KATI ATIKLARIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ

... konulu sunumlar: "KATI ATIKLARIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ"— Sunum transkripti:

1 KATI ATIKLARIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ
Yrd. Doç. Dr. Asude ATEŞ

2 Katı atıklar için önemli fiziksel özellikler
Özgül ağırlık (specific weight) Su muhtevası (water content) Geçirgenlik (permeability)

3 Atığın özgül ağırlığı Birim hacimdeki madde ağırlığıdır (kg/m3). Toplam cop miktarının (ağırlık) ve hacminin belirlenmesinde kullanılır. W = ağırlık (kg) V = hacim (m3) Üç çeşit özgül ağırlık ifade edilebilir: Gevsek özgül ağırlık Cop araçlarındaki özgül ağırlık Sıkıştırılmamış özgül ağırlık Sıkıştırılmış özgül ağırlık

4 Atık için özgül ağırlık değerleri
Atık Çeşiti Değer (kg/m3) Tipik değer Gıda Kağıt Karton Plastik Tekstil Bahçe Odun Cam Alüminyum Toz, toprak Kul 40-130 40-180 40-100 60-220 65-240 290 90 50 65 100 240 200 160 480 750 Evsel atıklar: Cop kamyonunun içinde kg/m3 (300 kg/m3) Dokum alanında normal sıkıştırılmış: kg/m3 (450 kg/m3) iyi sıkıştırılmış: kg/m3 (600 kg/m3)

5 Örnek Problem Tabloda verilen evsel kati atik örneğinin özgül ağırlığını belirleyiniz?

6 Örnek - devam Toplam özgül ağırlığın belirlenebilmesi için her bir kategorinin hacimlerinin belirlenmesi gereklidir. Bu amaçla her bir kategori için tipik değerler kullanılabilir:

7 Eğer 100 kg atik olduğu kabul edilirse:
Örnek - devam Eğer 100 kg atik olduğu kabul edilirse: Hacmi hesaplayabilmek için her bir atik kategorisinin hacimlerinin belirlenmesi gereklidir. Daha sonra toplam hacim bulunabilir. Örneğin: Gıda atığı hacmi (m3) = 30 kg/290 kg/m3 = m3

8 Örnek - devam 100 kg`lık atığın toplam hacmi 0.776 m3 ise
Katı atığın özgül ağırlığı = 100 kg / m3 = 129 kg/m3

9 Su muhtevası M = su muhtevası (%) w = atığın ilk ağırlığı (kg)
d = atığın 105 derecede kurutulduktan sonraki ağırlığı (kg) Atık Çeşiti Değer (%) Tipik değer Gıda Kağıt Karton Plastik Tekstil Bahçe Odun Cam Alüminyum Toz, toprak Kul 50-80 4-10 4-8 1-4 6-15 30-80 15-40 2-4 6-12 70 6 5 2 10 60 20 8

10 Örnek Problem Tabloda verilen atik için su muhtevasını belirleyiniz?

11 Örnek - devam 100 kg atığın olduğu kabul edilirse:
Tabloda her bir atığın yüzde miktarları ve su muhtevaları verilmiştir. Mesela gıda atıkları için; 100 kg’lık atığın %9’unu oluşturmakta ve %70 oranında su içermektedir. Dolayısı ile bunun katı ağırlığı: Kuru Ağırlık=Toplam ağırlık-Su muhtevası Kuru Ağırlık= (9) = 2.7 kg Daha sonra tüm atık kategorileri için kuru ağırlıklar hesaplanabilir

12 Örnek - devam Toplam Ağırlık = Kuru Ağırlık + Su Muhtevası
Toplam Ağırlık = 100 kg Kuru Ağırlık = 78.8 kg Su Ağırlığı = 100 – 78.8 = 21.2 kg/100 kg Su Muhtevası = % 21.2

13 Geçirgenlik Bu parametre atık içerisinde oluşacak gaz ve sıvıların hareketlerinin tahmininde belirleyicidir. Atik için tipik değerler: 10-11 – m2. K = geçirimlilik (m2) C = sekil faktörü (sabit) d = ortalama boşluk büyüklüğü  = suyun dinamik viskozitesi  = suyun özgül ağırlığı