KIRIK İYİLEŞMESİ.

... konulu sunumlar: "KIRIK İYİLEŞMESİ."— Sunum transkripti:

1 KIRIK İYİLEŞMESİ

2 Kırık İyileşmesi Olumsuz Etkileyen Faktörler
Lokal Faktörler Genel Faktörler

3 Lokal Faktörler: Yüksek enerjili travmalar ve geniş yumuşak doku hasarı içermesi, Kırık fragmanlarının birbirinden uzak olması veya araya yumuşak dokuların girmesi Çok parçalı kırık olması Besleyici damarların hasar görmesi sonucu yetersiz kanlanma Cerrahi redüksiyon yapılmışsa aşırı disseksiyon ve yumuşak doku hasarı yapılması, Açık kırık olması Yetersiz İmmobilizasyon, İyi stabilizasyon yapılmaması Kırık bölgesinde enfeksiyon varlığı Eklem içi kırık olması

4 Genel Faktörler Hastanın ileri yaşta olması Kemik yapısının zayıflığı
Genel enfeksiyon Sistemik hastalıklar (maligniteler, anemiler vb.) Beslenme yetersizliği

5 KIRIK REHABİLİTASYONU
İNFLAMATUAR FAZ TAMİR FAZI REMODOLİNG FAZ

6 KIRIKTA KULLANILAN ELEKTROTERAPİ YÖNTEMLERİ
Kesikli elektro manyetik alanlar Katodal galvanizm Enterfaransiyel akım Tens K.D.D.

7 KIRIKTA CERRAHİYE BAŞ VURMA NEDENLERİ
Başarılı bir redüksiyonun gerçekleştirilememesi Açık kırıklar Yumuşak dokunun araya girmesi Cerrahini diğer metodlara üstünlüğü

8 KIRIK TEDAVİSİ İlk Yardım:
Akut kırık oluştuğu anda, kırık bölgesinde tipik bulgular meydana gelir. Hastada şiddetli ağrıya bağlı şok tablosu da gelişebilir. Kırıktan şüphe edilen ağrıya bağlı olguda yapılacak ilk iş, kırılan bölgeyi stabil hale getirdikten sonra hastayı radyolojik tetkik yapılabilecek en yakın sağlık merkezine ulaştırmaktır.

9 Buradaki en önemli amaç, daha ileri yaralanmayı önlemektir.
Politravmatize olgularda daha kapsamlı ilk yardım tedbirlerine ihtiyaç vardır. Solunum yolunun açık olmasına dikkat edilmelidir. Omurga kırığından şüphe edilen olgular herhangi bir medulla spinalis yaralanması ihtimaline karşı hiç kımıldatılmadan bekletilmeli ve yoğun bakım birimlerine sevk edilmelidir.

10 Kırık uçlarının eski konumuna getirilmesine redüksiyon denir.
İki yolla olur Kapalı redüksiyon Açık reduksiyon

11 Açık redüksiyon : kapalı redüksiyon yöntemleri ile redükte edilemeyen , damar-sinir yaralanmaları ile birlikte bulunan ve cerrahi yöntemlerle daha iyi sonuç alınan kırıklar ameliyatla redükte edilir. Her kemiğin açık redüksiyon ve internal tesbitinde uyulması gereken prensipler farklıdır. Her kemiğin internal tespit araçları değişiktir.

12 İmmobilizasyon : Redükte edilen kırık uçlarının kaynaması için yapılması gereken bir işlemdir. Kırığın fiksasyonu için birçok araç kullanılır.

13 KIRIK REHABİLİTASYONU
Anatomisine uygun bir kırık iyileşmesi sağlanmalıdır. Kas zayıflıkları olabileceğinden, kasların kuvvetlendirilmesi kırık stabilizasyonunu engellemeyecek şekilde başlatılmalıdır. Kırığın stabilizasyonu sağlandığında, hasara uğramış bölgenin mobilizasyonuna başlanmalıdır. Kırığa komşu olan veya olmayan tüm eklemlerde aktif hareket tam veya tama yakın sağlanmalıdır.

14 Kırığa komşu olan veya olmayan kas gruplarında normal kas kuvveti korunmalı yada kazanılmadır.
Kırık iyileşmesini hızlandırmak, ağrının kontrolü ve kas spazmını azaltmak amacıyla lokal modaliteler kullanılmalıdır. Mobilizasyona en kısa zamanda başlanmalıdır., Rehabilitasyonu ve fonksiyonları olumsuz etkileyecek komplikasyonlar önlenmelidir. Kişi olabildiğince erken eski sosyo-ekonomik durumuna kavuşturulmalıdır

15 KIRIK TEDAVİSİNDE KULLANILAN MODALİTELER
Soğuk uygulama Erken dönemde semptomların kontrol altına alınmasında önemlidir.Kırığı veya çerrahi girişimi takiben ilk saat içinde soguk uygulanmalıdır. Soguk vazokontrüksüyon yaparak kanamayı ve ödemi azaltır. Ayrıca soğuğun analjezik etkiside vardır. Bunu sinir iletim hızını azaltarak doğrudan veya kas pazmını azaltarak dolaylı şekilde gerçekleştirir.

16 Rehabilitasyonun geç döneminde de kas spazmı ve ağrının azaltılmasında egzersiz öncesi kullanılabilir. Geç dönemde ağrı ve spazma karşı soğuk yada sıcak kullanımı hastaya özeldir. Soğuk genellikle buz paketçikleri şeklinde her 2-3 saatte bir dakika uygulanır. 2-3 saatte bir buzlu suya batırma ve sirküler hareketlerle 3-10 dakika buz masajı şeklinde de uygulanabilir

17 İstirahat : Yaralanan bölge uygun şekilde stabilize edilerek iyileştirmeyi geçiktirecek hareketler durdurulur. Tespit olay yerinde geçici tespit araçlarıyla daha sonra hastanede ortopedist tarafından alçı,traksiyon, internal veya eksternal tespit araçlarıyla yapılır.

18 İstirahat süresi olabildiğince kısa tutulmalı; stabizasyona zarar vermeksizin egzersize başlanmalıdır. İmmobilizasyon süresi içinde en rahat yapılabilecek egzersizler izometrik egzersizlerdir. Ayrıca alçı içerisinde elektrik stimülasyonu ile kas kontraksiyonuda yaptırılabiliriz.

19 Elevasyon: Soguk uygulama ile birlikte, ekstremitenin elevasyona alınması venöz dönüşü kolaylaştırır. Buda kanama, hematom ve ödemin azaltılmasında yardımcı olur.

20 Sıcak uygulama : Akut dönem geçtikten sonra rehabilitasyon programının geç dönemlerine kadar yararlanılabiliriz. Sıcak fizyolojik etkileri nedeniyle kırık rehabilitasyonunda oldukça önemlidir. Sıcak ; eklem sertliğini, ağrı ve kas spazmını azaltır. Dokular ısıtıldığında gerilebilme yeteneği artar. Bu nedenle sıcak uygulamayla birlikte germe yapılırsa kalıcı bir esneklik sağlanmış olur. Ayrıca sıcaklık bölgesel kan akımını artırarak iyileşmeyi hızlandırır.

21 Sıcaklık uygulandığı alanda metabolik hızı artırdığından yanlış uygulandığı zaman bölgesel iskemiye ve yanıklara yol açabilir. Bu yüzden yanık alanlarında, enfektif bölgelerde, kanamalı ve iskemik alanlarda, sensorial ve dolaşım bozukluğu olanlarda ısı uygulaması kontraendikedir.

22 Yüzeyel sıcaklık ajanları: Kırıktan sonra en sık kullanılan yüzeyel sıcaklık ajanları; HP, İnfraruj, parafin ve Fluodaterapidir. Derin dokuları ısıtmaz, analjezik etki yaratır. Deriyi ve subkuten dokuları ısıtmak için kullanılan bu ajanlar cilt ve skar dokunun rahat mobilizasyonunu sağlar.

23 Derin sıcaklık ajanları: Kas eklem gibi derin dokuları ıstmak için kullanılır. Kırık sonrasında daha derin dokuları ısıtmak için US, KDD, MDD kullanılır. US: Kemik kas arası yüzeyleri ısıtmak için kullanılır. Kas kısalıkları ve eklem limitasyonlarında US tercih edilir. Germe öncesi kullanımı ile germenin etkisi artırılabilinir. KDD: Subkuten dokuyu yüzeysel sıcaklıktan daha iyi ısıtır. MDD:Seçici olarak kası ısıtır. Kas kısalıklarında endike, metal implantlarda kontra endikedir.

24 Hidroterapi: Hidroterapide sıcak etkisinin yanı sıra suyun masaj etkisindende yararlanılır. Özellikle alçı sonrası sertleşen eklemlerin mobilizasyonunda hidroterapi çok yararlıdır. En sık uygulama şekilleri girdap banyosu ve kelebek banyosudur. Sıcak ve egzersizin faydaları hidroterapi ile bir araya getirilmiş olur.

25 Girdap banyoları; Kondüktif sıcaklık ve mekanik etkileri vardır.
Kırıktan sonra oluşan adezyonları yok eder, skar dokuları yumuşatır. Kırıklarda alçı çıkarıldıktan sonra sertliği ve ödemi gidermek, ölü deriyi yumuşatmak, dolanımı artırmak için ve normal eklem hareketini geliştirmek amacıyla kullanılır. Deri reseptörlerinde mekanik etki oluşturarak sedatif ve analjezik etki de meydana getirir. Kas spazmını ve eklem ağrılarını azaltır. İyileşmeyi hızlandırır.

26 Kelebek banyoları; Bütün vücudun içine girip, kolaylıkla hareket edebileceği büyüklük ve şekildeki banyo tanklarıdır. Su içinde germe çok daha kolay ve ağrısızdır. Ilık su hissi sinir uçlarına tesir ederek ağrıyı azaltıcı etki oluşturur.

27 Elektriksel modaliteler; TENS ve diğer alçak frekanslı akımlar hem postravmatik dönemde analjezik amaçla kullanılır. Daha sonraki rehabilitasyon aşamalarında ise ağrı azaltarak hastanın egzersizlere daha fazla katılımını sağlar ve hastanın fonksiyonel olarak düzelmesini hızlandır

28 LAZER: Ağrıyı hem akupuntura benzer şekilde hemde prostoglandin sentezini azaltarak kontrol eder. Lazer analjezik etkisinin yanı sıra ödemi azaltır, yara iyileşmesini hızlandırır, skar dokusunu, sinir rejenerasyonunu hızlandırır. Böylece akut ve kronik postravmatik olgularda endikedir.

29 FARADİK AKIMLAR: Eklemde limitasyon olduğu durumlarda kullanılır.
DİADİNAMİK AKIMLAR: Sedatif ve hiperemik tesirleri diğer akımlardan daha fazladır. Bu akımlar histamin salınımına bağlı olarak hiperemi ve vazodilatasyon oluştururlar. Dolaşımı artırmak için Kurt Periyot, analjezik ve sedatif amaçla DF ve LP kullanılır.

30 ENTERFERANSİYEL AKIMLAR :
İki sinozoidal akımın enterfere edilerek 100 – 250 Hz arasında elde edilen orta frekanslı akımlardır. Akut iltihabi durumlarda , metal implantasyon , pace macer olan durumlarda kullanılmaz. Sabit 100 Hz: Analjazi 0-100 Hz : Dolaşımı artırmak 90-100Hz : Sedatif amaçla kullanılır. Özellikle alçıyı tatbikatından sonra Hz kullanılır.

31 MAGNETOTERAPİ: Nonunıon ve malunıon kırıkların iyileşmesinde kesikli manyetik stimulasyonu kullanımı yaygındır. Kemik uçlarında kallus oluşumunu ve trabeküler kemik köprülerini artırır.Dokularda elektriksel potansiyel değişiklikleri oluşturarak inflamasyon ağrı ve ödemi azaltır, protein sentezini arttırarak iyileşmeyi hızlandırır. Periferal kan akışını arttırır, kalsiyum iyon dengesini yeniden düzenler ve enfeksiyona karşı koruma sağlar