SEVERE ACUTE RESPIRATORY SYNDROME SARS. Şiddetli akut solunum yolu sendromu.

... konulu sunumlar: "SEVERE ACUTE RESPIRATORY SYNDROME SARS. Şiddetli akut solunum yolu sendromu."— Sunum transkripti:

1 SEVERE ACUTE RESPIRATORY SYNDROME SARS

2 Şiddetli akut solunum yolu sendromu

3

4 Corana virüs ailesinden yeni mutant olduğu düşünülmektedir Solunum yolu hastalığıdır Kasım 2002 ve Temmuz 2003 tarihleri ​​arasında Hong Kong'da başlayan SARS salgını neredeyse pandemik hale gelmiş ve dünya çapında 8422 vaka ve 916 ölüm görülmüştür. Hong Kong pandemik

5 Damlacık enfeksiyonu ve yakın temas ile bulaştığı bildirilmiştir Nefes darlığı Göğüs ağrısı Diyare Pnomöni Ülkemizde SARS tanısı konmuş vaka yoktur

6 AVIAN INFLUENZA KUŞ GRİBİ

7

8 Viruslar göçmen kuşların sindirim sisteminde izole edilmektedir Ve evcil kanatlılarda hastalığa neden olmaktadır

9 Göçmen kuşların yaban ördeği ve yaban kazı gibi göçmen su kuşlarının hastalığı yaymadaki rolleri önemli Göçmen kuşlar bu hastalıktan etkilenmez Virüsü sindirim sisteminde taşırlar Virüsü taşıyan kuşların salya, burun akıntısı, boğaz akıntısı ve dışkılarıyla doğrudan veya bu salgılarla kirletilen yerlere özellikle su kaynakları temas eden evcil kanatlı hayvanlar hastalığa yakalanabilir

10 Hastalık hayvanlar arasında hızla yayılır ve bütün hayvanların ölümüyle sonuçlanabilir Kuş gribinin kanatlı hayvanlardaki kuluçka süresi ortalama 3-5 gündür.

11 KUŞ GRİBİ İNSANLARA BULAŞIR MI? Hayvanlarla korunmasız olarak yakın temas Hasta veya hastalıktan ölmüş hayvanlara temasla Hasta veya ölmüş hayvanların dışkısına, gözyaşına, burun ve boğaz akıntısına temasla Veya bu dışkı ve salgılarla kirlenmiş yüzeylere sulara ve eşyalara temasla Hastalık etkeninin karıştığı havanın solunmasıyla bulaşmaktadır

12 Kuş Gribi Kanatlı Hayvan Ürünlerinin Tüketilmesiyle Bulaşır mı? Bugüne kadar, kanatlı etiyle veya yumurtalarıyla bulaşma olduğu bildirilmemekle birlikte, bu ürünlerin, iyice pişirilmeden yenmelerinin riskli olabileceği unutulmamalıdır Tüm hayvanlara ait bütün ürünlerin iyice pişirildikten sonra tüketilmesi gerekmektedir.

13

14 Orthomyxoviridae Bu grubun tek üyesi influenza virüstür İnsanlarda ve hayvanlarda hastalık yapan influenza virüsleri ayrıdır Ancak bazen insan ve tavuk influenza virüslerinin genomlarının birleşmesiyle ortaya çıkan avian influenza virüs insanda kuş gribine neden olabilir.

15 Orthomyxovirusleri 8 segmentli RNA genomu içermektedir ve bu SAYEDE YENİDEN SIRALANMA (REASSORTMENT) SONUCU GENOMDA ÇOK SIK REKOMBİNASYONLAR OLUŞMASINA NEDEN OLUR Bu rekombinasyonlar da hemaglutinin ve nöraminidase proteinlerinin değişmesiyle dolayısıyla yeni antijenik tiplerin ortaya çıkmasına neden olur

16

17 Antijen kayması (Antigenic Shift) Antijen kayması durumunda virüsün antijenik yapısı tamamen değişir.Bu durum pandemilere neden olur. Antijen sapması (Antigen Drift) Antijen sapması durumunda virüsün antijenik yapısında küçük değişiklikler olur bu durum epidemilere neden olur.

18 Avian Influenza virüsü yüzey proteinlerine göre alt tiplere ayrılır İnsanlarda patojenik olan subtipler H5N1 H7N2 H7N3 H7N7 H9N2

19 VİRÜSLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER Kuş gribi virüsü, genel olarak dış ortama dayanıklı değildir Çamaşır suyu dâhil birçok dezenfektan virüsü öldürmektedir Bilinen iki formu var (yüksek ve düşük patojenik) 56 derecede 3 saat 60 derecede 30 dakikada ölüyor Dezenfeksiyon malzemeleri (iodine ve formalin) ile ölüyor

20 VİRÜSLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER 22 Ϲ⁰ de 4 güne kadar yaşıyor Suda yaşayabiliyor (O Ϲ⁰ de yüksek patojenik grup 30 gün yaşayabiliyor) Soğukta daha çok ürüyor Kontamine gübrede düşük ısılarda en az 3 ay canlı kalabiliyor Hayvanlar için aşı formu bulunmakta fakat insanlar için henüz geliştirilmiş bir aşı yok Kanatlı hayvanlarla yakın temasta bulunan kişilerin mutlaka eğitilmesi ve maske, eldiven kullanmaları gerekmekte

21 ÖNEMLİ İnfluenza A virüsü ve Avian influenza virüsüyle aynı anda infekte olunması sonucu reassortment (yeniden sıralanma) gelişebilir ve bunun sonucunda yeni bir subtip ortaya çıkabilme ve pandemilere neden olma riski vardır Dolayısıyla özellikle kuşlarla ilgili meslek gruplarına mutlaka o yıla ait influenza A aşısının yapılması önerilmektedir.

22 BULAŞMA ŞEKLİ 1.İnhalasyon 2.Direkt kontakt İNKÜBASYON Vakaların çoğunda inkubasyon periyodu 2-5 gün arasında olup bazı vakalarda 8-17 güne kadar uzadığı bildirilmiştir.

23 KUŞ GRİBİNİN İNSANLARDAKİ BELİRTİLERİ NELERDİR Ateş, öksürük, boğaz ağrısı, yaygın kas ağrısı ve solunum güçlüğü gibi grip belirtilerinin yanı sıra kuş gribinde karın ağrısı ve ishal de görülebilmektedir.

24 KUŞ GRİBİ İÇİN RİSK GRUPLARI Korunma önlemlerini almadan kanatlı hayvan yetiştirenler ve bu hayvanlarla yakın teması olanlar Genel temizlik kurallarına dikkat etmeyenlerde risk daha fazladır Türkiye Göçmen kuşların GÖÇ YOLU üzerinde olan bir ülkedir İnsandan insana bulaş yoktur

25 TANI Elisa PCR (altın standart)

26 HASTA HAYVANDA BELİRTİLER Vücut ısısı yükselir Tüyler kabarık, İştahsızlık Depresyon İshal,Gözkapakları kapanır Konjunktiva şişmiş,kırmızı halde Sakal,ibik çevresi ödemli ve siyanoz Burun deliklerinden grimsi, kanlı eksuda gelir

27

28

29

30 Kuş Gribinin Tedavisi Var mıdır? Kuş gribinin tedavisi amacıyla kullanılan antiviral ilâçlar bulunmaktadır

31 KUŞ GRİBİNDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALIDIR? Kümeslerde çalışanlar eldiven, maske, gözlük takarak ve koruyucu elbiseler giyerek çalışmalıdırlar Başta kanatlı yetiştiriciliğinde çalışanlar olmak üzere, herkes temizlik kurallarına uymalı; hayvanlarla temastan sonra eller sık sık bol suyla ve sabunla iyice yıkanmalıdır Kanatlı hayvan etleri ve yumurtaları iyice pişirildikten sonra tüketilmelidir Etlerin pişirme öncesi hazırlanması sırasında kullanılan bıçak ve kesme tahtası gibi malzemeler deterjanla yıkanmalıdır. Ayrıca, eller de etlerin hazırlanmasından önce ve sonra, yine bol su ve sabunla iyice yıkanmalıdır

32 Kuş gribinden ölen hayvanların ortadan kaldırılması veya kuş gribi şüphesiyle itlaf edilen hayvanların gerek itlafı gerekse bertaraf edilmeleri sırasında koruyucu önlemler (maske, eldiven, koruyucu elbise, gözlük) alınmalıdır Hasta veya ölmüş hayvanlara korunmasız temastan kaçınılmalıdır Kanatlı hayvanların salyasına, burun akıntısına, boğaz akıntısına, gözyaşına ve dışkısına veya bunlarla kirlenen yüzeylere ve eşyalara temas edilmemelidir

33 Ölen ve itlaf edilen kanatlı hayvanlar yakılarak veya derince açılan çukurlara gömülüp üzerlerine sönmemiş kireç dökülmek suretiyle bertaraf edilmelidir Çocukların kanatlı hayvanlarla oynamalarına müsaade edilmemelidir Hasta veya ölen kanatlı hayvanlarla, koruyucu önlem almadan temas eden kişiler hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır

34

35

36

37 SWINE INFLUENZA VIRUS SWINE FLU DOMUZ GRİBİ

38 Bilinen tüm SIV tipleri ya Influenzavirus A (çoğunlukla)Influenzavirus A ya da Influenza virus C (ender) tipindedirInfluenza virus C Aşısı bulunmaktadır. 2009 salgınına neden olan virüs, influenza A virüsünün alt türlerinden biri olan H1N1'dir.2009 salgınına

39 Kümes hayvanları ve domuzlar ile yakın temasta çalışan kişiler, özellikle korumasız bir şekilde temasta bulunanlar Kümes hayvanlarıdomuzlar eğer hayvan insana bulaşabilen bir virüs taşıyorsa enfeksiyon kapma riski altındadır Buna karşılık, hastalıklı bir hayvanın eti uygun bir şekilde pişirildiği zaman herhangi bir risk arz etmemektedir SIV, insandan insana bulaşabilecek şekilde yapısını değiştirebilmektedir. 2009 yılındaki domuz gribi vakalarının bu tip bir virüs tarafından oluştuğu belirtilmektedir.

40 PANDEMİLER 1918 H1N1 İspanyol gribi 1957 H2N2 Asya gribi 1968 H3N2 Hong hong gribi 2009 H1N1 Amerika,Meksika

41

42 DOMUZ GRİBİ NEDİR? Domuz gribi ( A / H1N1 virüsü ) domuzlar arasında yaygın olan bir grip türüdür Domuz gribi influenza A tipi bir grip virüsünün yol açtığı salgınlar yapan, bulaşıcı bir hastalıktır Çok hafif grip belirtileriyle de seyredebilir bazen de ağır zatürreeye kadar giden ve ölümle sonuçlanabilen tabloya dönüşebilir.

43 DOMUZ GRİBİ NASIL BULAŞIR Domuz gribi virüsü geçirdiği değişim sonucu artık domuzdan insana ve insandan insana bulaşabiliyor Bulaşma yolu ise solunum olarak belirtiliyor Halen devam eden salgın insandan insana bulaşma şeklinde yayılmaktadır.

44 BULAŞMA YOLU Kişiden kişiye genellikle öksürme, aksırma esnasında ortama yayılan ve virüs içeren damlacıklarla bulaşmaktadır Bu damlacıklar, direkt solunum yolu ile alınabileceği gibi ortamdaki kapı kolu, masa, sandalye gibi cansız yüzeylerden eller vasıtasıyla da alınabilinmektedir El sıkışma ile de bulaşabilmektedir.

45 İNKÜBASYON Hasta kişiler hastalık belirtileri başlamadan 1 gün önce ve hastalık esnasında 7 gün süreyle bulaştırıcıdırlar

46

47 Hastalık Domuz Eti Yemekle Bulaşır mı? Domuz gribi virüsünün 70 ºC pişirme ısısında öldüğü bilinmektedir ki bu etlerin genel pişirilme ısısıdır Uygun şartlarda elde edilen ve uygun şekilde pişirilen domuz etinin insana domuz gribi virüsü bulaştırmadığı düşünülmektedir.

48 Hastalığın Belirtileri Nelerdir? Belirtiler normal grip belirtileri gibidir Yüksek ateş (koltuk altından ölçülen 38 ºC derece ve üzeri), Öksürük, Boğaz ağrısı, Burun akıntısı, Vücut ağrıları, Baş ağrısı, Titreme, halsizlik, Nadiren kusma ve ishal.

49 Grip Geçiriyorsunuz; Normal Grip mi, Domuz Gribi mi? Son yedi içinde domuz gribi A(H1N1) virüsü enfeksiyonu olan bir kişi ile yakın temasta bulunmak ya da, Son yedi gün içinde insandan insana geçtiği saptanan domuz gribi A(H1N1) vakasının olduğu bir ülkede bulunmuş olmak domuz gribi yönünden riskin yüksek olduğunu gösterir Bu şartlarda mutlaka bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir

50 TANI Elisa PCR (altın standart)

51 Domuz Gribinin Tedavisi Var mıdır? Domuz gribinin tedavisi amacıyla kullanılan antiviral ilâçlar bulunmaktadır Destekleyici tedavilerde yapılmaktadır

52 Domuz gribinden korunabilmek için neler yapabiliriz? Hijyen kurallarına dikkat etmeliyiz. Sık sık sabunla ellerimizi yıkamalıyız. (Alkol bazlı el dezenfektanları kullanılabilir) Vücut direncimizi yüksek tutmalıyız. Bunun içinde düzenli uyumalı, dengeli beslenmeli ve bol sıvı tüketmeliyiz Ellerimizi yıkayamadığımız durumlarda, ağzımıza, burnumuza ve gözlerimize ellerimizle dokunmaktan kaçınmalıyız

53 Grip şikâyetleri olan kişilerle yakın temastan kaçınmalıyız Öksürürken ya da hapşırırken ağız ve burnumuzu tek kullanımlık mendil ile mendilimiz yoksa ceketimizin iç kısmı ile ağız ve burnumuzu kapatmalıyız Kapalı, kalabalık ve havasız ortamlarda bulunmamaya dikkat etmeliyiz. Bulunduğumuz kapalı ortamları sık sık havalandırmalıyız Hastalığın bulunduğu ülkelere zorunlu kalmadıkça seyahat etmemeliyiz

54 EL YIKAMA