Giriş Giriş Giriş Yüksek Süt Verimine Sahip İneklerde

... konulu sunumlar: "Giriş Giriş Giriş Yüksek Süt Verimine Sahip İneklerde"— Sunum transkripti:

1 Giriş Giriş Giriş Yüksek Süt Verimine Sahip İneklerde
Post Partum Reprodüksiyonda Geçiş Dönemi Yönetiminin Etkisi Àlex Bach Ruminant Üretim Departmanı Giriş Holstein ırkı ineklerin süt üretimi zamanla genetik, beslenme ve yönetim şeklindeki ilerlemelerden ötürü artmıştır. Bununla birlikte, yaşam ömrü ve reprodüktif performans düşmüştür. 8300 420 8218 417 7475 7671 402.5 402 6650 385 5825 367.5 5000 2002 2008 350 2002 2008 Giriş Bazı araştırmacılar, süt verimindeki genetik ilerleme ile bozul- muş reprodüktif performansın ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Düveler Reprodüktif özelliklerde kalıtsallık oldukça düşüktür (Hansen, 2000). Bu nedenle zayıf reprodüktif performansın sebebi muhtemelen genetikten bağımsızdır. Yetersiz reprodüktif performans, ekonomik bakımından negatif etkilere sahiptir. Azalmış süt üretimi. Bir yılda elde edilen buzağı sayısında azalma. Giriş Mevcut ortalama üretkenlik yaşı genel anlamda üç laktasyonun altındadır (Hansen ve ark., 2006). Kısa yaşam süresi direkt olarak, zayıf reprodüksiyon ya da zayıf hayvan refahını kapsamaz (aslına bakılırsa yüksek kesim sevk oranlarını savunmak için reprodüktif performans yüksek olmalıdır) Bununla birlikte, inekler kendi yetiştirme maliyetlerini ilk laktasyonda karşılamalıdır (sütçü tip ineklerin %15-20’si, ilk Laktasyonunu tamamlamadan önce kesime sevk edilmektedir.

2 Giriş Giriş Yönetim Yönetim
Sütçü tip ineklerde reprodüktif yetersizlik konsepsiyon oranın değildir ancak embriyo canlılığıdır. Siklik ineklerde konsepsiyon oranları genelde %90’ı geçer (Diskin ve Morris 2008). Orta derecede süt verimine sahip ineklerde erken embriyonik ölümün yaklaşık olarak %40’ı tohumlama sonrası 8 ve 16. günde gerçekleşir, bu rakamlar yüksek süt verimine sahip ineklerde %56’ya yükselir ve bu hayvanlarda tohumlamadan sonraki 7. günde embriyoların çoğunluğu anormal gelişim sergiler (Diskin ve Morris 2008). Giriş Sütçü tip ineklerde reprodüktif yetersizlik nedenleri: Östrus belirleme doğruluğu Semen taşıma teknikleri Hormonal denge Yönetim İnek refahı Hastalık Ata Beslenme dengesi Yönetim Süt verimi (kg/inek/gün) Bach ve ark., 2008 Yönetim Süt verimi (kg/gün) Ahırlar/inek Bach ve ark., 2008

3 Yönetim Yönetim Yönetim Yönetim Ahır değişikliği ile ilgili hafta
290 270 250 Adım/saat 210 190 170 150 -5 -4 -3 -2 -1 1 2 3 4 Ahır değişikliği ile ilgili hafta Guasch ve Bach, 2009 Yönetim 700 660 Dakika/gün 620 580 540 500 -5 -4 -3 -2 -1 1 2 3 4 Ahır değişikliği ile ilgili hafta Guasch ve Bach, 2009 Yönetim 5 günden daha az Beş ya da daha fazla gün 62.00 62 % Fertilite 55.25 56 48.50 41.75 35.00 Yönetim Genellikle, uterus involüsyonunun ve normal siklik aktivitenin yeniden başlaması için tavsiye edilen minimum zorunlu bekleme süresi (ZBS) 45 – 60 gündür (Fetrow ve ark., 2007). Bazı araştırmacılar, yüksek süt verim düzeyi ile birlikte yüksek süt kalıcılığı sergileyen bir inekte, buzağılama aralığının Uzamamasının avantaj olabileceğini belirtmiştir (Allore ve Erb, 2000). 1,500 günden uzun sürede şekillenmiş 42 multiparus inekli ahır

4 Yönetim Yönetim Yönetim Yönetim
1,500 günden daha uzun sürede şekillenmiş 42 primiparous inekli ahır Ancak... İkinci laktasyonu bir an evvel başlatmak için istiyorum… Yönetim Ayrıca kuru dönemim kaldırılması ya da kısaltılması önerilmiştir. Sürekli sağım ya da kısaltılmış kuru dönem ineklerde, laktasyonun erken döneminde göz ardı edilebilir negatif enerji dengesi ile sonuçlanır ve bu ineklerde, fertiliteyi geliştirmek, anovular sayıyı azaltmak için erken pospartum ovulasyon şekillenir (Watters ve ark., 2009; Gümen ve ark., 2011). Bununla birlikte, kuru dönemin uygulanmadığı inekler, 28 ya da 56 günlük kuru dönemin uygulandığı ineklere göre ciddi anlamda daha düşük süt verir (Rastani ve ark., 2005). Süt kaybının iyileştirilmesinden sonra, reprodüktif performans, kötüdür: gün kuruya almaya karşılık 0-10 gün kuruya almada 14 gün daha fazla açık gün (Bachman ve Schairer, 2003). Yönetim Sıcaklık stresi yalnızca antral folliküllerin gelişimini etkilemez aynı zamanda küçük antral folliküllerin ovaryan havuzunu da etkiler ve inekler sıcaklık stresine maruz kaldığında, bu sürenin dışında da folliküler fonksiyonlardaki etkisini devam ettirir. Roth ve ark. (2009), önceki östrus siklusunda direkt solar radyasyona maruz kalan ineklerde orta boyutlu folliküllerin gelişiminin attenüe olduğunu göstermiştir. Yaz aylarında ineklerden toplanan oositler, in vitro fertilizas- yondan sonra (Rocha ve ark., 1998; Al-Katanani ve ark., 2002) ya da kimyasal aktivasyondan (Zeron ve ark., 2001) son- ra blastosit aşamasında gelişim yeteneğini kaybetmiştir. Yönetim Yem yeme bölümündense yatma alanlarına fanların yerleştiril- mesi tercih edilmektedir (inekler dinleme için yemekten daha fazla saat harcarlar). Ayrıca fanların sıcaklık stresi başlamadan önce aktif hale getirilmesi tavsiye edilmektedir. Ayrıca, fanların (ve hava şartlarına göre püskürtücüler) tüm sağım bekleme alanlarında bulunması gerekmektedir.

5 Yemleme zamanı (dakika/gün)
Pre-Partum Besleme ABD’de, 5,700 inekten toplanan veri: Sağlık durumu Gebe (%) Gebelik kaybı (%) Sağlıklı 51.4 8.9 1 hastalık vakası 43.3 13.9 > 1 hastalık vakası 34.7 15.8 Hastalık tipi Güç doğum 40.3 15.9 Metritis 37.8 11.3 Endometritis 38.7 15.1 Hipokalsemi 39.8 18.0 Mastitis 39.4 19.8 Ketozis 28.8 14.6 Topallık 32.4 26.7 Pnömoni 36.7 16.7 Santos ve ark., 2010 Pre-Partum Beslenme DMI (kg/gün) Yemleme zamanı (dakika/gün) Huzzey ve ark., 2007 Pre-Partum Besleme Doğumla ilgili hafta Castro ve ark., 2012 Pre-Partum Besleme Grum ve ark., (1996) kuru dönemde yüksek yağ diyeti ile beslenen İneklerde doğumdan sonra yüzdenin düştüğünü rapor etmiş ve Friggens ve ark. (2004), kuru dönemde yüksek yağ diyeti ile beslen menin, vücut yağ mobilizasyona ineğin adaptasyonunu sağladığını savunmuştur. Bununla birlikte, gebeliğin son döneminde ineklerin aşırı beslenmesi, metritis, ketozis, süt humması, kistik ovaryum ve ardından infertilite riskini artırmaktadır. Law ve ark., 2011

6 Pre-Partum Besleme Pre-Partum Besleme Pre-Partum Besleme
Minor ve ark. (1998), yüksek NFC’li pre-partum rasyonlarla Diğer yüksek lifli rasyonları karşılaştırmıştır. Rasyonda NFC yüksek olduğunda, plazma glukoz yükselmiş ve NEFA düşmüştür. Sonuçta ideal bir rasyon aşağıdaki gibi olmalıdır: < %35NDF > %38 NFC ~1.65 Mkal/kg Pre-Partum Besleme İnekler, enerji tüketimine dayalı olarak uygun bir şekilde DMI’yı regüle edemezler. Aşırı enerji tüketiminde yüksek risk. Densite (Mcal/kg) 15 Mcal için gerekli DMI 12.5 kg DMI tarafından sağlanan enerji 1.32 11.4 16.5 1.40 10.7 17.5 1.5 10 18.8 1.60 9.4 20.0 1.65 9.0 20.6 Pre-Partum Besleme Loor ve ark., 2006 Pre-Partum Besleme Loor ve ark., 2006

7 DMI, Vücut ağırlığının %’si Buzağılama ile ilgili haftalar
Pre-Partum Beslenme DMI, Vücut ağırlığının %’si Buzağılama ile ilgili haftalar Janovick-Guretzky ve Drackley, 2006 Pre-Partum Beslenme NEFA, uEq/dL Doğumla ilgili gün Janovick-Guretzky ve Drackley, 2006 Post-Partum Beslenme 80’li yıllarda, beslenme aşağı yukarı bakım ve süt verimi arasında dağıtılmıştı. Maintenance Production 80 77 60 55 % 40 45 20 23 1980 2010 Günümüzde, laktasyonun başlangıcında bakım ihtiyaçlarının dışında ciddi homeoretik kontroller yapılmaktadır. Post-Partum Beslenme Gecikmiş ovulasyonda katkısı olan önemli bir faktör, düşük LH pulsatilitesi olabilir bu da dominant follikül gelişimini, onun steroidogenezisini ve ovulatör kapasitesinin kazanımını tehlikeye atar. Kawashima ve ark. (2007)

8 Post-Partum Beslenme Post-Partum Beslenme Post-Partum Besleme
Ovulatör inekler Anovulatör inekler Kawashima ve ark. (2007) Post-Partum Beslenme Progesterondaki erken yükselişin, daha büyük bir konseptüse öncülük eden endometriyal sekresyonları (histotrof) değiştir- diğine dair düşüncüler mevcuttur. Bu durum, gebelik maternal tanınmasında daha iyi sinyaller oluşturur. Hedef mRNA oranı her saat için vücut ağırlığının µg/kg’ı İnsulin infüzyon oranı, (-) İnsulin Sitokromlar Progesteron P450 2C ve 3A 21-OH-progesteron Lemeley ve ark., 2008 6ß-OH-progesteron Post-Partum Besleme Serum Progesteron (ng/mL) Serum Glukoz (mmol/L)) Maillo ve ark., 2011 Post-Partum Besleme İn-vitro üretilmiş 1,800 embriyo, siklusun 2. gününde hem düvelere hem de Holstein ineklere transfer edilmiştir: Heifers Lactating cows 80 80 60 57 40 34 20 18 Recovery rate, % Reach blastocyst, % Rizos ve ark. (2011)

9 Post-Partum Besleme Post-Partum Besleme Post-Partum Besleme
En son yapılan bir araştırmada (Maillo ve ark., 2011), primiparus ineklere yalnızca %26’sının transfer edildiği embriyoların, laktasyonda laktasyonda olmayan ineklere karşın blastosit aşamasında bu oranın %40’a ulaştığı rapor edilmiştir. Sonra, postpartum 90. günde invitro üretilen blastositler ineklere transfer edilmiş ve 14 gün sonra, inekler arasında canlılık ya da ölçü- ler bakımından farklılık bulunmamıştır. Bender ve ark. (2010), postpartum ineklerde folliküler sıvıdaki doymuş yağ asit (palmitik ve stearik) konsantrasyonlarının düvelere göre daha yüksek olduğunu rapor etmiştir. Bu nedenle, eğer embriyo kalitesi iyileş- tirmeye çalışılıyorsa, en düşük düzeyde adipöz mobilizasyon hedeflen- melidir. Bu durum, insulin cevap verebilirliğinin geliştirilmesi ve laktasyon- daki ineklere ek enerji sağlanmasıyla gerçekleştirilebilir. Post-Partum Besleme Glukojenik bir diyet uygulaması, sütçü ineklerde ilk postpartum ovulasyonun yeniden şekillenmesini hızlandırmak amacıyla düşünülmüştür (Van Knegsel ve ark., 2007). Fermente CHO fazlasında dikkatli olunmalıdır : propiyonat (hipofaji) ve rumen asidoz riskinin artması Postpartum (DM %23’den %27’ye kadar) nişasta içerikli diyetlerinin, üretkenlik ya da metabolik durum üzerinde çok az etkiye sahip olduğu son yıllarda yapılan tüm çalışmalarda gösterilmiştir (Dyck ve ark., 2011). Post-Partum Besleme Günlük enerji dengesi (Mj/gün) GBS 1.’de konsepsiyon oranı 2.’de konsepsiyon oranı 100. günde gebelik oranı 80 79.2 71.4 71 71.4 60 66.3 68 56 56 52.6 56 40 42.9 36 40 31.3 20 24 28.5 Kontrol Bireysel HS/HF LP Gilmore ve ark., 2008 Post-Partum Besleme Buzağılamadan sonra hayvana ek CHO sağlamak ve potansi- yel olarak insulin düzeyini arttırmada en etkili metot, buzağıla- madan sonraki ilk hafta bu inekleri ketozis yönünden test etmek ve plazma ß-hidroksi-butirat düzeyi 1.2 mM üzerinde olduğunda, bu seviye 1.2 mM’un altına düşene kadar 300 mL/gün propilenglikol ile tedavi etmektir (McArt ve ark., 2011).

10 Geçiş dönemi öncesi sağlıklı olma...
Post-Partum Besleme Reprodüksiyonun iyileştirilmesinde önerilen diğer bir alternatifte, ilk ovulasyondan sonra asetojenik diyetlerin yedirilmesini içermektedir. ineklerin yağlı diyetlerle beslenmesi, tüm vakalarda değil bazılarında gebelik oranlarını iyileştirdiği gösterilmiştir. Bazı yağ asitleri, PGF2α’nın uterus sekresyonunu azaltma kabiliyetine sahiptir bu da inekte embriyo canlılığını arttırmada bir alternatiftir (Santos ve ark., 2008; Staples ve ark., 1998). Üç seri prostaglandin n-3 YA’den türer ve iki seri prostaglandin ise N-6 YA’den türer ve bu iki serinin biyolojik olarak en aktif prostaglandinler olduğu belirlenmiştir (Fischer, 1989). 5 araştırmanın 3’ü, laktasyondaki ineklerin n-3 yağ asitleri ile beslen- mesinin gebelik kayıplarını azalttığını göstermektedir. Post-Partum Besleme Silvestre ve ark. (2010), tohumlama sezonunda n-3 YA ile beslemenin ardından geçiş periyodu süresince n-6 YA beslemesinin, ilk iki postpartum tohumlamadan sonra kümülatif gebe inek oranını en yüksek düzeye çıkardığını kanıtlamıştır. Tohumlama periyodunda n-3 YA ile immun sistemin attenüasyonu ayrıca embriyonik canlılıkta kazanç sağlayabilir. Piccinato ve ark. (2010), in vitro, progesteron ve östradiol üzerinde C16:0, C16:1, C18:1 ve C18:3’ün etkilerini değerlendirmiş ve C18:3 ile pozitif sonuçlar elde etmiştir. Fakat sonra C18:3 in vivo test edilmiş ve C18:3 konsantrasyonu plazmada %46 oranında artmış olmasına rağmen inhibitör etkisinin başarısız olduğu görülmüştür. Post-Partum Besleme Postpartum negatif enerji dengesini azaltmadaki diğer bir yaklaşım, konjuge linoleik asit (CLA) eklenmesidir. Süt verimi (kg/gün) Perfield ve ark., 2004 Fertilite parametrelerinde CLA takviyesinin, ilk ovulasyon aralığını düşürerek, erken luteal fazda plazma progesteronu, plazma IGF-I’yı ve gebelik oranlarını yükselterek faydalı etkiler sergilediği rapor edilmiştir. (Bernal-Santos ve ark. 2003; Castaneda-Gutierrez ve ark. 2005; Castaneda-Gutierrez ve ark. 2007). Geçiş dönemi öncesi sağlıklı olma... Laktasyon varlığı Gebeliğin yüzde yetmişi laktasyon ile çakışır. NRC (2001): Gebeliğin 190. gününe kadar gebelik için gıda ihtiyacı yoktur.

11 Geçiş döneminden önce sağlıklı olma...
Etçi tip sığırların yetersiz beslenmesi, plasental anjiogenezisi, kotiledon ağırlığını ve fötal gelişimi riske atar ((Vonnahme ve ark., 2007; Long ve ark., 2009; Sullivan ve ark., 2009) Kontrol Kısıtlanmış 7 NS P < 0.05 6.9 6.4 Ford ve ark., 2007 6.3 5.5 5.1 4 P < 0.05 2.5 2.18 1 1.66 Birth weight, kg Fat deph, mm Kidney-pelvic fat, % of HCW Geçiş döneminden önce sağlıklı olma... Laktasyon varlığı Yoğunluk Basım aşamasında Geçiş döneminden önce sağlıklı olma… Üretim seviyesi Yüksek genetik potansiyele (ve ekspresyona) sahip laktasyondaki İneklerin kızları yalnızca, bu ineklerden doğan düveler ile aynı düzeyde üretime sahip olabilir. Süt (kg) Basım aşamasında Geçiş döneminden önce sağlıklı olma... Üretim düzeyi Basım aşamasında

12 Özet Özet Geçiş döneminden önce sağlıklı olma...
Maternal stres Dişi yavrulardaki AMH (ng mL-1) Her inek için SCC > sayısı Ireland ve ark., 2010 Yüksek kaliteli oosit sayısının azalması, AFC’de gecikme ve düşük reprodüksiyon ile sonuçlanır (Ireland ve ark., 2011). Geçiş döneminden önce sağlıklı olma... 1. Laktasyonun bitiminde risk oranı (1 ST’ye karşı) 0.8 0.75 0.67 0.6 0.65 0.48 0.4 0.2 2 ST sayısı/konsepsiyon 3 4 >4 Bach, 2011 Özet Süt veriminin iyileştirilme seçimi, reprodüksiyonun bozulmasına öncülük etmemelidir. Bu fizyolojidir, genetik değildir. Konsepsiyondan ziyade embriyo canlılığı dar boğazdır. Yönetim önemli: stres, barınak değişikliklerinin azaltılması ... Buzağılama sonrası hastalıkları en düşük düzeyde tutunuz. Buzağılama öncesi: Yağ bakımından yüksek beslemeyiniz Enerji bakımından fazla beslemeyiniz Özet Buzağılama sonrası İnsulin direncini ayarlayınız. Fazla vücut yağ mobilizasyonunu azaltınız. Yüksek-NFC diyetleri çalışabilir ancak SARA ve hipofaji yönünden takip ediniz. Propilenglikol 300 ml/d n-3 FA P4’ü geliştirebilir ve yangıyı modüle edebilir. Daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. CLA buzağılama sonrası enerji dengesini geliştirir ve buna bağlı olarak gebelik oranlarını iyileştirir.

13 Teşekkürler Özet alex.bach@irta.cat Gelişime yönelik programlama
Sağlıklı fötusu düşününüz Gebe ineklerde mastitisi en düşük seviyeye indiriniz Düvelerinizi takip ediniz (birçoğu kurtarılabilir ve iyileştirilebilir) Teşekkürler