YAPILARINA GÖRE ADLAR ÇEKİM EKLERİ: Sözcüklerin anlamlarını değiştirmeden onları cümle içinde biçimlendiren eklerdir. YAPIM EKLERİ:Eklendiği sözcüğün anlamını.

... konulu sunumlar: "YAPILARINA GÖRE ADLAR ÇEKİM EKLERİ: Sözcüklerin anlamlarını değiştirmeden onları cümle içinde biçimlendiren eklerdir. YAPIM EKLERİ:Eklendiği sözcüğün anlamını."— Sunum transkripti:

1 YAPILARINA GÖRE ADLAR ÇEKİM EKLERİ: Sözcüklerin anlamlarını değiştirmeden onları cümle içinde biçimlendiren eklerdir. YAPIM EKLERİ:Eklendiği sözcüğün anlamını değiştiren ,onlardan yeni anlamda sözcükler türeten eklerdir.

2 BASİT AD Başka bir sözcükten türememiş,kök durumundaki adlara yapı bakımından basit ad denir. Kapı,pencere,insan,çiçek,sokak,defter,kalem,silgi…

3 TÜREMİŞ ADLAR Gözlük göz Boyacı boya Türkçe Türk Sözlük söz
Göz sözcüğüne -lük eki getirilerek başka bir sözcük türetilmiştir. Boyacı sözcüğüne –cı eki getirilerek başka bir sözcük türetilmiştir.

4 TÜREMİŞ ADLAR Türk sözcüğüne –ce eki getirilerek yeni bir sözcük türetilmiştir. -ce eki sert ünsüz uyumuna uyarak -çe olmuştur.

5 AD TÜRETEN BAŞLICA EKLER
-LIK (-LİK,-LUK,-LÜK) Derslik,işlik,yolluk,düzlük,yazlık,kışlık,sazlık,ormanlık,… -DEŞ(- DAŞ) Arkadaş,kardeş,yandaş,yoldaş,sırdaş, vatandaş,… -ce(-ca) Türkçe,İngilizce,Almanca,İspanyolca…

6 AD TÜRETEN BAŞLICA EKLER
-CI (-Cİ,-CU,-CÜ) Kapıcı,ekici,tütüncü,turşucu,sucu,yolcu… -ME (-MA) Yatma,oturma,gitme,bilme,silme,… -IŞ(-İŞ,-UŞ,-ÜŞ) Geliş,gidiş,çıkış,düşüş,tanış,satış,…

7 AD TÜRETEN BAŞLICA EKLER
-GIN (-GİN,-GUN,-GÜN) Kırgın,yılgın,bilgin,sürgün,solgun,olgun,vurgun,ölgün,… -INTİ(-INTİ,-UNTU,-ÜNTÜ) Yıkıntı ,girinti,çöküntü,döküntü,silinti,… -GI(-Gİ,-GU,-GÜ) Silgi,bulgu,sergi,vergi,dergi,çalgı,görgü, örgü,… -MAN(-MEN) :Okutman,öğretmen,eğitmen,yazman,…

8 BİLEŞİK(BİRLEŞİK)ADLAR:
çanak+kale=Çanakkale Yeni+köy=Yeniköy Sivri+hisar=Sivrihisar Kır+şehir=Kırşehir Anıt+kabir=Anıtkabir Afyon+kara+hisar=Afyonkarahisar Ata+Türk=Atatürk

9 BİLEŞİK(BİRLEŞİK)ADLAR:
İki ya da daha çok sözcüğün yeni bir anlamda birleşip kaynaşmasıyla oluşan adlara yapı bakımından birleşik ad denir. Eskişehir,Yenişehir,Beyoğlu, Çankaya,Çıtgöl,Emirhisar, Karakaya…

10 SÖZCÜK VURGUSU SES VURGUSU: Her sözcükte bir hece diğer hecelerden daha baskılı söylenir.Buna ses vurgusu denir. Genel olarak dilimizde vurgu,sözcüğün son hecesindedir. Arma,armağan,armağanlar Arkadaş,arkadaşlar,arkadaşlarım

11 SÖZCÜK VURGUSU Öfke,acı,sevinç bildiren sözcüklerde vurgu ilk hecededir. Haydi! Aferin! Hayret! Bravo!

12 SÖZCÜK VURGUSU Yer adlarında vurgu ilk hecededir. İzmir Aydın Kayseri,
Anamur, Bozyazı, Mersin, Gülnar, Erzurum,…

13 SÖZCÜK VURGUSU Yer adlarında birinci hece iki harfli,ikinci hece üç harfli ise vurgu ikinci hecededir. İstanbul,Diyarbakır,Antalya, Afyonkarahisar,Denizli,Erdemli,Çanakkale…

14 SÖZCÜK VURGUSU Aşağıdaki sözcüklerde de vurgu ilk hecededir.
Belki,henüz,ancak,ayrıca,önce,sonra,ansızın,yalnız,nasıl,niçin,hangi?,fakat

15 SORU CÜMLELERİ -Geldin mi? -Gidiyor musun? -Görebildin mi? -Aldın mı?
-Sever misin? -Gelir misin?