OFİSLERDE İŞ SAĞLIĞI, GÜVENLİĞİ VE ÇEVRE RİSKLERİ ve GENEL BİLİNÇLENDİRME EĞİTİMİ HASAN KAPLAN İL KOORDİNATÖRÜ.

... konulu sunumlar: "OFİSLERDE İŞ SAĞLIĞI, GÜVENLİĞİ VE ÇEVRE RİSKLERİ ve GENEL BİLİNÇLENDİRME EĞİTİMİ HASAN KAPLAN İL KOORDİNATÖRÜ."— Sunum transkripti:

1 OFİSLERDE İŞ SAĞLIĞI, GÜVENLİĞİ VE ÇEVRE RİSKLERİ ve GENEL BİLİNÇLENDİRME EĞİTİMİ HASAN KAPLAN İL KOORDİNATÖRÜ

2 Baş parmağınız ve bileklerinizde ağrı var mı ?
Kollarda uyuşma ve karıncalanma hissediyor musunuz ? Gün ortasında kendinizi yorgun ve halsiz mi hissediyorsunuz ? Gözünüzde batma ve yanma mı var ? Boyun ve bel ağrılarından şikayetçi misiniz ? Boynunuzda kireçlenme mi başlamış ? El bileğinize tendon iltihaplanması teşhisi mi kondu ? Ne kadar süre boyunluk takacaksınız ? İşyerinde vaktinizin çoğu bilgisayar karşısında ve oturarak mı geçiyor ? Tek bir "evet" bile varsa...

3 Kas ve İskelet Sistemi Hastalıkları
kapınızı çalabilir, ( Muskuloskeletal Rahatsızlıklar ) RİSK ALTINDASINIZ...

4 Muskuloskeletal Sistem Rahatsızlıkları (MSR)
Toplumda her 100 kişiden 80’i hayatının bir döneminde bel ağrısından yakınmakta, İstanbul Tıp Fakültesi’nin yaptığı bir araştırmaya göre ; Aktif bilgisayar kullanıcılarının %90 'ında MSR görülmekte, İngiltere’de en sık görülen meslek hastalığı olan MSR’den yılda 1.1. milyon kişi etkileniyor.

5 Ofis çalışanlarında Karşılaşılan MSR’lerin Dağılımı
% 14 Baş Boyun ve Omuzlar % 24 Arka Gövde % 57 Kalçalar % 16 Bacaklar % 19 Dizler ve Ayaklar % 29

6 HASTALIĞIN EN GÜZEL İLACI, O HASTALIKTAN KORUNMANIN ÇARELERİNİ
ÖĞRENMEKTİR . HİPOKRAT

7 Ergon (Eski Yunanca) nomos
Temel Ergonomi Kuralları Ergonomi Ergon (Eski Yunanca) nomos (İş) (yasa) ( İş Bilimi ) İnsanın, makinenin ve çevrenin bir arada uyumlu ve verimli bir biçimde çalışmasını inceleyen bilim dalı TDK Tanımı İnsan için uygun yaşam ve çalışma ortamının tasarlanması amacıyla insanın karakteristik özelliklerini esas alan çalışmalar Ergonomics-Kromer and Elbert

8 Tarihçe... 1949 yılında İngiltere’de Ergonomi ismi ortaya atılmıştır. ABD’de Human Factor Engineering (İnsan Müh.) İngiltere’de Applied Pyschology İskandinav Ülkelerinde Bio-technology Almanya’da Arbeit phssiology, Ayrıca biodynamics,biomechanics isimleri kullanılır. Türkiye’de ise ; ilk kez 1971’de ODTÜ Endüstri Mühendisliği dersi eğitim programına alınmıştır. Ergonomi görüşünün iş dünyasına tanıtılmasında MPM’nin önemli katkıları olmuştur. TMMOB ve İTÜ ‘de çeşitli çalışmalar mevcuttur.

9 Ergonominin Amacı “Uygun yaşam ve çalışma ortamı” İnsanın sağlığı
güvenliği konforu performansı Ergonominin Amacı Etkileyen faktörler; Vücut pozisyonları (duruşlar) Hareketler (oturma, ayakta durma, kaldırma, itme ve çekme) Çevre Faktörleri(Gürültü, titreşim, aydınlatma, iklimlendirme ve kimyasal maddeler) Bilgi ve İşlemler ( Görsel yada diğer duyu organlarıyla alınan bilgi ve faaliyetler )

10 Ergonominin Amacı Antropometri Biyomekanik Fizyoloji Optimal Psikoloji
Zehirbilimi Makina Müh. Endüstriyel Tas. Bilgi Teknolojileri Temel Amaç İkincil Amaç Nihai Tolere edilebilir şartlar Kabul Optimal ( en uygun)

11 Antropos (Eski Yunanca) Metron
Antropometri Antropos (Eski Yunanca) Metron (İnsan) (Ölçü) Antropometri İnsan vücudunun boyutlarıyla ilgilenen özel bir bilim dalıdır. Uzunluk, Genişlik, Yükseklik, Ağırlık, Çevre boyutları Biyomekanik 1-   Statik antropometri:  Gerçekte antropometri insanların satatik duruş ve oturuşlarındaki metrik değerleri ele alır. İnsan üzerinden 140 fiziksel ölçü alınabilir.   2-   Dinamik antropometri Örneğin sürücü koltuğu, sürücünün devamlı hareket etmesi nedeniyle dinamik boyutta ölçülmelidir. İlk kez 19. yy da Belçikalı istatistikçi Adolphe Quatlet antropolojik bilgilere istatistik uygulamıştır. BU olay modern antropometrinin başlangıcı sayılır. 1980 yılında ISO antropometrik ölçüleri ve ölçüm tekniklerini standartlaştırmaya gitmiştir. Mekanik ile ilgili fizik kurallarının insan vücuduna uygulanmasıdır. Duruşlar ve hareket esnasında kaslardaki ve eklemlerdeki lokal mekanik yüklerin hesaplanmasıdır.

12 MUSKULOSKELETAL SİSTEM

13

14

15

16 Muskuloskeletal sistem
KEMİKler KEMİKLERİN YAPISI EKLEMLER ve EKLEM TÜRLERİ İş yerlerindeki performans düşüklüğü ve devasizlığı en önemli nedeni Muskuloskeletal sistemdeki problemler

17

18 Muskuloskeletal Sistem / Kemikler
Kemik Çatısı; 206 adet kemik, birleştirilmiş bağlayıcı dokular ve eklemlerden oluşur. Genç ve Yaşlı Kemikler; Yaş ilerledikçe kemikler çok daha fazla mineralize fakat buna karşılık çok daha kırılabilir yapıda olur, geometrileri değişir ve tıpkı borularda olduğu gibi çapta büyür, ancak çeperlerde incelir. Kullan ya da Kaybet; Kemikler insan hayatı boyunca emilir ve onarılır. Lokal gerilmeler kemikleri onarırken kemiklerin kullanılmaması ise emilmeyi artırır. Genç ve Yaşlı Kemikler: Kemikler sert ve sıkıyken, her türlü zorlanmaya direnebilir durumda ve oldukça elastik özelliktedir. Çocuklukta, mineralizasyon nispeten düşüktür, kemik daha esnektir. Yaş ilerledikçe kemikler çok daha fazla mineralize fakat buna karşılık çok daha kırılabilir yapıda olurlar. Ayrıca geometrileri değişir ve tıpkı borularda olduğu gibi çapta büyürler ancak çeperlerde incelirler. İlerleyen yaşlarda Osteoporosis ortaya çıkar ve bu da mekanik olarak vücudun konuştuğu, kemiklerde çökmeler, kemik kütlesinde azalmalar ve incelen çeperlerin kolay kırılabilir olduğunun bir göstergesidir. Kullan ya da kaybet: Kemikler insan hayatı boyunca emilir ve onarılır. Lokal gerilmeler kemikleri onarırken kemiklerirn kullanılmaması ise emilmeyi artırır. Buna karşılık aşırı zorlama mikro yada makro kırıklar gibi yapısal hasarlara sebep olabilmektedir.

19 Muskuloskeletal Sistem /
Bağlayıcı Dokular Kaslar Kemiklerin kullanılmaması ise emilmeyi artırır. Tendon Güçlü elastik, uzamış şekilde kaslar olup kasları kemiklere bağlarlar. Lif (bağ doku) Kemikleri bağlar ve eklemlerin üzerindeki kapsülleri temin eder. Kıkırdaklar Yarı saydam, elastik, hızlı gelişebilen esnek materyallerdir. Kemiklerin ucunda bulunur. Kaslar, kemik bağlantıları arasında güç ve hareket üreten organlardır. Tendonlar, güçlü elastik, uzamış şekilde kaslardır. Dokular kasları kemiklere bağlar. Bağ dokular kemikleri bağlar ve eklemlerin üzerindeki kapsülleri temin eder. Kıkırdaklar, yarı saydam, elastik, hızlı gelişebilen esnek materyallerdir. Kemiklerin ucunda bulunur. Bağlantı (eklem) Şekli: Kemiklerin eklemlerdeki şekli, bağ dokulardan oluşan bağlantı kapsülleri, kıkırdaklı membranların ve disklerin temini ya da anat tabakası kasların hareketini belirler. Bağlantı (eklem) Hareketleri: Bazı kemik eklemleri hareketsiz , bazılarıysa çok sınırlı harekete sahiptir. “1.derece serbest eklemler” , dirsek, parmakların merkezi olmayan bağlantı yerleri gibi basit destek eklemleridir. Diğer eklemler, “2.derece serbest eklemler”dir. Ancak, omuzlar ve kalçalar “3.derece serbest eklemler”dir. Eklem Yağlama: Bitişik kemiklerin hareketini sağlayan Sinoviyal sıvı yağlamadan üretilir. Örneğin, bir kişinin koşarken eklemleri arasına Sinoviyal sıvı sızar ve böylece sürtünmeden oluşabilecek her türlü hasarın en aza indirgenmesi sağlanmış olur. Hareket sınırı: “Hareketlilik” ve “esneklik” terimleri, vücut eklemleri tarafından gerçekleştirilebilecek hareketin sınırını anlatır. Eğitime (kullanıma), yaşa ve cinsiyete bağlı olan fiili hareket sınırı, sınır değerleri içinde kalan nötral pozisyon gibi bilinen bir pozisyondan referansla açı yardımıyla ile ölçülebilir. Nötral pozisyon: Nötral pozisyon sezgi yardımıyla “düz”lüğü ifade eder. (Kolların ve ellerin aynı hizada olması gibi) Fakat bir çok eklem için tanımsız kalmaktadır.

20 Muskuloskeletal Sistem
Omurga / Omur Temel görevleri; Vucuda binen kuvvet ve burulma momentlerini kürek kemiğine aktarmaktır. İçi sinirlerle dolu olan omuriliği korur. Bu sinirler dolayısıyla beynin verdiği emirler diğer organlara ve bölümlere aktarılır. Omurlar birbirlerine önde "disk" dediğimiz yastıkçıklar,   arkada "faset" eklemleri ile tutunurlar

21 Omurga Boyun, sırt ve bel   bölgesinde 3 adet doğal eğrilik (kavis) vardır. Bu eğrilikler sayesinde  omurga üstüne düşen yük miktarını en aza indirir ve esnek  bir biçimde hareket edebilir. Bel bölgesi 5 adet omur ve  sakrum (sağrı) kemiğinden oluşur. Omurlar üst üste gelerek; içinden omurilik ve sinirlerin geçtiği omurga kanalını oluşturur. Omurga omuriliği ve sinirleri   korur; vücudumuzun hareketini sağlar.

22 OMURGANIN GÖREVLERİ * DESTEK: Baş, gövde, göğüs ve karın boşluğundaki iç organlarımızın ağırlığını taşımak ve bunlara sağlam bir destek oluşturmak * HAREKET: Vücudun herhangi bir yönde hareketini sağlamak * KORUMA: Omurganın arka kısmındaki kanal, hayati bir fonksiyonu olan omuriliği korur.

23 * Omurların arasında 23 tane disk yer almaktadır.

24 BEL AĞRISININ EN SIK KARŞILAŞILAN NEDENİ
BELİN VE VÜCUDUN YANLIŞ KULLANIMINA VE KÖTÜ DURUŞA BAĞLI YUMUŞAK DOKU ZORLANMASIDIR.

25 Omurcuk / Omur Her disk iki bölümden oluşur: sağlam liflerle örülmüş dış bölüm yumuşak ve jölemsi iç bölüm. Sağlam dış bölüm yumuşak ve jölemsi iç bölümü korur ve esnek hareketi sağlar. Omurga bu oluşumlar dışında bağlar ve kaslar tarafından desteklenir. Kaslar ise hareketi denetler, omurgayı destekler ve   sağlamlık kazandırır. Bağlar, diskleri ve omurları yerinde tutan sağlam şeritlerdir.

26 Muskuloskeletal Sistem
Zorlayıcı Duruşlar ve Uzun Süreli Statik Yükler Kas Aktiviteleri; Dinamik Yükleme: Yükleme ve gevşeme hareketlerinin birbirleri ile değişmeli ve bir ritim içinde gerçekleştirilmesidir. Statik Yükleme: Genellikle sürece uzatılmış ve sabit yükleme şeklidir. İki yükleme türündeki temel fark kan akışı ve Dinamik Efor Statik Efor Dinlenme Gerekli Kan Kan Akışı Bisiklet pedalı çevirme, tornavida ile vidalama, yürüme vb. hareketler dinamik efor veya yükleme olarak tanımlanır. Statik yük ise elde bir eşya taşıma, yukarıda tutam vb Ofislerdeki örnekleri ise daha sonra ver Dinamik yükleme sırsasında kasın gerilme ve gevşeme hareketleri aynı zamanda bir pomoa vazifesi görerek kanın pompalanmasını sağlayacaktır. Statik yükleme esnasında ise bunun tam tersine kas tamamen gergin pozisyonda olduğundan dolayı kan akışı zorlaşacak ve kasılma oranına göre duruşa doğru geçecektir.

27 Muskuloskeletal Sistem
Zorlayıcı Duruşlar ve Uzun Süreli Statik Yükler Yüklemede kan ihtiyacının dinlemeye göre kat artması, Statik yüklemede kan akışının azalması, Kasların kandan beslenememesi (depolardan tüketim), İş sonunda çıkan atıkların kanla geri gönderilememesi, Atıkların kaslarda birikmesi (CO2 ve Laktik asit), Kaslarda ağrılar, yorgunluk... Romatizma, kireçlenme, eklem iltihabı, tendon iltihabı, omurlar arası disk problemleri. Klavye, monitör, mouse...Hayatımızın kaçınılmaz ve olmazsa olmaz parçası haline gelen bilgisayar olmadan artık hiçbir iş yapamaz hale geldik..Bilgisayarlarla hayatımız bu denli içiçe geçmişken bu durum ciddi sağlık sorunlarını da beraberinde getirmeye başladı. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre yoğun bir şekilde bilgisayar kullanımının neden olduğu bu hastalık 1980 lerden itibaren farkedilir bir artış gösteriyor. İstanbul Tıp Fakültesi' nin yapmış olduğu bir araştırmaya göre ise aktif bilgisayar kullanıcılarının %90 'ında bu şikayetler görülüyor. Genel tanımıyla meslek hastalığı olarak bilinen şikayetler, başta boyun, omuzlar, kollar, el ve el bileklerini etkilemek üzere sırt ve belde ortaya çıkıyor. Tıbben 'Kas ve İskelet Sistemi Hastalıkları' olarak nitelenen bu şikayetler, hafta içinde yoğun olarak bilgisayar başında bulunan kişilerin, ilk bir yıldan itibaren riski artmak üzere yarıdan fazlasını etkiliyor. BELİRTİLER İlk belirtiler boyunda kireçlenme, başparmak ve bilekte ağrı, kollarda uyuşma ve karıncalanma, gözlerde yanma, batma, görmede bozukluk; sırt, bel ve omuzda tutulmalar, baş ağrısı, yorgunluk ve halsizlik ile kendini gösteriyor. Boyunda kas zorlanması ve kireçlenme, omuz, dirsek, başparmak ve el bileğinde tendon iltihaplanması, el bileğinde sinir sıkışması en sık görülen ofis hastalıkları olarak sıralanabilir. El bileğinde sinir sıkışmasına bağlı olarak gelişen Karpal Tünel Sendromu, bilgisayar kullananların neredeyse yarısını etkileyen, ilk 3 parmakta ağrı, uyuşma ve güçsüzlük ile ortaya çıkan ve tedavi edilmediğinde elin kullanımını güçleştiren bir hastalıktır. Bu gibi şikayetler çalışanların sağlığı ve konsantrasyonunu olumsuz etkiler. RİSKLER Fiziksel olarak aynı hareketlerin sürekli tekrarlanıyor olması, omurganın, kol ve bacakların kötü duruşla birlikte yanlış kullanılması, uzun süre değişmeden aynı pozisyonda çalışılması, sandalye, masa, bilgisayar ve erişim alanlarının konumları ve fiziksel özellikleri itibariyle ergonomik pozisyonları zorluyor olması, aşırı fiziksel güç gerektiren iş aktiviteleri, hava cereyanı; başlangıçta farkedilmeyen ancak yavaş yavaş gelişen, ilk belirtilerle ciddiye alınmayan ağrılara neden olur, bu durum koşulların sürekliliğiyle beraber ilerde çok daha ciddi problemlere yol açmaktadır. Önlem alınmayan bu tür ağrıların sürmesi, tedavisinin yapılmadığı durumlarda fonksiyon kayıplarına neden olabilir, ilgili uzuvda sakatlıklar bırakabilir, depresyon gibi psikolojik bozukluklara, iş ilişkileri ve aile ilişkilerini etkileyen sosyal sorunlara, konsantrasyon bozukluklarından kaynaklanan iş değiştirmelerine neden olabilir. TEDAVİ Belirtilerin zamanında değerlendirilmesiyle tedavide başarı şansı artmaktadır. Ağrıyı azaltmak için duruma göre ilaç, fizik tedavi ve masaj gibi yöntemler kullanılır. Devamında iş esnasında, günlük periyodlar halinde kasları çalıştırıp güçlendiren egzersizler yapılır. ÖNLEMLER Bel ve kol ağrıları, tutulmalar, belirtiler ve tedaviler hakkında bilgilenin. Şikayetlerinizi gözlemleyin ve vakit kaybetmeden doktorunuza başvurun. Vücudunuzu ideal duruşunuzu bozmadan nasıl düzgün kullanabileceğinizi öğrenin İdeal duruşa göre yaşama ve çalışma alanlarınızı, alışkanlıklarınızı tekrar düzenleyin. Doğru pozisyonlarda uyuyun, yürüyün ve çalışın. Çalışırken belirli aralıklarla gözünüzü, boynunuzu, omurganızı ve eklemlerinizi rahatlatmak için mola verin. Pozisyonunuzu sık sık değiştirin.

28 RİSK FAKTÖRLERİ (1) İŞ İLE İLGİLİ
* Ağır fiziksel aktivite ile çalışmak * Uzun süreli aynı pozisyonda çalışmak * Öne eğilerek çalışmak * Kalçalar sabitken beli, gövdeyi döndürmek * Ağır kaldırmak ve taşımak * Ayaklar sabit dönmek * Tekrarlamalı iş * Titreşime maruz kalmak

29 RİSK FAKTÖRLERİ (2) KİŞİSEL
* Kondisyon eksikliği (hareket azlığı) * Sırt-bel kaslarının güçsüzlüğü * Şişmanlık * Sigara içmek

30 PSİKOLOJİK RİSK FAKTÖRLERİ (3) * İş memnuniyetsizliği
* Yetersiz psikolojik destek * Monoton iş * Aile ve iş hayatındaki sorunlar

31 BELİ EN ZORLAYAN HAREKET. DİZLERİ BÜKMEDEN ÖNE EĞİLMEK,
BELİ EN ZORLAYAN HAREKET * DİZLERİ BÜKMEDEN ÖNE EĞİLMEK, * AĞIR KALDIRMAK VE * KALÇALAR SABİTKEN BELİ, KALÇAYI GÖVDEYİ DÖNDÜRMEKTİR .

32 BEL AĞRISININ TEMEL NEDENLERİ
İYİ HUYLU * Duruş bozuklukları ve yumuşak dokuda zorlanma * Bel fıtıkları * Kireçlenmeler * Bel kaymaları * Diğer KÖTÜ HUYLU * Tümörler * İltihabi ve mikrobik hastalıklar * Kemik hastalıkları * Kırıklar

33 BEL AĞRISINDAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI ? (1)
Günlük yaşam ve iş ortamında belinizi doğru kullanın; * Ayakta ve otururken duruşunuza dikkat edin. * Ağır eşyaları doğru bir şekilde kaldırın ve taşıyın. * Doğru uzanın, doğru dönün, doğru öne eğilin * Yatağınızı iyi seçin, doğru uyuma pozisyonunda uyuyun.Yatağa doğru şekilde girip çıkın.

34 BEL AĞRISINDAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI ? (2)
* Düzenli egzersiz yapın. * Kondisyonunuzu iyi tutun. * Risk faktörlerinden mümkün olduğunca uzak durun.

35 OTURMA

36 UZUN SÜRE AYAKTA DURMA

37 YATAĞA YATMA VE KALKMA

38 GİYİNME

39

40 ALIŞVERİŞ YAPMA

41 CİSİMLERİ KALDIRMA

42

43 Ayakta Doğru Durma

44 Doğru Oturma

45

46 Eklemler nötr pozisyonda olmalı,
Bu pozisyonda eklemleri saran kas ve lifler en az gerilmiş dolayısıyla maksimum kuvvet yaratabilecek pozisyondadır. Yük vücuda yakın olmalı, Aksi durum bele gelecek yükü katlayarak artıracaktır. Havadaki kol, eğilmiş bel, dönmüş boyun ve vücut eklemlerin nötr pozisyonlarda olmadığı kötü duruş ve pozisyonlardır. Yetişin birinin üst vücut ağırlığı yaklaşık 40 kg olarak düşünüldüğünde ve öne eğilmeden kaynaklanan momenti denegelemek üzere kas ve liflerdeki yük artacaktır. Özellikle en büyük yükleme bel bölgesine olacaktır.

47 Öne eğilmeyi gerektiren hareket ve duruşlardan kaçınılmalı,
Gövdeyi çevirmekten (burmak) kaçınılmalı, Omurlar arasındaki elastik diskler gerilmekte ve omurganın her iki yanındaki kaslar asimetrik zorlamaya maruz kalmaktadır. Ani hareketler ve anlık kuvvetler pik gerilme yaratır, Özellikle ani kaldırmalar omurgada problemlere neden olmaktadır. Uzun süreli statik kas hareketlerinden kaçınılmalıdır.

48

49 Hareket Menzili-(üç eksende)
Referans noktası Referans noktası Referans noktası

50 ÖRNEKLER....

51

52

53

54

55 Nasıl Oturuyoruz ? Koltuğun ucuna oturmak % 15
Koltuğun ortasına oturmak % 52 Koltuğun arkasına dayanmak % 33 Koltuğa yayılmak % 42 Kolları masada dinlendirmek % 40

56 Kambur durmayın ! Sırtınızdaki eğriliği koruyacak şekilde oturun...
√

57 Koltuğunuzda doğru oturun Koltuğun sırtlığını etkin ve doğru kullanın ...

58

59 EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞIRKEN OLUŞABİLECEK TEHLİKELERİN
FARKINDA MISINIZ ?

60 ! Ekranlı Araçlar Ekranlı araç kullananlar
Katod Işını Tüpü (CRT) Sıvı Kristal Ekran Dizüstü Bilgisayarlar Proses Kontrol Ekranları Hava Trafik Kontrol Üniteleri TV’ler bu kapsama girmez. Ekranlı araç kullananlar Ekranda metinler üzerinde çalışanlar Sekreterler Veri girenler Dizayn Yapanlar Teknik ressamlar Kütüphaneciler vb. Neredeyse HERKES... !

61 Ekranlı araçlardan kaynaklanan tehlikeler;
Göz yorgunluğu, Zihinsel stres, Kas problemleri, Baş ağrısı, Radyasyon, Epileptik nöbetler vb...

62 Çalışma ortamınızı uygun hareket etmenizi
sağlayacak şekilde düzenleyin....

63 Dokümanınızı, bu amaçla kullanılan araçlara yerleştirin,
okumak için eğilmeyin...

64 Rahat bir pozisyonda oturun...
İşinize ara verin. Rahat bir pozisyonda oturun...

65 Mola sırasında biraz egzersiz yapın, Bacaklarınızı hareket ettirin...
Mola verdiğinizde ekrandan uzak durun Yorgunluk hissedilmeye başladığında her 1 saatte bir kısa aralar (5-10 dk.) vermek her 2 saatte bir 15 dakikalık ara vermekten daha faydalıdır.

66 Molalarda gözlerinizi dinlendirin...

67 Dokümanınızı yerleştirdiğiniz araçlar ekranınıza mümkün olduğunca yakın olsun...

68 Kollarınız masanıza yatay olacak şekilde koltuğunuzun yüksekliğini ayarlayın...

69 KOL VE OMUZLARINIZ RAHAT MI ?

70 Kollarınız ile ellerinizin aynı hizada olmasına dikkat edin,
Çalışırken bilekleriniz düz olsun...

71 Koltuk yüksekliğinize göre ekranınızın açısını ayarlayın...

72 Kollarınızı mümkün olduğu kadar sık dinlendirin....

73 Molalarda kol ve bilek aktivitelerinden mümkün olduğunca
uzak durun.....

74 EKRANDA YAZANLARI OKUMAKTA GÜÇLÜK
ÇEKİYOR MUSUNUZ ?

75 Görüş mesafenizi 2-3 saat sonra değiştirin...
Öğleden önce Öğleden sonra

76 Ekranınızı uygun bezlerle temizleyin....

77 Ekranın rengini ayarlayın, özelikle de çalışırken renk ayarlarında problem yaşıyorsanız...

78 İklimlendirme ve Aydınlatma
Ofislerde;   Ortam Sıcaklığı; 19,7-22,8 C Rölatif nem; en fazla % 70 İdeal hava akımı; 150 mm/sn civarında olmalıdır. Bu akım 510 mm/sn düzeyine çıktığında ortam “esintili”, 100 mm/sn düzeyine düştüğünde ortam “havasız” dır.

79

80 Aydınlatmada yaşanabilecek sorunlar
Yetersiz aydınlatma Parlama, yansıma Sorunları önlemenin yolları Işık kaynakları çalışma esnasında çalışanların görüş alanında bulunmamalı, Aydınlatma elemanları ışığın doğrudan iletimini önleyecek siperler ile donatılmalı, Gözün ışık kaynağı ile birleştiği doğrunun yatayla yaptığı açı 30 º den az az olmamalı, Bir tane güçlü ampul kullanmaktansa daha düşük kapasiteli bir kaç tane ampul kullanılması daha faydalıdır. Masa yüzeylerinde yansıtıcı renk ve malzeme kullanımından kaçınılmalıdır. Büyük ofislerde 30 sağlanamaz ise gölgeleme yapılmalıdır.

81 Yansıma Parlaması Doğrudan Parlama Uygun Açı

82 Doğru Pozisyon Yanlış Pozisyon ?

83 Ekranınızı yansımalardan kaçınacak şekilde ayarlayın...

84 Pencerenin, oturduğunuz koltuğun arkasında olmamasına dikkat edin...

85 Güneşli günlerde pencerelerdeki güneşliği kullanın...