Sığırcılıkta Irk Islahı

... konulu sunumlar: "Sığırcılıkta Irk Islahı"— Sunum transkripti:

1 Sığırcılıkta Irk Islahı
ve Melezleme Veteriner Hekim Tahir S. YAVUZ

2

3 Sığır Yetiştiriciliğinde Irk Islahı Nerede olduğunu tanımla
Nerede olmak istediğini belirle Amaca ulaşmak için yol haritası çiz

4 İstenenler: ET SÜT PEYNİR TEREYAĞI

5 Değerlendirme olanakları:
Üretilecek olan Et veya Süt’ün müşterisi kim? -Mandıra -Et işleme tesisi -Mezbaha -Süt fabrikası

6 -Bölgelere göre ırk seçimi (uyum) -Ürüne göre ırk seçimi (ihtiyaç)
Irk Seçimi: -Bölgelere göre ırk seçimi (uyum) -Ürüne göre ırk seçimi (ihtiyaç)

7 Irklar: Sütçü Irklar Holstein Brown Swiss – Montofon Jersey
Etçi Irklar Angus (Siyah-Kırmızı) Piedmentosa Limousin Şarole (Charolais) Hereford Kombine Irk Simmental

8 Döl tutmama, ilk doğumda güçlük gibi problemleri vardır.
Holstein Süt verimi yüksektir Bakım, besleme, barınak, sürü yönetimi, koruyucu hekimlik konusunda üst düzeyde bilgi ve duyarlılık ister Döl tutmama, ilk doğumda güçlük gibi problemleri vardır. Nazik bir ırktır.

9 -Süt verimi holstein ırkından daha azdır
Brown Swiss -Süt verimi holstein ırkından daha azdır -Problemleri de holstein ırkından daha azdır -Dağlık bölgelere daha kolay uyum sağlar

10 -Arazide, çayır, merada otlamaya uygun bir ırktır
Jersey -Süt miktarı, süt yağı ve süt proteini yönünden CÜSSESİNE GÖRE en fazla veren ırktır -Arazide, çayır, merada otlamaya uygun bir ırktır -Dezavantajı: Erkek buzağıları besiciliğe uygun değildir.

11 ETÇİ IRKLAR

12 Angus (Siyah veya Kırmızı) -Kolay doğum -Hızlı büyüme
-Yüksek oranda yemden yararlanma -Her türlü koşula uyum sağlama -Kırmızı angus ırkında sıcak iklime kolay adaptasyon -Kaliteli et.

13 -Kolesterolsüz kırmızı et
Piedmentosa -Kolay doğum -Kolay adaptasyon -Kolesterolsüz kırmızı et

14 Kombine Irk: Simmental: -Et ve süt yönünden verimli bir ırktır -Etçi ırklardan daha az et verir -Sütçü ırklardan (Holstein) daha az süt verimi vardır -Her iki yönde kombine olarak düşünülebilir -Süt yağı Holstein ırkından daha yüksektir.

15 Yetiştirme Yöntemleri Safkan Yetiştirme Melezleme

16 Safkan yetiştirmede kullanılan yöntemler: Suni tohumlama
E.T (Embriyo Transferi) Damızlık hayvan ithali Dişi sperma ithali MS (Mating Service = Eşleştirme Hizmeti)

17 1 Suni tohumlama; kızgınlıktaki ineğin döl yoluna boğa tohumunun özel bir aletle bırakılmasıdır.

18 2 Embriyo Transferi

19 Embriyo Nedir?

20 Dişi yumurtasının erkek spermiyle döllenmesiyle oluşan 7 günlük canlıya “Embriyo” denir. “Embriyo” bir canlının ilk halidir.

21 TAŞIYICI ANNELER EMBRİYO EMBRİYO EMBRİYO EMBRİYO

22 Embriyo transferinde dikkat edilmesi gereken konular
Çok iyi sevk ve idare Çok iyi hastalıklarla mücadele programı Çok iyi kızgınlık teşhisi Çok iyi kayıt tutulması Çok iyi besleme programı

23

24 Genetik ıslahın en hızlı yolu = embriyo transferi
Çekirdek Sürüler

25 3 Düve ithalatı ile sağlığı ve genetiği bilinen çekirdek sürüler kurmak

26 4 Dişi Sperma X Y

27 %90 – 92 oranında dişi buzağı

28 X Y Yöntemin Sorunları: Düvelere öneriliyor
Döl tutma oranı normale göre %20 daha düşük Toplam spermanın %18-20’si kullanılabildiği için, daha pahalı

29 Bilgisayarlı eşleştirme (MS)
(Mating Service) 5 Sürünün eksikliğini tamamlama Kan yakınlığını önleme

30 MS Sürünün eksikliğini tamamlama Cüsse Sütçülük özellikleri
Meme başı uzunluğu Meme sarkıklığı Ayakların basışı Kalça genişliği

31 Sütçü Irkların Melezleme Yöntemiyle Islah Edilmesi:
Mevcut ırkların istenen yönde safkan ırkların tohumlarıyla melezlenmesi (Suni Tohumlama) Uzun sürede gerçekleşir Uyum problemi olmaz

32 Mevcut ırkların etçi ırklarla melezlenmesi
Etçi Irklar: Safkan yetiştirme Mevcut ırkların etçi ırklarla melezlenmesi

33 Etçi Irkların Safkan Yetiştirilmesi Hayvan ithali Embriyo Transferi
Suni Tohumlama Kombine yöntemler

34 Etçi ırkların spermalarının mevcut ırklarla melezleme için kullanılması (Suni Tohumlama)

35 Heterozigot kullanma melezlemesi:Etçi ırkların tohumlarının besiciliğe hammadde sağlayacak şekilde kullanılması

36 Kullanma melezlemesi Melez Hereford

37 veya Melez Angus

38 Elde edilmiş olan Melezi, anne ya da baba ırkından
Kullanma melezlemesinde temel prensip: Elde edilmiş olan Melezi, anne ya da baba ırkından olmayan bir ırkla tohumlamak.

39 Örneğin; x Melez Şarole Hereford

40 Melezleme her yönden üstün yavruların elde edilmesini sağlar
Daha hızlı canlı ağırlık artışı, Yemden yararlanma, daha az yemle daha çok canlı ağırlık ve et artışı, Daha yüksek randıman, Daha dirençli yavrular, Daha kolay sevk ve idare Daha çok kazanç

41 Her melezleme olumlu yönde daha fazla ilerleme sağlar
Kırmızı Irklar Siyah Irklar Beyaz Irklar Limousine Angus Şarole

42 Kıta Avrupası Irkları:
Piedmentosa Şarole Belçika Mavisi Limousin

43 İngiltere Irkları: Angus Hereford

44 (Kenelere ve sıcak iklime dayanıklı melezler elde etmek için)
Kullanma melezlemesinde üçüncü yöntem Bos Indicus Bos Taurus (Kenelere ve sıcak iklime dayanıklı melezler elde etmek için)

45 Kullanma melezlemesi yaparak;
Her ırkın en iyi özelliklerini bir araya toplayabiliriz. Melez Azmanlığı elde ederek daha az yemle, daha fazla canlı ağırlık artışı ve buna bağlı olarak daha çok et sağlayabiliriz.

46 Dişilerin miktarı fazla olursa, onlar da kasaplık olarak beslenip, değerlendirilir.
Melez Azmanlığı elde ederek erken kesim olgunluğuna ulaşmak mümkündür. 1 yaşında 500 kg. canlı ağırlık, en az 300 kg. karkas ağırlığı, en az %60 randıman elde edilir. Bu rakamlar 14 aylıkken en az 600 kg. C.A, 360 kg. karkas ağırlığına ulaşır.

47

48 Eğitim – Eğitim - Eğitim
Irk Islahının Başarısı İçin Gerekenler; Kızgınlık tespiti Uygun rasyon ve yemleme yönetimi Kayıt sistemi Bulaşıcı hastalıklarla mücadele (Bruselloz, Tüberküloz, Leptospiroz vs.) Sürü yönetimi (buzağı, döl ve süt kayıplarının önlenmesi) Koruyucu hekimlik Parazit mücadelesi (iç ve dış parazitler, kan parazitleri) Uygun barınaklar Ürünün (et-süt, peynir, tereyağı) değerlendirilmesi Eşleştirme programları Eğitim – Eğitim - Eğitim

49 Teşekkür ederiz…