TOPRAK KİRLİLİĞİ Toprağın bir doğal kaynak olarak öneminin

... konulu sunumlar: "TOPRAK KİRLİLİĞİ Toprağın bir doğal kaynak olarak öneminin"— Sunum transkripti:

1 TOPRAK KİRLİLİĞİ Toprağın bir doğal kaynak olarak öneminin
anlaşılabilmesi için önce toprağın temel işlevlerinin neler olduğunun bilinmesi gerekir: 1. Tarımsal (gıda üretimi) 2. Altyapısal (inşaat/altyapı zemini) 3. Ekolojik (bioçeşitlilik, besin döngüsü) 4. Hidrolojik (su kaynaklarının beslenmesi, alıcı ortam)  Toprak kalitesi kavramı toprağın bu işlevleri ile doğrudan ilgilidir

2 Toprak yeryüzünün dışını kaplayan, kayaların ve organik maddelerin türlü ayrışma ürünlerinin karışımından meydana gelen, içerisinde ve üzerinde geniş bir canlı alemi barındıran, bitkilere durak yeri ve besin kaynağı olan, belirli oranlarda su ve hava içeren bir kaynaktır. Toprak insan biyosferinin en temel öğesidir. Topraklarda meydana gelecek tüm olumsuz değişimler insan yaşamını kuvvetle etkileyecek güce sahiptir. İnsanların geçmişten gelen ve geçmişte zararları fark edilmemiş olan alışkanlıkları, bu gün toprak kirlenmesi ve bununla birlikte ortaya çıkan yeraltı ve yüzey sularının kirlenmesi sonuçlarını getirmektedir. Toprak kirliliği, katı, sıvı ve radyoaktif artık ve kirleticiler tarafından fiziksel ve kimyasal özelliklerinin bozulmasıdır.

3 Toprağın işlevlerini yerine getirmede maruz kaldığı önemli tehditler şunlardır:
 Erozyon  Organik madde azalması  Biyoçeşitlilik kaybı  Tuzlanma  Hidrolojik, hidrojeolojik riskler  Arazi bozunumu ve tarım arazisi kaybı  KİRLENME

4 Toprak kirliliğinin nedenleri maddeler halinde:
Ev iş yeri hastane ve sanayi atıkları Radyoaktif atıklar Hava kirliliği sonucu oluşan asit yağmurları Gereksiz yere ve aşırı miktarda yapay gübre tarım ilacı vb. kullanılması Tarımda gereksiz ya da aşırı hormon kullanımı Suların kirlenmesi. Su kirliliği toprak kirliliğine neden olurken toprak kirliliği de özellikle yer altı sularının kirlenmesine neden olur.

5 Toprak Kirliliğine Sebep Olan Etkenler:
Toprak kirliliğine sebep olan en önemli etkenler; Yerleşim alanlarından çıkan atıklar, endüstri atıkları, egzoz gazları, tarım ilaçları ve kimyasal gübrelerdir. Evsel katı atıkların vahşi depolandığı alanlar ile kanalizasyon şebekeleri ile toplanan atık suların arıtılmadan doğrudan toprağa verildiği alanlarda toprak kirliliği meydana gelmektedir. Egzoz gazları, ozon, karbonmonoksit, kükürtdioksit, kurşun ve kadmiyum vs. gibi zehirli maddeler rüzgarlar ile uzak mesafelere taşınmakta ve yağışlarla yere inerek, toprak ve suları kirletmektedir.

6 ~ Suni gübrelerin de (Sodyum, potasyum gibi besin maddelerini içeren) aşırı ve bilinçsiz kullanımı sonucu toprağın yapısı bozulmakta ve bu da toprak kirliliğine yol açmaktadır. Endüstriyel atıklar direkt olarak toprağa verildiğinde ve dolaylı olarak ta havaya ve suya verildiğinde çevreyi kirleterek toprak kirliliğine neden olmaktadır. Özellikle ormanların tahribi sonucu oluşan toprak erozyonu, bugün dünyanın birçok bölgesinde olduğu gibi ülkemizde de en önemli çevre sorunlarından birisi haline gelmiştir.

7 DOĞANIN PİLİ BİTMESİN 

8 Toprak Kirliliği Çeşitleri
 Toprak kirliliği 2 çeşittir: pozitif ve negatif. Pozitif toprak kirliliği: İstenmeyen maddeler tarafından toprak verimliliğinin azalması pozitif toprak kirliliğidir. Çözünebilir tuzların topraktaki konsantrasyonunun artması tuzlaşma olarak adlandırılır ve bu pozitif kirliliktir. Fosforlu gübrelerle gübrelenen toprakların Cd konsantrasyonunun artması pozitif kirliliktir. Başka???

9 2. Negatif toprak kirliliği:
Toprakların verimliliği içermiş olduğu minerallere bağlıdır. Mineraller toprağın üst kısmında bağlıdırlar. Üst katmanı tahrip eden maddeler toprak verimliliğini azaltırlar. Toprağın mineral kapsamını azaltmak yoluyla veya toprağın üst katmanını bozarak toprak verimliliğinin azalması negatif kirlilik olarak adlandırılmaktadır.

10  a) Mineral kapsamının azalması: Toprağın mineral kapsamını azaltan
faktörler yoğun tarım, yanlış sulama, aşırı otlatmadır.  b) Toprak erozyonu: Toprak erozyonuna neden olan faktörler; ormansızlaşma, rüzgar ve su erozyonuna karşı zayıf koruma. Ağaçsız ve bitki örtüsüz tepelik alanlarda yağışlı mevsimlerde yağmur suyu yüzey toprağının taşınmasına yol açar.  c) Kumul taşınımı: Kuvvetli rüzgar kumulları çöllerden verimli topraklara taşır ve buraları çölleştirir.

11 Toprak kirliliğinin bazı etkileri:
 Kirleticilerin su kaynaklarına ulaşarak su canlılarını öldürür,  Kirli topraklarda yetiştirilen ürün ve hayvan yemlerinde bulunan toksik maddelerin son kullanıcılarına taşınır,  Kirli toprakların uzun süreli ürün ve hayvan yemi yetiştiriciliği yapılamaz,  Toprak strüktürü bozulur (kil iyonik yapısı bozulur),  Toprak dayanıklılığı bozulur,  Tesisat ve boru hatlarının aşınması, paslanması, korozyonu  Buhar ve hidrokarbonun binalara girişine neden olabilir,  Toksik toz oluşabilir,  Çocukların oynadığı alanlarda çocukları zehirleyebilir.  Toprak verimliliğini azaltır  Azot fiksasyonunu azaltır  Erozyonu artırır  Yüksek toprak ve besin element kaybı

12 Toprak Kirliliğinin Önemi
 Hidrolojik anlamda toprağın iki temel işlevinden söz etmek mümkündür: 1. atıkların uzaklaştırılması ve giderilmesinde alıcı ortam işlevi, 2. hidrolojik döngü kapsamında yüzey ve yeraltı sularına doğal beslenim alanı işlevi  Bu işlevler nedeniyle yüzey ve yeraltı sularının miktar ve kalitesi toprak tarafından doğrudan etkilenmektedir.  Çevre kirlililiği problemleri açısından toprağın hidrolojik işlevi önem arz etmektedir; dolayısıyla toprak kirliliğine olan ilgide toprağın bu iki temel işlevi etrafında odaklaşmaktadır.

13 Toprak Kirliliğinin Sonuçları:
-Topraktaki besin maddelerinin konsantrasyonu değişir. -Sudaki süspanse katı maddeler toprakta birikerek toprağın geçirgenliği gibi bazı fiziksel özelliklerini bozar.. -Fenoller, deterjan molekülleri gibi bazı organik moleküller toprağa yığılmakta ve burada yetişen kültür bitkileri ile gıda zincirinde taşınabilmektedir. -Ağır metallerin ve iz elementlerinin topraktaki konsantrasyonları artarak, bitki gelişimi ve kalitesi bozulmakta ve neticede topraktan alınan verim azalmaktadır.

14 TEMİZ İNSAN TEMİZ ÇEVRE 

15 Toprak Kirliliğinin İnsan ve Çevreye Etkileri :
-Toprağın doğal yapısının bozulması neticesinde toprak üzerinde bitki ve hayvanlar da barındırmaz. Atık sular tarım alanlarının sulanmasında kullanılırsa içindeki kimyasal maddeler toprağa bulaşır ve kirlenmeye neden olur. Bu kimyasal maddeler insanlar ve hayvanlara ciddi zararlar verebilir. -Egzoz ve baca gazları içinde karbon dioksit, azot dioksit, kükürt dioksit gibi gazlar bulunur. Bu gazlar havdaki su buharı ile birleşerek asit damlacıklarını oluştururlar. Asit damlacıkları yağmurlarla yeryüzüne iner. Bitki ve hayvanlara zarar verdiği gibi toprağa yeni kimyasal maddeler ekleyerek doğal yapısını bozar. -Erozyon nedeniyle tarıma elverişli topraklarımızın kalınlığı gün geçtikçe azalmaktadır. Elverişli toprağın azalması neticesinde özellikle çiftçiler zarar görmektedir.

16 Toprak Kirliliğine Karşı Alınabilecek Tedbirler:
-Tarım ilaçlarının toprağa zarar vermeyecek şekilde bilinçli olarak kullanılması, -Gübre kullanımında bilinçli hareket edilmesi,suni gübre ve tarım ilaçlarının kulanılmasında yanlış uygulamalar önlenmelidir. -Katı atıkların uygun alanlarda Mevzuata uygun şekilde bertaraf edilmesi, -Atık suların (özellikle tehlikeli maddeler içeren atık suların ) arıtılmadan toprağa verilmesinin önlenmesi, -Verimli tarım topraklarında yerleşim ve sanayi alanları kurulmamalı, yeşil alanlar artırılmalıdır. -Ev ve sanayi atıkları, toprağa zarar vermeyecek şekilde toplanıp depolanmalı ve toplanmalıdır. -Nükleer enerji kullanımı bilinçli şekilde yapılmalıdır. -Toprak kirliliği konusunda toplumsal bilincin artırılması.

17