Dr. Kerim KARABACAK Eğitim Psikolojisi

... konulu sunumlar: "Dr. Kerim KARABACAK Eğitim Psikolojisi"— Sunum transkripti:

1 Dr. Kerim KARABACAK Eğitim Psikolojisi Eğitimci, kişiyi tanımak bakımından psikolojiyi, toplumu tanımak bakımından da sosyolojiyi bilmek durumundadır. Eğitim psikolojisinin konuları içinde bulunan ruh sağlığı psikolojik danışma ve rehberlik, ölçme ve değerlendirme gibi konular , günümüzde ayrı birer disiplin haline geldikleri için eğitim psikolojisinin konuları sadece gelişim psikolojisi ve öğrenme psikolojisi olarak kalmıştır.

2 Dr. Kerim KARABACAK Gelişim Psikolojisi Öğretmene veya öğretmen adayına, çocukluktan itibaren kişinin gelişim çağları boyunca geçirmiş olduğu biyolojik ve bilhassa psikolojik değişiklikler hakkında bilgi verir. Yani eğitimciye eğiteceği kişilerin gelişim çağlarına göre sahip oldukları psikolojik özelliklerini belirtir. Öğrenme Psikolojisi Öğrenme psikolojisi ise psikolojik bir olay olarak öğrenmeyi inceler. “Nasıl öğreniyoruz nasıl unutuyoruz?” gibi sorulara cevap verir.

3 Dr. Kerim KARABACAK Gelişim Psikolojisi Öğretmenlerin etkili öğrenmeyi sağlaya bilmeleri için, değişik yaş ve öğrenim dönemlerindeki öğrencilerin özelliklerini iyi bilmeleri gerekmektedir. Bu bilgiler dahilinde de öğrenme ve öğretme ortamlarını düzenlemek zorundadırlar. Okul öncesi, ilköğretim, lise, üniversite gibi eğitim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin her yönden (Konuşma, düşünme, sosyal, duygusal, psiko-motor vb. ) gelişim özellikleri farklıdır.

4 Öğrenme ve Gelişim ile ilgili Kavramlar
Dr. Kerim KARABACAK Öğrenme ve Gelişim ile ilgili Kavramlar BÜYÜME: Vücudun sadece boy, kilo ve hacim olarak artmasıdır. Değişik organlarda değişik hızlarda gerçekleşir. GELİŞİM: Organizmanın, döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal, sosyal yönden belli koşulları olan en son aşamaya ulaşıncaya kadar sürekli ilerleme kaydetmesidir. OLGUNLAŞMA: Vücut organlarının kendilerinden beklenen fonksiyonu yerine getirebilecek düzeye gelmesi için, öğrenme yaşantılarından bağımsız olarak, kalıtımın etkisiyle biyolojik bir değişmedir.

5 Öğrenme ve Gelişim ile ilgili Kavramlar
Dr. Kerim KARABACAK Öğrenme ve Gelişim ile ilgili Kavramlar ÖĞRENME: Bireyin çevresiyle belli bir düzeydeki etkileşimleri sonucunda meydana gelen nispeten kalıcı izli davranış değişikliğidir. HAZIRBULUNUŞLUK: Bireyin sadece olgunlaşma düzeyini değil, aynı zamanda bireyin önceki öğrenmelerini, ilgilerini, tutumlarını, güdülenmişlik düzeyini, yeteneklerini, genel sağlık durumunu da kapsar.

6 Gelişim ile ilgili Temel İlkeler
Gelişim ile ilgili Temel İlkeler Gelişim, kalıtım ve çevre etkileşiminin bir ürünüdür. Gelişim süreklidir ve belli aşamalarda gerçekleşir. Gelişim nöbetleşe devam eder. Gelişim baştan ayağa, içten dışa doğrudur. Gelişim genelden özele doğrudur. Gelişimde kritik dönemler vardır. Gelişim bir bütündür. Gelişimde bireysel farklar vardır.

7 Gelişim, kalıtım ve çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
Dr. Kerim KARABACAK Gelişim, kalıtım ve çevre etkileşiminin bir ürünüdür. Kalıtım yolu ile getirilen zeka kapasitesinin tam olarak kullanılabilmesi için, bireyin bilişsel gelişimini bir çevre içinde etkileşimde bulunması, zengin yaşantılar kazanması gerekmektedir. 2. Gelişim süreklidir ve belli aşamalarda gerçekleşir. Gelişim ileriye doğrudur ve birikimli bir süreçtir. Her aşama kendinden öncekine dayanır ve kendinden sonraki aşamaya hazırlayıcıdır. Ancak bu gelişim aşamaları bir birinden keskin çizgilerle ayrılmaz.

8 3. Gelişim nöbetleşe devam eder.
Dr. Kerim KARABACAK 3. Gelişim nöbetleşe devam eder. Çeşitli dönemlerde gelişim alanları nöbetleşerek ön plana çıkar. Örn: yürümenin ön plana çıktığı bir durumda, konuşma duraklayabilir. Gelişim baştan ayağa, içten dışa doğrudur. Önce başın, sonra göğüs ve karın, en sonunda da bacakların ve ayağın kontrolü sağlanır. Önce iç organlar sonra kolların gelişimi gerçekleşir.

9 Gelişim genelden özele doğrudur.
Dr. Kerim KARABACAK Gelişim genelden özele doğrudur. Çocuklar önce tüm vücutlarıyla hareket ederler. Daha sonra belli etkinliklerde organlarını kullanırlar. Bir topu bütün vücudu ile tutmaya çalışırlar, sonra sadece elleri ile tutarlar. Gelişimde kritik dönemler vardır. 0-1 yaş arası, Okul öncesi, Ergenlik dönemi…..

10 Gelişimde bireysel farklar vardır.
Dr. Kerim KARABACAK EĞİTİM PSİKOLOJİSİ Gelişim bir bütündür. Gelişim alanları bir biri ile etkileşim içindedir. Örn: Fiziksel gelişim yönünden güzel bir çoçuk başkaları tarafından sevilir. Sevgi de duygusal yönden gelişime büyük bir katkı sağlar. Gelişimde bireysel farklar vardır. Bireysel farklılıklar olması, gelişmenin bireysel farklılıklara göre gerçekleşmesine neden olur. Bu bireysel farklılıklar KALITIM ile gelen farklılıklardır.

11 Gelişimi Etkileyen Faktörler
Dr. Kerim KARABACAK Gelişimi Etkileyen Faktörler KALITIM ÇEVRE Anne ve Babanın çocuk yetiştirme tarzları Ailenin Parçalanması Çocukların Doğuş Sırası HORMONLAR

12 Dr. Kerim KARABACAK KALITIM Anneden ve babadan gelen 23’er adet kromozom birleşerek zigotun çekirdeğindeki 46 kromozomu ya da 23 çift kromozomu meydana getirir. Her bir kromozom anne ve babanın çocuğa geçecek özelliğini taşıyan genin değişik kombinasyonlarla dizilişinden oluşmaktadır. Genler DNA lardan oluşmaktadır. DNA lar canlının tüm özellikleri ile bilgiyi içerir. YANİ, Organların oluşumu, diğer genlerin düzenlenmesi, yaşamsal öneme sahip enzimlerin enzimlerin salgılanmasını DNA lar gerçekleştirir.

13 Genotip ve fonotip arasında farklar oluşur.
KALITIM Önemli hususlar: Genler her insanın doğasına ve oluşumuna katkıda bulunur. (göz rengi, saç ve rengi, zeka vb.) Genotip ve fonotip arasında farklar oluşur. GENOTİP: Anne-babadan kalıtımla gelen özellikler FENOTİP: Bireyde ortaya çıkan gözlenebilir özellikler Bir genotipten birçok fenotip ortaya çıkabilir. Zekanın sonırları genotip tarafından çizilir. Ancak gözlenen zeka, gerek rahim içindeki çevre, gerek doğum sırasındaki olaylar gerekse doğum sonrasındaki çevre ile şekillenir. 3. Bazı özellikler baskın (dominant) bazı özellikler Çekiniktir (resesif). Kan grupları, kahverengi göz rengi..

14 Çevre kalıtım ile gelen özellikleri geliştirir veya sınırlandırır.
2. ÇEVRE Çevre kalıtım ile gelen özellikleri geliştirir veya sınırlandırır. Çevresel faktörler, Doğum öncesi, doğum esnası ve doğum sonrası olarak gruplandırılabilir. Doğum Öncesi; anne karnında beslenme, oksijen alma, annenin yaşadığı ortam, sigara kullanma vb. Doğum Anında; oksijensiz kalma, çeşitli travmalara maruz kalma, kordon dolanması. Doğum sonrası; aile yapısı, bireyler arasındaki ilişkilerin niteliği, ailenin sosyo-ekonomik düzeyi, kültürel yapısı, okul çevresi, mahalle, akran grupları toplumun değerleri, okul ve toplumdaki diğer kurumlar

15 Anne ve babanın çocuk yetiştirme tarzı
2. ÇEVRE Anne ve babanın çocuk yetiştirme tarzı Çocukların psikososyal, dil, zihinsel, cinsel ve bedensel gelişimini etkiler. Birbiri ile sıcak, sevecen, saygılı olan aileler ile tartışmanın bol olduğu, huzursuz ailelerde yetişen çocukların gelişimleri de farklıdır. Ailenin parçalanmış olması Boşanmalar ve ailenin dağılması tüm çocuklar için sakıncalıdır. Küçük yaştaki çocuklar daha çok etkilenir. Çocukların Doğuş Sırası İlk çocuklar daha temkinli ve tutucudurlar. Son çocuklar daha çok ilgi çeker. Ortanca çocuklar çok fazla ilgi odağı olmazlar.

16 İç salgı bezlerinin salgılarına hormon denir.
3. HORMONLAR İç salgı bezlerinin salgılarına hormon denir. Hormonlar, organizmanın dengeli bir şekilde büyüme, gelişme ve çalışmasını sağlar. Her hangi bir dengesizlik organizmanın dengesini bozar. Hipofiz: Kafa tasında bulunur. Tüm salgı bezlerinin çalışmasını düzenler. Vücudun düzenli olarak çalışşmasına ve büyümesinde önemli rol oynar. Fazla salgı yapması devliğe, az salgı yapması cüceliğe neden olur. Triod: Boğazın ön kısmındadır. Salgıladığı troksin hormonu, kemiklerin ve kasların büyümesine, sinir sisteminin, kan dolaşımının çalışmasına etki eder. Fazlası vücudun etkinliğini arttırır, azı ise yavaştır. Beden ve zihin gelişim geriliğine neden olabilir.

17 Cinsiyet salgı bezleri: Kadın ve erkekte cinsel gelişimi sağlar .
3. HORMONLAR Paratiroid: vücudun kalsiyum ve fosfor dengesini sağlar. Kemiklerin gelişimini, sinir sistemini, kasların çalışmasını, kalp atışlarını, kanın pıhtılaşmasını etkiler. Az çalışması kas ağrılarına, kemiklerin bozulmasına, fazla çalışması sinirlerin körleşmesine neden olur. Pankreas: iki salgısından birini mideye, diğerini (İnsülin) kana gönderir. Kandaki şeker miktarını ayarlar dolayısı ile gelişime etkide bulunur. Böbrek üstü bezleri: Her iki böbreğin üstünde bulunur. Salgıları büyümeye, cinselliğe etki eder. Vücudun duyguların yoğunluğundan korunmasını sağlar. Duygusal gelişimde etkilidir. Cinsiyet salgı bezleri: Kadın ve erkekte cinsel gelişimi sağlar .