SİSMİK -ELEKTRİK YÖNTEMLER DERSİ- SİSMİK BÖLÜMÜ

... konulu sunumlar: "SİSMİK -ELEKTRİK YÖNTEMLER DERSİ- SİSMİK BÖLÜMÜ"— Sunum transkripti:

1 SİSMİK -ELEKTRİK YÖNTEMLER DERSİ- SİSMİK BÖLÜMÜ
Doç.Dr. Hüseyin TUR

2 SİSMİK OLGULAR VE PARAMETRELER

3

4 Zaman ? Uzaklık

5 Basit yatay iki tabakalı model
Direkt dalga?

6 Zaman Direkt dalga Uzaklık

7 ? Zaman Uzaklık

8 Basit yatay iki tabakalı model

9 Yansıyan dalga Zaman Uzaklık

10 ? Zaman Uzaklık

11 Basit yatay iki tabakalı model
Baş dalgası veya Kritik kırılma?

12 Zaman Kırılan veya baş dalgası Uzaklık

13 Baş Dalgaları (Öncü Dalgalar)
Düşük hızlı ortamdan yüksek yüksek hızlı ortama kritik açıyla gelen dalgalar yüzey boyunca kırılarak yayılır. Bu dalgalara baş dalgaları denir. Aşağıdaki şekilde bir arayüzeye kritik açıyla gelen bir sismik dalga görülmektedir. Kırılmadan sonra bu dalga yüzey boyunca aşağıdaki ortamda yol alır. Bu hareket arayüzeyin hemen altında ve ona paralel salınımlı bir harekettir. İki ortam arasında bağıntılı bir hareket mümkün olamayacağından yukarıdaki ortam, aşağıdaki ortamın fazı ile aynı fazda harekete zorlanır.

14 Yansıyan Zaman Kırılan veya baş dalgası Direkt Uzaklık

15 Zaman Kırılan veya baş dalgası Direkt ? Uzaklık

16 Yansıyan Zaman Kırılan veya baş dalgası Çapraz uzaklık: Derin veya yüksek hızlı tabakayı izleyerek kırılan dalganın doğrudan ya da sığ tabakadan dalgadan önce gelmeye başladığı kaynak-alıcı uzaklığı Direkt Xç (Çapraz uzaklık)

17 Kırılan veya baş dalgası
Zaman Kritik uzaklık: Yansıma ve kırılma zamanlarının eşit olduğu jeofon uzaklığı; yani kritik açıda yansımanın olduğu uzaklık. Direkt Xk (Kritik Uzaklık)

18

19 Zaman Kırılan veya baş dalgası Direkt ? Uzaklık

20 SİSMİK KIRILMA YÖNTEMİ

21 SİSMİK KIRILMA YÖNTEMİ

22 Kırılmanın Temelleri Sismik Dalganın Oluşturulması Sismik Dalganın Kayıt Edilmesi Ölçme: - Varış Zamanı (Seyahat Zamanı) - Genlik

23 Kırılma Sismiğini Sonucunda Herbir tabakaya ait sismik hız bilgisi ve ara yüzey derinlikleri ve tabaka kalınlıkları elde edilir.

24 SİSMİK KIRILMA YÖNTEMİ EKİPMANLARI
1- Kayıt ünitesi (Sismometre veya sismograf) 2- Alıcılar (Jeofonlar (P ve S)) 3- Bağlantı kabloları (kayıt cihazı ve jeofonlar için) 4- Enerji kaynağı (balyoz , patlayıcı v.b.)

25 1- KAYIT CİHAZLARI

26 2- ALICILAR (JEOFONLAR)

27

28 3-BAĞLANTI KABLOLARI

29 Sismik Kaynaklar Balyoz Tabanca Patlayıcılar

30 ARAZİ ÇALIŞMALARI

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40 SİSMİK KIRILMA VERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

41

42 From Tom Boyd’s WWW Site - http://talus. mines

43

44 YOL – ZAMAN GRAFİĞİ

45 Yol - zaman grafiğinden eğim kullanılarak hızlar bulunduktan sonra aşağıda bölümde verilmiş olan derinlik bağıntıları kullanılarak tabaka kalınlıkları ve derinlikler hesaplanır.

46 YATAY İKİ (2) TABAKALI ORTAMDA SİSMİK KIRILMA PROBLEMİ

47

48 Kesme zamanının yarısına gecikme zamanı denir.
, X = 0 ise t = ti Kesme zamanı (intercept time) Gecikme zamanı (delay time) Kesme zamanının yarısına gecikme zamanı denir.

49 Kesme Zamanından Derinlik Hesabı

50 Çapraz Uzaklıktan Derinlik Hesabı

51 YATAY ÜÇ (3) TABAKALI ORTAMDA SİSMİK KIRILMA PROBLEMİ

52

53

54

55

56 EĞİMLİ TABAKA DURUMUNDA SİSMİK KIRLMA PROBLEMİ
Eğimli 2 tabakalı bir ortam söz konusu ise

57

58

59

60

61

62

63 FAY OLMASI DURUMUNDA SİSMİK KIRILMA PROBLEMİ

64

65 ARAZİ ÇALIŞMALARINDAN GÖRÜNTÜLER