TİFO.

... konulu sunumlar: "TİFO."— Sunum transkripti:

1 TİFO

2

3 ETKEN Salmonella typhi Gram negatif,enterobakteri cinsi
Nemli ortamda,donmuş toprakta aylarca canlı kalabilir Kaynatma,klorlama, Pastörizasyonla çabuk ölür

4 BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Kontamine yiyecek ve içeceklerle fekal oral yolla ağızdan girer Tifolu hastalar ve portörler yayılmada önemlidir Rezarvuarı insandır Hasta dışkı ve idrarları ile dışarı atılır Dış etkenlere dayanıklı olduğundan kontakt enfeksiyon ile direkt ve besin maddeleri ve karasinek Kaynağın su olabileceği düşünülmelidir İnkübasyon süresi gündür

5 BİLGİ Sindirim borusu aynı zamanda bağışıklık sisteminin bir bölümüdür (Coico et al 2003) Midenin düşük pH (1-4 arası) seviyesi, mideye giriş yapan birçok mikroorganizma için ölümcüldür Benzer bir şekilde, mukus (IgA antikorları içerir) bu mikroorganizmaların çoğunu nötralize eder Sindirim borusundaki diğer faktörler de bağışıklığa yardımcı olurlar; safra ve tükürükteki enzimler dahil Sağlığa yardımcı bağırsak bakterileri de potansiyel olarak zararlı olabilecek sindirim borusundaki bakterilerin aşırı çoğalmasını önlemeye yardımcı olur Bakterilerin yüzünden ölebiliriz. İnce bağırsağın görevi:Midedeki yemeklerin ince bağırsaktan kalın bağırsağa geçip ordan da boşaltılmasıdır.

6 BELİRTİLERİ Mide asidinden etkilenmezlerse (mide rahatsızlığı ve alkali sıvılar ile infekte gıdalar alınmışsa) incebağırsağa geçer ve çoğalırlar İntestinal bariyeri geçen Salmonellalar mukozada lenf dokusu ve aralıklarından RES e geçer Dalak,karaciğer,böbrek,kemik iliği,safra yollarına yerleşir Basil sayısı,virulansı,konakçıya ait faktörler önemli

7 BELİRTİLERİ İLK HAFTA Baş ağrısı,iştahsızlık,halsizlik,konstipasyon
DİSKORDANS nabız görülür (ateşin yükselmesine karşın nabız sayısında artış yoktur) Ateş gece yüksek,gündüz düşük

8 İKİNCİ HAFTA Septisemiden kaynaklanan ateş yüksek ve sürekli Yüz soluk ,dil kuru ve paslı Karın ağrısı artar, ishal varsa sulu bezelye ezmesi şeklinde Karında ve göğüste 2-4 mm çapında pembe renkte basmakla kaybolan sayıları arasında olan döküntüler vardır Döküntüler 3-5 gün sonra hafif pigmentasyon bırakarak kaybolur

9 Typhoid Fever Rose Spots

10 ÜÇÜNCÜ HAFTA Uzun ve sürekli ateş ve toksisiteye bağlı şuur kaybı,bakışlar sabit,deliryum görülür Hastanın çevre ile ilgisi kalmamıştır Bu hale tifos halide denir Toksisite sonucu,anemi,lökopeni,trombositopeni görülür Splenomegali ve hepatomegali vardır Karaciğer enzimleri yüksek,tansiyon düşük Toksik şoka eğilim vardır

11 ÜÇÜNCÜ HAFTA Barsaklarda kanama ve perforasyonlar Peritonit görülür Diskordans nabız derinleşerek zayıf hissedilir Hasta kaybedilir

12 DÖRDÜNCÜ HAFTA Tüm patolojik belirtiler yavaş yavaş gerileyerek kaybolur

13 TANI Kan,dışkı ve idrar kültürlerinde bakteri üretilebilir
Gruber Widal testi spesifiktir,İkinci haftadan itibaren pozitif çıkar

14 EPİDEMİYOLOJİ Sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan yerlerde
Daha çok görülür Cins ve ırk ayrımı yoktur

15 KOMPLİKASYONLARI Endotoksik şok,toksik myokardit
Peritonit,barsak perforasyonları

16 KORUNMA Rutin kullanılmayan ölü bakteri aşısı vardır Deri altı yapılr
Endemik bölgelerde yapılır Koruyuculuk oranı % 60 dır

17 KORUNMA Besin üretimi yapanların portör (DIŞKI KÜLTÜRLERİ) muayeneleri zamanında ve devamlı kesinlikle yapılmalıdır Endemik bölgelerde suların kaynatılması Besin hijyeni Lağım ve kanalizasyon gibi alt yapıların durumu Süt ürünlerinin kaynatılıp veya pastörizasyonu

18 KORUNMA Konserve hazırlarken klorlu su kullanılması ve el HİJYENİ
Tifo portörlerinin saptanması

19 BAKIM Enterik izolasyon ANT takibi sık aralarla yapılmalı
Delirium varsa yatak kenarları yükseltilip önlem alınır

20 PARATİFO

21 Salmonella TYPHİ dışındaki serotiplerle meydana gelir
Diskordans nabız yoktur TÜM Belirtiler Tifodan daha hafif seyirlidir Ve tifoya benzer

22 KOLERA

23 vibrio-cholerae-Britannica

24 Vibrio cholera morphology

25 Vibrio cholera morphology

26 ETKEN Vibrio cholerae Gram negatif Kuraklığı sevmez suda hızlı ürer

27 BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Kolera mikrobu virgül şeklinde tıp dilinde “vibron cinsi” denir Daha ziyade insan dışkısı ile etrafa yayılır Bir tek koleralının dışkısının suya karışması bütün bir ülkeyi Kolera tehlikesi ile karşı karşıya bırakabilir Fekal –oral yol Kontamine süt ve süt ürünleri

28 BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Çiğ yenen sebze ve meyvelerin kontamine sularla yıkanması Kuluçka süresi 1-3 gün Bazen birkaç saatten 5 güne kadar uzar

29 BELİRTİLERİ Vibrio bakterisi EGZOTOKSİN salgılar
Egzotoksin ince bağırsak epitelini döker ve bağırsaktan izotonik bir sıvı salgılanmasına neden olurlar Bu durumda sıvı ve elektrolit kaybı olur Belirtilerini 3 devrede görebiliriz

30 BİRİNCİ DEVRE Kuluçka dönemi ne kadar kısa ise hastalık o kadar şiddetli ve ağırdır Kusma,ishal kas krampları ve idrar zorluğu görülür Çoğunlukla ateş yoktur

31 İKİNCİ DEVRE Kusma artar Dışkı pirinç suyu görünümünde ve kıvamında
Günde kez dışkılama Dışkı içinde bol miktarda epitel hücreleri bulunur Tenezm yok Hızlı su-sıvı ve elektrolit kaybı olur Hastanın derisi buruşur ve kirli sarı veya morumsu bir renk oluşur Gözler çukuruna doğru kaçar

32

33

34 İKİNCİ DEVRE Deri turgoru bozulmuştur Tansiyon düşmüştür
Aşırı elektrolit kaybından kas krampları gelişir Sıvı ve tuz kaybı Böbrek yetmezliği Şok Vücut ısısı düşer Ve ölüm gerçekleşir

35 ÜÇÜNCÜ DEVRE Bazen bakteriye direnç gösterilebilir
Bu durumda ishal azalmaya başlar Vücut ısısı yükselir Karın ve baş ağrıları giderek hafifler Hasta iyileşmeye başlar

36 TANI Tanı için kusmuk ve dışkı örneği kültürü yapılır

37 EPİDEMİYOLOJİ Bakteri mide aside dayanıksız olduğundan midesi sağlam olanlarda görülme sıklığı azdır Tropikal bölgelerde,özellikle yaz aylarında Alt yapısı bozuk,sosyo-ekonomik düzeyi düşük Geri kalmış ülkelerde epidemiler yapar

38 KOMPLİKASYONLARI DehidratasyonDehidrasyon sonucu böbrek fonksiyonlarında bozulma Kardiak aritmiler Şok

39

40 KORUNMA Uluslararası bildirimi zorunlu hastalıklar listesindedir
Rutin kullanılmayan ölü vibrio aşısı vardır Koruyuculuğu düşüktür Epidemileri önlemek için kaynak bulunmalıdır Sular dezenfekte edilerek kullanılmalıdır Koleradan ölenler üzerine kireç dökülerek gömülmelidir

41 KORUNMA Kişisel hijyen
İdrar,dışkı 2 saat süreyle % 5 fenol veya %10 formalinde tutularak gömülmeli Çarşaflar kaynatılmalıdır Kolera bölgesinde bulunanlardan portör taraması yapılmalıdır En iyi yol salgın bölgesinde sağlam kişilerin antibiyotikle eradikasyonudur

42 BAKIM Enterik izolasyon Hastanede yatarak tedavi edilmelidir
Özel oda,Özel yatak (ortası delik doğrudan dışkılayabileceği yatak) Hızlı sıvı tedavisi Dolaşım bozulduğundan hastada üşüme görülür battaniye ve termofor kullanılır

43 BAKIM Yatak yaralarını önlemek için sık olarak pozisyon değiştirilir
İştah düzelince posasız kalorisi yüksek su ve K ihtiyacını karşılayan yiyecekler verilir Gaz yapıcı yiyecek verilmez Atıklar dezenfekte edilir