yöntemlerinden daha önce saptayabilmektedir.Radyofarmasötiğin tüm vücutta dağılması ile bütün iskeletin değerlendirilebilmesi yöntemin diğer bir avantajıdır.

3 HASTA HAZIRLIĞI: Ön hazırlık gerekmez.
İşlemin yapılış amacı ve uygulama biçimi hastaya önceden ayrıntılı olarak açıklanır. Herhangi bir kontrendikasyon yok ise hastanın iyi hidrate olması gerekir. İşlem öncesi mesanenin boşaltılması sağlanır. Hastanın üzerindeki tüm metalik eşya çıkartılır.

4 RADYOFARMASÖTİKLER DOZAJ
Kemik sintigrafisi için bir çok radyofarmasötik kullanılabilmesine karşın bugün için en çok yeğlenenler Teknesyum 99m (Tc-99m)'e bağlanabilen fosfat bileşikleridir (pirofosfat,polifosfat ve difosfonat bileşikleri). Bunlar içinde de yüksek kemik/background tutulum oranı göstermeleri, kandan hızla temizlenmeleri ve in vivo stabiliteleri nedeniyle hidroksimetilen difosfonat (HMDP) ve metilen difosfonat (MDP) bileşikleri en çok seçilenlerdir.Radyafarmasötik , hastanın kilosuna uygun olarak mCi arasında uygulanır. Çocuklarda doz hesabı üzerinden radyofarmasötik uygulanır. Doz: (Yaş+1 )XErişkin dozu ( Yaş+7)

5 UYGULAMA ÖNCESİ YAPILMASI GEREKENLER: .
Kemik sintigrafisinin uygulanma nedeni öğrenilir. Anamnez (kırık hikayesi,travma vb.) alınır. Hastanın başvurduğu andaki semptomları ve fizik muayene bulguları öğrenilir. Konvansiyonel radyografi,BT yada MR gibi incelemeler yapılmış ise sonuçları incelenir

6 ÇEKİM PROTOKOLÜ: 3 FAZLI
Osteomiyelit , septik artrit , avasküler nekroz , stres fraktürü ,protezlerde (enfeksiyon gevşeme ayırıcı tanısında ) ,kemik greftlerinde canlılık değerlendirilmesinde ,refleks sempatik distrofi ve bazı kemik tümörlerinin ayırıcı tanısında kullanılır. 1.FAZ:Perfüzyon veya kanlanma fazı : Lezyonun olduğu bölgenin kanlanmasını görmek amacı ile , önce incelenecek bölge kamera altına yerleştirilir. Enjeksiyon hastanın şikayeti olmayan bölgesinden yapılır Enjeksiyonun yapılması ile çekim başlar. Frame başına 1- saniye olacak şekilde 60 framelik dinamik imajlar alınır. Genelde 64x64 matrikste alınır

7 2.FAZ Kan havuzu veya yumuşak doku fazı :
Enjeksiyondan sonra 10 dakika içinde kan havuzu görüntüleri alınır. Her görüntü için 3-5 dakikalık imajlar alınır. Genelde 128x128 veya 256x256 matriksle alınır.

8 3.FAZ Geç statik veya kemik fazı:Kemik dokusunu görmek amaçlı 2-4 saat sonra alınan imajlar. Sayım yoğunluğu görüntü başına yaklaşık bin Count olacak şekilde alınır. Ekstremiteler için bin Count/görüntü yeterli olabilir. Üç fazlı kemik sintigrafisi travmalardan sonra oluşan gizli kırıklar, periost zedelenmesi, stres kırıkları, yumuşak doku hasarı gibi radyolojik yöntemlerle kesin sonuç alınamayan durumlarda ve lezyonun oluş zamanı hakkında bilgi verir. Travma sonucunda yumuşak doku, tendonlar, ligamentler ve kemik üzerindeki anormal stresse maruz kalan alanlar sintigrafide artmış aktivite akümülasyonu gösterir.

9 ÇEKİM PROTOKOLÜ:(TV TARAMA)
Enjeksiyondan 2-4saat sonra TV görüntülemesi yapılır. Tüm vücut taramalarında hasta orta hatta olacak şekilde yatırılır. Tüm vücut cm/dak hız ile taranır. 256x1024 matrikste alınmalıdır. Tüm vücut görüntüleri anterior,posterior ve gerekirse spot olarak elde edilir. Eğer idrar kontaminasyonu gerçekleşirse bu durum yanlış sonuçlara sebep olabileceğinden giysileri çıkarılıp şüpheli bölge temizlendikten sonra tekrar görüntü kaydı yapılır.

10 ÇEKİM PROTOKOLÜ:(STATİK GÖRÜNTÜLEME)
İncelenmesi istenen bölgeden K sayımlık görüntüler alınır. Spot görüntüler genellikle 128x128 yada 256x256 matrikste alınmalıdır. Mesane aktivitesi nedeni ile pelvsin değerlendirilemediği durumlarda oblik görüntü yada kamera üzerine oturur pozisyonda (caudal) görüntü , lateral görüntü ve 24.saat geç görüntüsü alınmalıdır. Özellikle böbrek yetmezliği ve üriner retansiyonu olan hastalarda 6-24 saat geç görüntü almak faydalıdır.

11 ÇEKİM PROKOKOLÜ: (SPECT)
Statik veya TV tarama görüntülerinin rezolüsyonlarının tanı koymaya yetmediği veya lokalizasyonu ve özelliklerinin tam olarak ortaya konmadığı durumlarda spect yapılabilir. İncelenecek bölgeye bağlı olarak ,360 derece ve frame başına saniye olarak görüntü alınır. 64x64 matrikste alınmalıdır. HL ve LEAP kolimatör kullanılır.

12 UYGULAMA ALANLARI Kemik metastazlarının saptanması
Birincil malign ve benign kemik tümörleri Osteomiyelitin erken tanısı Stres fraktürü Aseptik nekroz Metabolik kemik hastalıkları Kemik enfarktı Ağrılı ekstremite lezyonları Septik artrit, Eklem hastalıkları Kemik protezlerinin ve greftlerinin değerlendirilmesi, İskelet sistemi travmaları Kemiğin avasküler nekrozu

13 KEMİK İLİĞİ SİNTİGRAFİSİ
Hastaya mCi Nanacolloid enjeksiyonundan sonra dakika arasında beklenip 8-10 hızla normal kemik sintigrafisi gibi çekimi yapılır.

14 Kemik iliği sintigrafisi endikasyonları:
Kemik iliği imajlamada 99mTc-sülfür kolloid, 99mTc- migroagregat albumin veya 99mTc-nanokolloid yaygın olarak kullanılmaktadır. Kemik iliği sintigrafisi endikasyonları: 1)      Anemide ilik fonksiyon kapasitesinin değerlendirilmesinde 2)      Polisitemide veya iliği tutan hastalıklarda genişlemiş fonksiyone iliği görüntülemede 3)      Primer veya sekonde iliği tutan tümöral hadiselerde 4)      Lösemi, lenfoma, aplastik anemi ve tümör möetastazlarında biyopsi alanını belirlemede 5)      Avasküler nekroz, kemik infarktı ve infeksiyon odağı görüntülenmesinde Kemik iliğindeki 2 cm den küçük lezyonu görüntülemek zordur. Normal erişkinde kemik iliği sternumda, vertebral kolonda ve pelviste bulunur.