20. Ulusal Pazarlama Kongresi

... konulu sunumlar: "20. Ulusal Pazarlama Kongresi"— Sunum transkripti:

1 20. Ulusal Pazarlama Kongresi
Pazarlamanın Sosyal Yönü: Sosyal Pazarlama ÇALIŞANLARIN KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK ALGILARININ, DÖRT TEMEL KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK BOYUTUNA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ: SİVAS BELEDİYESİ’NDE BİR UYGULAMA Öğr.Gör. Uğur UĞUR Prof.Dr. Murat SAYILI Cumhuriyet Üniversitesi Gaziosmanpaşa Üniversitesi Yıldızeli M.Y.O İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

2 Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) Kavramı
SUNUM İÇERİĞİ Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) Kavramı Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Boyutları Ekonomik sorumluluklar Yasal Sorumluluklar Ahlaki (Etik) Sorumluluklar Gönüllü (Hayırseverlik) Sorumluluklar Araştırmanın Amacı Araştırmanın Hipotezleri Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın Yöntemi Araştırmanın Analizi ve Bulguları Kurumsal Sosyal Sorumluluk Piramidi Karşılaştırması Sonuç ve Tartışma Uğur,Sayılı Uğur, Saygılı

3 Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) Kavramı İnsanların çevreye ve topluma karşı sorumlulukları olduğu gibi, işletmelerin de bu tarz sorumlulukları vardır. Hatta işletmeler için bunlardan çok daha fazlası söz konusudur. İşletmeler sadece çevreye ve topluma değil tüketicilere, çalışanlara, devlete, rakiplerine ve daha pek çok yere ve kişiye karşı sorumludurlar. Tarihsel seyri içerisinde sosyal sorumluluğun salt devlet tarafından yerine getirilmesi gereken bir görev olduğu düşüncesinden, kâr amacı güden kuruluşların ve sivil toplumun da yükümlülükleri bulunan bir alan olduğu düşüncesine geçilmiştir. Bugün kurumlardan sosyal sorumluluklarını yerine getirmeleri beklenmekte ve bu beklentileri ne ölçüde karşıladıkları toplum tarafından sorgulanmaktadır. Tüketiciler için artık sadece bir ürünün/hizmetin maddi değeri ve kalitesi onu satın almak için yeterli değildir. Satın aldıkları ürünün arkasındaki kuruluşun toplum için ne yaptığına bakmaktadırlar . Uğur,Sayılı

4 Avrupa Birliği (AB) 2011 bildirisinde KSS hakkında “KSS, işletmelerin toplum üzerindeki etkileri bakımından yerine getirmeleri gereken sorumluluklardır. Yürürlükteki mevzuata ve toplu sözleşmelere saygı göstermek, bu sorumluluğu yerine getirmenin bir önkoşuludur. İşletmeler kurumsal sosyal sorumluluğunu layıkıyla yerine getirebilmek için paydaşlarıyla işbirliği yaparak toplumsal, çevresel ve etik konuların yanı sıra insan hakları ve tüketiciyle ilgili hususları da işletme faaliyetlerine ve temel stratejilerine dâhil etmelidirler” ifadesi yer almaktadır. Uğur,Sayılı

5 Türkiye Kurumsal Sosyal Sorumluluk Derneği’ne göre, KSS, sadece özel sektörün uluslararası pazarlarda daha rekabetçi olabilmesi, çalışanların iş süreçlerine daha etkin katılması, çevrenin korunması, sivil toplum-özel sektör işbirliklerinin gelişmesi için yararlı değil aynı zamanda sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleşmesi ve toplumsal alanda başarıya ulaşabilmek için önemli bir unsurdur. Uğur,Sayılı

6 KSS, işletmenin ekonomik ve yasal koşullara, iş ahlakına, örgüt içi ve dışı kişi ve grupların beklentilerine uygun bir çalışma stratejisi gütmesi demektir. Doğal çevreyi koruma; müşterilerine kaliteli ve güvenli ürünler sunma; çalışanların temel hak ve özgürlüklerine saygı gösterme, faaliyetlerine ilişkin doğru bilgi sunma ve toplumun refah seviyesine katkıda bulunacak eğitim, sağlık ve sanat etkinliklerini destekleme gibi konular bu kavram kapsamında değerlendirilmektedir Uğur,Sayılı

7 Peki KSS Ne İşe Yarar? KSS, şirketlerin sosyal paydaşları ile etkileşime geçmesini sağlayarak yeni iş imkânları yaratır, şirketlerin marka değerini arttırır, şirketlerin uzun dönemli karlılığını arttırır, uluslararası yatırımcıların ilgisini çeker, Türk özel sektörünün küresel alandaki rekabet gücünün arttırır, AB üyelik sürecinde özel sektörün yapması gereken çalışmalara hazırlıkların yapılmasına daha uygun bir ortam hazırlar. Bunlara ek olarak kurumsal sosyal sorumluluğun faydaları; iyi niyeti geliştirmek, müşteri sadakatini artırmak, bağlantılı kurumlar için fayda sağlamak, çalışan sadakatini artırmak, perakende satışlarını artırmak, paydaş ilişkileri kurmak, itibarı oluşturmak ve geliştirmek, rekabet avantajı oluşturmak, şeklinde sıralanabilmektedir. Uğur,Sayılı

8 Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Boyutları
KSS alanında birçok yaklaşım söz konusudur. Konuyla ilgili temel alınan başlıca yaklaşımlar; Carroll’un Sosyal Sorumluluk Modeli, Frederick’in Kurumsal Sosyal Sorumluluk Modeli, Davis’in Sosyal Sorumluluk Modeli, Wartick ve Cochran Sosyal Sorumluluk Modeli ve Wood’un Sosyal Performans Modeli’dir. Bu çalışmada tüketicilerin kurumsal sosyal sorumluluk algıları, Carroll’un Sosyal Sorumluluk Modeli’ndeki dört temel kurumsal sosyal sorumluluk boyutuna göre incelenmiştir. Uğur,Sayılı

9 Carroll, kurumsal sosyal sorumluluğu dört boyutta incelemiştir
Carroll, kurumsal sosyal sorumluluğu dört boyutta incelemiştir. Bu boyutlar: Ekonomik, yasal, ahlaki ve gönüllü sorumluluklardır. . Carroll, bu dört boyuttan oluşan sosyal sorumluluk piramidini geliştirmiştir: Uğur,Sayılı

10 Ekonomik sorumluluklar: Tüm işletmelerin ilk düzeydeki sorumluluğu olarak, tüketicilerin ihtiyaç duydukları ve istedikleri mal ve hizmetleri üretmesi ve ürettiklerini karlı bir şekilde satmasıdır. Carroll’a göre işletmelerin ekonomik sorumlulukları, her hissenin kazancını maksimize edecek biçimde çalışmaları, mümkün olduğunca yüksek karı gerçekleştirmeye kendilerini adamaları, rekabetçi konumlarını korumaları, yüksek düzeyde organizasyonel etkinliği sürdürmeleri ve karlılıkta sürekliliği sağlamalarıdır. Yasal Sorumluluklar: İşletmelerin ekonomik faaliyetlerini sürdürürken belli bir yasal çerçeveyi de göz önünde bulundurmaları önem taşımaktadır. Yasal çerçeve aynı zamanda işletmeler için ahlaki ilkelerin bir boyutunu oluşturmaktadır. İşletmenin ekonomik faaliyetlerini sürdürürken uyması gereken ilkeler ve değerler yasa koyucular tarafından belirlenmiştir. Uğur,Sayılı

11 Ahlaki (Etik) Sorumluluklar: İşletmelerin ekonomik ve yasal sorumlulukları yerine getirmelerinin yanı sıra etik sorumlulukları da yerine getirmeleri beklentisi vardır. Etik sorumluluklar kanunlarca belirlenmemiş ancak sosyal bireyler tarafından benimsenmiş hem pozitif hem de negatif anlamda, hem yapılması beklenen olumlu hem de uzak durulması beklenen olumsuz her tür aktivite, çalışma, politika ve davranışları kapsar. Etik kurumsal sosyal sorumluluk, kurumların amaçlarını ve bu amaçlarına ulaşmak için seçtikleri yol ve yöntemleri toplumun siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel refahına zarar vermeden gerçekleştirip gerçekleştirmediklerini ele almaktadır. Gönüllü (Hayırseverlik) Sorumluluklar: Kurumun tamamen gönüllü olarak kabul ettiği, hayırseverce katkılar, işsizlerin etkin bir şekilde eğitimi ve günlük bakım merkezleri sağlanması gibi yükümlülüklerdir. Diğer bir ifadeyle, kurumun sadece gönüllü ve isteğe bağlı olarak toplum yararına olacak hayırsever uygulamalarını kapsamaktadır. Bu uygulamalar doğrudan ya da dolaylı olabilir. Kurumlar, toplumsal bir soruna çözüm olacak ya da dikkat çekecek uygulamalarla toplum refahına katkı sağlamaya çalışabilir. Uğur,Sayılı

12 Çalışanların Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algılarının, Dört Temel Kurumsal Sosyal Sorumluluk Boyutuna Göre Değerlendirilmesi Araştırmanın Amacı Araştırmanın amacı, örneklem kapsamında Sivas Belediyesi çalışanlarının kurumsal sosyal sorumluluk ile ilgili algı ve düşüncelerinin dört temel kurumsal sosyal sorumluluk boyutu olan ekonomik (gerekli), yasal (gerekli), etik (beklenen) ve hayırseverlik (arzu edilen) sorumluluklar anlamında; “demografik değişkenlere göre değişim gösterip göstermediği” ve Carroll’un kurumsal sosyal sorumluluk piramidinde söz konusu dört boyuta atfedilmiş olan “gereklilik, beklenti ve arzu edilme derecelerinin belirtilenden farklılık gösterip göstermediği” araştırılmıştır. Uğur,Sayılı

13 Araştırmanın Hipotezleri
Ana Hipotez; H1: “Etik sorumluluklar gerekli görülür” olarak belirlenmiştir. Alt Hipotezler; H2: “Cinsiyet değişkenine göre dört temel kurumsal sosyal sorumluluk faktörü algılamalarında anlamlı farklılık vardır”. H3: “Yaş değişkenine göre dört temel kurumsal sosyal sorumluluk faktörü algılamalarında farklılık vardır”. H4: “Eğitim değişkenine göre dört temel kurumsal sosyal sorumluluk faktörü algılamalarında farklılık vardır”. H5: “Çalışma süresi değişkenine göre dört temel kurumsal sosyal sorumluluk faktörü algılamalarında farklılık vardır”. H6: “Kadro durumu değişkenine göre dört temel kurumsal sosyal sorumluluk faktörü algılamalarında farklılık vardır”. H7: “Gelir durumu değişkenine göre dört temel kurumsal sosyal sorumluluk faktörü algılamalarında farklılık vardır”. Uğur,Sayılı

14 Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın anakütlesi, Sivas Belediyesi ana binası ve bağlı kurumlar olan zabıta müdürlüğü, itfaiye müdürlüğü, su kanalizasyon işleri müdürlüğü, sosyal hizmetler müdürlüğü binalarında çalışan işçi, memur ve yöneticilerden oluşan personeldir. Personelin bir kısmı sürekli dışarıda ve gezici olarak çalıştığından örneklem, söz konusu binalardaki personelden kolayda rastgele örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Uğur,Sayılı

15 Araştırmanın Yöntemi Araştırmada verilerin toplanmasında anket tekniği kullanılmıştır. Anket sorularının hazırlanmasında öncelikle kurumsal sosyal sorumluluk ve pazarlama alanlarında literatür taranarak bu alanda yapılmış olan araştırmalardan ve anket çalışmalarından (Carroll, 1979; Lantos, 2001; Torlak, 2007; Demir vd, 2008; Akgül, 2010; Yılmaz, 2007; Top ve Öner, 2008) yararlanılmıştır. Anketin birinci kısmında demografik özellikler ve çalışma şekli ile ilgili 6 soruya yer verilmiştir. İkinci kısımda kurumsal sosyal sorumluluk ile ilgili gereklilik, beklenti ve arzu edilme derecelerini ölçen, cevaplayıcının 1’den (olumsuz), 10’a (olumlu) kadar derecelendirme yapması istenen 50 adet soru bulunmaktadır. Araştırmada ölçümün hassasiyetini artırmak amacıyla 10’lu ölçek kullanılmıştır. Uğur,Sayılı

16 Ölçekte ilgili sorulardan 14’ü hayırseverlik, 12’si etik, 13’ü yasal ve 11’i ekonomik sorumluluklarla ilgili dereceleme sorularıdır. Puanlama ise, algıların, 1’den (olumsuzdan) 10’a (olumluya) doğru gidildikçe beklenmez’den gerekir’e doğru değiştiği düşüncesinden hareketle, aralığı “beklenmez”, 5-6 aralığı “arzu edilir”, 7-8 aralığı “beklenir” ve 9-10 aralığı “gerekir” şeklinde belirlenmiştir. Uğur,Sayılı

17 Araştırmanın Analizi ve Bulguları
Araştırmanın ana kütlesi 755 çalışandan oluşmaktadır ve seçilen örneklem (278), %5 hata payı ve %95 güven düzeyinde ana kütleyi temsil yeteneğine sahiptir. Hazırlanan 300 anketten 278 adet geri dönüş olmuştur, geri dönüş oranı %92’dir. Kullanılan 50 maddelik kurumsal sosyal sorumluluk ölçeğinin güvenilirlik katsayısı (Cronbach Alpha ) olarak hesaplanmıştır. Böylelikle araştırmanın oldukça güvenilir olduğu söylenebilir. Uğur,Sayılı

18 Demografik Bulgular Cinsiyet, Eğitim, Yaş
Katılımcıların çoğunluğunun (%69.4) erkek olduğu, kadın çalışanların çok düşük olduğu (%30.6) görülmektedir. Eğitim durumuna göre dağılımda ise katılımcıların yaklaşık %37’sinin ilk ve ortaöğretim mezunu olduğu, çoğunluğunun (%63) yükseköğretim mezunu olduğu görülmektedir. Yaş unsuru incelendiğinde, katılımcıların büyük çoğunluğunun orta yaş (68.7) grubuna dahil olduğu görülmektedir. Uğur,Sayılı

19 Kadro Durumu Katılımcıların çoğunluğunun (%67.3) memur olduğu, %28.7’sinin işçi ve %4’ünün ise yönetici olduğu görülmektedir. Çalışma yılı olarak yıl arası çalışanlar (%13.3) dışında kalan grupların birbirlerine yakın (yaklaşık %28) olduğu görülmektedir. Gelir durumu göz önünde bulundurulduğunda katılımcıların yaklaşık (%81) ‘inin gelirinin TL arasında olduğu görülmektedir. Uğur,Sayılı

20 Hipotez Analizi ve Bulgular
Araştırmanın ana hipotezi: H1: “Etik sorumluluklar gerekli görülür” Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faktörleri Ortalamaları N Minimum Maximum Mean Std. Deviation Hayırseverlik 278 3.29 10.00 8.2076 Etik 3.50 8.8408 Yasal 2.69 8.7681 Ekonomik 1.73 8.5222 Toplam 3.58 8.5745 Valid N (listwise) Carroll’un kurumsal sosyal sorumluluk piramidinde yer alan dört sorumluluk faktörünün de ortalama dağılımları ölçekte 7-8 aralığında yani “beklenir” olarak ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla H1 hipotezi reddedilmiştir. Uğur,Sayılı

21 Kurumsal Sosyal Sorumluluk Piramidi Karşılaştırması
Elde edilen sonuçlara göre örneklem çerçevesinde geliştirilen kurumsal sosyal sorumluluk piramidi aşağıdaki gibi gösterilebilir: Carroll’un kurumsal sosyal Örnekleme ait kurumsal sosyal sorumluluk piramidi sorumluluk piramidi Uğur,Sayılı

22 Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faktörleri Ortalamaları
Buna karşılık 8.5 üzeri dikkate alınarak yapılan ölçümde, hayırseverlikte 3 kişinin (%12.5), etik sorumluluklarda 21 kişinin (%87,), yasal sorumluluklarda 21 kişinin (%87), ekonomik sorumluluklarda 14 kişinin (%58.3) “beklenir” aralığından “gerekli” aralığına kaydığı belirlenmiştir. Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faktörleri Ortalamaları Uğur,Sayılı

23 8.5 puan üzeri dikkate alınması durumunda, katılımcıların beklentisinin 9-10 aralığı olan “gerekir” yönündedir. Dolayısıyla her bir faktör için katılımcıların tercihlerinin “beklenir” olduğu fakat “gereklidir” yönünde bir eğilimlerinden söz edilebilir. Uğur,Sayılı

24 Alt Hipotezlerin Analizi:
Araştırma verilerinin analizi için uygulanacak testin belirlenmesinde Kolmogorov-Smirnov Z Testi uygulanmıştır. Test sonucu, hayırseverlik 0.004, etik 0.000, yasal 0.000, ekonomik ve toplam bulunmuştur. Dolayısıyla p<0.05 olduğundan araştırmada non-parametrik test uygulanması gerektiği belirlenmiştir. Alt hipotezlerin sınanmasında iki değişkenli faktörlerde non-parametrik testlerden Kruskal Wallis Testi, çok değişkenli faktörler arası ilişkinin ölçümünde non-parametrik test olan Mann-Whitney U Testi uygulanmıştır. Uğur,Sayılı

25 H2: “Cinsiyet değişkenine göre dört temel kurumsal sosyal sorumluluk faktörü algılamalarında anlamlı farklılık vardır”. Yapılan test sonucunda her bir faktör için p>0.05 olduğundan alt hipotez 2 reddedilmiştir. Dört temel kurumsal sosyal sorumluluk boyutuna göre çalışanların algılarında cinsiyete göre bir farklılaşma görülmemektedir. Uğur,Sayılı

26 H3: “Yaş değişkenine göre dört temel kurumsal sosyal sorumluluk faktörü algılamalarında farklılık vardır”. Yapılan test sonucunda, faktörlerin hepsinde p>0.05 bulunduğundan alt hipotez 3 reddedilmiştir. Çalışanların kurumsal sosyal sorumluluk algılamalarında yaşa göre bir farklılaşma görülmemektedir. Uğur,Sayılı

27 H4: “Eğitim değişkenine göre dört temel kurumsal sosyal sorumluluk faktörü algılamalarında farklılık vardır”. Eğitim Durumuna Göre Gruplar Arası Farklılıkların Anlamlılık Sonuçları (Mann-Whitney U) Grup-1 Grup-2 Hayırseverlik Etik Yasal Ekonomik Toplam İlköğretim Lise 0.00 0.02 Önlisans 0.01 Lisans Lisansüstü 0.04 0.54 0.76 0.71 0.26 0.85 0.89 0.79 0.24 0.44 0.80 0.91 0.82 0.09 0.55 0.48 0.60 0.11 0.17 0.50 0.40 0.52 0.15 0.43 0.99 0.94 0.68 Yapılan test sonucunda, 3 faktörde p<0.05 bulunduğundan hipotez kabul edilmiş ve gruplar arası farklılıkların anlamlılığını belirlemek üzere Mann-Whitney U testi uygulanmıştır. Bu verilere göre özellikle ilköğretim mezunlarının kurumsal sosyal sorumluluk beklentilerinin diğer eğitim düzeylerine göre daha düşük kaldığı söylenebilir. Uğur,Sayılı

28 H5: “Çalışma süresi değişkenine göre dört temel kurumsal sosyal sorumluluk faktörü algılamalarında farklılık vardır”. Çalışma Yılına Göre Gruplar Arası Farklılıkların Anlamlılık Sonuçları (Mann-Whitnery U) Grup-1 Grup-2 Hayırseverlik Etik Yasal Ekonomik Toplam 1-5 Yıl 6-10 Yıl 0.48 0.19 0.06 0.03 0.14 11-15 Yıl 0.02 0.01 16+ Yıl 0.15 0.30 0.09 0.05 0.04 0.34 0.59 0.39 0.98 0.57 0.89 1.00 0.17 Yapılan test sonucunda, iki faktörde p<0.05 çıktığından hipotez kabul edilmiş ve gruplar arası farklılıklar incelenmiştir. Özellikle yıl arası iş deneyimi olanların kurumsal sosyal sorumluluk beklentilerinin diğer grupları göre daha yüksek olduğu görülmektedir. 1-5 yıl arası deneyimi olanların ekonomik sorumluluklar boyutunda beklentilerinin diğer gruplara göre daha düşük olduğu görülmektedir. Uğur,Sayılı

29 H6: “Kadro durumu değişkenine göre dört temel kurumsal sosyal sorumluluk faktörü algılamalarında farklılık vardır”. Kadro Durumuna Göre Gruplar Arası Farklılıkların Anlamlılık Sonuçları (Mann-Whitnery U) Grup-1 Grup-2 Hayırsevelik Etik Yasal Ekonomik Toplam Yönetici Memur 0.10 0.02 0.01 0.43 0.09 İşçi 0.13 0.03 0.44 0.18 0.69 0.78 0.81 0.45 0.94 Yapılan test sonucunda, bir faktörde p<0.05 çıktığından hipotez kabul edilmiş ve gruplar arası farklılıklar incelenmiştir. Etik ve yasal sorumluluklar boyutunda yöneticilerin beklenti seviyesinin diğer çalışanlardan daha yüksek olduğu görülmektedir. Uğur,Sayılı

30 H7: “Gelir durumu değişkenine göre dört temel kurumsal sosyal sorumluluk faktörü algılamalarında farklılık vardır”. Gelir Durumuna Göre Gruplar Arası Farklılıkların Anlamlılık Sonuçları (Mann-Whitnery U) Grup-1 Grup-2 Hayırseverlik Etik Yasal Ekonomik Toplam 1000 TL ve az TL 0.85 0.31 0.69 0.87 0.91 TL 0.56 0.94 0.30 0.49 TL 0.64 0.13 0.25 0.68 0.45 TL 0.52 0.20 0.46 0.92 0.14 0.04 0.15 0.11 0.37 0.36 0.17 0.66 0.41 0.58 0.57 0.05 0.01 0.02 0.86 0.23 0.81 0.39 0.27 0.74 0.83 0.60 Yapılan test sonucunda, bir faktörde p<0.05 çıktığından hipotez kabul edilmiş ve gruplar arası farklılıklar incelenmiştir. Geliri TL arasında olan katılımcıların etik ve yasal sorumluluklar bağlamında beklentilerinin diğer gelir gruplarına göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Uğur,Sayılı

31 Korelasyon Tablosu Tablo 10. Faktörler Arası Korelasyon İlişkisi Grup İstatistik Etik Yasal Ekonomik Hayırseverlik rho 0.77 0.78 0.69 1.00 0.88 0.73 0.74 Yapılan korelasyon testi sonucunda, faktörler arasında anlamlı ve olumlu yönde bir ilişki olduğu söylenebilir. Herhangi bir kurumsal sosyal sorumluluk faktörüne karşı beklenti artarken diğer faktörler için de arttığını söylemek mümkündür. Uğur,Sayılı

32 SONUÇ VE TARTIŞMA Yapılan analizler sonucunda dört kurumsal sosyal sorumluluk boyutunda da çalışanların algıları “beklenir” şeklinde belirlenmiştir. Bununla birlikte tüm sorumluluklarda “gereklidir”e dönük bir eğilimin olduğu ortaya çıkmıştır. Böylece kısmen de olsa ana hipotezin kabul edilebileceği düşünülmektedir. Bu durum araştırmanın temel varsayımı olan “artan bilinç ve farkındalık sonucu, beklenti yönündeki etik sorumlulukların artık gerekli görülmeye başladığı” önermesini desteklemektedir. Dolayısıyla kurum ve kuruluşlar faaliyetlerini yürütürken sosyal sorumluluklar boyutunda halkın giderek daha çok önem verdiği hatta gerekli gördüğü uygulamalara ağırlık vermelidirler. Uğur,Sayılı

33 Bununla birlikte kurumsal sosyal sorumluluk piramidinde “gerekli” olarak görülen ekonomik ve yasal sorumlulukların, araştırma kapsamında “beklenir” olarak belirlenmesi düşündürücü bir durum olup; söz konusu sorumluluklar anlamında beklentinin düşük olması, tartışılması gereken bir konu olarak değerlendirilmektedir. Araştırma sonucunda, insanların düşüncelerinde artık kurum ve kuruluşların, sosyal sorumluluklarını yerine getirmede zorunlu oldukları yönünde bir eğilim olduğu ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca artan eğitim seviyesi ve yoğun teknoloji kullanımı, insanlarda bilinç ve farkındalık artışına neden olmakta, bu da sosyal sorumluluk beklentilerinin daha da artmasına neden olmaktadır. Uğur,Sayılı

34 Dolayısıyla uzun dönemde hayatta kalmaya, kar etmeye ve gelişmeye çalışan kuruluşlar, söz konusu sosyal sorumluluklarını yerine getirme boyutunda toplum çıkarlarını ve artan bu beklenti düzeyini göz önünde bulundurup, tüm faaliyetlerini bu yönde organize etmelidirler. Bu bağlamda, iç müşteri olarak da adlandırılan ve kurum için önemli bir karar faktörü olan çalışanların, kurumların sosyal sorumluluklarını yerine getirme boyutunda algılamaları ve kurumlardan beklentilerinin seviyesini ortaya koyması noktasında araştırma sonuçlarının önemli olduğu düşünülmektedir. Uğur,Sayılı

35 Araştırma Sivas Belediyesi’nde uygulanmış olup, sonuçları diğer kurum ve kuruluşların çalışanlarına genellenemez. Araştırma, sosyal sorumluluk alanları ile ilgili gelecekte yapılabilecek; coğrafi konum, kültür-alt kültür, inançlar, siyasi görüşler gibi unsurlara göre algı ve beklentilerin seviyelerinin ölçülmesi gibi araştırmalara fikir vermesi bakımından önemlidir. Uğur,Sayılı

36 TEŞEKKÜRLER