BİYOİSTATİSTİK ANABİLİM DALI

... konulu sunumlar: "BİYOİSTATİSTİK ANABİLİM DALI"— Sunum transkripti:

1 BİYOİSTATİSTİK ANABİLİM DALI
VET-104 BİYOİSTATİSTİK BİYOİSTATİSTİK ANABİLİM DALI

2 VET 104 BİYOİSTATİSTİK Prof. Dr. İ. Safa GÜRCAN Dr. Arş. Gör
VET 104 BİYOİSTATİSTİK Prof. Dr. İ. Safa GÜRCAN Dr. Arş. Gör. Doğukan ÖZEN Arş. Gör. Ufuk KAYA Arş. Gör. Pınar AMBARCIOĞLU

3 Amaç: İstatistik ve Biyoistatistik kavramlarının tanımlanması, Veteriner Hekimlik alanında bilimsel araştırmalar sırasında kullanılan temel istatistik yöntemler hakkında uygulamalı bilgilerin kazandırılması

4 1 Saat teorik, 2 saat uygulama
Faydalanılacak Kitaplar: BİYOİSTATİSTİK: Prof. Dr. Kadir SÜMBÜLOĞLU Prof. Dr. Vildan SÜMBÜLOĞLU BİYOİSTATİSTİK: Prof. Dr. Kazım ÖZDAMAR BİYOİSTATİSTİK: Prof. Dr. İsmet KAN Ders slaytları : 1 Saat teorik, 2 saat uygulama Arasınav %40 ve Final %60 Quiz YOK!

5 Hafta Biyoistatistik ve genel tanımlar 2. Hafta Frekans dağılımları ve tanımlayıcı ölçütler 3. Hafta Konum ölçüleri 4. Hafta Yaygınlık ölçüleri 5. Hafta Tablo ve grafik yapım yöntemleri 6. Hafta Teorik Dağılımlar / Arasınav 7. Hafta Hipotez nedir? Hata tipleri

6 8. Hafta İki ortalama arası farkın önemlilik testi 9. Hafta İki eş arası farkın önemlilik testi 10. Hafta İki yüzde arası farkın önemlilik testi 11. Hafta Varyans analizi 12. Hafta Ki- Kare testi 13. Hafta Korelasyon analizi 14. Hafta Regresyon analizi Final

7 Arasınav/Final Tanım Çoktan seçmeli Probleme dayalı

8 Statista Status Statazien
İstatistik Nedir? Statista Status Statazien

9 İstatistiğin Tanımı Alman istatistikçi Eugel, 1896'da La Haye'de Uluslar arası istatistik kongresinde, istatistiğin 180 değişik tanımı bulunduğunu belirtmiştir. İstatistik sözcüğü iki anlamda kullanılmaktadır: a- Çoğul olarak kullanıldığında, sistemli bir biçimde toplanan sayısal bilgileri belirtir. b- Tekil anlamda kullanıldığında, belirli bir amaç için gerekli verilerin toplanmasını, toplanan verilerin değerlendirilmesini ve değerlendirme sonucu karara varılmasını sağlayan yöntemler topluluğu olarak tanımlanabilir.

10 İstatistiğin Tarihçesi
Yazının kullanılmadığı çok eski çağlarda bile, avcılıkla, çobanlıkla ve tarımla geçinen ilkel topluluklarda, bir takım simgeler kullanılarak hayvanların ve tarım ürünlerinin sayıldığı anlaşılmıştır.

11 İstatistiğin Tarihçesi
Eski Mısır anıtlarında, Mısırlıların ticaret istatistiklerine ve nüfus sayımlarına ilişkin belgeler bulunmuştur. Bu belgelerden, Mısırlıların ailedeki bireyleri sayarak polis kütüklerine kayıt ettikleri parasal ve askeri amaçlarla sayım yaptıkları anlaşılmıştır. İstatistiğin Tarihçesi

12 İstatistiğin Tarihçesi
Konfiçyüs tarafından İ.Ö. 550 yılında yazılan “Şin-King” adlı kitapta Çin kralı Yao'nun İ.Ö yılında tarım, endüstri, ve ticaret istatistikleri toplattığı anlatılmaktadır. Çin'de İ.Ö. XII. yüzyıldan sonra düzensiz aralıklarla bu tür istatistikler sürdürülmüştür.  Eski Yunan'da İ.Ö 377 yılında Atina'da vatandaşlık hakkını taşıyanlar ve taşımayanlar bir sayımla saptanmıştır. İstatistiğin Tarihçesi

13 İstatistiğin Tarihçesi
İstatistiklere ençok önem veren devletlerden biri de Roma'lılar olmuştur. İ.Ö. 443 yılında Servius Tullus tarafından beş yıl ara ile sayımlar yapılması karar altına alınmış ve sayımları yapmak üzere örgüt kurulmuş, sonraları bu aralıklar yıla yükseltilerek 600 yıl düzenli bir biçimde sayımlar yapılmıştır. Bu sayımlarda her Roma'lı adını, baba adını, köle ise bırakan kimseyi, doğum yerini, aile bireylerini, sahip olduğu köle sayısını, servetini ve öteki mallarını Censor denilen sayım memuruna bildirmek ve andiçmek zorundadır. İlk çağlarda bazı Yunan ve Roma tarihçileri, ordunun varlığı, savaş giderleri, veba salgını, çeşitli yaşlara karşı gelen ortalama yaşam hakkında bazı verilere rastlandığını yazarlar.

14 İstatistiğin Tarihçesi Orta Çağ
Ortaçağda şehirlerin nüfusu sayılmaya başlanmış, 1449 yılında Nurenberg şehrinin nüfusunun da sayıldığı bilinmektedir. İstatistiğin Tarihçesi Orta Çağ

15 İstatistiğin Tarihçesi Yeni ve Yakın Çağ
Yeni ve yakın çağlarda istatistikler daha önem kazanmıştır. Devlet gelir ve giderlerinin çizelgelere geçirilmesi  maliye istatistiklerinin temelini oluşturmuştur. 1800 yılında Napolyon'un genelgesi ile suç istatistikleri toplanmış, İngiltere'de Napolyon savaşları sırasında bütçe açığını kapatmak için vergiler getirilmek istenmiş, bu amaçla toplum hakkında bilgiler toplanmak için sayımlar yapılmıştır.

16 İstatistik Yöntemlerin Tarihçesi
İstatistik yöntemler, istatistiklerin toplanmasından çok sonra ortaya çıkmıştır. Sokrat, Aristo, Heredot yayınlarında, yöneticilerin istatistiklerin incelenmesine geniş yer vermeleri gerektiğini belirtmektedirler.  Bilim adamları 17.yy'da, sayım sonuçları üzerinde çalışmaya ve yığın olaylarla ilgilenmeye başlamışlardır. İstatistik Yöntemlerin Tarihçesi

17 İstatistik Yöntemlerin Tarihçesi
17. yy’da bulaşıcı hastalıklarla savaşta,hasta sayısı, hastalığın yayıldığı bölgeler, yakalanma yaşı ve cinsiyet gibi konularda sayısal veriler toplanmış, bu verileri karşılaştırma ve yorumlama girişimleri başlamıştır. Edmund Halley, Breslav şehrinin doğum ve ölüm bilgilerini inceleyerek çeşitli yaşlardaki insanların ölüm olasılıklarını bulmuş ve bir ölüm hızı tablosu düzenlemiştir. Bu tablo, yaşam sigortasının temelini oluşturur. İstatistik Yöntemlerin Tarihçesi

18 İstatistik Yöntemlerin Tarihçesi
Bugünkü anlamda olasılık, İsviçre’li matematikçi Jacob Bernouilli tarafından ‘Ars conjectanti’ adlı yayında yer alan olasılık kuramı üzerine kurulmuştur. Fransız matematikçi Poisson ( ) olasılık kuramının kapsamını genişletmiştir. Karl Pearson ( ) olasılıkla ilgili trigonometri ve normal dağılım eğrisi denklemlerini deneylerle yinelemiştir.

19 İstatistik Herhangi bir konuyu incelemek amacıyla çalışmanın/araştırmaların planlanmasını, verilerin toplanmasını, değerlendirilmesini ve bir karara varılmasını sağlayan bilimdir.

20 Biyoistatistik İstatistik alanında geliştirilen bilimsel yöntemleri Veteriner hekimlik, Tıp, diş hekimliği, eczacılık gibi alanlarda uygulamasını sağlayan bir bilim dalıdır.

21 Veteriner Hekimlikte Biyoistatistik
Hayvanlarda görülen Paraziter hastalıkların veya bir virüsün yaşa, cinsiyete, hayvanın beslenme tipine göre dağılımı, (Parazitoloji, Mikrobiyoloji, Viroloji) Aşı yapımında kullanılan kimyasal bir maddenin içeriğinin değiştirilmesi sonucu aşının etkinliği (Biyokimya, farmakoloji) Çiftlik hayvanları üzerinde barınma üzerine yapılan değişikliklerin hayvan refahı üzerine etkisi (Fizyoloji, Zootekni) Yeni geliştirilen bir tedavi yönteminin köpeklerde kalça displazisi sağıltımı üzerine etkisi (Cerrahi) Uygun sıcaklık ve çözücülerde sperma kalitesinin artırılması (Suni Tohumlama) Kalıtsal hastalıkların teşhisi, genin ortaya çıkarılması (Genetik)