Alerji ve Astım Dünya Astım Günü

... konulu sunumlar: "Alerji ve Astım Dünya Astım Günü"— Sunum transkripti:

1 Alerji ve Astım Dünya Astım Günü 5.5. 2015
Doç Dr Dane Ediger Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Allerjik Hast. Bilim Dalı

2 Astım Kronik bir solunum yolu hastalığıdır Kalıtsal ve çevresel nedenlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkar Tedaviyle astımı tamamen kontrol altına almak ve normal bir yaşam sürmek mümkündür

3 Astımda Yakınmalar Tekrarlayıcı Nöbetler halinde Göğüste sıkışma hissi
Gece ve/veya sabaha karşı Kendiliğinden ve ilaçlarla kaybolur Tetikleyicilerle ortaya çıkarlar Göğüste sıkışma hissi Nefes darlığı Göğüste ıslık sesi hırıltı-hışıltı Öksürük

4 Normalde ve astım krizinde solunum yolları
ATAKTA AĞIR ATAKTA

5 Astımda tetikleyiciler
Alerjenler İnfeksiyonlar Sigara dumanı Hava kirliliği Ağır kokular Kimyasal maddeler Egzersiz Hava ısısı değişimleri İlaçlar Besin katkı maddeleri

6 Alerji NEDİR? Alerji; doğada bulunan bazı maddelere karşı aşırı duyarlılık halidir Kalıtsaldır Alerjen: Alerjik kişilerde duyarlılık yapan maddelere alerjen denir Alerjik kişiler alerjenle karşılaşınca bir yanıt verirler

7 Allerjene nasıl yanıt veririz?
Alerji Gelişimi Allerjen Duyarlanma Allerjik Yanıt

8 ALERJİ GELİŞİMİ Allerjenler Duyarlanma alerjik Hastalık

9 Allerjik nezle ve allerjik astım
Örneğin bahar aylarında saman nezlesi Polenler ile karşılaşınca gözlerde ve burunda Sulanma, kaşınma burun akıntısı, hapşırık Bahar aylarında allerjik astım Polenler ile karşılaşınca Nefes darlığı Öksürük Hırıltılı soluma Göğüste baskı hissi

10 Allerjik nezle ve allerjik astım
Tüm yıl boyu Ev tozu akarlarıyla karşılaşınca Burunda tıkanıklık Geniz akıntısı Sık sünüzit, koku alamama Tozlu ortamda artan Nefes darlığı Öksürük Hırıltılı soluma Göğüste baskı hissi

11 Alerjik Astımda Tanı Yöntemleri

12 Astımda Tanı Yöntemleri
Solunum fonksiyon testi PEF metre izlemi

13 HAVA ALLERJENLERİ Dış ortam allerjenleri Polenler Mantarlar
İç ortam allerjenleri Ev tozu akarları Hamam böceği Mantarlar Evcil hayvanlar (kedi, köpek)

14 Allerji tanısı Cilt Prick Testi
Önkoldan yapılır Çeşitli alerjenler deriye damlatılır Küçük bir lancet ile deriye işlemesi sağlanır 15 dakika sonra test yeri incelenir Bir alerjene duyarlılık varsa o bölgede bir ödem kızarıklık ve kaşıntı olur

15 Cilt Prick Testi Testten önce antihistaminik ilaçlar kesilmelidir
Testte pozitif bulunan her alerjen hastalık nedeni olmayabilir Yakınmalarla uyumuna bakılmalıdır

16 Alerjide Tedavi Yaklaşımları
Yrd Doç Dr Dane Ediger

17 İÇ ORTAM ALLERJENLERİ Günümüz insanı yaşamının çok büyük bir kısmını
ev, işyeri, okul gibi iç ortamlarda geçirmektedir Çok küçük yaşlardan itibaren bu maddelerle uzun süreli sürekli temas alerjik bir hastalığın gelişmesine neden olmaktadır

18 Allerjenler Ev Tozu Akarları

19 AKARLAR Dermatophagoides deri-yiyen
mm çıplak gözle zor görülür bir böcekçik ( artropod )

20 AKARLAR NEYLE BESLENİR?
İnsan deri döküntüleri ile beslenirler Pamuk, yün ile de besleneblirler

21 AKARLAR İÇİN UYGUN ORTAM NASILDIR?
% 55’in üzeri nem 250’C üzeri ısıda Akarlar ürerler

22 AKARLAR NEREDE YAŞARLAR?
Kuru iklimde ve yüksek rakımda DAHA NADİR Deniz kenarı ve nem oranı yüksek bölgelerde DAHA YOĞUN bulunurlar

23 Ev içi ortamda akar kaynakları
Yatak yorgan nevresim Yastık, battaniye ve halı Perde Kumaş kaplı mobilyalar Çocuk odasındaki tüylü oyuncak hayvanlardır

24 Ev içi ortamda akar kaynakları: Yatak Yorgan
Yoğun bulunur İnsan deri döküntüleri ve yeterli ısı Gece uykusunda kişi akar allerjenlerini solur

25 AKARLAR Ev tozu akarı duyarlılığı olan astımlıların yakınmaları bütün yıl boyunca sürebilir

26 EV TOZU AKARI ÖNLEMLERİ AMAÇ: Evdeki akar allerjen miktarını azaltmak

27 Çevresel kontrolün hastanın en fazla zaman geçirdiği odadan başlar
Örneğin yatak ve oturma odası gibi

28 Akar Önlemleri Yatak çarşafları sık yıkanmalı
Özel yatak kılıfları kullanılmalı Halılar kaldırılmalı Zeminde ıslak temizlik yapılmalı Etkin ve filtreli elektrikli süpürgeler kullanılmalı Odadan toz tutucu eşyalar kaldırılmalı Ev akar öldürücülerle ilaçlanmalı

29 Akar Önlemleri Yatak çarşafları sık yıkanmalı
Nevresimler haftada bir 60 C de yıkanmalı Soğuk su ve deterjanlar akarları öldürmez Battaniye ve yorganlar ayda bir akar öldürücü deterjanla yıkanmalıdır

30 YASTIKLAR Tüm yastıklarda akarlar gelişebilir
En çok yün ve pamuk dolgu olanlarda, akar bulunur Elyaf-sentetik malzeme doldurulmuş yastık kullanmaktır Bu yastıklar düzenli yıkanıp, 2 yılda bir değiştirilmelidir

31 Özel yatak kılıfları kullanılmalı
Yatak, yorgan ve yastıklar fermuarlı alerjen geçirgen olmayan özel kılıflarla kaplanmalıdır

32 KUMAŞTAKİAKARLAR

33 ALERJEN GEÇİRGEN KUMAŞ
ALERJEN GEÇİRGEN OLMAYAN KUMAŞ

34 Halılar kaldırılmalı Halı akarlar için iyi bir rezervuardır
Yatak odasındaki halı varsa kaldırılmalıdır Halı yerine cilalı bir zemin veya ahşap zemindir

35 Zeminde ıslak temizlik yapılmalı

36 HEPA filtreli elektrikli süpürgeler kullanılmalı
HEPA Filtresi 'High Efficiency Particulate Absorbing' Yüksek Etkili Partikül Emicisi Görevi havadaki zerrecikleri filtrelemek Makineden çıkan havanın temiz olmasını sağlar

37 Maske takılması Hasta temizlik sırasında uzak durmalıdır veya o esnada maske takmalıdır

38 İdeal Yatak Odası

39 Odadan toz tutucu eşyalar kaldırılmalı
Yatak odasında toz toplayabilecek kitap, gardrop evcil hayvan doldurulmuş hayvan döşenmiş mobilya bulunmamalı

40 Kumaşla kaplanmış mobilya kullanılmamalı
En fazla akar kanepede saptanmıştır. Kanepelerin yerine ahşap, sentetik veya deri kaplamalı eşya kullanılmalıdır.

41 Oturma Odası Yanlış Doğru

42 Perdeler Kumaş perde yerine yıkanabilir gölgelikler konulmalı ve ayda bir yıkanmalıdır Doğru Yanlış

43 Ev akar öldürücülerle ilaçlanmalı
Düzenli olarak kanape ve halıları allerjenleri denatüre eden anti-allerjik sprey ve köpüklerle ilaçlamalıdır

44 Evin Havalandırılması
Nem kontrol edilmeli, mümkünse %50´nin altında tutulmalıdır. Air conditioner veya nem gidericiler yararlı olabilir.

45 Küf Mantarları

46 KÜF MANTARLARI Serin ve nemli ortamlarda ürerler
Ev duvarı, tavanı veya döşemesi gibi Eşyalarda da bulunabilirler

47 KÜF MANTARLARI- ÖNLEMLER
Evdeki rutubetli ortamlar düzeltilmeli Bu odalara girilmemeli Küflenmiş malzeme ve kitaplardan uzak durulmalı

48 HAMAMBÖCEĞİ Hamamböceği de akarlar gibi alerjeniktir
Hamam böceğinin en yoğun olarak bulunduğu ortamlar, mutfaklar , besin saklanan dolaplardır

49

50 Polenler

51 Çayır Polenleri Yabani ot polenleri Tahıl polenleri Ağaç polenleri

52 Mevsimsel özellik gösterir: Çayır- İlkbahar

53 Mevsimsel özellik gösterir: Yabani ot- Sonbahar

54 POLEN MEVSİMİ Ocak-Mart: Ağaç poleni Nisan-Mayıs: Çayır poleni
Mayıs-Haziran: Tahıl poleni Eylül- Ekim: Yabani ot poleni

55 Polenler Önlemler yalnızca polen mevsiminde alınır
Sabah öğle arası açık havada bulunulmamalı Piknik ve doğa yürüyüşü gibi etkinlikler polen mevsiminde yapılmamalı Camlar kapalı tutulmalı Eve girince elbiseler değiştirilmeli ve duş alınmalı

56 Türk Allerji ve İmmünoloji Derneği web sayfası
www. aid.org.tr

57 Gıdalara bağlı Astımda
Sorumlu gıdalardan kesinlikle kaçınılması esastır Gıdalara ek olarak gıda boya ve katkı maddeleri de allerjiye neden olabilir

58 ALERJİ AŞILARI ALLERJEN İMMÜNOTERAPİSİ

59 ALERJEN İMMÜNOTERAPİSİ
Hastanın duyarlı olduğu allerjen Artan dozlarda uygulanır Böylece o kişinin verilen alerjene duyarsız hale getirilmesini amaçlamaktadır

60 Allerji Aşıları 6 hafta haftada bir daha sonra devamlı ayda bir uygulanır Aşı tedavisinin klinik yararı 6 ay ile bir yıl arasında görülür 5 yıl devam ettirilir Allerji aşıları Allerji uzamnı tarafından uygulanmalı Allerjenden korunma yöntemleri ve uygun ilaç tedavisi beraberinde devam edilmelidir.

61 Deri içi aşısı Dil altı aşısı

62 Hangi allerjenlerle aşı yapılır
Polen karışımı (tüm yıl / mevsim öncesi) Akar karışımı Kedi / köpek tüyü Küf mantarı Bal arısı zehiri Yaban arısı zehiri Lateks

63 ALLERJİ AŞISI KİMLERE YAPILIR?
Kişide allerji olmalı Bu allerji hastanın şikayetlerine neden olmalı. Astım hafif ya da orta şiddette olmalı (Ağır astımda aşı yapılmaz) Hastanın yakınmaları ilaca rağmen devam etmeli Hasta aşı tedavisine uyumlu ve istekli olmalı Hastanın aşı tedavisine engel durumu olmamalı

64 AŞI TEDAVİSİ VERİLEMEYEN DURUMLAR
Ağır astımlılarda 5 yaşından küçük çocuklar Kanser, bağışıklık sistemi hastalıkları psikolojik bozukluk kalp hastalığı Gebelik durumunda aşı başlanmaz ama başlanmış olan aşı tedavisi devam ettirilebilir

65 Allerji aşısının yararları
Allerjene duyarsızlaşma yapar Hastalık belirtilerini hafifletir Allerjenle tetiklenme azalır İlaç kullanımı azalır Yeni allerjenlere duyarlanma azalır

66 Aşı Tedavisinin Yan Etkileri
Lokal Aşı yerinde kızarıklık, kaşıntı Sistemik Yaygın vücut kaşıntısı ve kabarması, yüzde dil ve dudakta şişme, nefes darlığı, ses tellerinde ödem, burun akıntısı, tansiyon düşüklüğü ve şuur kaybı Sistemik reaksiyon olasılığı nedeniyle aşı tedavisi Allerji uzmanı gözetiminde ve Hastane şartlarında yapılmalıdır

67 HALK ASTIM OKULUNA KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER