Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi

... konulu sunumlar: "Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi"— Sunum transkripti:

1 Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi
HASTA UYUMU Yrd. Doç. Dr. Turan Set Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi

2 Amaç Hasta uyumu ve önemi hakkında bilgi vermek
Hedefler: Hasta uyumu tanımını yapabilmek Hastanın tedaviye uyumsuzluğunu artıran faktörleri anlamak Hastaların tedaviye uyumunu artırmak için iletişim stratejilerini anlamak Hasta uyumunda iletişimin etkilerini tartışabilmek

3 Hastanın tedaviye uyumunu artırmak için iletişim
Ellen R. Cohn PhD University of Pittsburgh

4 Bir test… İyi eğitilmiş hastalar daha uyumludur.
İçe dönük doktorların hastaları dışa dönük olanlara göre daha uyumludur. Bir hastaya potansiyel yan etkilerin anlatılması, belirtilen yan etkilerin görülme ihtimalini artırır. Doktor - hasta etkileşimi tedaviye uyumu artırır.

5 …Cevaplar Doğru - İyi eğitilmiş hastalar daha uyumludur .
Yanlış - İçe dönük doktorların hastaları dışa dönük olanlara göre daha uyumludur. Yanlış - Bir hastaya potansiyel yan etkilerin anlatılması, belirtilen yan etkilerin görülme ihtimalini artırır. Doğru - Doktor - hasta etkileşimi tedaviye uyumu artırır.

6 Tedaviye uyumsuzluk: Eski görüş
“Hastaların tedaviye uyum konusunda yalan söyleyebileceklerini göz önünde bulundur.” Hippocrates

7 Hasta uyumsuzluğunun sonuçları
Tedavide başarısızlık Morbiditede artma Hastalığın alevlenmesi Hekimlere daha sık başvuru Hastaneye yatışlarda artma Ölüm

8 Hasta uyumu: Yeni tanımlama
“Bir kişinin; ilaç kullanma, diyet, yaşam tarzı değişiklikleri gibi davranışlarının sağlıkla ilgili tavsiyelerle örtüşme derecesidir.” Sackett and Snow, 1979 WHO

9 Hasta uyumu Optimal tedavi sonuçları için önemlidir
Hastanın yaşam kalitesini artırır

10 Uyum konusunda hastaların 4 tipi
Uyumsuz Kısmen uyumlu Yeterince uyumlu Aşırı uyumlu

11 Hasta uyumu tıbbi bir uzlaşmadır
Hasta hekimin talimatlarına uymalıdır. Bu uzlaşma sağlık hizmet sunucularının tavsiyelerine uymanın her zaman akıllıca olduğunu gösterir. Yeni yaklaşım, hastanın davranışlarını uyum kapsamında değerlendirir.

12 Hasta uyumu kompleks bir yapıdır
Şunları içerir: Kişi (hasta) İlaç tedavisi Yaşam tarzı değişiklikleri Diyet Eş, aile Hasta-hekim ilişkisi

13 Hasta uyumu, kişi merkezli yaklaşımı destekler
Tedaviye uyum konusunda kişinin kendi düzenlemelerini yapmasını destekler Tedaviye uyumsuzluğun bazen hastaya mantıklı gelebileceği ve bu tür şeylerin olabileceğini kabul eder. Kişilerin doktoru yönlendirmeye çalışmalarındaki amaç tedaviden daha çok faydalanmaktır. Hekim hasta için şartsız pozitif ilişkiye sahiptir. Karşılıklı bir güven ve saygı vardır.

14 Hasta uyumu her zaman aşagıdaki durumlara bağlı değildir
Sosyal sınıf Yaş Cinsiyet Eğitim Medeni durum Akıllılık Hafıza Kişilik bozuklukları

15 Hasta uyumsuzluğunu destekleyen faktörler
Hastanın tedaviyi/reçeteyi test etmesi Sağlık inanışları Kötü iletişim Bilişsel faktörler

16 Uymsuzluğun sebepleri: Hastanın tedaviyi/reçeteyi test etmesi
Hastalar reçetenin/tedavinin yararları ile maliyetini karşılaştırır Uyumsuzluk olmadan önce bu konuda hastaları bilgilendir Kişiye sorun: tedavi ile herhangi bir problem olabileceğini düşünüyor musunuz? Bilgi verin Stratejileri sağlayın

17 Uyumsuzluğun sebepleri: Sağlık inanışları
Kişinin algıları Hastalığın ciddiyeti Tedavisiz sonuçlar Tedavinin algılanan etkisizliği Sosyal desteğin olmaması Sosyal engel Yan etkiler Uzun/komplike tedavi

18 Uyumsuzluğun sebepleri: Bilişsel faktörler
Unutkanlık Anksiyete

19 Uyumsuzluğun sebepleri: Kötü iletişim
Minimal tıbbi gözetim Yetersiz eğitim Kötü geribildirim Sağlık profesyonelleri ile etkileşimler Dostça algılanmama Umursamaz gibi algılanma Az etkileşim Tek taraflı etkileşim

20 Etik olmayan iletişim hasta uyumunu azaltır
Etik iletişim, bilinçli seçimler yapmak için kişiyi güçlendirir. “En acımasız yalanlar sıklıkla sessizlik içinde söylenir.” Robert Lewis Stevenson

21 Etik iletişim Kişinin durumunu fark etmesine yardım eder
Kişinin kaynakların ve onlarla olan ilişkilerinin farkına varmasına yardım eder Kişinin motivasyonunun artmasına ve anksiyetesinin azalmasına yardım eder Profesyonel bir ilişki içinde sıcak, şefkatli bir ortam sağlar.

22 Hasta uyumunu artıran stratejiler
Doktorla etkileşim, danışmanlık ve iletişim Multimedya eğitim kampanyaları Hasta eğitimi, yazılı bilgi, özel kartlar Kendisini takip edebileceği yöntemler öğretmek Hatırlatıcı (mail, telefon)

23 Özet Hasta uyumu nedir? Bir kişinin; ilaç kullanma, diyet, yaşam tarzı değişiklikleri gibi davranışlarının sağlıkla ilgili tavsiyelerle örtüşme derecesidir

24 Bir hastaya potansiyel yan etkilerin anlatılması, belirtilen yan etkilerin görülme ihtimalini artırır. a. Doğru b. Yanlış

25 Uyum konusunda hasta tiplerini nelerdir?
Uyumsuz Kısmen uyumlu Yeterince uyumlu Aşırı uyumlu

26 Hasta uyumsuzluğunu destekleyen faktörler nelerdir?
Hastanın tedaviyi/reçeteyi test etmesi Sağlık inanışları Kötü iletişim Bilişsel faktörler

27 Hasta uyumunda etik bir iletişimin hangi etkileri vardır?
Kişinin durumunu fark etmesi Kişinin kaynakların ve onlarla olan ilişkilerinin farkına varması Kişinin motivasyonunun artması ve anksiyetesinin azalması Profesyonel bir ilişki içinde sıcak, şefkatli bir ortam