Yrd. Doç. Dr. Sertaç Arslan

... konulu sunumlar: "Yrd. Doç. Dr. Sertaç Arslan"— Sunum transkripti:

1 Yrd. Doç. Dr. Sertaç Arslan
Sigara Bağımlılığı ve Astım-KOAH ile İlişkisi Yrd. Doç. Dr. Sertaç Arslan Hitit Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

2 TÜRKİYE’DE SİGARA SATIŞI
+%102 WHO, Tobacco Control in Turkey, March 2012 (yeniden görselleştirildi).

3 NEDEN & SONUÇ Tütün Ürünlerinin Ucuzlaması
Dağıtım Ağının Yaygınlaşıp Etkinleşmesi Tütün Şirketlerinin Lobi Uygulamaları tütün tüketimi artıyor sigara içmeye başlama yaşı düşüyor sigara içenler arasında ek talep canlanıyor Gilmore AB, Global Public Health, 2011.

4 Stewart DJ, Lung Cancer, 2010.

5 Bağımlılık üçgeni Nörokimyasal Davranış Psikolojik

6 SSS- Nikotin ilişkisi N. Accumbens (Ödüllendirme yolu)
Nikotinik reseptörler ( α4β2) Nöromediatör: Dopamin Locus coeruleus (Yoksunluk belirtileri) Nöromediatör:Noradrenalin

7 Nikotin yoksunluk semptomları
70 <10 hafta İştah artışı 60 <4 hafta Huzursuzluk Depresyon 50 Rahatsızlık ve agresyon <2 hafta Nikotin arzusu Konsantrasyon zayıflığı 25 <1 hafta Uyku bozukluğu 10 <48 saat Başdönmesi Sıklık(%) Süre Semptom 1. Jarvis MJ. BMJ 2004; 328:

8 Sigarayı sevme ve içme isteğinin altında yatan nedenler
Sigarayı içtiğinde keyif vermesi, İçmediğinde olumsuz duygular yaşaması Zorlandığı durumlarda ona yardımcı olduğu düşüncesi SONUÇ: Zararlarını göz ardı etme ya da önemsememe, sigarayı yaşamın bir parçası gibi algılama

9 Sigaraya karşı olumlu düşüncesini değiştirmeyenler
Sevgilisinden istemediği halde ayrılıyormuş hissi, Yakınını kaybettiği zaman yaşadığı olumsuz duygular Sigarayı özleme, içenlere imrenme Sudan bir sebeple tekrar başlama

10 Sigaraya karşı olumsuz düşünce geliştirenler
Felaketten kurtuluyormuş hissi Kendini rahatsız eden bir durumun sona erdiği zaman hissedilen duygu Bu olumsuz duruma düşmemek için önlemlerin alınması Kalıcı bırakma Sigara içenlere üzülme

11 Sezer RE, Cumhuriyet Tıp Derg, 2011.

12 “Hekimler kendilerini şarlatanlardan ve rahiplerden ayırdılar, çünkü sanatlarının sınırlarını biliyorlardı.” (I. Illich)

13 DÜZ PAKET Hammond D, Tobacco Control, 2011.

14 Erkek: Başlama eğitimle, sürdürme gelirle ters orantılı
Kadın: Başlama ve sürdürme eğitim ve gelirle ters orantılı Leinsalu M, BMC Public Health, 2011.

15 KOAH KOAH gelişiminde sigaranın rolü Hastalığın seyri ve sigara KOAH’ta sigara bırakma Astım Prenatal dönemden başlayan etkiler Astım hastaları sigara içmeye devam ederse Sigara bırakma

16 Sigara ve KOAH Gelişimi
Sigara dumanı, Mukoza, submukoza, glanduler dokunun inflamatuar hücrelerle infiltrasyonuna neden olur. Mukus artışı Epitelyal hiperplazi Doku onarımının bozulması Küçük havayollarında duvarın kalınlaşması Normal hava yolu ve KOAHda inflamatuar hücrelerle infiltrasyon, mukozal hiperplazi ve peribronşiyoler konnektif dokuartışı 16

17 İnflamatuar hücrelerin toplanması, kemokin ve sitokinlerin salınımı, proteolitik enzimlerin elastin yıkımına neden olması,elastin peptdilerin dendritik hücreler tarafından fagosite edilmesi ve antijen sunumu ile T hücre aktivasyonu ve T hücre aktivasyonunun uzaması ile dokuyu yıkan proteolitik enzimlerin açığa çıkması amfizem gelişimine yol açıyor. 17

18 Sigara ve KOAH KOAH gelişmesinde %80 risk faktörü sigara
Sigara içenlerde akciğer fonksiyonlarında azalma hızlanıyor.

19 Erkeklerde, her paket-yıl için yıllık FEV1 kaybı 9 ml,
ör: 30 paket-yıl sigara içen bir erkekte içmeyen bir erkeğe göre 270 ml daha fazla Kadınlarda her paket-yıl için yıllık FEV1 kaybı 6 ml Ancak sigara içenlerin hepsinde aynı şekilde bir etki oluşmuyor.

20 Bireysel riski tahmin etmek bu kadar kolay değil.
Sigara içme miktarı fazla olan bir kişide FEV1 normal olabilir. Daha az içen bir kişide ise FEV1’de azalma görülebilir. Sigara içenler arasında FEV1’de azalma olanlarda, sigara içmeye devam edilmesi daha büyük etki yaratmaktadır.

21 Çevresel sigara dumanı maruziyeti
Evde ETS KOAH riskini 1,55 kat İş yerinde ETS 1,36 kat artırıyor. ETS , KOAH hastalarının hastaneye yatış riskini artırıyor.

22 Lung Health Study Orta yaş grubunda sigara içen, FEV1 değeri beklenenin %55-90’ı arasında olan kişilerde SİGARAYI BIRAKANLAR ve bırakmayanlar arasında sonraki 5 yıl içinde 200 ml FEV1 farkı olduğunu, Sonraki 6 yılda bu farkın 2 katına çıktığını göstermiştir.

23

24 Sigara Bırakma ve KOAH Lung Health Study,
Sigarayı bırakmanın KOAH’ın doğal seyrini değiştiren tek müdahale Sigara içmeyi sürdürenlerde akciğer fonksiyon kaybı hızlanırken, bırakanlarda başlangıçta akciğer fonksiyonlarında düzelme, ardından ise içmeyenlerle benzer düzeyde kayıp sürüyor.

25 En fazla yarar ise genç yaşlarda bırakanlarda !

26 Sigarayı bıraktıktan sonra, sigara içmeyi sürdürenlere göre tüm nedenlere bağlı ölüm riskinde azalma oranları Sigarayı 26

27 Mortalite KOAH ile ilişkili mortalite, tüm nedenlere bağlı mortalite
Her ikisine birlikte bakıldığında bırakanlarda mortalite oranları sigara içenlere göre %32-84 azalma Mortalite sigara içme süresi ve miktarıyla ilişkili !

28 Sigara ve Astım Tütün yaprakları 17 yy.da astımın tedavisinde kullanılıyordu. 20. yy başlangıcına kadar devam eden bir yaklaşım.

29 21. Yüzyılda neredeyiz? Astım hastalarında sigara içme oranı %25

30 Annenin sigara içmesi hayatın ilk yılında astım gelişmesi için başlıca risk faktörüdür.
Annesi nonatopik ve sigara içen bebeklerde astım gelişmesi riski 2 kat fazla Annesi atopik ve sigara içen bebeklerde astım gelişmesi riski 4 kat fazla

31 Annesi sigara içen bebeklerde başlıca etki intrauterin maruziyet ve doğumda akciğer fonksiyonlarındaki azalmadır. Annenin sigara içmesi alt solunum yolu enfeksiyonlarının sıklığını da artırmaktadır.

32 İnfantlarda çevresel sigara dumanı maruziyetinin, çocukluk döneminde akciğer fonksiyonlarında %0,5-7 azalmaya yol açtığı gösterilmiş. Prenatal maruziyetin akciğer fonksiyonlarına etkisi, postnatal döneme göre daha belirgin !

33 Ailesi sigara içen çocuklarda astım gelişme riski artıyor (1,26 – 1,44 kat)
Sigara dumanına maruziyet süresi önemli, süre uzadıkça risk artıyor. Erişkin dönemde ise astım gelişme riskindeki artış 3,5 kat daha fazla.

34 Astım riskini artıran faktörler:
Çocukluk çağında akciğer fonksiyonlarında azalma Postnatal sigara dumanı maruziyetinin alt solunum yolu enfeksiyonlarının görülme sıklığını artırması

35 Çevresel sigara dumanı maruziyeti, çocuklukta astım ataklarını artırır.
Astım ilaçlarının kullanımı, acil servis başvurular ve okula gidilemeyen gün sayısı artar. Ebeveynlere yönelik sigara bırakma girişiminin pasif maruziyeti azalttığı ve astımlı çocuklarda sağlık harcamalarını azalttığı gösterilmiştir.

36 Erişkinlerde çevresel sigara dumanı maruziyeti astım riskini artırmaktadır.
Evdeki maruziyetin, iş yerine göre astım gelişme riskini daha fazla artırdığı gösterilmiş (4,7 /2,16 kat).

37 Astım kontrolü pasif maruziyetle kötüleşmektedir.
Acil servis, hastane başvurularında artma Yaşam kalitesinde bozulma

38 Sigara astım gelişmesine yol açar mı?
Sigara içmiş olmak, sigara içiyor olmak astım riskini artırmakta Kadınlarda bu risk erkeklere göre daha yüksek Yaşa bağlı değişimler; genç yaş grubunda içme sıklığı daha fazla İleri yaş grubunda ise ayırıcı tanı güçlüğü - KOAH?

39 Sigara Astım Her ikisinin de mümkün olabildiğini gösteren sonuçlar var.

40 Sigara içen astım hastalarında, bronşiyal inflamasyonun özellikleri farklı
İndükte balgamda nötrofil artışı KOAH ile benzer patofizyolojik özellikler (amfizem gelişmesi, diffüzyon kapasitesinde azalma) İnflamasyon düzeyiyle akciğer fonksiyonları arasında negatif korelasyon

41 Yıllık akciğer fonksiyonlarındaki azalma
Sigara içmeyen astımlı kadınlarda 29 ml / yıl, erkeklerde 30 ml / yıl Sigara içen astımlı kadınlarda 40 ml / yıl, erkeklerde 55 ml / yıl

42 Sigara içmeyen astımlı erkekler
Sigara içmayen sağlıklı erkekler Sigara içen sağlıklı erkekler Sigara içen astımlı erkekler

43 Sigara içen astım hastaları daha semptomatik ve hastaneye yatış gereken atak sıklığı artıyor.
Kurtarıcı ilaç kullanımında artış Astıma bağlı ölümlerde artış Sigara içenler semptomların ağırlığını daha az bildiriyor. Sigaranın bırakılması havayollarındaki nötrofilik inflamasyonu azaltıp, steroid yanıtında düzelme sağlıyor. Akciğer fonksiyonlarındaki azalmayı yavaşlatıyor.

44 Sigara içen astım hastalarında,
İnhale kortikosteroid yanıtlarında azalma Kısa süreli oral kortikosteroid yanıtında yetersizlik

45

46 Astımda, Fiks hava yolu obstrüksiyonu gelişiminde en önemli risk faktörü SİGARA

47 Sigara içme davranışı üzerine astımın etkileri?
Başlangıçta sigara içmeye karşı negatif tutum, sigaraya başlama eğiliminin düşük olması ve sağlık risklerinin daha fazla olması söz konusu AMA; Astımı olanların sigara içmelerini engellemiyor.

48 Sigaranın bırakılması astım hastalarında semptomlarda azalma, akciğer fonksiyonlarında düzelme sağlar.

49 Steroid yanıtında düzelme sağlar.
Ancak astımlı hastalarda sigara bırakma oranları düşük.

50 HİÇBİR ZAMAN GEÇ DEĞİL KOAH VE ASTIM HASTALARIMIZIN SİGARAYI BIRAKMASI TOPLUMDA FARKINDALIK OLUŞTURULMASI GENÇ TOPLUM = GELECEK

51 Sigara içmediğiniz için teşekkürler..