ÇALI Ş MA VE EKONOM İ K YA Ş AM. “ÇALI Ş MA”YI TANIMLAMAK İ nsan ihtiyaçlarına kar ş ılık gelen mal ve hizmet üretimini amaçlayan, zihinsel ve fiziksel.

... konulu sunumlar: "ÇALI Ş MA VE EKONOM İ K YA Ş AM. “ÇALI Ş MA”YI TANIMLAMAK İ nsan ihtiyaçlarına kar ş ılık gelen mal ve hizmet üretimini amaçlayan, zihinsel ve fiziksel."— Sunum transkripti:

1 ÇALI Ş MA VE EKONOM İ K YA Ş AM

2 “ÇALI Ş MA”YI TANIMLAMAK İ nsan ihtiyaçlarına kar ş ılık gelen mal ve hizmet üretimini amaçlayan, zihinsel ve fiziksel çaba gerektiren görevlerin yerine getirilmesi

3 TAYLOR İ ZM, FORD İ ZM VE SONRASI Geli ş mi ş i ş bölümü çıktıları arttırabilir (Adam Smith’in i ğ ne-üreticisi örne ğ i). Bu dü ş ünce F.W. Taylor tarafından Bilimsel Yönetim olarak geli ş tirildi. Bu, daha sonra, 1908’de Michigan’da Henry Ford tarafından benimsendi: – Tek ürün, T modeli – Özelle ş tirilmi ş araç ve teçhizat – Hareket eden montaj hattı – Kitlevi taleplere ba ğ lı kitle üretimi

4 TAYLOR İ ZM, FORD İ ZM VE SONRASI II İ deal bir sistem olarak sınırlarına ula ş tı Sadece standart ürünler ve büyük pazarlar için uygun Kurulumu pahalı ve oldukça katı Eme ğ in daha ucuz oldu ğ u ülkelerin rekabeti Dü ş ük-güven sistemleri: yakından denetim, izleme çalı ş anlarda memnuniyetsizli ğ e sebep oluyor. Yüksek-güven sistemlerinde çalı ş anlar i ş in hızını ve içeri ğ ini kontrol ediyor.

5 KADINLAR VE ÇALI Ş MA Avrupa’da 20. yüzyılın büyük tarihi. 16-60 ya ş ları arasındaki kadınların %35-60’ı ücretli i ş lerde çalı ş ıyorlar. Bunların %75’i dü ş ük ücretli, yarı-zamanlı i ş lerde çalı ş ıyor (4 C): – Sekreterya (clerical), temizlik (cleaning),bakım (caring), yiyecek-içecek (catering) Tarihi resim ev ve i ş in ayrımını gösteriyordu: kadınlar evde. Daha küçük aileler; ev-i ş lerinin otomasyonu

6 KADINLAR VE ÇALI Ş MA II Kadın ve erkek i ş i dü ş üncesi temelinde mesleki ayrımlar Hem yatay (i ş in tipi) hem dikey (astlık-üstlük) Kadınlar ve yarı zamanlı i ş ler hakkındaki tartı ş ma karma ş ık: tercih mi ko ş ullar mı? Ücret farkı tutarlı bir gösterge: 1970 yılında tam zamanlı çalı ş an kadınlar erkeklerin ücretinin %63’ünü kazanıyorlardı. 1999 itibarıyla bu oran %84’e yükseldi Ev i ş lerinde i ş bölümü daha e ş itlikçi bir hale geldi, özellikle genç çiftlerde.

7 POST-FORD İ ZM İş ’te ilk esnek uygulamalar – Esnek uzmanla ş ma; mü ş teriye uygunlu ğ un kitleselle ş mesi – Küresel üretim Ele ş tiriler: – Fordizmin geldi ğ i sınırların abartılması – Küçük de ğ i ş iklikler: yeninin geleneksel olana entegre edilmesi, genellikle Neo-Fordizm olarak anılır. – Geçmi ş ve bugündeki farklılı ğ ın hafife alınması.

8 POST-FORD İ ZM II Mesleklerin yapısındaki güncel e ğ ilimler: – Bilgi ekonomisi (enformasyon) – Çoklu-yetenekler (ö ğ renme ve adaptasyon) – Evde çalı ş ma (tele-çalı ş ma) – Birden fazla i ş te çalı ş ma- portföy i ş çili ğ i(yeni mezunlar bir kariyer içinde üç yetene ğ e dayanarak on bir i ş te çalı ş abilirler) Madalyonun karanlık yüzü: küçülme ve ba ğ ımlılık

9 ÇALI Ş MANIN SINIRLARINDA İş güvencesizli ğ inin artı ş ı: Bugün İ ngiltere’de 1945’ten bu yana en yüksek seviyesinde Orta sınıf içinde gerçeklik ya da algı? Sadece i ş kaynı hakkında de ğ il, aynı zamanda yo ğ unla ş ma hakkında İş sizlik: ikinci sava ş tan sonra devlet müdahalesi ile dü ş ük tutuldu Bu durum 1980’lerde bozuldu: yapısal ve geçici sebepler İş sizlik etnik guruplarda ve gençlerde yo ğ unla ş tı.

10 ÇALI Ş MANIN TOPLUMSAL ÖNEM İ Çalı ş manın merkezile ş mesindeki dü ş ü ş neden bir problem olarak görülsün ki?.. (Gorz’un Cennete Giden Yollar, kitabından) Devam eden toplumsal önem: – Para (ücret ve maa ş lar anahtar kaynaklar) – Faaliyet seviyesi (yetenek ve kabiliyetler kazanmak ve bunları uygulamak için fırsatlar) – Çe ş itlilik (ev düzeni ile ter dü ş en ba ğ lamlar) – Zamansal yapı (çalı ş ma hayatının ritmi) – Toplumsal kontaklar (arkada ş lıklar ve sosyal a ğ lar) – Ki ş isel kimlik (toplumsal mevki ve öz-saygı)