Kötülüge Karsı Iyilik Idris Yavuzyigit /idrisyavuzyigit.

... konulu sunumlar: "Kötülüge Karsı Iyilik Idris Yavuzyigit /idrisyavuzyigit."— Sunum transkripti:

1 Kötülüge Karsı Iyilik Idris Yavuzyigit /idrisyavuzyigit

2 İşte onlar kurtuluşa erenlerdir.»
İLAHİ BİR VAZİFE: İYİLİĞE ÇAĞIRMAK وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ اُمَّةٌ يَدْعُونَ اِلَى الْخَيْرِ وَيَاْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاُولٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ «Sizden, hayra çağıran, iyiliği emredip kötülüğü meneden bir topluluk bulunsun. İşte onlar kurtuluşa erenlerdir.» (Ali İmran 107)

3 İYİLİĞİN TANIMI iyi ile kötünün mücadelesi yeryüzünde insanoğlunun tarihi kadar eskidir. Yüce Allah, yeryüzünde insanı saptıran şeytan ve nefsin kışkırtmasıyla ilk kanın dökülmesi ve sonrası devam eden kötülüklerle nasıl mücadele edilmesi gerektiğini, gönderdiği Peygamberler ve kitaplarla insanoğluna öğretmiştir. Ogün bugündür insanoğlu hür iradesiyle iyi ile kötü arasında tercihler yaparak ilerlemiş, kimi iyiden yana kimi de kötüden yana tavır almış; kimi de iyi ile kötü arasında bocalayıp durmuştur. İyiden yana tavır takınanlar, Peygamberlerin ve kutsal kitapların yolunu takip etmiş, iyiliği yeryüzüne hakim kılmak için gayret sarf etmiş ve çeşitli mücadeleler vermişlerdir. Kıyamet gününe kadar da bir imtihan vesilesi olan bu mücadele, insanlarla birlikte devam edecektir.

4 karşılık beklemeden yapılan davranış, hal, lütuf, ikram ve yardımdır.
İYİLİĞİN TANIMI Birr kelimesinin insan vicdanını (nefs, kalp) huzura kavuşturan, ruh dünyasını aydınlatan ve geliştiren her türlü iyilik ve güzellikleri kapsadığını ayet ve hadislerden görmek mümkündür. İyilik; bir başkasına karşılık beklemeden yapılan davranış, hal, lütuf, ikram ve yardımdır.

5 İyilik etmenin üç şekli vardır:
Karşılık beklemeden iyilik. Sadece Allah'ın rızası gözetilir ve karşılığı insanlardan umulmaz. İyilik edene karşı iyilik. Yapılan iyiliğe misliyle veya daha güzeliyle karşılık vermek. Kötülük edene karşı iyilik. En zor ve nefse ağır gelen, Allah katında mükafatı değerli olan iyilik çeşidi budur. İyiliğe iyilik her kişinin kârıdır. Kötülüğe iyilik er kişinin kârıdır. Er kişinin kârı olduğu için de kötülük edene iyilik edenler pek azdır.

6 İyiliği yapan kişinin Müslüman olması,
BİR İYİLİĞİN SALİH AMEL OLABİLMESİ İÇİN; Yapıldığı zaman sevap kazanılan, Allah ve Peygamberin emir ve yasaklarına uygun her İyilik salih ameldir. İyiliği yapan kişinin Müslüman olması, İyiliği imanın gereği olarak yapması, Kur'an'a ve Sünnete uygun olması, İhlas ve samimiyetle yapılması gerekir. Yüce Allah, müminlerin salih ameller/iyilikler işlemesini emretmektedir: وَاعْمَلُوا صَالِحًا ”Salih ameller işleyin” (Sebe, 34/11).

7 İYİLİK: GÜZEL AHLAKTIR
Hz. Ebu Hüreyre (r.a)anlatıyor: "Resûlullah (s.a.v)buyurdular ki: سَأَلْتُ رسولَ اللّهِ ﺼﻠﻌﻡ عَنِ الِبرِّ وَاﻻثْمِ، فقَالَ: البِرُّ حُسْنُ الخُلُقِ، وَاﻻثْمِ: مَا حَاكَ في صَدْرِكَ وَكَرِهْتَ أنْ يَطَّلِعَ عَلَيْهِ النَّاسُ "Resûlullah (s.a.v)'a iyilik (birr) ve günah hakkında sordum. Bana şu cevabı verdi: "İyilik (birr), güzel ahlâktır. Günah da içini rahatsız eden ve başkasının muttali olmasından korktuğun şeydir.” (Müslim, Birr 14 (III; 1980)

8 MÜMİNLERİN BİR ÖZELLİĞİ İYİLİK YOLUNDA YARDIMLAŞMAK
وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوى وَلا تَعَاوَنُوا عَلَى الاِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُوا اللّهَ اِنَّ اللّهَ شَديدُ الْعِقَابِ “İyilik ve takva (Allah’a karşı gelmekten sakınmak) üzere yardımlaşın. Ama günah ve düşmanlık üzere yardımlaşmayın. Allah’a karşı gelmekten sakının. Muhakkak ki Allah’ın cezası çok şiddetlidir.”(Maide, 5\2)

9 HAYRA VESİLE OLMAK HAYRI YAPMAK GİBİDİR
مَّن يَشْفَعْ شَفَاعَةً حَسَنَةً يَكُن لَّهُ نَصِيبٌ مِّنْهَا وَمَن يَشْفَعْ شَفَاعَةً سَيِّئَةً يَكُن لَّهُ كِفْلٌ مِّنْهَا وَكَانَ اللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ مُّقِيتاً “Kim iyi bir işe aracılık ederse onun da o işten bir nasibi olur. Kim kötü bir işe aracılık ederse onun da ondan bir payı olur. Allah her şeyin karşılığını vericidir.” ( Nisa, 4/85)

10 MÜMİN, İYİLİK YOLUNDA YARIŞACAK
اُولئِكَ يُسَارِعُونَ فِى الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ “İşte onlar, iyiliklere koşuşurlar ve iyilik için yarışırlar.” (Mü’minun, 23/61) Müminler hayır yarışında Nice Vakıflar, Şifahaneler, Yetimhaneler, İmarethaneler, Nice Aşevi, Düşkünler Evi, Çocuk Yurtları, Nice Cami, Medrese, Kervansaray, Nice Okul, Sebil, Köprü vs. Gibi birçok eser tesis etmiş, hayırda yarışma ilkesini abideleştirmiş, hayat haline getirmişlerdir.

11 "Hayra delâlet eden onu yapan gibidir."
HAYRA VESİLE OLMAK HAYRI YAPMAK GİBİDİR الدَّالُّ عَلى الْخَيْرِ كَفَاعِلِهِ. Hz. Enes (r.a) anlatıyor: "Resûlullah (a.s) buyurdular ki: "Hayra delâlet eden onu yapan gibidir." [Tirmizî, İlm 14, (2672).] Vakıflar, Çeşme yapıma fikrini ilk ortaya koyan, «Bizim köyde ihtiyaç sahibi birisi var»

12 İYİLİK: YAKINDAN UZAĞA HERKESE/KESİME
وَاعْبُدُوا اللّٰهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهٖ شَيْپًا وَبِالْوَالِدَيْنِ اِحْسَانًا وَبِذِى الْقُرْبٰى وَالْيَتَامٰى وَالْمَسَاكٖينِ وَالْجَارِ ذِى الْقُرْبٰى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَابْنِ السَّبٖيلِ وَمَا مَلَكَتْ اَيْمَانُكُمْ اِنَّ اللّٰهَ لَا يُحِبُّ مَنْ كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا «Allah'a ibadet edin ve O'na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana-babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolcuya, ellerinizin altında bulunanlara (köle, cariye, hizmetçi ve benzerlerine) iyi davranın; Allah kendini beğenen ve daima böbürlenip duran kimseyi sevmez.» ( 4/Nisa 36 )

13 İYİLİK: TEBESSÜM VE GÜLER YÜZÜMÜZ OLSUN
«لاَ تَحقِرنَّ مِن المعْرُوفِ شَيْئاً ولَوْ أنْ تلْقَى أخَاكَ بِوجهٍ طلِيقٍ » Ebû Zer radıyallahu anh şöyle dedi: Nebî sallallahu aleyhi ve sellem bana (hitaben) buyurdu ki: “Din kardeşini güler yüzle karşılamak gibi (tabiî) bir iyiliği bile sakın küçük görme!” (Müslim, Birr 144. )

14 İYİLİK YOLUNDA ÇÖZÜM OLMAK
المسلمُ أَخــو المسلم لا  يَظلِمُه ولا يُسْلِمُهُ . ومَنْ كَانَ فِي حاجةِ أَخِيهِ كانَ اللَّهُ فِي حاجتِهِ، ومنْ فَرَّجَ عنْ مُسلمٍ كُرْبةً فَرَّجَ اللَّهُ عنه بها كُرْبةً من كُرَبِ يومَ القيامةِ ، ومن سَتَرَ مُسْلماً سَتَرَهُ اللَّهُ يَومَ الْقِيامَةِ “Müslüman Müslüman’ın kardeşidir. Ona zulmetmez, onu düşmana teslim etmez. Din kardeşinin ihtiyacını karşılayanın, Allah da ihtiyacını karşılar. Müslüman’dan bir sıkıntıyı giderenin Allah da kıyamet günündeki sıkıntılarından birini giderir. Bir Müslüman’ın ayıbını örtenin, Allah da kıyamet gününde ayıplarını örter.” (Riyazü’s-Salihin, Hadis No:246)

15 كُلُّ مَعْرُوفٍ صَدَقَةٌ
İYİLİĞE NE KADAR DA MUHTACIZ İyi bir niyet, âdetleri ibadetleştirir. Kötü niyetler de en hâlis ibadetleri, hayır ve iyilikleri bile işe yaramaz hale getirir. كُلُّ مَعْرُوفٍ صَدَقَةٌ Câbir İbni Abdullah radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Her meşrû ve güzel iş sadakadır.” (Buhârî, Edeb 33)

16 İYİLİĞİN MÜKAFATI مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ اَمْثَالِهَا وَمَنْ جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزٰى اِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ “Kim (Allah huzuruna) iyilikle gelirse ona getirdiğinin on katı vardır. Kim de kötülükle gelirse o sadece getirdiğinin dengiyle cezalandırılır. Onlar haksızlığa uğratılmazlar.” (En'âm 160)

17 KIYAMET GÜNÜ İYİLİKLERİN SENİ KARŞILAYACAK
‏"‏ مَا مِنْكُمْ أَحَدٌ إِلاَّ سَيُكَلِّمُهُ رَبُّهُ، لَيْسَ بَيْنَهُ وَبَيْنَهُ تَرْجُمَانٌ، فَيَنْظُرُ أَيْمَنَ مِنْهُ فَلاَ يَرَى إِلاَّ مَا قَدَّمَ مِنْ عَمَلِهِ، وَيَنْظُرُ أَشْأَمَ مِنْهُ فَلاَ يَرَى إِلاَّ مَا قَدَّمَ، وَيَنْظُرُ بَيْنَ يَدَيْهِ فَلاَ يَرَى إِلاَّ النَّارَ تِلْقَاءَ وَجْهِهِ، فَاتَّقُوا النَّارَ وَلَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ ‏"‏‏ ‏"‏ وَلَوْ بِكَلِمَةٍ طَيِّبَةٍ ‏"‏ Adiy İbnu Hâtim (r.a.) anlatıyor: Resûlullah (s.a.v.) buyurdular ki: "Sizden herkese Rabbi, aralarında bir tercüman olmaksızın, doğrudan doğruya hitab edecektir. Kişi o zaman (ateşe karşı bir kurtuluş yolu bulmak üzere) sağına bakar, hayatta iken gönderdiği (hayır) amellerden başka bir şey göremez. Soluna bakar, orada da hayatta iken işlediği (kötü) amellerden başka bir şey göremez. Ön cihetine bakar. Karşısında (kendini beklemekte olan) ateşi görür. (Ey bu dehşetli güne inanan Müminler!) yarım hurma ile de olsa kendinizi ateşten koruyun. Bunu da bulamazsanız güzel bir sözle koruyun" (Buhârî, Rikâk 49; Tevhid 36, )

18 İYİLİK ÖMRÜ BEREKTLENDİRİR
لَا يَرُدُّ الْقَضَاءَ إِلَّا الدُّعَاءَ وَلَا يَزِيدُ فِى الْعُمْرِ إلَّا الْبِرَّ “Kaza (ve kaderi) ancak dua değiştirir. Ömrü ise ancak iyilik artırır.” (Tirmizi, Kader, 6)

19 VERLİNCE ALMAYACAĞINIZ ŞEYİ SİZ DE VERMEYİN
“O biliyor, mükâfatımı da o verir, başkasının ‘ne iyi!’ demesine ihtiyacım yok” anlayışı dinin “ihlas” diye tanımladığı “gerçek içtenlik” olgusunun meyvesidir. اِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللّٰهِ لَا نُرٖيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا «Biz sizi Allah rızası için doyuruyoruz; sizden ne bir karşılık ne de bir teşekkür bekliyoruz.» ( 76/İnsan 9 )

20 YAPTIĞININ İYİLİK OLDUĞUNU ANLAMAK İÇİN…
“Bir adam Resulullah’a (sav) , “İyi mi kötü mü yaptığımı nasıl bilebilirim?” diye sormuş, Hz Peygamber (sav) de şöyle buyurmuştur: “Komşularının, “iyi yaptın!” Dediğini duyarsan iyi yapmışsındır. Onların, “kötü yaptın!” Dediğini duyarsan da kötü yapmışsındır.”  (İbn Mace, Zühd,25;  Ahmed b. Hanbel, I,402.) Abdullah b. Mes’ud (ra) dan, Peygamber (sav) Efendimiz şöyle buyurmuştur: “Müslümanların iyi ve güzel gördükleri şeyler, Allah katında da iyi ve güzeldir. Müslümanların kötü ve çirkin gördükleri şeyler, Allah katında da kötü ve çirkindir.”    (Ahmed b. Hanbel,I, 379.)

21 İYİLİK: KENDİMİZ İÇİNDİR
اِنْ اَحْسَنْتُمْ اَحْسَنْتُمْ لِاَنْفُسِكُمْ وَاِنْ اَسَاْتُمْ فَلَهَا «Eğer iyilik ederseniz kendinize etmiş, kötülük ederseniz yine kendinize etmiş olursunuz.» ( 17/İsra 7 )

22 İYİLİK: GÜNAHLARA KEFFARETTİR
İbn Ömer (r.a.) rivayle Bir adam Resulullah (sav)`a gelerek: "Ben büyük bir günah işledim, buna tevbe imkanım var mı?" dedi. Hz. Peygamber (sav): "Annen var mı?" diye sordu. Adam: "Hayır yok" dedi. "Peki teyzen de mi yok?" dedi. Adam: "Hayır, var" deyince Resulullah (sav): "Öyle ise ona iyilik yap!" diye emretti." (Tirmizi el-Bera`dan kaydettiği diğer bir hadiste şu ziyadeye yer verir: "Teyze anne makamındadır.") (Kutub-i Sitte, Birr,  HadisNo: 166)

23 İYİLİK: KÖTÜLÜKLERİ YOK EDER
إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ “İyilikler kötülükleri giderir.” (Hud 114)

24 KÖTÜLÜĞE KARŞI İYİLİK وَيَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ اُولٰئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ «…kötülüğü iyilikle savan kimselerdir. İşte onlar var ya, dünya yurdunun (güzel) sonu sadece onlarındır.» (Rad 22)

25 İYİLİK: YAKINDAN UZAĞA HERKESE/KESİME
Ebû Hüreyre (r.a.)’den rivayet edildiğine göre bir adam: Yâ Resûlellah! Benim akrabam var. Ben kendilerini ziyaret ediyorum, onlar bana gelip gitmiyorlar. Ben onlara iyilik ediyorum, onlar bana kötülük ediyorlar. Ben onlara anlayışlı davranıyorum, onlarsa bana kaba davranıyorlar, dedi. Bunun üzerine Resûl-i Ekrem (s.a.v.) şöyle buyurdu: - “Eğer dediğin gibi isen, onlara sıcak kül yutturmuş oluyorsun. Sen böyle davrandıkça, Allah’ın yardımı seninle beraberdir.” (Riyazü’s Salihin, C.4, S.7, Hadis:649)

26 İYİLİK: İLGİYİ DEVAM ETTİRMEKTİR
لَيْسَ الْواصِلُ بِالمُكافئ وَلكِنَّ الواصِلَ الَّذي إِذا قَطَعتْ رَحِمُهُ وصلَهَا “Akrabasının yaptığı iyiliğe aynısıyla karşılık veren, onları koruyup gözetmiş sayılmaz. Akrabayı koruyup gözeten adam, kendisiyle ilgiyi kestikleri zaman bile, onlara iyilik etmeye devam edendir.” (Buhârî, Edeb 15)

27 Huzeyfe (r.a.) efendimizin şöyle dediğini söyledi:
KÖTÜLÜĞE KARŞI İYİLİK "‏ لاَ تَكُونُوا إِمَّعَةً تَقُولُونَ إِنْ أَحْسَنَ النَّاسُ أَحْسَنَّا وَإِنْ ظَلَمُوا ظَلَمْنَا وَلَكِنْ وَطِّنُوا أَنْفُسَكُمْ إِنْ أَحْسَنَ النَّاسُ أَنْ تُحْسِنُوا وَإِنْ أَسَاءُوا فَلاَ تَظْلِمُوا ‏"‏ Huzeyfe (r.a.) efendimizin şöyle dediğini söyledi: “Sakın sizden kimse kalkıp da, “ben insanlara göre davranırım; eğer insanlar iyilik yaparsa ben de iyilik yaparım, kötülük yaparsa ben de kötülük yaparım” demesin. Aksine, nefsinizi şuna alıştırın: Halk size iyilik yapınca siz de iyilik yapın, kötülük yaparlarsa siz de onlara kötülükle karşılık vermeyin.” (Tirmizi, Birr, 63.)

28 YAPTIĞININ İYİLİK OLDUĞUNU ANLAMAK İÇİN…
Ebu Hureyre (r.a)’ın rivayet ettiği bir hadis de şöyledir: اَلَا اُخْبِرُكُمْ بِخَيْرِكُمْ مِنْ شَرِّكُمْ؟ قَالَ فَسَكَتُوا فَقَالَ ذَالِكَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ فَقَالَ رَجُلٌ بَلَى يَا رَسُو لَ اللَّهِ اَخْبِرْنَا بِخَيْرِنَا مِنْ شَرِّنَا قَالَ خَيْرُكُمْ مَنْ يُرْجٰى خَيْرُهُ وَ يُؤْمَنُ شَرُّهُ وَ شَرُّكُمْ مَنْ لَا يُرْجٰى خَيْرُهُ وَلَا يُؤْمَنُ شَرُّهُ Resülullah (s.a.v.) ashaptan bir grup insanın yanında durdu ve “Size, en hayırlınızın kim olduğunu, en kötünüzün kim olduğunu haber vereyim mi?” diye sordu. Oradakiler bir şey söylemediler. Allah'ın Resulü sorusunu üç kere tekrarladı. Bunun üzerine bir adam;- 'Evet ya Resülellah, hangimizin en hayırlı, hangimizin en kötü kimse olduğunu bize haber ver' dedi. Resülullah: “Sizin en hayırlınız, hayrı dokunması umulan ve kötülüğünden emin olunan kimsedir. En kötünüz de hayrı dokunması umulmayan ve kötülüğünden emin olunmayandır.” ( Tirmizi, Fiten, 76)

29 KÖTÜLÜĞE KARŞI İYİLİK  "‏ اتَّقِ اللَّهَ حَيْثُمَا كُنْتَ وَأَتْبِعِ السَّيِّئَةَ الْحَسَنَةَ تَمْحُهَا وَخَالِقِ النَّاسَ بِخُلُقٍ حَسَنٍ ‏"‏ Ebu Zer (r.a.) Rasulüllah (s.a.v.)’in kendisine şöyle dediğini bildirdi: “Nerede olursan ol, Allah’a karşı gelmekten sakın. İşlediğin bir kötülükten sonra iyilik yap ki onu yok etsin. İnsanlara karşı güzel ahlakla muamele et.” (Tirmizi, Birr ve Sıla, 55.)

30 KÖTÜLÜĞE KARŞI İYİLİK وَلَا تَسْتَوِى الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ اِدْفَعْ بِالَّتٖى هِىَ اَحْسَنُ فَاِذَا الَّذٖى بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَاَنَّهُ وَلِىٌّ حَمٖيمٌ “İyilikle kötülük bir olmaz. Sen (kötülüğü) en güzel bir şekilde önle. O zaman seninle arasında düşmanlık bulunan kimse, sanki candan bir dost olur.” ( 41/Fussılet 34 )

31 KÖTÜLÜĞE KARŞI İYİLİK “Kötülüğü iyilikle yok etme”nin bir anlamı da yapılan kötülük ve haksızlığa karşı iyilikle karşılık vermektir. Evet, bu zor bir iştir. Ham yüreklerimiz gördüğümüz kötülüğe isyan eder ve “misliyle karşılık!” deyiverir. “Herkes” gibi davranmak yerine, iyilikle karşılık vermek zor ama kârlıdır. Hayatın içinde ruh ve nefis terbiyesi için etkili bir tekniktir bu. “Denedim ama karşılığı yine kötülük oldu” diyen kişi, iyilikle mukabelesindeki samimiyet derecesini gözden geçirmelidir. Acaba bunu yaparken Allah rızasını mı gözetmiştir, yoksa kuşa yem atan avcı gibi mi davranmıştır?

32 O sana karşı kötü davranarak Allah’a isyan etmişse de,
KÖTÜLÜĞE KARŞI İYİLİK Komşusundan rahatsızlık duyan Birisi Sahabe-i Kiram’ın büyüklerinden İbn Mesud r.a.’a giderek der ki:- “Bir komşum var, devamlı bana zahmet verir, kötü söyler ve durmadan eziyet eder”. İbn Mesud o adama cevaben der ki: “Sen işine bak. O sana karşı kötü davranarak Allah’a isyan etmişse de, sen ona iyi davranarak Allah’a ibadet et!” ( Gazalî, İhya, Cilt II, s. 536)

33 Falanca kadın gündüz oruç tutuyor, diliyle komşusuna eziyet ediyor,
KÖTÜLÜĞE KARŞI İYİLİK Hz. Peygamber (s.a.v.)’e, “Ya Rasulallah! Falanca kadın gündüz oruç tutuyor, gece namaz kılıyor, ama diliyle komşusuna eziyet ediyor, onlara musallat oluyor.” denilince, Hz. Peygamber (s.a.v.): “Onda hiçbir hayır yoktur; o cehennemdedir.” buyurmuştur. (Terğib vet Terhib, C.5, S.186)

34 KÖTÜLÜĞE KARŞI İYİLİK مَنْ آذَى جَارَهُ فَقَدْ آذَانِى وَمَنْ آذَانِى فَقَدْ آذَى الَّٰلهَ وَمَنْ حَارَبَ جَارَهُ فَقَدْ حَارَبَنِى وَمَنْ حَارَبَنِى فَقَدْ حَارَبَ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ Enes B. Malik (R.a.) Resulüllahın şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Komşusuna eziyet eden bana eziyet vermiş, bana eziyet eden de Allah’a eziyet etmiş olur. Komşusu ile harp eden benimle savaşmış, benimle savaşanda Allah ile savaşmış olur.” (Terğib ve Terhib, C.5, S.182)

35 Akrabalık bağlarını gözetmek, güzel ahlak ve iyi komşuluk ilişkileri
KÖTÜLÜĞE KARŞI İYİLİK Hz. Aişe anlatıyor: Resülullah bana şöyle dedi: "Kime yumuşak huyluluktan nasibi verilmişse dünya ve ahiret iyiliğinden de payı verilmiş demektir. Akrabalık bağlarını gözetmek, güzel ahlak ve iyi komşuluk ilişkileri ülkeyi imar eder ve ömrü arttırır." ( Ahmed, V, 291; VI, 159)

36 KÖTÜLÜĞE KARŞI İYİLİK Yaşlı adam kulübesinin önünde torunuyla oturmuş, az ötede birbiriyle boğuşup duran iki köpeği izliyorlardı. Köpeklerden biri beyaz, biri siyahtı ve oniki yaşındaki çocuk kendini bildi bileli o köpekler dedesinin kulübesi önünde boğuşup duruyorlardı. Dedesinin sürekli göz önünde tuttuğu, yanından ayırmadığı iki iri köpekti bunlar. Çocuk, kulübeyi korumak için biri yeterli gözükürken niye ötekinin de olduğunu, hem niye renklerinin illa da siyah ve beyaz olduğunu anlamak istiyordu artık. O merakla sordu dedesine. Yaşlı reis, bilgece bir gülümsemeyle torununun sırtını sıvazladı. ''Onlar'' dedi ''benim için iki simgedir evlat'' ''Neyin simgesi'' diye sordu çocuk. ''İyiliğin ve kötülüğün simgesi iyilik ve kötülük içimizde sürekli mücadele eder durur. onun için yanımdalar onlar'' Çocuk: ''Mücadele varsa kazanan da olmalı '' diye düşündü ve bitmeyen sorulara bir yenisini ekledi: -Peki dedi ''sence hangisi kazanır bu mücadeleyi?  Yaşlı reis derin bir gülümsemeyle baktı torununa . -Hangisi mi evlat ? -Ben hangisini daha iyi beslersem! 

37 “Etme bulursun, inleye inleye ölürsün. ” “İyilik eden iyilik bulur.”
KÖTÜLÜĞE KARŞI İYİLİK Atasözlerimiz bu gerçeği bizlere bildirmektedir: “İyilik yap denize at, balık bilmezse Hâlik bilir.” “İyiliğe iyilik her kişinin işidir, kötülüğe iyilik er kişinin işidir.” “Etme bulursun, inleye inleye ölürsün. ” “İyilik eden iyilik bulur.” “Sel gider kum kalır, kişi ettiğini bulur.”

38 İYİLİKTE KÖTÜLÜKTE BİZİM ELİMİZDE
«Kötülük iyinin yanlış kullanımıdır. Bunu şu örnekle anlatabiliriz: Manavınızdan taze patlıcan, domates, biber; kasabınızdan da taze kuzu eti aldığınızı düşünün. İşinizde usta iseniz gayet lezzetli güveç pişirebilirsiniz, bu “iyiden iyi imal” etmişsiniz demektir. Pişirmesini bilmiyorsanız berbat bir yemek çıkar, bu da “iyiden kötü imal” etmişsiniz demektir. Kötü yemeğin suçunu malzemeye ve Yaratıcısına değil, kendinize, iyi malzemeyi yanlış kullanmanıza (sui isti’mal) fatura edebilirsiniz ancak.» (Kötülük Nedir? Ali BULAÇ)

39 UNUTMA ALLAH GÜZEL DAVRANANLARI SEVER
اَلَّذٖينَ يُنْفِقُونَ فِى السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمٖينَ الْغَيْظَ وَالْعَافٖينَ عَنِ النَّاسِ وَاللّٰهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنٖينَ «O takvâ sahipleri ki, bollukta da darlıkta da Allah için harcarlar; öfkelerini yutarlar ve insanları affederler. Allah da güzel davranışta bulunanları sever.» (3/Ali İmran 134)

40 KÖTÜLÜĞE KARŞI İYİLİK Yine bir rivayetten öğrendiğimize göre, yahudilerden bazıları Peygamberimiz’in yanına gelerek selâm verdiler ve: – Es-Sâmü aleyke, yâ Ebe’l-Kâsım, “Ölüm sizin üzerinize olsun” dediler. Peygamberimiz: – “Ve aleyküm” buyurdu. Buna çok öfkelenen Hz.Âişe hiddetli bir şekilde: – Aleykümü’s-sâmü ve’l-la’netü, dedi. Bunun üzerine Efendimiz: – “Yâ Âişe! Şüphesiz ki Allah her işte yumuşaklığı sever” buyurdu. Âişe:– Ne söylediklerini işitmedin mi? deyince de: – “Ben ‘ve aleyküm’ dedim” buyurdu (Müslim, Selâm 11).

41 KÖTÜLÜĞE KARŞI İYİLİK Bedir savaşı sonrası, Esirler, Müslümanlar tarafında iyi muamele görmüş, onlardan incitici söz dahi işitmemişlerdir. Peygamber efendimiz, ellerini ve ayaklarını bağladıkları esirlerin ellerinin çözülmesini, onlara güzel muamelede bulunulmasını, onlara yediklerinden yedirmelerini emretmiştir.

42 İYİLİK ÖNÜNDE ENGELLER OLMASIN
Şeytan, nefis, Dünya hırsı, Cimrilik Şeytanlaşmış insan tipleri ve münafıklar Cimrilik ve mala düşkünlük Taassup, Benlik ve bencillik Dinden uzaklaşmak Çekememezlik, kin ve nefret İslam dışı fikirlere sahip olmak Ölümü hatırdan çıkarmak vb.

43 ya da Allah kendi katından yakın zamanda üzerinize bir azab gönderir.
İYİLİK TARAFIMIZ OLSUN YOKSA… وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَتَأْمُرُنَّ بِالمَعْرُوفِ وَلَتَنْهَوُنَّ عَنِ المُنْكَرِ أَوْ لَيُوشِكَنَّ اللَّهُ أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عِقَابًا مِنْهُ ثُمَّ تَدْعُونَهُ فَلَا يُسْتَجَابُ لَكُمْ “Canımı gücü ve kudretiyle elinde tutan Allah’a yemin ederim ki, ya iyilikleri emreder ve kötülüklerden nehy edersiniz, ya da Allah kendi katından yakın zamanda üzerinize bir azab gönderir. Sonra Allah’a yalvarıp dua edersiniz ama duanız kabul edilmez.” (Tirmizî, Fiten 9)

44 İYİLİK ÖNÜNDE ENGELLER OLMASIN
Ebu Musa (r.a.) anlatıyor: "Resûlullah (s.a.v.): "Her Müslümanın sadaka vermesi gerekir" buyurdu. Kendisine: "Ya bulamayan olursa?" diye soruldu. "Eliyle, çalışır, hem şahsı için harcar, hem de tasadduk eder" cevabını verdi. "Ya çalışacak gücü yoksa?" diye soruldu. "Bu durumda, sıkışmış bir ihtiyaç sâhibine yardım eder" dedi. "Buna da gücü yetmezse?" dendi. "Ma'rufu veya hayrı emreder" dedi. "Bunu da yapmazsa?" diye tekrar sorulunca: "Kendini başkasına kötülük yapmaktan alıkor. Zîra bu da bir sadakadır" buyurdu. (Buhârî, Zekât 30, Edeb 33; Müslim, Zekât 55, (1008).)

45 İYİLİĞE NE KADAR DA MUHTACIZ
Günümüzün şartlarında, maddenin kutsal hale getirildiği, İyiliğin, fedakârlığın, paylaşmanın neredeyse unutulmaya yüz tuttuğu, savaşların, işgallerin, sömürgeciliğin, şiddet ve katliamların had safhaya çıktığı bir yerkürede yaşıyoruz. İnsanlık tarihi boyunca olduğu gibi bugün de hiçbir toplumda, ortak bir hayat ve geleceği paylaşan insanlar aynı düzeyde değildir. Zayıfı, güçlüsü, fakiri, zengini, erkeği kadını...

46 İYİLİK İslâm’ın yegâne hedefi, yeryüzünde iyilikleri yaygınlaştırmak, kötülükleri ortadan kaldırmak, bu tamamen mümkün olmasa bile asgariye indirmektir. İyilik yolunu seçenler, yaptıkları maddi ve manevi iyilik yatırımlarıyla hem kendi hayatlarını ve yaşadıkları toplumların düzenini inşa ve ihya eder hem de peşleri sıra yaşayan insanları ve toplumları hayata bağlarlar. İyiliği gelenekselleştirerek nesillere miras bırakanlar, insanlığın yarınına da hayat verirler.

47 İYİLİK فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُۜ ﴿7﴾ وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ ﴿8﴾ «Kim zerre miktarı hayır yapmışsa onu görür. Kim de zerre miktarı şer işlemişse onu görür.» (9/Zilzal 7-8)

48 iyilik yaptıkları zaman sevinç duyan, kötülük yaptıkları zaman da
اَللّٰهُمَّ اجْعَلْنِى مِنَ اللَّذِينَ إِذَا احْسَنُوا اسْتَبْشَرُوا وَإِذَا اَسَاءُوا اسْتَغْفَرُوا Hz. Aişe validemizden rivayetle efendimiz şöyle dua etmiştir: «Allah’ım! Beni, iyilik yaptıkları zaman sevinç duyan, kötülük yaptıkları zaman da bağışlanma dileyen kullarından eyle.» (İbn Mâce, Edeb, 57)

49 İYİLİK Bu sunum vaaz İdris YAVUZYİĞİT Tarafından Hasenat6; «TDV İyilik» (2015, Sayı 116); «TDV İslam Ansiklopedisi» (Ali TOKSARI, Birr Mad. S.205); Web sayfası, Kitap, Makale ve vaaz örneklerinden istifade edilerek hazırlanmıştır.