Coğrafi İşaretlerde Yasal Düzenleme ve Ulusal Yönetişim

... konulu sunumlar: "Coğrafi İşaretlerde Yasal Düzenleme ve Ulusal Yönetişim"— Sunum transkripti:

1 Coğrafi İşaretlerde Yasal Düzenleme ve Ulusal Yönetişim
Ayşe ÖZÜNEL AYTEMİZ Marka Uzmanı 18 Mayıs 2015 İZMİR

2 Sunumun İçeriği Coğrafi İşaret Kavramı, Ulusal Mevzuat ve Tescil Prosedürleri Ulusal Yönetişim – Strateji Belgesi

3 Coğrafi İşaret Kavramı
Finike Portakalı, İskoç Viskisi, Rokfor Peyniri, Tekila, İzmit Pişmaniyesi … “kalitesi veya ününü belirli bir coğrafi yöreye borçlu olan ürünleri adlandırmak için kullanılan işaretler”

4 Coğrafi İşaret Kavramı
555 Sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye göre; Coğrafi işaret; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işarettir.

5 Coğrafi İşaretlerin Unsurları
Ürün Ürünün karakteristik özellikleri ile coğrafi köken arasında bağlantı Ürünün belirli bir karakteristik özellik kazanmış olması Belirli bir coğrafi alan

6 Coğrafi işaret olarak tescil edilecek ürünün üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinin:
Tamamı belirlenen alanda gerçekleşiyorsa Tüm/esas nitelikleri bu yöre kaynaklı ise MENŞE ADI Giresun tombul fındığı Isparta gülü En az biri bu alanda gerçekleşiyorsa Ününün buradan kaynaklanması yeterli MAHREÇ İŞARETİ Hereke halısı Afyon Pastırması 6

7 İlgili Mevzuat Haksız Rekabet Hükümleri ve Marka Hukuku
555 Sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (27 Haziran 1995) 555 Sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmelik Kanun Tasarısı

8 Hangi ürünler tescil edilebilir?
Coğrafi işaret tanımına ve koşullarına uygun Doğal ürünler Tarım ürünleri Maden ürünleri El sanatları ürünleri Mevzuatta belirtilen şartlar taşıyan sanayi ürünleri Çorum Leblebisi Diyarbakır karpuzu Devrek Bastonu

9 Kimler başvuru yapabilir?
Ürünlerin üreticisi olan gerçek veya tüzel kişiler Tüketici dernekleri Konu ve coğrafi yöre ile ilgili kamu kuruluşları

10 Tescil Prosedürü Başvuru formu İnceleme (eksiklikleri giderme)
Uzman kuruluştan görüş istenmesi (gerekli görülürse) Gerekli şartları taşıyan başvuruların yayımlanması 6 aylık itiraz süreci İtiraz olmadığı takdirde, tescil İtiraz varsa başvuru sahibinin de görüşü alınarak başvuru ve itiraz konuda uzman kuruluşa gönderilir Ezine peyniri İzmit Pişmaniyesi Gemlik zeytini

11 İnceleme Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar
Ürünün benzer ürünlerden farkını/ayırt edici özelliklerini açıklayan kanıtlayan uzman kuruluşların görüşleri ve bilimsel çalışmalar ile Üniversite, Tarım Bakanlığı, Araştırma Enstitüleri gibi uzman kuruluşlar ile yapılacak çalışmalar. Ürünlerin mahreç işareti tanımına uyduğunu kanıtlayan dolayısıyla yöre alan veya bölgedeki bilinirliğini/ününü, tarihsel geçmişini açıklayan dokümanların makale, gazete haberi, bilimsel yayınlar vb. bilgi ve belgeler. Denetim kriterleri 555 Sayılı KHK’nın 20 nci maddesi kapsamında denetim 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında denetim

12 İstatistikler

13 İstatistikler

14 Yönetişim Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla karşılıklı, etkileşimli yönetimdir. Ulusal, bölgesel, yerel, siyasal, sosyal gruplardan, sosyal kuruluşlardan özel ve ticari organizasyonlardan oluşan ağların yönetimini içermektedir.

15 Coğrafi İşaretlerin Yönetişimi
TPE, kamu kurumları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, sektör temsilcileri, yerel yönetimler ve vekiller Ulusal Coğrafi İşaret Strateji Belgesi

16 Ulusal Coğrafi İşaret Strateji Belgesi
FSMHKK tarihli toplantı kararı: “coğrafi işaretler alanında ülkemizin ulusal politikasının belirlenmesi çalışmalarına başlanması” Ulusal Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Strateji Belgesinin taslağının oluşturulması Kaynak belgeler: 9 ve10. Kalkınma Planları, Türkiye Sanayi Stratejisi ile Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi dikkate alınarak oluşturulan Ulusal Fikri Haklar Stratejisi Eylem Planı Taslağı, Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi

17 Ulusal Coğrafi İşaret Stratejisi Çalışmaları
Metodoloji ve çalışma takvimi belirlenmesi Ulusal Fikri Mülkiyet Strateji Belgesi Taslağı ve hazırlanma yönteminin analizi Paydaş analizinin gerçekleştirilmesi Mevcut durum analizinin oluşturulması Paydaş katkı ve görüşleri alınması Eylem planının oluşturulması

18 TPE Paydaş Analizi GTHB ve Adalet Bakanlığı Kültür ve Turizm Bakanlığı
TAPDK Kalkınma Ajansları TKDK TOBB TÜSİAD Ekonomi Bakanlığı Üniversiteler Adalet Bakanlığı STK Kültür ve Turizm Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı Milli Eğitim Bakanlığı Orman ve Su İşleri Bakanlığı MTA TPE ve GTHB İçişleri Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı YÖK Başkanlığı TÜBİTAK KOSGEB Dışişleri Bakanlığı Maliye Bakanlığı TSE AB Bakanlığı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı TÜRKAK TÜİK

19 Ulusal Coğrafi İşaret Stratejisi Çalışmaları
Ulusal Coğrafi İşaret Çalıştayı - 30 Nisan 2014 Kamu kurumları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, sektör temsilcileri, yerel yönetimler ve vekillerin aktif katılımı Sorun ağacı oluşturularak sistemik sorunlar tespit edildi ve tartışıldı Çalıştay sonucunda ortaya çıkan sorun alanları, ihtiyaçlar ve çözüm önerileri, stratejik hedef ve eylemlere dönüştürüldü

20 Ulusal Coğrafi İşaret Stratejisi Çalışmaları
Uluslararası Coğrafi İşaret Çalıştayı – Mayıs 2014 Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) ile işbirliğinde düzenlenen Uluslararası Çalıştay’da yurt dışı başarılı uygulamalar hakkında bilgi alındı Strateji hedef ve eylemleri bu doğrultuda gözden geçirildi.

21 Ulusal Coğrafi İşaret Stratejisi Çalışmaları
Haziran 2014: Ulusal ve Uluslararası Çalıştayları müteakip revize edilen Ulusal Coğrafi İşaretler Taslak Strateji Belgesi’ndeki eylemler kısa, orta ve uzun vadeli olarak sınıflandırıldı. Eylemlerin açıklamalarını, performans kriterlerini içeren Eylem Planı oluşturuldu.

22 Stratejik Amaç Coğrafi işaretlerin ulusal ve uluslararası alanda etkin şekilde korunması için toplumca benimsenmiş bir coğrafi işaret sistemi oluşturulacak ve coğrafi işaretli ürünlerden elde edilen katma değer artırılarak kalkınma sürecine destek sağlanacaktır.

23 Stratejik Hedefler Stratejik Hedef 1
Ülke ihtiyaçları doğrultusunda, ulusal ve uluslararası gelişmelere paralel şekilde mevzuat ve uygulamaların geliştirilmesi sağlanacaktır.

24 Stratejik Hedefler Stratejik Hedef 2
İlgili kurumlarda coğrafi işareti destekleyecek yönde kurumsal kapasitede iyileştirme yapılacak, coğrafi işaretlere ilişkin bilimsel çalışmalar teşvik edilecek, kurumlar arası koordinasyon güçlendirilecektir

25 Stratejik Hedefler Stratejik Hedef 3
Coğrafi işaretlere ilişkin toplumun her kesiminde bilinç ve farkındalık artırılacaktır.

26 Stratejik Hedefler Stratejik Hedef 4
Başvurunun hazırlanma sürecinden başlanarak, bilimsel kriterler içeren ve etkin işleyen bir denetim sistemi oluşturulacaktır.

27 Stratejik Hedefler Stratejik Hedef 5
Coğrafi işaretli ürünlerin katma değerinin yükseltilmesi amacıyla pazarlama stratejilerinin etkinliği artırılacaktır.

28 Ulusal Coğrafi İşaret Strateji Belgesi
Tüm paydaşlardan gelen görüşler çerçevesinde revize edilen ve eylem planı ile performans göstergelerine nihai hali verilen belge, Yüksek Planlama Kurulu’nun gündemindedir ve çok yakın zamanda onaylanması beklenmektedir. Ödemiş Patatesi Kütahya çinisi Ayvalık zeytinyağı

29 https://twitter.com/#!/TPEKurumsal
Teşekkürler TPE Sosyal Medyada;