GENETİK ve ÇEVRESEL TEMELLER

... konulu sunumlar: "GENETİK ve ÇEVRESEL TEMELLER"— Sunum transkripti:

1

2 GENETİK ve ÇEVRESEL TEMELLER
BÖLÜM 2 GENETİK ve ÇEVRESEL TEMELLER

3 Genler nelerdir ve bir kuşaktan diğerine nasıl aktarılırlar?
Genetik Temeller Genler nelerdir ve bir kuşaktan diğerine nasıl aktarılırlar? Konunun Temel Sorusu 1

4 Genetik Temeller Her bireyin fenotipi ya da direk gözlemlenebilir karakteristikleri, hem genotipin hem de çevrenin ürünüdür.

5 sitoplazmasına komutları gönderen yapıları
Genetik Temeller Hücre çekirdeği içindeki çubuksu yapıda olan kromozomlar, bizim kalıtsal mirasımızı taşırlar. Uzunlukları boyunca genleri ve deoksiribonükleik asit (DNA) segmentlerini yani bizi insan yapan, gelişimimizi ve karakteristiklerimizi etkileyen zengin protein yelpazesini oluşturmak için hücre sitoplazmasına komutları gönderen yapıları içerirler.

6

7

8 Genetik Temeller Gametler ya da cinsiyet hücreleri mayoz
denilen bir hücre bölünme süreci sayesinde üretilmişlerdir.

9 Genetik Temeller Çaprazlama ve kromozomların gametlere ayrılmasındaki olasılık, her bireyin ebeveynlerinden özgün bir gen seti almasını sağlar.

10

11 Genetik Temeller Annenin yumurtalıklarından iki yumurta salgılandığında ve her ikisi de döllendiğinde çift yumurta (fraternal) ikizleri ortaya çıkar. Özdeş ya da monozigot ikizler, bir zigotun hücre bölünmesinin erken aşamalarında ikiye bölünmesi ile oluşurlar.

12

13 Genetik kalıtımın değişik örüntülerini anlatın.
Genetik Temeller Konunun Temel Sorusu 2 Genetik kalıtımın değişik örüntülerini anlatın.

14 Tek genlerle kontrol edilen özellikler kalıtım
Genetik Temeller Tek genlerle kontrol edilen özellikler kalıtım örüntülerinde, baskın-çekinik (dominantresesif) ve tamamlanmamış baskınlık yolları ile ortaya çıkarlar.

15 Genetik Temeller Tamamlanmamış baskınlıkta, her iki
alel de fenotipte kendini göstermiştir ve bu durum her ikisinin de karıştığı bir özellik yaratır. Değiştirici genler, diğer genlerin etkilerini zenginleştirir ya da yok ederler.

16 Genetik Temeller Genomik damgalamada, genetik yapısına bakılmaksızın, bir ebeveynin aleli aktive edilir.

17 Genetik Temeller Çekirdek bazlı (germline) mutasyon gametleri yetiştiren hücrelerde ortaya çıkar; somatik mutasyon, hayatın herhangi bir anında vücut hücrelerinde ortaya çıkabilir.

18 İnsanlar arasında sürekli olarak değişen zekâ
Genetik Temeller İnsanlar arasında sürekli olarak değişen zekâ ve kişilik gibi insani özellikler, çoklu kalıtımdan; birçok genin etkilerinden kaynaklanır.

19 Genetik Temeller Konunun Temel Sorusu 3 Başlıca kromozomsal kusurları ve bunların nasıl ortaya çıktığını açıklayın.

20 Çoğu kromozomsal anormallikler mayozdaki
Genetik Temeller Çoğu kromozomsal anormallikler mayozdaki kusurlara bağlıdır. En yaygını, fiziksel yetersizlikler ve zekâ geriliği ile sonuçlanan Down sendromudur.

21

22 Üreme Seçenekleri Konunun Temel Sorusu Ebeveynleri sağlıklı çocuk sahibi olmada destekleyen süreçler nelerdir?

23 Genetik danışmanlık genetik kusurlara sahip
Üreme Seçenekleri Genetik danışmanlık genetik kusurlara sahip çocuk dünyaya getirme konusunda, risk altında olan ebeveynlerin uygun üreme seçeneklerini gözden geçirmelerine yardım eder, gibi.

24 Üreme Seçenekleri

25 Gelişim İçin Çevresel Şartlar
Konunun Temel Sorusu Ekolojik sistem kuramının bakış açısından, çocukların gelişimini ve ailenin iyi oluşunu destekleyen çevre özellikleri ile aile işleyişini açıklayın.

26 Gelişim İçin Çevresel Şartlar
Çocuk gelişimi için öncelikli ve en önemli şart ailedir. Aile, her üyenin davranışının diğerinin davranışını etkilediği çift yönlü etkileşimler ile karakterize olan dinamik bir sistemdir.

27

28 Gelişim İçin Çevresel Şartlar
Sosyoekonomik durum (SED), aile işleyişini büyük oranda etkiler.

29 Gelişim İçin Çevresel Şartlar
Yüksek SED’daki aileler; daha küçük olma, psikolojik özellikleri destekleme, sıcak yaklaşım kurma, çocukları ile zengin sözel iletişimi sürdürme eğilimindedirler.

30 Gelişim İçin Çevresel Şartlar
Sıklıkla ebeveyn ve öğretmen iletişiminin olduğu, yüksek kalitedeki okullar da önemlidir.

31 Gelişim İçin Çevresel Şartlar
Kültürlerin ve alt kültürlerin değer ve uygulamaları çocukların günlük hayatlarının tüm yönlerini etkiler.

32 Gelişim İçin Çevresel Şartlar
Grup ihtiyaçlarını ve amaçlarını vurgulayan toplulukçu toplumlar ile bireysel iyi oluşu vurgulayan bireyci toplumlar, çocukları da etkileyen sosyal sorunları ele alan sosyal politikalara farklı yaklaşırlar.

33 Kalıtım ve Çevre Arasındaki İlişkiyi Anlamak
Konunun Temel Sorusu Kalıtım ve çevrenin bir arada değişik yollarla karmaşık özellikleri etkileme sürecini açıklayınız.

34 Kalıtım ve Çevre Arasındaki İlişkiyi Anlamak
Davranış genetiği, doğa ve çevrenin karmaşık özelliklere katkısını inceleyen bir alandır.

35 Kalıtım ve Çevre Arasındaki İlişkiyi Anlamak
Araştırmacılar yakınlık çalışmalarına dayanarak; zekâ ve kişilik gibi özelliklerdeki genetik faktörlerin etkilerini gösteren kalıtsal tahminlerde bulunurlar. Fakat kalıtsal tahminlerin doğruluğu ve yararlılığı tartışılmaktadır.

36 Kalıtım ve Çevre Arasındaki İlişkiyi Anlamak
Tepki aralığı kavramına göre, kalıtım çocukların çeşitli ortamlardaki tepkiselliklerini etkiler.

37 Kalıtım ve Çevre Arasındaki İlişkiyi Anlamak
Genetik-çevresel ilişki ve yaşam alanı oluşturma çocukların genlerinin nasıl karşılaştıkları çevre koşullarını etkilediğini tanımlar.

38 Kalıtım ve Çevre Arasındaki İlişkiyi Anlamak

39 Kalıtım ve Çevre Arasındaki İlişkiyi Anlamak
Epigenetik gelişimin, kalıtım ve çevrenin tüm düzeyleri arasındaki sürekli, çift yönlü alışverişten kaynaklandığını bize hatırlatır.

40

41 Kalıtım ve Çevre Arasındaki İlişkiyi Anlamak