Özel Eğitime İhtiyacı Olan Çocukların Eğitim Sürecine Uyumu Kursu

... konulu sunumlar: "Özel Eğitime İhtiyacı Olan Çocukların Eğitim Sürecine Uyumu Kursu"— Sunum transkripti:

1 Özel Eğitime İhtiyacı Olan Çocukların Eğitim Sürecine Uyumu Kursu
ÇEKMEKÖY REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Çiğdem ÇAMUR Özel Eğitim Öğretmeni Ahmet KAHRAMAN Rehberlik Bölüm Başkanı Abbas BOZKURT RAM Müdürü

2 Özel Eğitimde Sınıflamalar
Beden Özellikleri Yönünden; Zihin Özellikleri Yönünden; Uyum Özellikleri Yönünden Öğrenme Güçlüğü Olanlar Birden Fazla Engeli Olanlar

3 Özel Eğitimde Sınıflamalar
Beden Özellikleri Yönünden; Görme Yetersizliği Olanlar İşitme Yetersizliği Olanlar Konuşma Yetersizliği Olanlar Ortopedik Yetersizliği Olanlar Sürekli Hastalığı Olanlar Özel Eğitimde Sınıflamalar

4 Özel Eğitimde Sınıflamalar
Zihin Özellikleri Yönünden; Üstün Zekalılar Zihinsel Yetersizliği Olanlar Özel Eğitimde Sınıflamalar

5 Özel Eğitimde Sınıflamalar
Üstün Zekalılar Zihinsel Yetersizliği Olanlar Özel Eğitimde Sınıflamalar

6 Özel Eğitimde Sınıflamalar
Üstün Zekalılar Özel Eğitimde Sınıflamalar

7 ÖZEL YETENEK

8 ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÖZELLİKLERİ
Fiziksel Özellikleri: Özel yetenekli çocukların fiziksel gelişimleriyle ile yetenek alanları arasında doğrudan bir ilişki kurulamayacağı geçmişe göre bugün daha fazla kabul görmektedir. Daha da önemlisi ayırt etme ve tanılamada fiziksel özelliklere ait bir tanılama biçimi de kullanılmamaktadır. ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÖZELLİKLERİ

9 ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÖZELLİKLERİ
Bilişsel Özellikleri Özel yetenekli çocuklar; * Çok meraklıdırlar. İlgilendikleri konuya karşı dikkatlerini yoğun bir şekilde yönlendirir. Problem çözme becerileri son derece gelişmiştir * Neden-sonuç ilişkisi kurarlar. İlgi alanları hakkında detaylı bilgi sahibidirler, bağımsız çalışmayı daha çok tercih ederler * Çok çeşitli konularda derin ve yoğun bilgilere sahiptirler. Sunulan bilgileri kolaylıkla özümser ve anımsarlar. * Karmaşık materyalleri, kendisi için anlamlı olan parçalara ayırarak anlamaya çalışırlar. * Herkesçe bilinen cevapların, mantıksal yanını görürler. * Keskin ve dikkatli gözlemcidirler. * Yaşının üstündeki sözcükleri anlamlarını bilerek yerinde kullanır. ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÖZELLİKLERİ

10 ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÖZELLİKLERİ
Bilişsel Özellikleri- devam * Genelleme yapmada, ilişkileri görmede, bilgilerin transferinde yaşıtlarından ileri düzeydedirler. Orijinal fikirler geliştirirler, yaratıcıdırlar * Çok hızlı öğrenirler. Duyduklarını ve gördüklerini uzun zaman belleklerinde tutabilirler. * Kendi sınıf düzeyinin üstünde kitaplar okumaktan hoşlanırlar. * Zihinden işlem yapmada çok başarılıdırlar. * Rutin veya tekrarlı işlerden hoşlanmazlar. Genellikle okulda karşılaştıkları uyarıcılar onlara yetersiz gelir, dolayısıyla canları çok çabuk sıkılır. * Zaman, ölüm vb. soyut kavramların ne demek olduğunu yaşıtlarına göre daha çabuk kavrarlar. * Oyun kurallarını hemen kavramakta, hatalarından ders almakta, istediklerini yapmak veya yaptırmak için diğerlerini ikna edici fikirler öne sürmektedirler ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÖZELLİKLERİ

11 ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÖZELLİKLERİ
Yaratıcılık Özellikleri: Alışılmışın dışında, özgün görüşleri ve tepkileri vardır. Görüşlerini sakınmadan söylerler. Liderlik Özellikleri: Grup içindeki liderliğin amacı ve işlevini kavrayabilmeleri ve diğerlerinin gereksinim ve ilgilerine duyarlı olabilmeleri nedeniyle, genellikle lider olma eğilimindedirler. Güdüsel Özellikleri: Merak ettikleri konuları incelerken bir başkasının kendisini güdülemesine ihtiyaçları yoktur. ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÖZELLİKLERİ

12 ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÖZELLİKLERİ
Sosyal-Duygusal Özellikleri * Gelişmiş ahlâkî değerlere sahip, * Başkalarının duygu ve düşüncelerine karşı hassas, * Mükemmeliyetçi, * Beklentileri yüksek, * idealist, * Duygusal derinliği olan, * Farkındalığı yüksek, * Kendilerinden büyük çocuklarla karmaşık oyun oynama eğilimindedirler. * Liderlik özellikleri gösterirler. * Karşısındakilerin düşüncelerini, duygularını ve isteklerini kestirebilme yeteneğine sahiptirler. * Espri yetenekleri gelişmiştir. ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÖZELLİKLERİ

13 ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÖZELLİKLERİ
Kişilik Özellikleri * Bağımsız olma özellikleri gösterirler. * Yüksek amaç ve ideallere sahiptirler. * Faaliyetlerini başlatmak için bir dış kuvvete ihtiyaç duymazlar, içten denetimlidirler. * Yaşamlarındaki olayları denetim altına alabileceklerine inanırlar. * Mükemmel olma özelliğini gösterirler.Özgüvenleri yüksektir. Ahlâkî Özellikleri * Ahlâkî duyarlılıkları erken yaşta yoğun olarak görülür. * Açlık, nükleer savaş, çevre kirliliği, barış, uluslararası ilişkiler gibi dünya sorunlarına diğer yaşıtlarına göre daha duyarlıdırlar. * Sorgulayıcı, keskin gözlemci, mantıkî düşünür olma özellikleri göstermeleri nedeniyle, eşitsizliği, haksızlığı, çifte standardı fark ederler. Bunları önlemede etkisiz olmaları kendilerini çaresizliğe iter. * Keskin adalet duygusuna sahiptirler. ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÖZELLİKLERİ

14 Özel Yeteneklilerle İlgili Doğru Bilinen Bazı Yanlışlar
* Özel yetenekli çocuklarda davranış ve ruhsal bozukluklar gözlenir. * Özel yetenekli çocuklar erken gelişir ve kısa ömürlüdürler. * Özel yetenekliler sıska, kısa boylu, iri kafalı, çelimsiz ve gözlüklü olurlar. * Özel yetenekli bireyler uyumsuz olurlar. * Kardeşlerin en küçüğünün özel yetenekli olma olasılığı yüksektir. * Özel yetenekli çocukların sosyal yönleri zayıftır. * Akademik başarısı yüksek olan her öğrenci özel yeteneklidir. * Özel yetenekli bireyler, normal sınıflarda eğitim alamazlar. * Her özel yetenekli bireyin kendi yaş düzeyinin üstündeki konulara karşı ilgisi vardır. * Özel yetenekli bireyler sınıf atlatıldığında veya okula erken yaşta başlatıldıklarında üst yaşlarla sosyal problemler yasamaktadırlar. * Özel yetenekli bireyler zaten ayrıcalıklı çocuklardır. Bu yüzden desteklenmelerine gerek yoktur. * Yaramaz ve hareketli “hiperaktif çocuklar” özel yeteneklidir. Özel Yeteneklilerle İlgili Doğru Bilinen Bazı Yanlışlar

15 Özel Eğitimde Sınıflamalar
Zihinsel Yetersizliği Olanlar Zihinsel işlevler bakımından ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıkları olan ve özel eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyan bireylerdir. Özel Eğitimde Sınıflamalar

16 Özel Eğitimde Sınıflamalar Zihinsel Yetersizliği Olanlar
Nasıl Fark Edilirler? • Akademik kavramları geç ve güç öğrenirler. • Dikkat süreleri kısa ve dağınıktır. Devamlı izleme, teşvik ve değişiklik isterler. • İlgileri kısa sürelidir. • Yakın şeylere ilgi duyarlar ve uzak gelecek ile ilgilenmezler. • Somut şeyleri daha kolay ve iyi kavrarlar. • Zaman kavramı çok geç ve güç gelişir. • Genelleme yapamazlar. Özel Eğitimde Sınıflamalar Zihinsel Yetersizliği Olanlar

17 Özel Eğitimde Sınıflamalar Zihinsel Yetersizliği Olanlar
Nasıl Fark Edilirler? • Kazandıkları bilgileri transfer etmekte çok güçlük çekerler. • Parçadan bütüne doğru öğrenirler. Öğrenme hızları yavaştır. • Gördükleri ve duydukları şeyleri çabuk unuturlar, bellekleri zayıftır. • Sözcük dağarcıkları zayıftır. • Konuşmaları akıcı değildir. • Okuduklarını anlatmakta güçlük çekerler. • Duygu ve düşüncelerini ifade edemezler. • Kendilerine güvenleri azdır. • Bağımsız hareket etmekten çekinirler. Özel Eğitimde Sınıflamalar Zihinsel Yetersizliği Olanlar

18 Özel Eğitimde Sınıflamalar Zihinsel Yetersizliği Olanlar
Nasıl Fark Edilirler? • Yeni durumlara uymakta çok zorluk çekerler. • Bir işi sonuna kadar sürdüremezler. Kolayca yorulurlar. • Geç ve güç dostluk kurarlar. • Sorumluluk almaktan kaçınırlar. • Kendi kendilerine bir işe başlama ve devam etme arzusu duymazlar. • Kendilerinden küçükler ile oynamayı tercih ederler. • Sosyal faaliyetlere karşı ilgileri azdır. • Sosyal ilişkilerde bencildirler. • Kendilerini grupta kabul ettirecek becerileri azdır. • Sosyal ilişkilerinde grupta daima başkalarına tabi olmak eğilimindedirler. • Oyun ve toplum kurallarına uymakta güçlük çekerler. Özel Eğitimde Sınıflamalar Zihinsel Yetersizliği Olanlar

19 Özel Eğitimde Sınıflamalar
Uyum Özellikleri Yönünden Duygusal Güçlüğü Olanlar Sosyal Uyumsuzluğu Olanlar Özel Eğitimde Sınıflamalar

20 Özel Eğitimde Sınıflamalar
Otistik Bireyler Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılığı erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve bu özellikleri nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir. 1. Otizm 2. Rett Sendromu 3. Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu 4. Asperger Bozukluğu 5. Başka Türlü Adlandırılmayan Yaygın Gelişimsel Bozukluk (Atipik Otizm)’ tur . Özel Eğitimde Sınıflamalar

21 Özel Eğitimde Sınıflamalar Otistik Bireyler
Nasıl Fark Edilirler? • Dil gelişimleri geridir, konuşmalarında akıcılık yoktur. • Konuşulanları ve direktifleri anlamakta güçlük çekerler. • Karşılıklı olarak konuşmayı başlatamaz ve sürdüremezler. • İstekleri için yetişkinlerin elinden tutmayı, işaret kullanmayı tercih ederler. • Göz kontağı kurmaktan kaçınırlar. • Seslenildiğinde ya da kendisiyle iletişim kurulmak istediğinde tepki vermezler. Özel Eğitimde Sınıflamalar Otistik Bireyler

22 Özel Eğitimde Sınıflamalar Otistik Bireyler
Nasıl Fark Edilirler? • Karşılıklı iletişim kurmak istemediğinde bağırma, vurma, çığlık atma gibi tepkiler gösterebilirler. • Konuşurken çok az jest ve mimik kullanırlar. • Övgü sözleri ya da sözel onaylamalar karşısında çok az ya da hiç tepki vermezler. • Temel duyguları (mutluluk, üzüntü vb.) ifade etmede güçlük çekerler. • Şahıs zamirlerini karıştırırlar, ben yerine sen veya kendinden 3. Tekil şahıs olarak söz ederler. • Yaşıtlarıyla oynamakta ve oyun kurmakta yetersizdirler. • Taklit becerileri görülmez. • Sosyal kurallara uymakta güçlük çekerler. • Sosyal ortamlardan rahatsız olurlar, kalabalık ortamlardan uzak kalmak isterler. • Dönen objelere ilgi duyarlar(araba tekerleği gibi). Özel Eğitimde Sınıflamalar Otistik Bireyler

23 Özel Eğitimde Sınıflamalar Otistik Bireyler
Nasıl Fark Edilirler? • Kendi etrafında dönme, sallanma, zıplama gibi yinelenen davranışları vardır. • Tehlikelerin farkına varmakta zorlanırlar. • Nedensiz ağlarlar, bağırırlar veya çığlık atarlar. • Elleriyle göğsüne vurma, parmağını veya elini sallama, oynatma, elini ısırma veya kendine zarar verme gibi davranışlar sergileyebilirler. • Genelde yalnız yapılan uğraşlardan hoşlanırlar. • Başkalarının kendisine söylediklerini tekrarlarlar. • Acıyı, sıcağı ve soğuğu fark edemezler. • Nesnelerin daha çok ayrıntılarıyla ilgilenirler. • Nedensiz gülme ve ağlama davranışları gösterirler. • Günlük yaşamla ilgili alışkanlıkların değişimine karşı çıkarlar. Özel Eğitimde Sınıflamalar Otistik Bireyler

24 Özel Eğitimde Sınıflamalar
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Bireyler Yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerini en az iki ortamda ve altı ay süreyle gösteren, bu özellikleri yedi yaşından önce ortaya çıkan, özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir. Özel Eğitimde Sınıflamalar

25 Nasıl Fark Edilirler? • Sürekli konuşur, bağırır, başkalarını yaptığı işten alıkoyarlar. • Okul araç gereçlerini sık sık kaybederler. • İsteklerini erteleyemezler. • Sorulan soru tamamlanmadan cevap verirler. • Doğrudan kendisine konuşulduğunda çoğu zaman dinlemiyormuş gibi görünürler. • Grup içinde sırasını beklemekte zorlanırlar. • Sakin ve gürültüsüz biçimde oynamakta zorluk çekerler. • Başkalarına karşı itme, çekiştirme, vurma gibi davranışları sık gösterirler. Özel Eğitimde Sınıflamalar Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Bireyler

26 Nasıl Fark Edilirler? • Dikkatleri çok kısa sürelidir ve çabuk dağılır. • Genellikle başladıkları işi sonlandırmada güçlük çekerler. • Başladıkları işi bitirmeden bir diğerine başlarlar. • Günlük işlerde genellikle unutkandırlar. • Çalışmalarını plansız, düzensiz ve karmakarışık bir biçimde sürdürürler. • Yapacakları işin sonunu düşünmeden hareket ederler. • Sürekli kendileriyle ilgilenilmesini isterler. Özel Eğitimde Sınıflamalar Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Bireyler

27 Özel Eğitimde Sınıflamalar Duygu ve Davranış Sorunları Olan Öğrenciler
Duygu ve Davranış Sorunları Olan Öğrenciler “Duygu davranış bozuklukları okulda akademik, sosyal, mesleki ve kişisel becerileri içeren eğitsel performansı olumsuz etkileyen yaşa, kültüre ya da etnik normlara uygun olandan oldukça farklı davranış ya da duygusal tepkilerin ortaya çıkması” şeklinde tanımlanan bir yetersizliktir. Bu yetersizlik Özel Eğitimde Sınıflamalar Duygu ve Davranış Sorunları Olan Öğrenciler

28 Özel Eğitimde Sınıflamalar Duygu ve Davranış Sorunları Olan Öğrenciler
> Geçici olmayan, çevrede gerginlik yaratan olaylara gösterilmesi beklenen tepkinin çok daha ötesinde; > En azından biri okulla ilişkili, iki farklı ortamda tutarlı olarak görülen ve > Genel eğitimde alınan doğrudan önlemlere yanıt vermeyen ya da çocuğun durumu genel eğitim ortamlarında alınan önlemlerin yetersiz kalacağı türdedir. Duygu ve davranış bozuklukları diğer yetersizliklerle birlikte görülebilir. Bu kategori, çocukluk ya da gençlikte görülen şizofrenik bozuklukları, hezeyan bozukluklarını, kaygı bozukluklarını ya da süreklilik gösteren diğer davranış ve uyum bozuklukları olan çocukları ve gençleri içerir. Özel Eğitimde Sınıflamalar Duygu ve Davranış Sorunları Olan Öğrenciler

29 Özel Eğitimde Sınıflamalar
Öğrenme Güçlüğü Olanlar Kültürel Yoksunluğu Olanlar Diğer Öğrenme Güçlüğü Olanlar Özel Eğitimde Sınıflamalar

30 Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler
Dili yazılı ya da sözlü anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapma güçlüğü nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan bireylerdir. Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler

31 Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler
Nasıl Fark Edilirler? • Okuma hızı ve niteliği açısından yaşıtlarından geridirler. • Harf-ses uyumu gelişmemiştir, bazı harflerin seslerini öğrenemezler. • Kelimeleri hecelerken ya da harflerine ayırırken zorlanırlar. • Okuduklarını anlamakta zorlanırlar. • Okurken harfleri, heceleri atlar ya da harf/hece eklerler. • Yazarken bazı harf ve sayıları, kelimeleri ters yazarlar ya da karıştırırlar, (b-d, d-t, m-n, g-y, f-v, b-p, g-k, c-ç, 2-5, 6-9,12-21) • Yazarken bazı harfleri, heceleri atlar ya da harf/hece eklerler. • Yazarken kelimeler arasında hiç boşluk bırakmaz ya da bir kelimeyi iki-üç parçaya bölerek yazarlar(ka lem gibi). Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler

32 Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler
Nasıl Fark Edilirler? • Tahtadaki yazıyı defterlerine çekerken ya da öğretmenin okuduğunu defterlerine yazarken zorlanırlar. • Yazıları okunaksız ve çirkindir. • Kalemi uygun biçimde kavramakta güçlük çekerler. • İmla ve noktalama hataları yaparlar. • Dört işlemi yaparken yavaştırlar. Parmak sayarak işlem yapmaya çalışırlar. • Problemi çözüme götürecek işleme karar veremezler. • Çarpım tablosunu ve bazı aritmetik sembolleri öğrenmekte zorlanırlar. • Ev ödevlerini almaz ya da eksik alırlar. • Çantaları, eşyaları ve giysileri dağınıktır. Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler

33 Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler
Nasıl Fark Edilirler? • Defter ve kitaplarını kötü kullanırlar. • Defter, kalem gibi çeşitli araçlarını kaybederler. • Yazarken sayfayı düzenli kullanamazlar, gereksiz satır atlar, boşluk bırakırlar. • Zamanı ayarlamakta güçlük çekerler. • Yönlerini bulmakta zorlanırlar, yön kavramlarını karıştırırlar. • Saati öğrenmekte zorlanırlar. • Gün, ay, yıl, mevsimler ve alfabenin sırasını karıştırırlar. • Dinledikleri, okudukları bir öyküyü anlatması istendiğinde öykünün başını sonunu hatırlamazlar. • Belirli bir sıra içinde yapılması gereken işlerin sırasını karıştırabilirler. • Konuşurken düzgün cümle kuramazlar, takılırlar. Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler

34 Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler
Nasıl Fark Edilirler? • Bazı harflerin seslerini doğru olarak telaffuz edemezler(r, ş, j gibi harfleri söyleyemez ya da yanlış söylerler). • Soyut kavramları anlamakta güçlük çekerler. • Kaba motor becerilerinde, ip atlama, top yakalama gibi hareket ve oyunlarda yaşıtlarına oranla başarısızdırlar. • Sakardırlar, sık sık düşer ve yaralanırlar. İstemeden bir şeyleri kırarlar. • İnce motor becerilere dayalı işlerde (düğme ilikleme, makas kullanma, boncuk dizme gibi) zorluk çekerler. Özel Eğitimde Sınıflamalar Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler

35 Özel Eğitimde Sınıflamalar
Birden Fazla Engeli Olanlar Özel Eğitimde Sınıflamalar

36 Özel Eğitime İhtiyacı Olan Çocuklarda Tanılama
TIBBİ TANILAMA PSİKO SOSYAL TANILAMA EĞİTSEL TANILAMA PSİKİYATRİK TANILAMA

37 TANILAMA Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin tüm gelişim alanlarındaki özellikleri ile yeterli ve yetersiz yönlerinin, bireysel özelliklerinin ve ilgilerinin belirlenmesi amacıyla tıbbî, psiko-sosyal ve eğitim alanlarında yapılan değerlendirme sürecidir

38 TANILAMA MODELLERİ Özel eğitim gerektiren bireylerin tanılanması ve eğitim hizmetlerinin belirlenmesinde 2 tür modelden yararlanılmaktadır. Bunlar: 1_____________________2 ↓ ↓ Tıbbi Tanılama Eğitsel Tanılama

39 Tıbbi verilerin ve psikometrik ölçümlerin esas alındığı tanılama modelidir. Bu tanılama modelinde, yetersizliğin olup olmadığı belirlenmekte, yetersizliğe neden olan zedelenmenin yeri, derecesi, zedelenmeye yol açan etmenler, süreğen olup olmadığı ya da ilerleyip ilerlemediği gibi özellikler tespit edilmektedir. Tıbbi tanılamada bireyde var olan zedelenmenin nasıl bir gelişim göstereceği, nasıl giderilebileceği üzerinde yoğunlaşılmakta ve genellikle bu verilere dayanılarak yetersizlikten etkilenme derecesini en aza indiren tıbbi önlemler üzerinde durulmaktadır. Psikolojik testlerle de bireyin dil, bilişsel, duygusal, sosyal ve motor becerileri standart koşullar altında değerlendirilmektedir. Tıbbi tanılama ve psikolojik testlerden elde edilen verilerle teşhis, sınıflandırma ve ön kestirimler yapılabilmekle beraber bu veriler ışığında özel eğitim gerektiren bireye uygun eğitim ortamları ve programları hakkında karar vermek mümkün değildir. TIBBİ TANILAMA

40 PSİKO SOSYAL TANILAMA PSİKO SOSYAL TANILAMA

41 Eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde, eğitsel amaçla bireyin tüm gelişim alanındaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri ile eğitim ihtiyaçları belirlenerek en az sınırlandırılmış eğitim ortamına ve özel eğitim hizmetine karar verilir. Eğitsel Değerlendirme: -Eğitim öğretime nereden başlanacağına, -Gelişim ve disiplin alanlarındaki performansın ortaya çıkarılmasına, -Nasıl ve nerede eğitim ortamı oluşturulacağına, -Hangi araçların kullanılabileceğine, -Bireyin ne tür bir eğitim programına alınması gerektiğine, -Bireyin eğitim gereksinimlerini en iyi şekilde karşılanabileceği ve akranlarıyla beraber olmasına en üst düzeyde olanak sağlayan(en az kısıtlayıcı ortam) ortamların belirlenmesine, -Alınabilecek eğitsel önemlere, -Bireyin yerleştirilebileceği kurumlar, konusunda bizlere ışık tutmaktadır. EĞİTSEL TANILAMA

42 Uygulanmakta olan eğitim programına devam edilmesi
Farkına Varma (Öğretmenin bilgi toplaması, ilk değerlendirmeyi yapması) Okul Yönetimi, Rehber Öğretmen, öğretmen anne-baba ve bireyin sorunu değerlendirmeleri Uygulanmakta olan eğitim programına devam edilmesi Program uygulanırken düzenlemeler yapılarak bireyin kaydettiği ilerlemelerin izlenmesi ve incelenmesi Özel yardım ve destek sağlanması GÖNDERME GÖNDERME SÜRECİ TANILAMA

43 Tanılama ilkeleri şunlardır:
a)Erkenlik ilkesi; tanılama mümkün olduğunca erken yaşta yapılır. b)Bütünlük ilkesi; tanılama çok yönlü, bireyin tüm gelişim öyküsü değerlendirilerek yapılır. c)Çeşitlilik ilkesi; tanılama sürecinde uygulanan tekniklerde, yöntemlerde, disiplinlerde çeşitlilik esastır. d)Süreklilik ilkesi; tanılama süreci farklı disiplin alanlarındaki uzmanlarca sürekli değerlendirilir. e)Yeterlilik ilkesi; tanılamada bireyin yeterli-yetersiz olduğu yönler birlikte değerlendirilir. f)İş birliği ilkesi; tanılama sürecinde aile, okul ve uzmanlar iş birliği içinde çalışır. g)İsteklilik ilkesi; tanılama sürecinin her aşamasında ailenin ve gerektiğinde bireyin görüşü alınarak katılımı sağlanır. h)Gizlilik ilkesi; tanılama sürecinin her aşamasında birey ile ailenin görüş ve onayları alınmadan hiçbir açıklama yapılmaz. Elde edilen bilgi ve değerlendirme sonuçları eğitim ve yönlendirme amaçlı kullanılır

44 Eğitsel Değerlendirme ve Tanılamada Dikkat Edilecek Hususlar
a) Zihinsel, fiziksel, duygusal, sosyal gelişim öyküsü. b) Tıbbî değerlendirme raporu. c) Tüm gelişim alanlarındaki özellikleri. d) Akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri. e) İhtiyaçları. f) Bireysel gelişim raporu. g) Eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi. h) Eğitim performansı, dikkate alınır. Eğitsel Değerlendirme ve Tanılamada Dikkat Edilecek Hususlar

45 Eğitsel Değerlendirme ve Tanılama
Performans Belirleme Tıbbi tanı Test Sonucu Veli görüşme Okul Bilgi KURUL KARARI Özel eğitim kurum formları

46 TANILAMA SÜRECİ Rapor Teslimi Kurul Toplantısı İnceleme Süreci
Randevu Verme TANILAMA SÜRECİ

47 PSİKİYATRİK TANILAMA PSİKİYATRİK TANILAMA

48 Özel Eğitime İhtiyacı Olan Çocukların Eğitim Ortamları
ÖZEL EĞİTİM OKULLARI ÖZEL EĞİTİM SINIFLARI DESTEK EĞİTİM ODALARI REHABİLİTASYON MERKEZLERİ EV HASTANE

49 K TAM ZAMANLI KAYNAŞTIRMA (Normal Sınıf) HAFİF ÖĞRENME ORTAMI
YATILI ÖZEL EĞİTİM OKULU/ HASTANE SINIFI GÜNDÜZLÜ ÖZEL EĞİTİM OKULU ÖZEL SINIF TAM ZAMANLI KAYNAŞTIRMA (Normal Sınıf) DESTEK EĞİTİM ODASI AZ SINIRLI HAFİF ÖĞRENME ORTAMI ÇOK SINIRLI AĞIR

50 ÖZEL EĞİTİM OKULLARI

51 Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik Özel Eğitim Sınıfı Orta Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik Özel Eğitim Sınıfı Hafif Düzeyde Otizm Özel Eğitim Sınıfı Orta Ağır Düzeyde Otizm Özel Eğitim Sınıfı ÖZEL EĞİTİM SINIFLARI

52 Destek Eğitim Odası Açmak Zorunlu Mudur?
Destek Eğitim Odası Nedir? “Destek Eğitim Odası”, okul ve kurumlarda, kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim uygulamaları kapsamında yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı sınıfta eğitimlerine devam eden özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin sunulan eğitim hizmetlerinden en üst düzeyde yararlanmaları amacıyla özel araç-gereçler ile eğitim materyalleri sağlanarak oluşturulmuş eğitim ortamlarıdır. Destek Eğitim Odası Açmak Zorunlu Mudur? Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim uygulamaları kapsamında yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı sınıfta eğitimlerine devam eden özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler ile özel yetenekli öğrencilerin öğrenim gördüğü okul ve kurumlarda “Destek Eğitim Odası” açılması zorunludur. DESTEK EĞİTİM ODALARI

53 Okullarda Destek Eğitim Odası Nasıl Açılır?
Destek eğitim odası, il/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulunun önerisi doğrultusunda il/ilçe millî eğitim müdürlükleri tarafından açılır. Bu kapsamda izlenmesi gereken işlem basamakları aşağıda yer almaktadır. • İl/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim uygulaması kapsamında okul/kuruma yerleştirilen özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için her tür ve kademedeki okul/kurumlar bünyesinde il/ilçe milli eğitim müdürlüklerince destek eğitim odası açılır. • Destek eğitim odasında eğitim alacak öğrenci sayısına göre okulda veya kurumda birden fazla destek eğitim odası açılabilir. • Açılış onayları, açılacak her bir destek eğitim odası için ayrı ayrı olacak şekilde bir defa alınır. • Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilere yönelik okulun fiziki şartları, öğrenci sayıları, yetersizlik türleri ve yetenek alanları göz önünde bulundurularak ayrı destek eğitim odaları açılabilir. • Fiziki şartları nedeniyle destek eğitim odası açılamayan okullarda il/ilçe milli eğitim müdürlüklerinin onayı doğrultusunda fen laboratuvarları, resim atölyeleri, müzik odaları vb. uygun alanlar destek eğitim odası olarak kullanılabilir. DESTEK EĞİTİM ODALARI

54 Destek Eğitim Odasında Kimler Eğitim Görebilir?
Destek eğitim odasında, okul ve kurumlarda, kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim uygulaması kapsamında yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı sınıfta eğitimlerine devam eden özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler ile özel yetenekli öğrenciler eğitim görebilir. Destek Eğitim Odasında Hangi Öğrencilerin Hangi Derslerden Ne Zaman Eğitim Alacağı Nasıl Belirlenir? Destek eğitim odasında eğitim alacak öğrenciler ile destek eğitim alacağı dersler, BEP geliştirme biriminin önerileri doğrultusunda rehberlik ve danışma hizmetleri yürütme komisyonunca eğitim öğretim yılı başında belirlenir. Ancak; ihtiyaç halinde söz konusu planlama eğitim öğretim yılı içerisinde revize edilebilir. Özel eğitim ihtiyacı olan her öğrencinin ihtiyacı doğrultusunda bu eğitimden yararlanması sağlanır. Destek eğitim odasında verilen destek eğitim hizmetleri okulun veya kurumun ders saatleri içinde yapılır. Destek eğitim odasında öncelikli olarak öğrencinin kayıtlı olduğu sınıfta o ders saatinde okutulan derse ilişkin eğitim verilir. Ancak; destek eğitim odasından yararlanacak özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için hazırlanan program doğrultusunda öğrencinin kayıtlı olduğu sınıfta o ders saatinde okutulan dersten farklı bir ders, haftalık ders çizelgesinde yer alan ders saatleri tamamlanmak kaydı ile verilebilir. DESTEK EĞİTİM ODALARI

55 Bir Öğrenci Destek Eğitim Odasında Haftada Kaç Saat Eğitim Alabilir?
Öğrencinin destek eğitim odasında alacağı haftalık ders saati, haftalık toplam ders saatinin %40’ını aşmayacak şekilde planlanır. Örneğin; haftalık 30 ders saati öğrenim gören bir öğrenci için söz konusu planlama en fazla 12 ders saati (30x40/100 = 12) olacak şekilde uygulanır. Destek Eğitim Odasında Öğrencilere Grup Oluşturularak Eğitim Verilebilir Mi? Destek eğitim odasında öğrencilerin eğitim performansları dikkate alınarak birebir eğitim yapılır. Ancak; BEP geliştirme birimi gerektiğinde eğitim performansı aynı seviyede olan öğrencilerle birebir eğitimin yanında en fazla 3 öğrencinin bir arada eğitim alacağı grup eğitimi de yapılması için karar verebilir. DESTEK EĞİTİM ODALARI

56 REHABİLİTASYON MERKEZLERİ

57 EVDE EĞİTİM Evde Eğitim Hizmeti Nedir?
Sağlık problemi nedeniyle örgün eğitim kurumlarından doğrudan yararlanama-yacak durumda olduğunu sağlık raporu ile belgelendiren okul öncesi, ilkokul, orta-okul ve lise çağındaki özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için evde sunulan eğitim hizmetidir. Evde Eğitim Hizmetinden Kimler Yararlanabilir? En az dört ay süreyle örgün eğitim kurumundan doğrudan yararlanamayacak durumda olduğunu sağlık raporu ile belgelendiren özel eğitim ihtiyacı olan öğren-ciler bu hizmetten yararlanabilir. Evde Eğitim Hizmetinden Yararlanmak İçin Nereye Başvuru Yapılır? Evde eğitim hizmetinden yararlanılabilmesi içinbireyin velisi tarafından öğren-cinin kayıtlı olduğu okulun bulunduğu bölgeye hizmet veren rehberlik ve araştırma merkezine (RAM) gerekli belgelerle müracaat edilmesi gerekmektedir. EVDE EĞİTİM

58 Öğrencinin Evde Eğitim Hizmetinden Yararlanmasına Nasıl Karar Verilir?
Evde Eğitim Hizmetinden Yararlanmak İçin Hangi Belgelerle Başvuru Yapılır? a. Bireyin en az dört ay süreyle örgün eğitim kurumundan doğrudan yararlan-masının mümkün olmadığı ya da yararlanması hâlinde olumsuz sonuçlar doğuracağını belirten sağlık raporu, b. Veli başvuru dilekçesi, c. Öğrenci belgesi ile müracaat yapılması gerekmektedir. Öğrencinin Evde Eğitim Hizmetinden Yararlanmasına Nasıl Karar Verilir? RAM’ın bünyesinde oluşturulan özel eğitim değerlendirme kurulunca yapılan eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucuna göre il/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulunca alınan karar doğrultusunda öğrencilere evde eğitim hizmeti sunulmaktadır. EVDE EĞİTİM

59 Evde Eğitim Hizmetinin Nasıl Sunulur?
Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunun Değerlendirme Sürecinde Esas Alınan Belgeler Nelerdir? İl/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulu; RAM tarafından düzenlenen ‘Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu’, ‘Ev Ortamı Durum Tespit ve Değerlendirme Formu’ ,‘Veli Sözleşmesi’ ile sağlık raporunu esas alarak öğrencinin evde eğitim hizmetinden yararlanmasına karar vermektedir. Evde Eğitim Hizmetinin Nasıl Sunulur? a. İl/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından evde eğitim hizmetine ilişkin alınan karar ilgili rehberlik ve araştırma merkezine, okula ve veliye yazılı olarak bildirilir, b. Evde eğitim hizmetine ilişkin planlama, bireyin ihtiyacı ve eğitim ortamına ilişkin şartlar dikkate alınarak ve haftalık ders saati sayısı 10 (on) saatten az olmamak üzere il/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulca yapılır EVDE EĞİTİM

60 c. Evde eğitim kararı alınan öğrenciler için takip edecekleri/takip ettikleri eğitim programı esas alınarak belirlenen dersler için kaç ders saati eğitim verileceğine karar verilir. d. İl/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından yapılan planlama doğrultusun-da il/ilçe milli eğitim müdürlüğünce evde eğitim hizmeti sunmak üzere öğretmen görevlendirilir. EVDE EĞİTİM

61 Evde Eğitim Hizmeti Alan Öğrencilerin Programı Nasıl Hazırlanır?
Evde Eğitim Hizmeti Sunmak Üzere Kimler Görevlendirilir ve Ek Ders Ücretleri Nasıl Ödenir? Evde eğitim hizmetinden yararlanacak öğrencilerin özelliği ve öncelikli eğitim ihtiyacına göre özel eğitim öğretmenleri ile bireyin kayıtlı bulunduğu okul ve diğer okullardaki okul öncesi, sınıf ve diğer alan öğretmenleri eğitim hizmetlerini yürüt-mek üzere görevlendirilir. Evde eğitimde görevlendirilen tüm kadrolu öğretmenlere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 176’ıncı maddesi gereğince ek ders ücret-leri %25 fazlasıyla ödenir. Evde Eğitim Hizmeti Alan Öğrencilerin Programı Nasıl Hazırlanır? Evde eğitim hizmetinden yararlanan öğrencilere, kayıtlı bulunduğu okulda/ku-rumda uygulanan eğitim programlarının uygulanması esastır. Ancak BEP geliştir-me birimince, bu programlara dayalı olarak öğrencilerin eğitim performanslarına göre, ihtiyaç duydukları alanlarda BEP hazırlanır. EVDE EĞİTİM

62 Evde Eğitim Hizmeti Alan Öğrencilerin Başarısının Değerlendirilmesi Nasıl Yapılır?
Öğrencilerin başarı durumlarının değerlendirilmesi, sorumlu oldukları eğitim programının uygulandığı okullardaki değerlendirme ölçütlerine göre yapılır. Öğren-cilerin başarı değerlendirme sonuçları öğretmenler tarafından, öğrencinin kayıtlı bulunduğu okul idaresine not çizelgeleri esas alınarak bildirilir. Sınıf geçme ve diğer işlemler, kayıtlı olunan okul idaresi tarafından yürütülür. Sunulan Evde Eğitim Hizmetinin İzlenmesi ve Sonlandırılması Nasıl Yapılır? İl/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulunca öğretim yılının başlamasından 30 (otuz) gün önce evde eğitimi gerekli kılan şartlar yeniden değerlendirerek öğrencinin, o öğretim yılında evde eğitim hizmetinden yararlanıp yararlanamayacağına karar verilir. Şartların ortadan kalkması durumunda evde eğitim hizmeti sona erdirilir ve alınan karar ilgili RAM’a ve okula bildirilir. EVDE EĞİTİM

63 HASTANEDE EĞİTİM Hastanede Eğitim Hizmeti Nedir?
Sağlık problemi nedeniyle sağlık kuruluşlarında yatarak tedavi gören özel eği-tim ihtiyacı olan öğrenciler için hastanede sunulan eğitim hizmetidir. Hastanede Eğitim Hizmetinden Kimler Yararlanır? Sağlık kuruluşlarında yatarak tedavi görmesi nedeniyle örgün eğitim kurumla-rından doğrudan yararlanamayan okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise çağındaki özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler bu hizmetten yararlanır. Öğrencinin Hastanede Eğitim Hizmetinden Yararlanması Nasıl Sağlanır? Hastanede eğitim hizmeti özel eğitim ihtiyacı olan öğrencinin velisinin yazılı başvuru ve öğrencinin tedavisinden sorumlu hekim/hekimlerin yazılı görüşü ile sağlanır. Hastanede tedavi süresince eğitim hizmeti verilebilmesi için ilgili he - kimin ve velinin onayının yer aldığı ‘Öğrenci Kayıt ve Bilgi Formu’nun alınması gerekmektedir. HASTANEDE EĞİTİM

64 HASTANEDE EĞİTİM Hastanede Eğitim Hizmeti Nasıl Sunulur?
Hastanede eğitim hizmetinin sağlık kuruluşları bünyesinde valiliklerce açılan hastane sınıflarında sunulması esastır. Hastane sınıfına gelemeyecek durumdaki öğrencilere odalarında eğitim hizmeti sağlanır. Hastane sınıfında birleştirilmiş sınıf uygulaması yapılır ve sınıf mevcudu en fazla; okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lisede 10 öğrenciden oluşur. Hastane sınıfı normunda bulunan sınıf öğretmenleri genel ilköğretim programını takip eden öğ-rencilerin eğitim hizmetlerini yürütür ve sınıfa kayıtlı olan diğer öğrencilerle ilgili iş ve işlemlerin yürütülebilmesi için il/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulu ile iş birliği içinde çalışır. Hastanede Eğitim Hizmetinden Ne Kadar Süreyle Yararlanılır? Özel eğitim ihtiyacı olan öğrenci hastanede yatarak tedavi gördüğü sürece eğitim hizmetinden yararlanır. Eğitim hizmetlerinin planlanması, yürütülmesi ve izlenmesi herhangi bir süreye bağlı kalmaksızın il/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulunca yapılır. HASTANEDE EĞİTİM

65 Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunun Hastanede Eğitim Hizmetlerinin Planlanması Sürecindeki Görev ve Sorumlulukları Nelerdir? Hastanede eğitim hizmeti alacak özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin hastalığı ve eğitim ortamına ilişkin şartlar dikkate alınarak öğrencilerin haftalık ders saatleri 10 (on) saatten az olmamak üzere planlanır. İl/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulu; hastanede eğitim hizmeti sunulacak öğrencilerin haftalık ders saati, sınıfta eğitim ve öğretim yapılacak saatler, öğretmenlerin eğitim verecekleri ders saati sayısı, eğitim ortamının ve programlarının düzenlenmesi gibi hususlarla ilgili plan-lamayı yapar. Kurul planlama sürecinde hastane sınıfı normunda bulunan sınıf öğretmenleri iş birliği içinde çalışır. HASTANEDE EĞİTİM

66 Hastanede Eğitim Hizmetinde Hangi Eğitim Programı Uygulanır?
Hastanede eğitim hizmetinden yararlanan öğrencilere kayıtlı bulundukları okul-da uygulanan eğitim programlarının uygulanması esastır. Hastanede Eğitim Hizmeti Sunmak Üzere Kimler Görevlendirilir ve Ek Ders Ücretleri Nasıl Ödenir? Hastanede eğitim hizmetinden yararlanacak öğrencilerin özelliği ve öncelikli eğitim ihtiyacına göre özel eğitim öğretmenleri ile bireyin kayıtlı bulunduğu okul ve diğer okullardaki okul öncesi, sınıf ve diğer alan öğretmenleri eğitim hizmetlerini yürütmek üzere il/ilçe milli eğitim müdürlüğünce görevlendirilir. Hastanede eğitim hizmetinde görevlendirilen tüm kadrolu öğretmenlere 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 176’ıncı maddesi gereğince ek ders ücretleri %25 fazlasıyla ödenir. HASTANEDE EĞİTİM

67 Hastanede Eğitim Hizmeti Ne Zaman Sona Erer?
Hastanede Eğitim Hizmeti Alan Öğrencilerin Başarısının Değerlendirilmesi Nasıl Yapılır? Öğrencilerin başarı durumlarının değerlendirilmesi, sorumlu oldukları eğitim programının uygulandığı okullardaki değerlendirme ölçütlerine göre yapılır. Öğrencilerin başarı değerlendirme sonuçları öğretmenler tarafından, öğrencinin kayıtlı bulunduğu okul idaresine not çizelgeleri esas alınarak bildirilir. Sınıf geçme ve diğer işlemler, kayıtlı olunan okul idaresi tarafından yürütülür. Hastanede bir aydan daha az süre yatarak tedavi gören bireylerin eğitimleri takip ettikleri eğitim programları esas alınarak sunulur ancak bu kapsamda sunulan eğitimin başarı değerlendirmesi yapılmaz. Hastanede Eğitim Hizmeti Ne Zaman Sona Erer? Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin hastanede yatarak tedavi gördüğü sürecin tamamlanması hâlinde veya özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin velisinin isteği ya da öğrencinin tedavisinden sorumlu hekimin/hekimlerin eğitim hizmetinin sona erdirilmesine ilişkin görüşü doğrultusunda hastanede bireye verilen eğitim hizmeti sona erdirilir. HASTANEDE EĞİTİM

68 2. Gün Sonu