ŞERİT TESTERELERDE ÇALIŞMA ve GÜVENLİK

... konulu sunumlar: "ŞERİT TESTERELERDE ÇALIŞMA ve GÜVENLİK"— Sunum transkripti:

1 ŞERİT TESTERELERDE ÇALIŞMA ve GÜVENLİK
FİRMA ADI 1

2 Şerit Testere Nedir? Kalas ve iş parçalarının kalınlık ve genişlikleri ile boylarının kaba ölçülerinde kesilmesi, eğmeçli parçaların kesilmesi, zıvana ve dişlerin kesilerek boşaltılması vb. işlemler için kullanılan, adını şerit lamasından alan ağaç işleri makinesine şerit testere makinesi denir. 2

3 Deve Boynu - Hızar Halk arasında gövde yapısından dolayı deveboynu ve hızar gibi değişik isimlerle tanınır. 3

4 Çeşitleri Sürme tezgahlı dikey şerit testere Yatay şerit testere
Sürme tezgahlı çapraz şerit testere 4

5 Tomruk Hızarı Tomruk fabrikalarında arabalı ray sistemi ile birlikte tomruklardan kalas biçmek amacıyla da kullanılır. 5

6 Çalışma Sistemi Şerit testere makinesi, biri altta biri üstte olmak üzere iki kasnak etrafında yukarıdan aşağıya dönecek şekilde şerit lamasının dönmesi ile işlem yapmaktadır. Bıçak laması yukarıdan aşağıya doğru kesim yaptığından dolayı iş parçalarını fırlatma riski bulunmamaktadır. Lama ile üst kasnak dikmesi arasındaki mesafeden daha fazla uzunluklu iş parçalarının boylarını ancak eğik bir şekilde kesebilmesi makinenin en büyük sıkıntısıdır. 6

7 Kasnak Çapı Kasnak çapı makineye ismini verip 30 cm den 100 cm ye kadar değişik ölçülerde olup küçük kasnak çaplı olanlar koltuk iskeleti yapan işyerlerinde eğmeçli parçaları kesilmesinde, büyük kasnak çaplı olanları da kereste atölyelerinde kullanılır. Kasnak çapı küçüldükçe dar şerit lamalar kullanılır. Büyük çaplı kasnağı olan şerit testerelerde ise geniş lamalar kullanılır. 7

8 Çalışma Sistemi Lamanın sabit bir aralıkta hareket etmesini sağlayan düzeneği bulunmaktadır. Bu düzenek; sağ-sol yalpayı engelleyen tabla içindeki klavuz takozları ile üst taraftaki klavuz takozları, geriye doğru gitmesini engelleyen düzenekten oluşmaktadır. Makinenin alt kasnağı sabitken üst kasnak yukarı aşağı ve sağa sola hareketli olup bu hareketi ile lamanın takılıp sökülmesini, gerdirilmesini ve dengesini sağlamaktadır. Makine üç fazlı bir makinedir. Üçgen yıldız sistemi ile çalışmaktadır. Şalter önce üçgene getirilir makine devrini aldıktan sonra yıldıza getirilerek işlem yapılır. 8

9 Makinenin Bölümleri ÜstKasnak ve koruyucu kapağı Klavuz Düzeneği
Deve boynu gövde Ayarlanabilir Testere kapağı ve testere Tabla Alt kasnak ve koruyucu kapağı 9

10 Şerit Testere Laması Özellikleri ve Çeşitleri
Testere lamaları özel takım çeliğinden yapılmıştır. Bir kenarı dişli olup diş yapıları, lama genişliği ve kalınlığı farklı ölçülerdedir. Lama genişliği ve kalınlığı kasnak çapı ile de yakından ilgilidir. Kasnak çapı küçük şerit testere makinelerinde kullanılan şerit lamaları daha dar ve incedir. Kalın ve geniş lamalar bu makinelerde kullanıldığında şerit lamasının bükülerek kasnağın çevresine yerleşmesi zorlaşır ve kopma riski artar. Bu sebeple kasnak çapı büyüdükçe lama genişliği ve kalınlığı de artar. Bu değerler kasnak çapı küçüldükçe de azalır.  10

11 Şerit Testerenin Takılıp Sökülmesi
Şerit testere lamasının sökülmesi işleminde öncelikle tabla üzerindeki testere yarığı kapağı yerinden çıkarılarak makinenin koruyucu kapakları açılır. Üst kasnak yavaş yavaş gevşetilerek Şerit laması kasnaktan alınır ve testere yarığından geçirilerek makineden tamamen çıkarılır. Çaprazlanmak ve bilenmek üzere uygun bir yere kaldırılır. Çıkarılan testere lamasının yerine bilenmiş ve kullanılmaya hazır haldeki bir şerit laması alınır. Dişleri dönme yönünde olacak şekilde testere yarığından geçirilerek testere laması kasnakların üzerine bindirilir.  11

12 Şerit Testerenin Takılıp Sökülmesi
Dişleri veya diş diplerinden itibaren lamanın da 1–2 mm. dışarıda kalacak şekilde üst kasnak kaldırılarak lama gerginleştirilerek sıkılır. Şerit laması yeterli gerginliğe ulaştığında sıkma işlemi durdurularak kasnaklar birkaç tur el ile çevrilir ve lamanın kasnak üzerindeki hareketi gözlemlenir. Şerit laması kasnaktan dışarı doğru çıkıyorsa üst kasnak geriye, içeriye doğru giriyorsa üst kasnak öne yatırılarak lamanın dönüşü normal hale getirilir.  12

13 Şerit Testerenin Takılıp Sökülmesi
Bu çalışma güvenliği için çok önemli olup testere lamasının dışarı çıkması lamanın kasnaktan tamamen çıkmasına, lamanın kasnağın üzerine binmesi ise lamanın çaprazının tek taraflı bozularak hatalı kesme yapmasına yol açacaktır.  Lamanın kasnaklar üzerine gerilmesinden sonra testere yarığı kapağı yerine takılarak koruyucu kapak ve siperler kapatılarak testere laması el ile çevrilip hem denge hem de çatlaklık kontrolü yapılarak makine kullanılmaya hazır hale getirilir. 13

14 Şerit Testerenin Bilenmesi
Bileme esnasında dikkat edilmesi gereken önemli bir husus; testere lamasının ek yerinde diş yapısının bozuk olması durumunda özellikle ek yerinden başlamak üzere taşın diş üzerine inmesi ve dişlerin yapısını bozma ihtimalidir.  Bu arada çaprazlama ve bileme işleminden önce şerit lamasının kontrol edilmesinde ve lama yüzeyinde çatlak veya çatlaklar varsa lamanın çatlak yerden koparılarak kaynak yapılmasında fayda vardır. 14

15 Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
Şerit testerenin alt ve üst kasnak arasında kalan kısımları uygun nitelik ve sağlamlıkta menteşeli kapaklarla örtülmeli, alt ve üst kasnaklar da, yandan ve üstten tamamen örtülecek şekilde koruyucu içine alınmalı ve kesme yerinde, kapağın alt kısmı, kesilecek parçanın kalınlığına göre ayarlanabilir şekilde olmalıdır. Şerit testereler daima gergin tutulacak şekilde, kasnakla veya bir germe tertibatı ile ayarlanabilmelidir. 15

16 Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
Herhangi bir sıkışma halinde, şerit testere durmuş olsa dahi, tezgahın motoru durdurulmadan el sürülmemeli, keza testerede çatlak görüldüğü anda tezgah durdurulmalı ve çatlak testereler bir daha kullanılmamalıdır. Şerit testere ve bıçkı makineleri testerelerin bağlantıları en az ayda bir muayene ve kontrol edilmelidir. Mekanik güçle çalışan hazarlarda, gidip gelme hareketlerinin uç noktaları ile sabit yerler arasında en az 120 santimetre açıklık bulunmalı ve uç noktaları, uygun korkuluklarla korunmalıdır. 16

17 Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
Daima çaprazlı ve bilenmiş testere kullanılmalıdır. Makine çalıştırılmadan önce lamanın gerginliği ve serbest döndüğü elle kontrol edilmelidir. Serbest elle parça kesiminde mümkünse kalıpla çalışılması gerekir. Makinenin yan tarafında durmak son derece tehlikelidir. Gerekmedikçe yan tarafta durulmaması gerekir. Makine de çalışırken koruma kapaklarının kapalı olduğuna dikkat edilmelidir. Makinenin kesim boşluğu kesilecek parçanın kalınlığına göre ayarlanmalıdır. Fazla boşluk iş güvenliği açısından risklidir.  17

18 Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
Bütün ayarlamaların testere tamamen durduktan sonra yapılması gerekir. Makineyi çabuk durdurmak için testere dişlerine veya yan yüzeyine parça dayanmaması gerekir. Kısa ve dar parçalar daima itme çubuğu ile iterek kesilir.  Çalışma sırasında tabla üzerinde artık parça birikmesine fırsat verilmemesi gerekir. Biriken parçaların el ile değil bir ağaç çubukla iterek düşürülmesi gerekir. 18

19 Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
Uzun parçaları keserken destek sehpaları veya yardımcı personel kullandığınızda parçanın itme ve yön kontrolünü sadece kendiniz sağlayınız.  Makineyi çalıştırdıktan sonra testere normal hızını almadan parçanın kesmeye başlanmaması gereklidir. Kesim sırasında makinenin zorlandığı görülürse sevk durdurularak makinenin rahatlaması beklenmelidir. 19

20 20