OVERLAP SENDROMU PROF. DR.MEHMET KARADAĞ.

... konulu sunumlar: "OVERLAP SENDROMU PROF. DR.MEHMET KARADAĞ."— Sunum transkripti:

1 OVERLAP SENDROMU PROF. DR.MEHMET KARADAĞ

2 OVERLAP SENDROMU Değişik klinik durumların biraraya gelmesiyle, farklı özellik oluşturması overlap terimi ile açıklanmıştır.

3 OVERLAP SENDROMU Toplumda sık görülen, KOAH, astım, interstisyel fibrozis gibi solunum sistemi hastalıklarının, obstrüktif uyku apnesi (OSAS) ile birlikte görülmesi, ayrı ayrı görüldüklerinden farklı özellikler göstermesi nedeniyle dikkati çekmiştir.

4 1985 yılında ilk kez FLENLEY tarafından OSAS ile birlikte, KOAH, astım, kistik fibrozis, interstisyel pulmoner fibrozis gibi solunum sistemi hastalıklarının beraber seyretmesi “OVERLAP SENDROMU” (OVS) olarak isimlendirildi.

5 İnterstisyel Akciğer Hastalıkları
Günümüzde OVS = OSAS+KOAH Astım İnterstisyel Akciğer Hastalıkları OSAS OVS KOAH Kistik fibrozis

6 Bu iki tablonun birarada bulunması ise hem uykuda, hem uyanıklıkta solunum sıkıntısının daha fazla hissedilmesine neden olmaktadır.

7 KOAH, dünyada ölüm nedenleri arasında dördüncü sıradadır ve son 30 yılda % 163 artış göstermiştir.

8 Uyku apne sendromu, en az astım bronşiale ve diabet kadar sık görülüyor.
2095 kadın ve erkek Uyku Apne Prevalansı % 6.1 Obstructive sleep apnea syndrome is associated with metabolic syndrome rather than insulin resistance, Altan Onat et al. Sleep and Breathing (2007) 11:23–30

9 OVERLAP SENDROMU PREVALANSI
OSAS’lı hastalarda KOAH prevalansını % 11 bulmuşlar,(Chaouatve ark.). KOAH’lı hastalarda OSAS sıklığı %45.8 (Calderon-Osuna ve ark.) KOAH’lı hastalarda OSAS sıklığı %6,1 (Köktürk O.) KOAH’lı hastalarda OSAS sıklığı %69.7 (İtil Oya ve ark.) ChaouatA, WeitzenblumE, KriegerJ, et al. Association of chronic obstructive pulmoner disease and sleep apnea syndrome. AmJ Respir Crit Care Med 1995; 151:82-86

10 OVERLAP SENDROMUNDA KLİNİK VE PROGNOZ
OSAS ve KOAH her ikiside ayrı ayrı kronik hipoksemi yapan hastalıklar olması nedeniyle birbirlerine sinerji yaparak mevcut hipoksemiyi daha da derinleştirirler OVS’da her iki hastalıkta da ayrı ayrı var olan pulmoner hipertansiyon ve kor pulmonale gelişme riski sadece KOAH yada sadece OSAS olan olgulardan daha fazladır ve prognozları daha kötüdür

11 UYKUDA SOLUNUM Solunum sisteminde rezistansın arttığı,
Solunum hızı ve ritminin bozulduğu, Kimyasal ve mekanik reseptörlerin duyarlılığının ve ventilasyonun azaldığı, Kan gazlarında olumsuz değişikliklerin yaşandığı bir dönemdir

12 KEMORESEPTÖRDUYARLILIĞI
KORTİKAL UYARI KEMORESEPTÖRDUYARLILIĞI SOLUNUM MOTOR NÖRON HİPOVENTİLASYON HİPOKSEMİ HİPERKAPNİ UYKU SOLUNUM KASLARI AKCİĞER MEKANİKLERİ , HAVAYOLU DİRENCİ , FRC, V/Q, İLİŞKİSİ

13 METABOLİZMA Uyku sırasında azalan metabolizma hızına bağlı olarak, ventilasyon azalır.

14 VENTİLASYONDAKİ DEĞİŞİKLİKLER
Uykuda belirgin olarak hipoventilasyon vardır NREM uykusunda dakika ventilasyonu % 5-10 oranında azalır Fazik REM uykusunda dakika ventilasyonu % 40 oranında azalır

15 KAN GAZLARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER
PCO mmHg kadar yükselir PO mmHg kadar azalır SaO2 %1-2 kadar azalır

16 SOLUNUM HIZI VE RİTMİ NREM evre 1-2 de solunum düzensizdir, Cheyne-Stokes solunumuna benzer NREM evre 3 de solunum otonom sinir sisteminin kontrolündedir ve düzenlidir REM de özellikle fazik evresinde tekrar düzensizleşir Total Ventilasyon azalır, solunum hızlı ve yüzeyeldir

17 KEMOSENSİTİVİTE Uykuda hipoksik ve hiperkapnik ventilatuar cevaplar azalır Hiperkapnik ventilatuar cevapta NREM döneminde % 20-50’lere varan azalma REM döneminde daha da kötüleşir

18 OSAS hastalarında uyanıkken hiperkarbiye cevap normal bulunmuşken,
Overlap sendromlu hastalarda uyanıkken CO2‘ye cevabın azaldığı gösterilmiştir Radwan L, et al: Eur Respir J., 1995, 8, 542–545.

19 AROUSAL CEVABI Uykuda arousal oluşumunda hiperkapni hipoksemiden daha önemlidir! PCO2’de 6-15 mmHg’lık artış arousala neden olurken, SaO2’nin nomal erişkinde % 75’e kadar düşmesi gerekir!

20 FONKSİYONEL REZİDÜEL KAPASİTE
REM döneminde solunum kasları hipotonisi nedeni ile FRK azalır. Supin pozisyonundaki uykuda FRK en düşük değerindedir

21 KOAH'ta Uykuyu Bozan Faktörler
İlaçlar Depresyon Sedanter hayat tarzı Kötü uyku hijyeni Yaşlılığa bağlı etkiler Hipoksemi Öksürük

22 KOAH ve UYKU KOAH'ta gece ortaya çıkan dasatürasyon dışında uyku latansı uzar, uyku etkinliği ve toplam uyku süresi azalır

23 KOAH ve UYKU KOAH da Noktürnal Oksijen Desatürasyonu Sonuçları
PulmonerHipertansiyon Sekonder polisitemi Kardiyak disritmiler Uykuda ölüm gözlenir

24 KOAH’DA POLİSOMNOGRAFİ ENDİKASYONLARI
AASM ÖNERİLERİ Noktürnal hipoksemisi olan kronik obstrüktif, restriktif veya reaktif akciğer hastalıklarının PSG endikasyonu yoktur. Evde pulseoksimetre ile SaO2 takibi yeterlidir. Bununla beraber bu hastalarda OSAS, PLMS düşündüren semptomlar varsa kronik akciğer hastalığı olmayan olgular gibi PSG endikasyonları uygulanır.

25 KOAH’DA POLİSOMNOGRAFİ ENDİKASYONLARI
OSAS, PLMS semptomlarıolan KOAH olguları dışında, Gündüz PaO2 değeri ≥60mmHg olan hastalarda polisitemi ya da Pulmoner Hipertansiyon varlığında, Uykuda O2 tedavisi alan KOAH’lılarda sabahları başağrısı varlığında, CPAP/BiPAP tedavisi uygulanacak overlap sendromlu olgularda optimal basıncın belirlenmesinde PSG endikasyonu vardır.

26 NOKTÜRNAL OKSİJEN DESATÜRASYONU (NOD) -1
Gündüz hipoksemisi olmayan veya gündüz hipoksemisi PO2≥60 mmHg olan KOAH’lılarda, kayıt süresinin %30’dan fazlasında, SaO2’nin% 90’ın altına düşmesi noktürnal oksijen desatürasyonu (NOD) olarak tanımlanmıştır. WeitzenblumE, ChaouatA, CharpentierC, et al. Sleep-relatedhypoxemiain chronicobstructivepulmonarydisease: causesconsequencesandtreatment. Respiration1997; 64 (3): Levi-ValensiP, WeitzenblumE, RidaZ. Sleep-relatedoxygendesaturationanddaytimepulmonaryhaemodynamicsin COPD patients. EurRespirJ 1992; 5:

27 NOD NEDENLERİ Alveoler hipoventilasyon
Ventilasyon/perfüzyon(V/Q) dengesizliği FRC’de azalma Sekresyonlar Havayoludirencindeartış Ölüboşlukartışı OVS

28 Normal erişkinlerde uykudaki oksijen desatürasyonu % 1-2 kadardır
NOD özellikle KOAH da önemli! SaO2, KOAH’da uykunun NREM döneminde % 3-5 ve REM döneminde % 10-50’ye varan derin düşüşler (spikepatern) gösterir

29 KOAH’DA REM UYKUSUNDA SPIKE DESATÜRASYONLAR

30 Uyanıkken belirgin hipoksemisi olanlarda uyku sırasında hipoksemi daha da derinleşecektir
NOD’lar belirgin gündüz hipoksemisi (PO2≤60 mmHg) olan hiperkapnik tip KOAH’lılar (bluebloater) için karakteristiktir!

31 FEV1/FVC oranı%65'in altında olanlarda gece desatürasyonlarının görülme riski yüksektir

32 KOAH + OSAS da NOD Gündüz hipoksemisinin hafif dereceli olduğu KOAH olgularında bile OVS var ise bu durum ciddi kardiyopulmoner fonksiyon bozukluğuna yol açacaktır

33 OSAS’da noktürnal oksijen desatürasyonları özellikle REM döneminde derinleşen “testere dişi”(saw-tooth) paterni şeklinde görülürken, overlap sendromunda daha geniş oksijen desatürasyonları saptanır

34 OSAS’da “testere dişi”(saw-tooth) paterni şeklinde noktürnal oksijen desatürasyonları

35 OSAS + Astım Hava Yolu Direncinde Artış Bronkospazm, Sekresyon ,
Mukoza ödemi Hava Hapsi Solunum işinde etkilenme Oto PEEP

36 Astımda Uyku Hastanın uyuduğu ortamdaki (oda, yatak, yorgan, yastık vs) alerjenlerin varlığı, Gündüz verilen bronkodilatör ilaçların gece verilememesi, Supin pozisyonunda yatış, Sabahın erken saatlerinde parasempatik bronkokonstrüksiyon artışı,

37 Astımda Uyku Gece boyunca düşen sıcaklık nedeniyle soğuk havanın bronşlar üzerindeki etkisi, Uykuda oluşan gastroözofageal reflünün kimyasal irritatif özelliği, Bozulan mukosiliyer klirens uykuda astımı negatif yönde etkiler.

38 OSAS + Astım Horlama, astımlılarda genel popülasyona göre daha sık rastlanır. OSAS ile birlikte astım varlığında astım sık atak yapmaktadır CPAP tedavisi ile OSAS kontrol altına alındığı taktirde astımın atak sıklığı azalmaktadır.

39 OSAS + İNTERSTİSYEL AKCİĞER HASTALIĞI
Hızlı ve yüzeyel solunum Hipokapni Çok sayıda arousal Uyku fragmantasyonu hafif uykuda artış(REM azalır)

40 Arousalların nedeni öksürük veya kimyasal uyarıdır.
SaO2 ‘nin% 90’ın altında seyretmesi de uyku fragmantasyonuna neden olur. Santral solunum kontrolü normal hatta artmış olduğu için apne görülme sıklığı düşüktür

41 OVERLAP SENDROMU TEDAVİSİ
AMAÇ; Uyku kalitesinin düzeltilmesi Oksijenizasyonun sağlanması

42 KOAH da Oksijen Tedavisi
Az sayıda KOAH olgusunda uyku kalitesini düzeltebilir! Nokturnal O2 PAP max’ı düşürür PH gelişimini önler!

43 OVS da Oksijen Tedavisi
Oksijen tek başına kullanılırsa; Apnelerin süreleri uzar! CO2 seviyesi tehlikeli boyutlara çıkabilir!

44 BiPAP TEDAVİSİ CPAP uygulanması OVS için ideal değildir, ÜSY’daki kollapsı çözmek için yüksek basınç değerleri gerektiğinden genellikle hastalar tolere edemezler Overlap sendromunun tedavisinde BiPAP (Bilevel Positive Airway Pressure) kullanılır

45 BiPAPTEDAVİSİ BiPAP da EPAP ve IPAP basınçları ayrı ayrı hastaya göre düzenlenebilir ve trigering hassasiyeti ayarlanabilir!

46 OVERLAP SENDROMU TEDAVİSİ
İlaçtedavisi Almitrin Progestojenler Asetazolamid, Amonyum klorid Protriptilin Teofilin

47 OVERLAP SENDROMU TEDAVİSİ
BiPAP + O2

48 İLGİ VE DİKKATİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER