Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
YayınlayanTemel Erdoğan Değiştirilmiş 9 yıl önce
1
ALLPPT.com _ Free PowerPoint Templates, Diagrams and Charts
İLK OKUMA VE YAZMA ÖĞRETİMİ SES TEMELLİ CÜMLE YÖNTEMİ Insert LOGO ALLPPT.com _ Free PowerPoint Templates, Diagrams and Charts
2
İLK OKUMA YAZMA ÖĞRETİM PROGRAMI
İlk okuma yazma öğretim programında, Yapılandırmacı yaklaşım Çoklu zekâ kuramı Ses Temelli Cümle Yöntemi Bitişik eğik yazı benimsenmiştir.
3
İLK OKUMA YAZMA ÖĞRETİM PROGRAMI
Türkçe Öğretim Programında, öğrencilerin dinleme, konuşma, okuma, yazma, görsel okuma ve görsel sunu becerilerini kazanmaları; bilişsel, sosyal ve duygusal yönlerden geliştirmeleri; etkili iletişim kurmaları; Türkçe sevgisiyle, istek duyarak okuma-yazma alışkanlığı edinmeleri amacıyla hazırlanmıştır.
4
İLK OKUMA YAZMA ÖĞRETİM PROGRAMI
Dersin vizyonu programda şöyle belirtilmiştir (MEB, 2006): • Türkçeyi doğru ve etkili kullanan, • Kendini ifade eden, iletişim kuran, iş birliği yapan, girişimci ve sorun çözen, • Bilimsel düşünen, anlayan, araştıran, inceleyen, eleştiren, sorgulayan, yorumlayan, • Haklarını ve sorumluluklarını bilen, çevresiyle uyumlu, şartlandırmaya duyarlı, • Okumaktan ve öğrenmekten zevk alan, • Bilgi teknolojilerini kullanan, üreten ve geleceğine yön veren bireylerden oluşan bir toplum beklenmektedir.
5
İLK OKUMA YAZMA ÖĞRETİM PROGRAMI
Programla öğrencinin kazanması beklenen temel beceriler şunlardır (MEB, 2006): • Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma • Eleştirel düşünme • Yaratıcı düşünme • iletişim • Problem çözme • Araştırma • Karar verme • Bilgi teknolojilerini kullanma • Girişimcilik • Metinler arası okuma • Kişisel ve sosyal değerlere önem verme
6
İLK OKUMA YAZMA ÖĞRETİM PROGRAMININ ÖĞELERİ
Bir öğretim programı; Amaçlar ve Kazanımlar: Niçin öğretiyoruz? İçerik: Amaçlara ulaşmak için öğrencilere ne öğretelim? Öğretme-öğrenme süreci:İçerik nasıl sunulmalı, nasıl kazandırılmalı? Değerlendirme:İçerik ne kadar kazandırıldı? Amaçlara ne kadar ulaşıldı?
7
TÜRKÇE ÖĞRETİMİNİN GENEL AMAÇLARI
8
KAZANIMLAR
9
İÇERİK İlk okuma yazma öğretiminde daha önceden belirlenmiş bir içerik yoktur. Bunun yerine programda belirlenmiş harf grupları vardır. Bu harf grupları doğrultusunda öğrencilere harfleri kavratmaya yönelik etkinlikler düzenlenmesi öngörülmüştür. İçeriğin bir boyut olarak ele alınmadığı bu programda etkinlik temelli bir yaklaşım ile daha çok süreç üzerine yoğunlaşılmaktadır.
10
ÖĞRETME ÖĞRENME SÜRECİ
Ses temelli cümle yönteminin özellikleri doğrultusunda öğretim etkinliklerinin düzenlenmesine yönelik üç temel aşama belirlenmiştir. Ses temelli cümle yönteminin aşamaları; okuma yazmaya hazırlık, ilk okuma yazmaya başlama ve ilerleme okuryazarlığa ulaşma
11
Ses Temelli Cümle Yönteminin Özellikleri
• Ses temelli cümle yönteminde ilk okuma yazma öğretimi dinleme konuşma becerilerinden kopuk sadece okuma ve yazma becerilerinin kazanılması olarak değil Türkçe öğretiminin 5 öğrenme alanı ile birlikte yürütülmektedir. • İlk okuma yazma öğretimine seslerden başlanması, seslerin birleştirilmesi ile anlamlı heceler, sözcükler oluşturulması ve cümlelere ulaşılması öğrencilerin bilgileri yapılandırmasını kolaylaştırmaktadır. Ses temelli cümle yöntem bu yönüyle yapılandırmacı yaklaşıma uygundur.
12
Ses Temelli Cümle Yönteminin Özellikleri
• Bu yöntem tek tip belirli kalıplara sıkıştırılmış ve belirli sayıdaki cümlelerle ilk okuma yazma öğretimi yerine çokluluğa ve çeşitliliğe ağırlık vermektedir. Bu nedenle ilk okuma yazma öğretim sürecinde öğrencilerin çok sayıda ve çeşitli hece, kelime, cümlelerle okuma yazma öğrenmelerini gerekli kılmaktadır. • İlk okuma yazma öğretiminde ilerleme kolaydan zora doğru belli bir sıra içinde yürütülmektedir.
13
Ses Temelli Cümle Yönteminin Özellikleri
• Öğrencilere sunulan zengin içerik onların temel düşünme becerilerini yaratıcılıklarını ve zeka alanlarının gelişimine katkı sağlamaktadır. • ilk okuma yazmaya yeni başlayan öğrencinin dikkat düzeyine uygun bir yöntemdir. Ses Temelli Cümle Yöntemi öğrenme-öğretme sürecinde öğrencinin dikkat düzeyinin gelişmesine katkıda bulunmaktadır.
14
Ses Temelli Cümle Yönteminin Özellikleri
• Yöntemin bir gereği olarak ilk okuma yazma öğretiminde ses harf hece kelime cümle ve metin oluşturma sırası izlenmektedir. Bu süreç öğrencinin cümle kurma ve metin oluşturma becerilerinin gelişimine katkı sağlamaktadır. • Öğrenciler hece kelime cümle ve metin oluşturma sürecine bizzat katıldıklarından bu yöntem öğrencilerin yaratıcılığını geliştirici olmaktadır.
15
Ses Temelli Cümle Yönteminin Özellikleri
• Bu yöntemle ilk okuma yazma öğretiminde çok sayıda hece, kelime, cümle ve metinle çalışılmaktadır. Bu durumda öğrencilerin cümleleri ezberlemesini engellenmekte; tam tersine cümleyi anlayarak öğrenmesini gerektirmektedir. Böylece öğrencilerin anlama düzeyleri gelişmektedir. • Türkçede her harf bir sesi karşıladığından bu yöntem Türkçenin ses yapısına uygundur.
16
Ses Temelli Cümle Yönteminin Özellikleri
• Öğrencinin duyduğu ve çıkardığı seslerin bilincine varması sağlanmakta; öğrencilerin dil gelişimine (doğru telafuz, akıcılık, sesleri ayırt etme vb.) katkıda bulunmaktadır. • Öğrencilerin bütün sesleri öğrenmesi, yazma sürecinde kelimeleri doğru yazmalarını kolaylaştırmaktadır.
17
Ses Temelli Cümle Yönteminin Özellikleri
• Öğrenciler yazma ve konuşma arasındaki benzerlikleri görmekte yazının harflerinin birleştirilmesiyle konuşmanın ise seslerin birleştirilmesiyle yapıldığı anlamaktadır. • Öğrencilerin sözlü dilden yazılı dile geçmesini kolaylaştırmaktadır. • Öğrencilerin ilk okuma yazmayı öğrenme sürecinde bireysel zihinsel ve sosyal gelişimlerine katkı sağlamaktadır.
18
Ses Temelli Cümle Yönteminin ilkeleri
• Öğrencilerin ön bilgilerinden hareket edilmelidir. • Ağırlıklı olarak sentez yöntemi kullanılmalıdır. • Özellikle ve öncelikle anlamlı heceler elde edilmelidir. • Kısa sürede cümlelere ulaşılmalıdır. • Olanaklar ölçüsünde görsellere başvurulmalıdır. • Somut öğelerden yararlanılmaya ağırlık verilmelidir. • Hece tablosu hiçbir şekilde kullanılmamalıdır. • Öğrenilenlerin kalıcılığı sağlanmalıdır.
19
Ses Temelli Cümle Yönteminin ilkeleri
• Oluşturulacak hecelerin; a) kolay okunması b) dilde kullanım sıklığına sahip olması c) anlamının açık ve somut olması d) anlamı görselleştirilebilir olması (canlandırılabilir, resmedilebilir) e) işlek hece yapısına sahip olması gerekmektedir.
20
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
1. İlk okuma yazmaya hazırlık a) Genel hazırlık b) Okumaya hazırlık c) Yazmaya hazırlık 2. İlk okuma yazmaya başlama ve ilerleme a) sesi hissetme ve tanıma b) sesi okuma ve yazma c) sesten heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma d) metin oluşturma 3. Okuryazarlığa ulaşma
21
Bitişik Eğik Yazı • İlk okuma yazma öğrenmeye başlayan öğrencilerin, kalemi ellerine ilk aldıkları eğik dairesel çizgiler çizdikleri gözlenmektedir. Bu durum öğrencilerin bitişik eğik yazıya geçişini kolaylaştırmaktadır. • Öğrenciler anatomik yapıları gereği kalemi eğik olarak tutmaktadırlar.
22
Bitişik Eğik Yazı • Bitişik eğik yazının akıcı, kesintisiz olması, soldan sağa doğru yazı yönünü desteklemektedir. • Bitişik eğik yazı, geri dönüşlere izin vermemektedir. Bu durum yazının akıcı ve doğru yönde gelişimini sağlamaktadır.
23
Bitişik Eğik Yazı • Bitişik eğik yazı, harflerin doğru yazımını desteklediğinde harflerin yazılış yönlerinin karıştırılması sorununun ortaya çıkmasını önlemektedir. • Bitişik eğik yazıdaki süreklilik, öğrencinin düşüncesindeki süreklilik ile örtüşmekte ve birbirini desteklemektedir. Böylece yazıdaki kazanılan bu akıcılık okuma becerisine de yansımaktadır.
24
Bitişik Eğik Yazı • Dik temel harflerin ardından bitişik eğik yazı harfleri ile yazmaya başlayan öğrenciler bitişik eğik yazıya geçişte güçlük yaşamaktadır. Bu nedenle ilk okuma yazma öğretimine bitişik eğik yazı ile başlanmalıdır. • Yapılan araştırmalar, öğrencilerin bitişik eğik yazı harflerini yazmada bir problemle karşılaşmadıklarını ve bu yazı türünden zevk aldıklarını göstermektedir.
25
Bitişik Eğik Yazı • Bitişik eğik yazının estetik görünümü, öğrencilerin estetik bir bakış açısı geliştirmelerine yardımcı olduğundan onların sanatsal gelişimlerine katkıda bulunmaktadır. Bitişik eğik yazı öğretimi ile resim ve müzik derslerinin öğretimleri arasında ilişki bulunmaktadır. • Bitişik eğik yazı alışkanlığı öğrencilerin diğer yazı karakterleriyle yazılmış metinleri okumalarında problem çıkarmamaktadır.
26
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
A. Okuma Yazmaya Hazırlık İlk okuma yazmaya hazırlık aşamasında; genel hazırlık okumaya hazırlık yazmaya hazırlık olmak üzere üç tür çalışma yapılmalıdır.
27
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
A. Okuma Yazmaya Hazırlık Genel hazırlık: Bu aşama okuma yazmaya yönelik çevresel hazırlıklar ile uyum sağlamaya yönelik olarak gerçekleştirilen hazırlıkları kapsar. Öğrencilere, sınıf ortamına, arkadaşlarına ve öğretmenlerine alışmaları için okulun ilk günlerinden başlayarak rahat iletişim kurabilecekleri bir ortam sunulmalıdır.
28
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
Genel hazırlık: Ayrıca öğrenciler çeşitli yönleriyle (görme, işitme, geçirdiği hastalıklar aile ve sosyal durumu vb.) tanınmaya çalışılmalı Özellikle bu hafta boyunca oyun, drama, şarkı, bilmece vb. araçlarla öğrencilerin ilk okuma yazmaya yönelik olumlu tutum geliştirmeleri sağlanmaya çalışılmalı
29
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
Genel hazırlık: Öte yandan bu aşamada öğretmen, öğretim yılı için kendi hazırlıklarını tamamlar. • Öğrencileri, velileri tanımaya çalışır. • Ders kitaplarını, öğrenci çalışma kitaplarını, defter, kalem, tebeşir, silgi vb. gereksinmeleri tamamlar.
30
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• Okumaya hazırlık: Bu aşamada oturmada • oturma • kitap tutma ve açma • görsel okuma • okumaya özendirme etkinlikleri önerilmektedir.
31
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• Oturma İlk okuma-yazma çalışmalarında düşünce akışını artıran, anlamayı ve çalışmaları kolaylaştıran oturma şekline dikkat edilmelidir. Öğrencilerin sırada yanlış oturmalarına ve eğilerek çalışmalarına izin verilmemelidir.
32
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• kitap tutma ve açma Göz ile kitap arasındaki en uygun uzaklığa dikkat ederek öğrencilere kitabı nasıl tutmaları ve sayfaları nasıl açmaları gerektiği gösterilmelidir.
33
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• görsel okuma Okuma çalışmalarından önce öğrencilerin görselleri tanıma, anlama, yorumlama ve ifade etme becerileri geliştirilmelidir. • Gördüğü bir resmi tanıma, diğerlerinden ayırt etme, • Görsellerde gördüğü ayrıntıları anlatma, • Söylenen kelimenin görsel karşılığını bulma, • Söylenen cümleye uygun resimleri bulma, • Sorulan bir soruyu görsellerden yararlanarak cevaplama, • Görsellerden yararlanarak hikâye oluşturma, • Oluşturulan hikâyedeki kahraman, olay, yer, zaman hakkında konuşma.
34
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
Okumaya özendirme Öğretmen, örnek okuma yaparak öğrencileri okumaya özendirmelidir. • Hikâye, masal, fıkra, şiir, şarkı, tekerleme vb. okuma. • Resimli hikâyeleri okuyormuş gibi anlatmalarını sağlama.
35
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• Yazmaya hazırlık: Bu aşamada; • el hareketleri, • boyama, • kalem tutma, • serbest çizgi çalışmaları • düzenli çizgi çalışmalarına yer verilmektedir.
36
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• Yazmaya hazırlık: Bu aşamada; • el hareketleri, • boyama, • kalem tutma, • serbest çizgi çalışmaları • düzenli çizgi çalışmalarına yer verilmektedir.
37
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• el hareketleri: Yazmaya başlamadan önce öğrencilerin çeşitli oyunlarla el, kol kasları geliştirilmelidir. Bu çalışmalarla öğrencilerin kas esnekliği sağlanmalıdır. • Parmakları kullanarak şarkılar söyleme. Örneğin, “sağ elimde beş parmak, sol elimde beş parmak...” şarkısının söylenmesi. • Parmak uçları ile sıra üzerine vurarak yağmur yağma sesinin çıkartılması (hafif yağmur, şiddetli yağmur, gök gürültüsü taklitleri). • Direksiyon çevirme hareketiyle sağa ve sola doğru dönüşler yapma. • Elma, armut toplama veya parmaklarını açıp kapatarak çeşitli el hareketleri yapma
38
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• boyama: Renklerle oynamak çocuk için her zaman zevkli bir uğraştır. Öğrencilerin bu ilgilerinden yola çıkılarak onlar için ilginç olabilecek pek çok boyama çalışması yapılabilir. Boyama çalışması ile kalem tutma, kalem açma, kalem kullanma gibi becerilerin temelleri atılabilir. Ayrıca parmakla boyama çalışması ile parmak kaslarını geliştirmeye de katkı verilmiş olur.
39
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• kalem tutma: Öğrenci, okul öncesi yaşantısında kalem tutmamışsa, kalem tutma becerisi daha bir önem kazanır. Bu becerinin kazandırılmasına boyama aşamasında başlanmış olabilir. Ancak boyama çalışmasındaki kalem tutuş ile çizgi çalışmasındaki kalem tutuş farklı olduğundan yazı yazarken kalemin nasıl tutulacağı örneklenerek tanımlanmalıdır.
40
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• kalem tutma: Bu tanımlamaya karşın farklı tutuşta ısrar eden öğrenciler varsa bunların üzerine gidilmemeli, uzun süreli gözlemlerle öğrencinin farklı tutuş nedeni anlaşılmaya çalışılmalı, olabiliyorsa düzeltme daha sonra yapılmalıdır. Ayrıca sol elini kullanma eğiliminde olanların zorlanmaması gerektiği unutulmamalıdır.
41
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• serbest çizgi çalışmaları: Bu çalışmalar öğrenciyi bitişik yazıya hazırlayıcı nitelikte olmalıdır. Bu çalışmada anlamsız karalamalar yerine çizgilere anlam yüklenmesi daha yararlı olur. Kuş yuvası, iplik yumağı, araba tekerleği, bulut vb.
42
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• serbest çizgi çalışmaları: serbest çizgiye uygun çalışma yönergeleri verilerek öğrencilere hem çizgi çizme, kaleme egemen olma becerileri kazandırılır hem çizgilerin bir anlatım aracı olduğu sezdirilmiş olur.
43
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
44
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• düzenli çizgi çalışmalarına: Bu aşamada yapılabilecek çizgi çalışmaları, harfleri yazmaya hazırlık niteliğinde olmalıdır.
45
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• düzenli çizgi çalışmalarına: Çizgi çalışmaları şu sıraya göre yapılabilir. • iki çizgi tek aralıktan oluşan satır aralığında çizme: (iki satır çizgisinin arası 2 cm olmalıdır.)
46
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• düzenli çizgi çalışmalarına: Çizgi çalışmaları şu sıraya göre yapılabilir. • Dört çizgi üç aralıktan oluşan satır aralığında çizme: (Dış iki çizgi arası 2 cm; üst ve alt aralıklar 6 mm, orta 8 mm olmalıdır.)
47
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• düzenli çizgi çalışmalarına: Çizgi çalışmaları şu sıraya göre yapılabilir. Dört çizgi üç aralıktan oluşan standart satır aralığında çizme: (Dış iki çizgi arası 1.3 cm; üst ve alt aralıklar 4 mm, gövde aralığı 5 mm olmalıdır)
48
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
B. Okuma Yazmaya Başlama ve ilerleme a) sesi hissetme ve tanıma b) sesi okuma ve yazma c) sesten heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma d) metin oluşturma
49
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
a)sesi hissetme ve tanıma • Hissetme/sezme • Tanıma • Ayırt etme
50
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• Hissetme/sezme: Sezdirilmek istenilen sesin öne çıktığı, sık yinelendiği kurmaca bir öykü anlatılabilir. • Bu sesin öne çıktığı drama yapılabilir. • Tekerleme söylenebilir. • Öğrenci düzeyinde şarkı ya da türküler söylenebilir. Örneğin “n” sesi için “Annem” şarkısı söylenebilir. (Benim annem güzel annem/ Beni al kollarına / Sabahları uyanınca / Ninniler söyle bana)
51
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• Hissetme/sezme: • Taklitlerden yararlanılabilir. (Ü ürü üüü!... Mee mee meee! ) • Koşullar uygunsa teknolojik aygıt araç ve gereçlerden yararlanılabilir.
52
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• Tanıma: Sesin geçtiği sözcükler söylenir. Öğrencilere örnekler buldurulur.
53
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• Ayırt etme Nesneler ya da görselleri gösterilerek öğrencilerden bu nesne ya da görsel adlarında aranan sesin bulunup bulunmadığı sorulur. Bu materyaller de kimi zaman aranan sesin bulunduğu görsellerin boyanması, kimi zaman yuvarlak çizgi içine alınması, kimi zaman da resmin altındaki kutucuğun işaretlenmesi istenebilir.
54
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• Ayırt etme
55
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
• Ayırt etme Sesi ayırt etme; ses, nerede geçerse geçsin onu tanıma ve başka seslerden ayırma düzeyine ulaşmaktır. Bu basamakta öğrenciler, öğrenilen sesin sözcüğün neresinde olduğunu da ayırmaya başlarlar. Bunu anlamak için öğrencilere “ başında mı, içinde mi, sonunda mı” soruları yöneltilir.
56
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
b) sesi okuma ve yazma Sesin yazıdaki sembolü olan harflerin yazdırılması aşaması, geniş ve kapsamlı bir süreçte gerçekleştirilmektedir. Öğrencilere: “şimdi de tanıdığımız bu sesin yazıdaki karşılığı olan harfi öğreneceğiz.” açıklaması yapıldıktan sonra, harf, küçük eğik bitişik yazı biçimi ile yazı tahtasına büyük boyutlu olarak yazılır. “Harfi yazdıktan sonra derhâl okumalı ve okutmalıdır” (Akyol,2005).
57
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
b) sesi okuma ve yazma Kimi kaynaklarda harfi tanımanın ilk etkinliğinin “ havada parmakla yazmak” olması gerektiği yazılı ise de; havada yazma, yeterince somut bir uygulama olmadığı için harfin yanlış algılanmasına yol açabilir.
58
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
b) sesi okuma ve yazma Harfi tanımayla ilgili çok sayıda etkinlik yapılabilir: Demirbaş eşyanın üzerinde yazılı olması gereken sıra, masa, kapı, pencere, bayrak, Atatürk vb. sözcüklerde öğrenilen harfin bulunup bulunmadığı sorulabilir. Masaya serilen harfler arasından harfin seçilmesi istenilebilir. Harf, tahtaya yazılmış olsa bile biraz sonra silineceği için harf modelinin sınıfa asılmasında her zaman yarar vardır.
59
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
b) sesi okuma ve yazma Harfi deftere yazmaya başlamadan önce yapılabilecek birçok etkinlik vardır: • havada çizme • arkadaşının sırtında çizme • masada parmakla çizme • baş ve boyun hareketi ile havada çizme • kum masasında (kutusunda) parmakla çizme • masada iple, iplikle, telle harf şekli çizme • fasulye vb. ile harf şekli yapma • karton ya da kâğıttan harf şekli kesme • çamur ya da oyun hamuruyla harf şekli yapma • kâğıt üzerinde harfi mumla çizerek üzerini boyama • bahçede geniş alanda, yaprak vb. materyalle harf şekli yapma • bahçede, kum havuzunda iri boyutlu harf şekli çizme • derslikte ya da bahçede harf şeklini çizerek yürüme, koşma
60
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
b) sesi okuma ve yazma Bu etkinliklerin tümünü her harfte aynen yinelemek gerekmez. Alıştırma kitabındaki büyükçe çizilmiş harfin üzerinden ok yönünde yazma çalışması yaptırılarak öğrenciler harfin yazılışına hazırlanmalıdır. Öğrenciler dört çizgi, üç aralıktan oluşan satır aralarına harfleri yazmalı; öğrencilerin yazdıkları harflerin doğru yazımı ve seslendirilmesine özen gösterilmelidir.
61
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
c) sesten heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma Hece Üretme Bu basamaktaki etkinlikler, öğrenilen harf sayısına göre sınırlılık ya da çeşitlilik gösterir. Öğrenilen ilk harfle hece çalışması olanağı yoktur. Biri ünlü, biri ünsüz olmak üzere en az iki harfin öğretiminden sonra hece oluşturulabilir.
62
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
c) sesten heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma Hece Üretme Birinci harfin “i”, ikinci harfin “z” olduğu varsayımıyla üretilebilecek heceler “iz” ve “zi” ile sınırlıdır. Hece oluşturmada öncelik anlamlı ve kapalı hecede olmalıdır: i+z iz anlamlı bir sözcüktür; somutlanabilir. İkinci olarak “-zi” açık hecesini anlamsız da olsa üretmek gerekir. Çünkü sözcük oluşturma aşamasında “-zi” hecesi kullanılacaktır.
63
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
c) sesten heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma Hece Üretme Öğrenilen harf sayısının artmasıyla üretilebilecek hece tipleri şunlardır. • Tek harfli heceler: A - li, O - ya ... • İki harfli heceler: Kapalı hece: Ay - la, As - lı, el, iz Açık hece: A - li, O - ya, su • Üç harfli heceler: Ley - la, o - yun, koç • Dört harfli heceler: dört, sırt, çark, Türk vb.Türkçe sözcükler tren, fren, plan vb. yabancı sözcükler
64
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
c) sesten heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma Sözcük Üretme Yalnızca “i” ve “z” harflerinin öğrenildiği varsayımıyla bu basamakta bilinen “i”harfi, hece basamağında üretilmiş olan “-zi” hecesiyle birleştirilerek “izi” sözcüğü üretilebilir. i+zi “izi” sözcüğünün oluşturulmasından sonra ilk iş, sözcüğün hecelenerek seslendirilmesi ile “i... zi...” vurgulamasının yapılmasıdır.
65
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
c) sesten heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma Sözcük Üretme Böylece oluşan sözcüğün iki ağız hareketi ile söylenebildiğine dikkat çekilmiş olacaktır. Sonra da sözcüğün, tahtada veya defterde bu söyleyişe göre çözümlenerek hecelerine ayrılması ve her hecenin altının hece ayırma işareti ile işaretlenmesi istenebilir. Sıra, üretilen “izi” sözcüğünün bir anlamının olduğuna dikkat çekilmesine gelmiştir. (Parmağımın) izi, (tebeşirin) izi, (ayakkabının) izi vb. örnekler verilerek anlamlı iz sözcüğünün yine anlamlı olarak söz içinde kullanıldığı gösterilir.
66
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
c) sesten heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma Sözcük Üretme Sözcük Oluşturmada “el + e”, “el + a” Sorunu
67
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
c) sesten heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma Sözcük Üretme “hece küpü”, “hece saati”, “hece çarkı” gibi materyallerden yararlanılarak hecelerin bireşimiyle sözcük üretimi çalışmaları yapılabilir.
68
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
c) sesten heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma Cümle Üretme Cümleyi oluşturacak sözcüklerin okunabilen ve yazılabilen sözcükler olması önemlidir. Bunun da ilk koşulu, bu sözcükleri oluşturan harflerin öğrenilmiş olmasıdır.
69
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
c) sesten heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma Cümle Üretme Bu konuda ilk harf kümesinde teknik bir zorluk vardır. Anlama uygun düşecek görseller de anahtar işlevi yapabilir.
70
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
d) metin oluşturma Metin oluşturma basamağında da göz önünde bulundurulması gereken ilkelerden en önemlisi, metnin “bilinen sözcüklerle oluşturulan anlamlı bir metin” olmasıdır. Görsellerden de yararlanılabilir. Üçüncü harf kümesi tamamlandığında bu tür desteklere gerek kalmayacaktır.
71
Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları
C. Okuryazarlığa Ulaşma Öğrencilerin şiirleri, tekerlemeleri, hikâyeleri ve okuma kaynaklarından seçtikleri metinleri sınıftaki arkadaşlarına okumaları sağlanmalıdır. Ayrıca kendilerini yazılı olarak ifade etmeleri ve yazılanları okuyarak paylaşmaları sağlanmalıdır. Yazılarını tek çizgili defter satır üzerinde yazmalıdır.
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.