İÇERİK: Amaç Endüstriyel gürültünün kaynakları

... konulu sunumlar: "İÇERİK: Amaç Endüstriyel gürültünün kaynakları"— Sunum transkripti:

1 İÇERİK: Amaç Endüstriyel gürültünün kaynakları
Endüstriyel gürültünün ölçümü ve kontrolü Alınan önlemler Gürültü haritalama Sonuç Kaynaklar SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

2 amaç Sanayide oluşan gürültünün oluşumunu, ölçümünü, kaynağını belirlemek ve gürültüyü önlemek için yapılan çalışmaları incelemek. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

3 GÜRÜLTÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ
Sanayide gürültünün olumsuz etkilerinden korunabilmek için, endüstriyel ülkelerin pek çoğunda resmi örgütler kurulmuş, gürültünün koşullara bağlı olarak zararlı olacağı sınır değerler saptanmış ve standartlar geliştirilmiştir. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

4 İSGÜM İşçi sağlığı ve iş güvenliği enstitüsü anlamına gelen İSGÜM’ ÜN gürültü kontrolü alanında görevleri; İş yerinde gürültü düzeyi saptama, değerlendirme, İşitme kaybı testleri yaptırma, Kişisel koruyucu seçiminde yardımcı olmaktır. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

5 ENDÜSTRİYEL GÜRÜLTÜ KAYNAKLARI
1. Fanlarda Gürültü; Özellikle ısıtma ve havalandırma sistemleri İçin önemli gürültü kaynaklarıdır. Fanın yarattığı gürültü ; Giriş ve çıkış bölmeleri, Hava kanalları, Fanın gövdesi ile etrafa yayılır. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

6 . SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

7 2. Pompalarda Gürültü; Başlıca iki kaynağı vardır:
Hidrolik gürültü kaynakları, Mekanik gürültü kaynakları (Dişliler, balans bozukluğu) Hidrolik gürültü kaynakları daha baskındır (hidroforlar). Engellemek için pompa strapor kaplı tahtalarla kaplanabilir. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

8 3. Elektrik Motorlarında Gürültü; Temel kaynağı hava akımıdır.
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

9 . 4. Dişlilerde Gürültü; Temel nedeni ; Dişlerin eğilmesi,
Dişlerin birbirine çarpmasıdır. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

10 endüstride gürültü ölçümü
Extech Insturuments (USA) Kişisel Gürültü Dozimetresi: Fabrikalar Büyük Tesisler, Ve gürültünün çok olduğu yerlerde Kişinin üstüne takılarak Kişinin maruz kaldığı gürültü miktarı ölçümünde kullanılır. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

11 endüstride gürültü ölçümü
ENDÜSTRİYEL SES SEVİYE METRESİ  SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

12 GÜRÜLTÜ KONTROL BASAMAKLARI
Endüstriyel gürültüyü azaltma gereği genellikle rahatsız etmenin ötesinde zararlı olmasından kaynaklanmaktadır. Gürültü kontrolü genel olarak 3 şekilde sağlanır: Gürültüyü kaynağında azaltmak, Gürültüyü yayılma alanında azaltmak, Gürültüyü algılandığı noktada önlemek. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

13 KAYNAKTA GÜRÜLTÜ KONTROLÜ
Planlama ve bakım ile, Susturucuların kullanılması, Kaynağın ses yalıtıcı ve yutucu malzeme ile kaplanması, Titreşim yalıtımı, Gürültü kaynağının kapalı hücreler içine alınması. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

14 YAYILMA ALANINDA KONTROLÜ
Kaynağın bulunduğu bölgenin yalıtım malzemesiyle kaplanması, Ses bariyerlerinin kullanılması, Gürültü yayılma alanının kontrolü SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

15 ALGILANDIĞI YERDE KONTROLÜ
Gürültüden etkilenen kişileri; Ses yalıtımı sağlanmış bölgelere alarak, Kulak koruyucuları kullandırarak sağlanır. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

16 Gürültü Kontrol Yöntemlerinin Uygulanması
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

17 GÜRÜLTÜ KONTROLÜNDE ALINAN ÖNLEMLER
Duvarla ayırma Gürültü kaynağının örtülmesi Bariyerler kullanılması Ses yutucu malzeme kullanılarak oda akustiğinin değiştirilmesi Ses yalıtıcı ve yutucu malzeme kullanılması Susturucuların kullanılması Kulak Koruyucular SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

18 DUVARLA AYIRMA En etkili gürültü kontrolü yöntemlerinden biridir.
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

19 KAYNAĞIN ÖRTÜLMESİ İki şekilde uygulanır;
Hücre içine alma: Gürültü kaynağının üzerinin tümüyle örtülmesi olup, en etkili yöntemdir. Ya tüm makine hücre içine alınır yada makinanın ana gürültü kaynağı hücre içine alınır. Proseslerde dB, döküm ocaklarında dB lik düşüş sağlar. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

20 . 2. Kısmi hücre içine alma; Çok az daha etkilidirler. Bu yüzden zorunlu Olmadıkça kullanılmazlar. Düşünülecek en son yöntemlerden biridir. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

21 BARİYER KULLANILMASI Gürültü kaynağı ile alıcı arasına konulan setlerdir. Serbest ses alanlarında etkilidir. Erişilebilecek en büyük değer dBA dır. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

22 SES YUTUCU MALZEME KULLANILARAK ODA AKUSTİĞİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ
Kapalı yerlerde, Kaynaktan uzaktaki bölgeler için kullanılır. Oda Akustiğinin değiştirilmesi; Oda sabitinin değiştirilmesidir. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

23 SES YALITICI VE YUTUCU MALZEME KULLANILMASI
Kullanılan yöntemler: Susturucu kullanılması, Kanalların iç yüzeylerinin ses yutucu malzeme ile kaplanması, Kanalları birleştiren dirseklerin iç yüzeylerin ses yutucu malzeme ile kaplanması, Fan çıkışı yada iki kanal arasına ses azaltma odası kurulması. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

24 SUSTURUCULAR Susturucular 2 şekilde sınıflandırılabilir:
Reaktif susturucular Boğmalı susturucular Boru ve kanalların dışarıya ilettikleri sesin azaltılması ve kontrolünde kullanılırlar. Uygulamada gürültü seviyesi azaltma aralıkları genellikle 10-20dB arasındadır. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

25 . Baca susturucusu kazan içinde yankılanarak artan gürültüyü frekans aralığına ve şiddetine göre ses dalga boylarının kırılmasına, sönümlemesine ve boşlukta yok olmasını sağlamaktadır.  SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

26 KULAK KORUYUCULAR Kulak koruyucular tam bir kontrol yöntemi olmayıp genellikle kişilerin işitme mekanizmalarını gürültüden korunmak için kullanılırlar. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

27 . Bu yöntem; Öteki kontrol yöntemlerinin uygulanamadığı,
Ekonomik olmadığı, Geçici bir çözüm yoludur. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

28 . 2 tip kulak koruyucusu vardır; Kulak Tıkaçları:
Dış kulak içine giren ya da kanalın girişini tıkayan tıkaçlardır. En az 15 dBA lık bir ses azalması sağlar. Manşonlar: Kulak kepçelerini içine alır.20 dBA lık azalma sağlar. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

29 . SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

30 GÜRÜLTÜ HARİTALARININ HAZIRLANMASI
Gürültü haritası çevrede geçerli gürültü koşullarının ve ses düzeylerinin fiziksel çevre faktörlerine göre değişimlerinin bir plan üzerinde gösterilmesidir. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

31 . Gürültü haritalarinin amaci
Gürültü haritalarının hazırlanmasında ve kullanımında iki temel amaç hedeflenmektedir. Birincisi yoğun gürültüye maruz kalan bölgelerin saptanması ve nüfusun buna maruziyetinin gözlenmesi, ikinci ve bundan daha önemlisi ise bölgelere yönelik eylem planlarının oluşturulması böylece hem gelecekte oluşturulacak hem de şu anda gürültüye maruz kalan bölgelerin durumlarının geliştirilmesidir. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

32 GÜRÜLTÜ HARİTALAMA Gürültü haritalanmasında;
Lgündüz, Lgece, Leq değerleri belirlenir. Arazinin fiziksel görünümüne bağlı olarak arazi haritası çıkarılır. Düğüm noktalarında ölçümler yapılır. Düğüm noktalarının yapılara isabet ettiği yerlerde en yakın yapı dışı nokta seçilir. Enterpolasyonla eş gürültüye sahip noktalar belirlenir. Bunları birleştiren eğriler çizilir. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

33 GÜRÜLTÜ HARİTALAMA Gürültü haritaları için yapılacak ölçmeler uzun zaman alan ve masraflı çalışmalardır. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

34 . İşyeri Gürültü Haritası Çıkarılması : İş yerlerinde makine ve tezgâhlar da yapılan ölçümler sonucunda gürültü seviye eğrileri veya ızgara metodu ile gürültü haritaları çıkarılmakta, böylelikle işletme içinde tedbir alınması gereken, yoğun olarak gürültüye maruz kalınan noktaların görülmesi kolaylaşmaktadır. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

35 Bir fabrikada gürültü seviyeleri ölçüm yerleri
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010

36 Sonuç Proses için gerekli makine ve ekipmanın seçiminde gürültü değerleri dikkatle izlenmelidir. Sonrasında oluşan gürültüyü minimize etme amacıyla önlemler alınmalıdır. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ 2010