BURSA SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

... konulu sunumlar: "BURSA SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ"— Sunum transkripti:

1 BURSA SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
GBP BURSA SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI HASTALIKLAR ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

2 GENİŞLETİLMİŞ BAĞIŞIKLAMA PROGRAMI (GBP)
Bebek ve çocuklarda aşı ile korunulabilir hastalıkları önlemek ve bu hastalıklardan kaynaklanan, sakatlık ve ölümlerin önüne geçmek, Bu hastalıkları kontrol altına almak, amacıyla enfeksiyona yakalanmalarından önce bağışıklanmalarını sağlamak,

3 GENİŞLETİLMİŞ BAĞIŞIKLAMA PROGRAMI
HEDEF ; Aşı ile korunulabilir onbir hastalığın morbidite ve mortalitesinin azaltılmasıdır. Difteri Boğmaca Tetanos Polio Hemofilus influenza tip b (Hib) Kızamık Kızamıkçık Kabakulak Tüberküloz Hepatit B St.pnomonianın neden olduğu hastalıklar

4 GBP - HEDEFLERİ: Her bir antijende %95 aşılama oranına ulaşmak ve devamlılığını sağlamak, 12-23 aylık bebeklerin %90’ını tam aşılı hale getirmek, Okul çağı çocuklarının rapel aşılarını tamamlamak, 5 yaş altı (0-59 aylık) eksik aşılı ya da aşısız çocukları belirleyerek aşılarını tamamlamak, Tespit edilen tüm gebelere uygun tetanos dozunu uygulamak

5 Çocukluk Dönemi Aşılama Takvimi Okul öncesi aşılamalar
Okul aşıları Doğumda 1.ayın sonu 2.ayın 4.ayın 6.ayın 12. ay 18–24 ay İlköğr 1.sınıf İlköğr. 8.sınıf Hep B I II III BCG DaBT-İPA-Hib (5’li karma) R KPA KKK OPA DaBT – İPA (4’lü karma)  Td

6 A ) Okul Öncesi Aşılamalar:
Doğumda (İlk 72 saat içinde) Hep B–1 1. Ayın bitiminde (4 haftalık) Hep B–2 2. Ayın bitiminde (8 haftalık) DaBT-İPA-Hib–1, BCG-1, KPA-1 4. Ayın bitiminde (16 haftalık) DaBT-İPA-Hib–2, KPA-2 6. Ayın bitiminde (24 haftalık) DaBT-İPA-Hib–3, OPA-I, HepB-3, KPA-3 12. Ayın bitiminde (52 haftalık) KKK-1, KPA-R (18–24 aylık) DaBT-İPA-Hib–R, OPA-II (DaBT-İPA-Hib–3’den 1 yıl sonra)

7 B ) Okul Aşılamaları: İlköğretim 1. sınıfta KKK-R, DaBT-İPA
(4’lü karma) İlköğretim 8. sınıfta Td

8 1 YAŞ ÜSTÜ HİÇ AŞILANMAMIŞ ÇOCUKLARDA AŞILAMA ŞEMASI
12-71 ay (1-5 yaş)* 6-13 yaş 14 yaş ve üzeri İlk karşılaşma DaBT-İPA-Hib*, Hep B, KPA*, ppd ile TCT DaBT-İPA, KKK Td, OPA, Hep-B, İlk karşılaşmadan 2 gün sonra TCT sonucu BCG - 2 ay sonra** DaBT-İPA-Hib veya DaBT-İPA Hep B KPA DaBT-İPA OPA 8 ay sonra

9 12-71 ay (1-5 yaş)* *Çocukluk çağı aşılama takvimine okul aşıları ile devam edilir İlk karşılaşma DaBT-İPA-Hib* KPA*, *ilk karşılaşmada çocuk; 59 aylıktan büyük ise DaBT-İPA olarak uygulanır.Çünkü 59 aydan büyük çocuklarda Hib aşısı gerekli değildir. 15-59 aylık ise ilk aşı 5’li karma olarak uygulanır 2 ay sonraki aşı 4’lü karma olarak uygulanır Çünkü ay arasında tek doz Hib yeterlidir. 12-14 aylık ise hem ilk aşı hemde 2 ay sonraki şı 5’li karma olarak uygulanır Mayıs 2008 ve sonra doğan çocuklara uygulanır aylık çocuklara 8 hafta ara ile 2 doz, 24 aydan büyük çocuklara tek doz yeterlidir. İlk karşılaşmadan 2 ay sonra** DaBT-İPA-Hib veya DaBT-İPA KPA *

10 c-Doğurganlık Çağı (15- 49 Yaş) /Gebe Kadınlardaki Tetanoz Aşı Takvimi
Doz sayısı Uygulama zamanı Koruma süresi Td 1 Gebeliğin 4. ayında - İlk karşılaşmada Yok Td 2 Td 1’den en az 4 hafta sonra 1-3 yıl Td 3 Td 2’den en az 6 ay sonra 5 yıl Td 4 Td 3’den en az 1 yıl sonra ya da bir sonraki gebelikte 10 yıl Td 5 Td 4’den en az 1 yıl sonra ya da bir sonraki gebelikte Doğurganlık çağı boyunca

11 Doğurganlık Çağı - Gebe Kadınlardaki Tetanoz Aşı uygulamaları
Hiç aşılanmamış gebelerin en az iki doz Td aşısı almaları sağlanmalıdır. İkinci doz doğumdan en az iki hafta önce tamamlanmalıdır. Yeterli süre sağlanamadıysa tek doz Td almış gebenin ve bebeğinin tetanoz hastalığı açısından risk altında olduğu dikkate alınmalıdır. Kayıtlı tetanoz toksoid dozu olanlar:. 1980’den sonra doğan kadınların aşı kayıtlarının bulunması durumunda, uygun aralıklarla yapılmış en az 3 doz DBT/Td/TT, doğurganlık çağında yapılmış 2 doz TT/Td dozu yerine sayılır ve Aşı takvimine kalındığı yerden devam edilir.

12 AŞI UYGULAMALARINDA GENEL KURALLAR
Aşılamak için her fırsat değerlendirilmeli, Aşı günü uygulaması yapılmamalı, her gün aşı yapılmalıdır. Aşı uygulamalarından önce enjektör, aşı ve sulandırıcı etiketi ve son kullanma tarihi (Exp/ED: Expiry date) kontrol edilmeli, Son kullanma tarihi en yakın olan aşı ilk önce kullanılmalıdır. Çoklu aşı flakonlarına açılış tarih ve saati yazılmalıdır. Her aşı için ayrı ve steril bir enjektör kullanılmalıdır (Enjektörlü aşılar hariç).

13 AŞI UYGULAMALARINDA GENEL KURALLAR
BCG, OPA, DaBT-İPA-Hib, KKK, Hepatit B ve KPA aşılarının aynı gün yapılmasında bir sakınca yoktur. Ayrı ayrı enjektörler ile farklı ekstremitelerden yapılır. Aynı ekstremiteye farklı iki aşı yapılması gerektiği durumda iki aşının uygulanma bölgesi arasında en az 2 cm mesafe olmalıdır. Aşılar aynı enjektörde karıştırılmaz (Beşli karma aşısı aynı ambalajda bulunan liyofilize Hib aşısı - sıvı formda olan DaBT-İPA ile sulandırıldıktan sonra kullanılır) Bebeklerde (ilk 12 ay), intramuskuler (IM) uygulama için; uyluğun orta veya üst 1/3 kısmında vastus lateralis kasının ön yan bölümü kullanılır.

14 AŞI UYGULAMALARINDA GENEL KURALLAR
Aşılamada iki doz arasında olması gereken en az sürelere mutlaka uyulmalıdır. Uyulmadıysa yapılan doz geçersiz sayılır ve uygun süre sonra tekrarlanır. Aşı takviminde belirtilen uygulama zamanları ve uygulama aralıklarına uymak esastır. Ancak zorunlu hallerde genelgede belirtilen en az süreler kullanılabilir; ÖRN; DaBT-İPA-Hib ; 1. ile 2. veya 2. ile 3. dozları arasındaki süre en az 4 hafta, 3. dozu ile rapel dozu arasındaki süre ise en az 6 ay olmalıdır. Kızamık antijeni içeren iki aşı arasında en az 4 hafta süre olmalıdır. Hepatit B’nin 1. ve 2. dozu arasında en az 4 hafta, 2. ve 3. dozu arasında en az 8 hafta olmalı, ayrıca 3. doz 1. dozdan en az 16 hafta sonra uygulanmalıdır. Asıl olan 0–1–6 şemasıdır. KPA için; 12. aydan küçük çocuklarda, 1. ve 2. dozlar ile 2. ve 3. dozlar arasında bırakılması gereken en az süre 4 hafta olmalıdır. Son doz ile pekiştirme dozu arasında en az süre 4 ay olmalıdır (pekiştirme dozu 12. aydan önce yapılmamalıdır).

15 AŞI UYGULAMALARINDA GENEL KURALLAR
iki canlı viral aşı aynı anda uygulanabilir, aynı anda uygulanamayacaksa aralarında en az 4 hafta süre bırakılması gerekir. Kızamık hastalığı ya da aşısı sonrası lenfopeni olasılığı nedeniyle, hücresel bağışıklık yetersiz kalabileceğinden Kızamık içeren aşılar sonrası BCG uygulanması için 4 hafta süre bırakılmalıdır. BCG’nin önce uygulandığı durumda ise Kızamık içeren aşıların uygulanması için süre bırakmaya gerek yoktur. ppd uygulaması Kızamık içeren aşılardan önce, aynı gün veya 4–6 hafta sonra yapılmalı. Aşılama öncesi aşı kontrendikasyonları mutlaka sorgulanmalıdır. Gebelik dahil TT uygulanması gereken her durumda Td aşısı uygulanmalıdır. 6-13 yaş grubunda td uygulanması düşünülen durumlarda da 4’lü DaBT –İPA karma aşı uygulanmalıdır.

16 AŞI UYGULAMALARINDA GENEL KURALLAR
Taşıyıcı olduğu bilinen anneden doğan bebeklere doğumdan sonraki ilk 12 saat içinde Hepatit B aşısı uygulanmalı, ayrıca doğumda aşı ile birlikte Hepatit B immun globulini de yapılmalıdır. Doğum ağırlığı 2000 gr’ın üzerindeki bebeklerde Hepatit B aşılama şeması aynen uygulanmalıdır. 2000 gr’ın altında doğum ağırlığı olan bebeklerde ise ; Anne Hepatit B taşıyıcısı ise veya taşıyıcılık durumu bilinmiyorsa doğumdan sonraki ilk 12 saat içinde ilk doz yapılır, daha sonra 1., 2. ve 12. aylarda aşı tekrarlanır (toplam 4 doz uygulanır). Anne Hepatit B taşıyıcısı değilse, bebek 2000 gr’a ulaştığında veya 1. ayın sonunda ilk doz yapılır, ilk dozdan 1 ay ve 6 ay sonra aşı tekrarlanır (toplam 3 doz uygulanır).

17 AŞI UYGULAMALARINDA GENEL KURALLAR
BCG aşısı 2. ay doldurduğunda uygulanmalıdır. BCG aşısı, 3. aydan sonra yapılacaksa ppd ile TCT yapıldıktan sonra sonucuna göre uygulanır. BCG aşılaması ile ilgili olarak; 6 yaş üzerinde hiç aşılanmamış çocukta BCG gerekli değildir. 6 yaş altında BCG yapılmamış olan çocukta TCT sonucuna göre gerekiyorsa BCG uygulanır. Kayıtlara göre BCG yapıldığı bilinen çocuklarda (skar görülsün veya görülmesin) ve BCG skarı bulunan çocuklarda herhangi bir yaşta kontrol amacıyla TCT yapılmasına gerek yoktur

18 AŞI UYGULAMALARINDA GENEL KURALLAR
Ailelere, uygulanan aşı, aşının gerekliliği, bir sonraki aşı tarihi ve olası yan etkileri hakkında bilgi verilmelidir. Aşılanan her kişiye mutlaka aşı kartı verilmelidir. Aşı uygulaması yapılan her ortamda ortaya çıkan tıbbi atıkların uygun şekilde uzaklaştırılması için Enjektör Güvenli Atık Kutusu kullanılmalıdır.

19 AŞI UYGULAMALARINDA KAYIT VE BİLDİRİM SİSTEMİ

20 Aşıyı uygulamak kadar düzenli kaydetmek de önemlidir.
Aşı ile ilgili tüm kayıt formlarına zamanında, tam ve doğru olarak kaydedilmesi sağlanmalıdır. yapılan aşıların her biri tarih, gün-ay-yıl olarak kayıt formlarındaki ilgili alana kaydedilmeli, Yapılan tüm aşıların ve varsa sulandırıcılarının lot numarası da kayıt formlarına işlenmelidir (DaBT-İPA-Hib için paket üzerindeki lot numarası kullanılmalıdır) (Aşı Sonrası İstenmeyen Etkileri (ASİE) izlemek için) GBP uygulamalarında kullanılacak formlar Form 012A ve 012B, Form 013 ve 013B, Bölge Dışı Aşı Bildirim Formu, Aylık GBP Sürveyans Formu, Aşı Kartları ve Aşı İzlem Çizelgeleri

21 Form 012 (Aşı Kayıt Fişi) Temel aşı kayıt formudur.
Aile Hekimi kendine kayıtlı olan ve aşıladığı; 0-59 ay bebekleri Form 012A’ya , 5 yaş ve üzeri çocukları Form 012B’ye kaydeder. (60 aylık olan çocukların kayıtları form 012B’ye aktarılır. ) AH kendine kayıtlı olmayan (misafir) ve aşıladığı; 0-59 ay bebekleri Misafir Form 012A’ya, 5 yaş ve üzeri çocukları Misafir Form 012B’ye kaydeder. Ayrıca; “Bölge Dışı Aşı Bildirim Formu” doldurularak bebek/cocuğun kayıtlı olduğu AH’ne ulaştırılır.

22 Renkli kalem uygulaması
Aile Hekimi ; Kendisinin uyguladığı tüm kamu aşılarını Form 12A/B’ye siyah kalemle kaydeder. Başka AH tarafından aşılanan ve “Bölge Dışı Aşı Bildirim Formu” ile kendine bildirilen kamu aşılarını kendi Form 012A/B’sine mavi renkli kalemle Ay sonunda bu aşılar aşıyı uygulayan birim tarafından Form 013’e aktararak Sağlık Müdürlüğüne bildirilir. Kendisine kayıtlı nüfusa uygulanmış özel aşılardan, içeriğinde DaBT-İPA-Hib, KKK, KPA ve Hepatit-B antijenlerini bulunduran ÖZEL AŞILARI Form 12A/B’ye tarihlerini belirterek kırmızı renkli kalemle kayder. Ay sonunda bu aşılar kişinin kayıtlı olduğu sağlık ocağı tarafından Form 013/B’ye kaydedilerek Sağlık Müdürlüğüne bildirilir. GBP hedef antijenleri dışında uygulandığı tespit edilen diğer antijenler Form 012A/B’nin “Diğer” sütununa kaydedilir, bu aşıların bildirimi yapılmaz.

23 Form 012A (0–59 ay aşı kayıt fişi):
Doğan, tespit edilen veya AH bölgesine gelen her bebek, Ev Halkı Tespit Fişi (ETF), Form 004, Form 006 ve Form 012A’ya kaydedilir. Form 012A’da yapılan aşıların her biri tarih, gün-ay-yıl olarak ilgili alana kaydedilmeli, aşının ve varsa sulandırıcısının lot no’su da belirtilmelidir Bu forma AH tarafından uygulanan tüm kamu aşıları siyah kalemle kaydedilir. Diğer sağlık birimleri ve özel hekimler tarafından yapılan aşılar da tarihleri belirtilerek farklı renkte bir kalemle kaydedilir (Kamu aşıları için mavi, özel aşılar için kırmızı renkli kalem kullanılmalıdır). 60 aylık olan çocukların kayıtları form 012B’ye aktarılır. Form 012A, Form 013 ve Form 013B’nin veri kaynağıdır.

24 Form 012A’daki “ doğumda neonatal tetanoza karşı korunmuş çocuk” bölümünün doldurulması
Yeni doğanın doğumda tetanoza karşı korunup korunmadığı aşağıdaki tabloya göre değerlendirilir. Eğer çocuk son geçerli doz tarafından sağlanan korunma döneminde doğduysa, neonatal tetanoza karşı korunmuş olarak işaretlenir. Çocuk doğduğunda korunma dönemi başlamamışsa, bitmişse veya anne hiç aşılanmamış ise doğumda neonatal tetanoza karşı korunmamış olarak işaretlenir. Anneye yapılmış dozlar Koruma süresi Bir geçerli doz Yok İki geçerli doz (Td1’den en az 4 hafta sonra)) Aşıdan 15 gün sonra başlayan, 3 yıllık koruma Üç geçerli doz (Td2’den en az 6 ay sonra Aşıdan 15 gün sonra başlayan, 5 yıllık korunma Dört geçerli doz (Td3’den en az 1 yıl sonra) Aşıdan 15 gün sonra başlayan, 10 yıllık korunma Beş geçerli doz (Td4’den en az 1 yıl sonra) Doğurganlık çağı boyunca korunma

25 Form 012B (5 yaş üzeri aşı kayıt fişi):
012A gibi temel aşı kayıt formudur. 5 yaşını geçen kişilere yapılan GBP aşıları bu forma tarih, gün-ay-yıl olarak belirtilerek aşının ve varsa sulandırıcısının lot no’su ile kaydedilmelidir. Form 012A ile birlikte, Form 013 ve Form 013B’nin veri kaynağıdır. Okul çağı ve erişkin dönem aşılamalarının da bu forma kaydedilmesi gerektiği unutulmamalıdır.

26 Form 013 (Bildirim formu) Her ayın sonunda AH tarafından, o ay yapılan aşılar Form 012A ve Form 012B’den, yaş grubuna göre ayrılarak, Form 013’e aktarılır. Kurumlarda Form 013 hazırlanırken sadece o kurumda uygulanan kamu aşıları bildirilir. Burada temel amaç; yapılan aşının bildirim sistemine bir kez girilmesini sağlayarak mükerrer bildirimi engellemektir. İstisna: Doğumda hastanede uygulanan Hep B 1. doz aşıları, kayıtlı olduğu Aile hekimi tarafından mavi kalemle Form 012 /A’ya işlenir. Bildirimi, Form 013’ün Hepatit B (BD) Bölge dışı bölümü ile yapılır. AH’nin uyguladığı Hepatit B 1. dozları ise Form 013 Hepatit B Bİ (Bölge içi) bölümüne yazılır. Form 013 takip eden ayın ilk haftası içinde Sağlık Müdürlüğüne ulaştırılır.

27 Form 013/B: İçeriğinde; DaBT-İPA-Hib, KKK, KPA ve Hep-B antijeni bulunduran özel aşıların bildirimi için kullanılır. Kişi ve kuruluşların yapmış olduğu özel aşılar ayrıntılı liste ile aylık olarak ilgili AH’e ulaştırılır ve Form 012A/B’ye tarihleri belirtilerek kırmızı renkli kalemle aktarılır. Ay sonunda Form 012A/B’de yer alan bu aşılar AH tarafından Form 013B’ye aktarılır. Burada temel amaç; yapılan aşının bildirim sistemine bir kez girilmesini sağlamaktır. Form 013B, takip eden ayın ilk haftası içinde Sağlık Müdürlüğüne gönderilir.

28 Bölge Dışı Aşı Bildirim Formu:
Kişinin bağlı olduğu AH dışında başka bir sağlık kurumu tarafından aşılanması durumunda ilgili Aile Hekimine bildirimde kullanılacaktır. Aşı kartı: aşı kartına aşı randevu tarihi kurşun kalemle kaydedilerek verilir. Aşı kartının saklanması gerektiği ve aşılamaya gelinirken getirilmesi hatırlatılır. Aşılama tarihi gün-ay-yıl olarak doldurulmalıdır. Bebek/Çocuk Aşı Kartı Erişkin Difteri Tetanoz Aşı Kartı Okul Aşı Kartı Aylık GBP Sürveyans Formu: Bu formun temel amacı GBP kapsamındaki hastalıklarla ilgili aşılanma durumu verilerini ayrıntılı olarak toplamak ve sahadaki aşı etkinliğini izlemektir. Ay sonunda Form 016’ya (Bildirimi Zorunlu Hastalıklar Tespit Fişi) göre tespit edilen GBP kapsamındaki hastalıklar (tüberküloz hariç) bu forma aktarılır Bu formda yer alan GBP hastalıklarına ait sayılar ile Form 017’lerdeki sayılar aynı olmalıdır.

29 Yapılan aşılar tarihi gün-ay-yıl olarak belirtilecek şekilde ilgili izlem fişlerine işlenir.
Form 005 (Gebe- Lohusa İzleme Fişi): Td 15–49 Yaş Kadın İzlem Fişi: Td. Form 006 (Bebek ve Çocuk İzleme Fişi): yapılan tüm aşılar

30 Aşı kontrendikasyonşarı ve Aşı Sonrası İstenmeyen Etki (ASİE)

31 Genel Aşı Kontrendikasyonları:
Bir aşıya karşı gelişen anafilaktik reaksiyon, o aşının sonraki dozları için kesin kontrendikasyon oluşturur. Bir aşı bileşenine karşı gelişen anafilaktik reaksiyon, bu maddeyi içeren tüm aşılar için kesin kontrendikasyon oluşturur. Ateşli veya ateşsiz ciddi hastalık durumunda, izleyen hekime danışılmadan aşı uygulanmaz. Ayrıca her aşı için özel kontrendikasyon durumu bulunabilmekte bunlar GBP 2009 genelgesinde yer almaktadır.

32 AŞILANMAYA ENGEL OLUŞTURMAYAN DURUMLAR (YANLIŞ KONTRENDİKASYONLAR)
Aşağıda belirtilen durumlarda aşı uygulaması ertelenmez, aşı takvimine göre uygulamaya devam edilir. Allerji veya astım (, aşının belirli bir bileşenine karşı bilinen bir alerji dışında), 38.5 C’nin altında seyreden solunum yolu enfeksiyonu veya ishal gibi hafif hastalıklar, Ailede aşıyı takiben yan etki görülme öyküsü, Ailede konvülsiyon, felç veya epilepsi bulunma öyküsü, Antibiyotik tedavisi görme, Anne sütü alma, Kronik kalp, akciğer, böbrek veya karaciğer hastalıkları gibi kronik hastalıklar, Serebral palsi, Down sendromu gibi kalıcı nörolojik durumlar, Ameliyat öncesi ve sonrası,

33 AŞILANMAYA ENGEL OLUŞTURMAYAN DURUMLAR (YANLIŞ KONTRENDİKASYONLAR)
Prematürite (aşılama ertelenmemelidir), Malnütrisyon, Yenidoğan sarılığı öyküsü, Düşük doz steroid kullanımı (2 mg/kg veya 20 mg/gün dozundan az), Konvülsiyon öyküsü: febril konvülsiyon öyküsü olan çocuklarda önlem olarak aşı sonrası ateş düşürücü verilerek aşı uygulanır. Çocuk antikonvülzan tedavi alıyorsa tedavisine aksatılmadan devam edilmelidir. **Aşı öncesi genel durumu iyi, sağlıklı çocukların ateşinin ölçülmesine ve fizik muayene yapılmasına gerek yoktur. Kontrendikasyonlar mutlaka sorgulanmalıdır. Aşı öncesi çocuğun hasta olup olmadığının sorulması yeterlidir. “Önlem alınarak aşı yapılması gereken durumlar”da aşı uygulama kararı, takip eden doktora bırakılmalıdır ır.

34 AŞI SONRASI İSTENMEYEN ETKİ (ASİE)
Aşı uygulanan bir kişide, aşı sonrası ortaya çıkan, bilinen aşı yan etkisi ya da aşıya bağlı olduğu düşünülen herhangi bir istenmeyen tıbbi olay ASİE olarak tanımlanmaktadır. Aşılama sonrası sıklıkla hafif, çok nadir olarak da yaşamı tehdit edecek kadar ciddi istenmeyen etkiler gözlenebilir. Ancak aşı ile korunulabilir hastalıklara yakalanma ve bu hastalığa bağlı nedenlerle ölme ya da sakat kalma olasılığı, aşılama ile oluşabilecek ASİE görülme olasılığı ile karşılaştırılamayacak kadar fazladır. Bununla birlikte ASİE’ler, ebeveynleri çocuklarının daha sonraki aşılarını yaptırmamaya yöneltebilmekte.

35 ASİE izleme sisteminin temel amacı
Aşılama hizmetinin kalitesini iyileştirmek ve aşılamanın kabul edilebilirliğini arttırmaktır. Bu amaca ulaşmada uygulanacak stratejiler; 1. Meydana gelen istenmeyen olguları düzenli olarak izlemek, analiz etmek ve yorumlamak, 2. Ciddi istenmeyen etkiler görüldüğünde bunların aşıya bağlı olup olmadığını ortaya koymak, 3. Program uygulama hatalarına neden olan sorunlara müdahale etmek, 4. Aşı yan etkilerinde beklenenin üzerinde bir yükseliş görülürse müdahale etmek, 5. Müdahaleler ve uygun iletişim kanalları ile halkın aşılama programına güvenini sağlamak olarak belirlenmiştir.

36 ASİE’ler bazı vakalarda aşının kendisine, bazılarında ise aşının uygulanması sırasındaki hatalara bağlı olabileceği gibi, aşı ya da uygulama ile ilgisiz de olabilir. ASİE’ler beş grupta toplanmaktadır: Aşı yan etkisi (aşının kendisine ve bileşenlerine karşı gelişen beklenen yan etkilerdir) Program uygulama hataları (Aşının üretim, dağıtım ve uygulanması sırasında ortaya çıkabilecek hatalar) Enjeksiyon reaksiyonu (aşı ve bileşenleri ile ilgili olmayan enjeksiyondan korku vb. nedeni ile oluşan yan etkiler) Rastlantısal (aşılama ile ortaya çıkan bilinen yan etkilerden bazıları aşı bileşenleri ile ilgili olmaya bilir.Eş zamanlı geçirilen başka bir enfeksiyonla ilgili olabilir. Bilinmeyen (aşı dışında başka bir nedene bağlanamayan)

37 Ciddi ASİE: Ölüm, sakatlık, konjenital anomali ile sonuçlanan veya hastanede yatma gerektiren ASİE’ dir. Aile veya hekim dışı sağlık personelinin ASİE’den şüphelendiği durumlarda değerlendirme hekim tarafından yapılır. Tüm sağlık çalışanları ASİE’leri tanıyabilecek şekilde vaka tanımlarını ve ne yapılması gerektiğini bilmelidir. Aşı yapan personel, aile ve toplumun diğer üyelerini aşılama sonrası ne tür reaksiyonlar görülebileceği ve hangi durumlarda bebek/çocuklarını bir sağlık kuruluşuna getirmeleri gerektiği konularında bilgilendirmelidir.

38 ASİE İzleme Sistemi kapsamında bildirilmesi gereken istenmeyen etkiler GBP genelgesinde ayrıntılı olarak yer almaktadır. ASİE ile karşılaşan sağlık personeli, hekim tarafından değerlendirilen ve ASİE İzleme Sistemi’ne dahil olan ve bildirilmesi gereken her ASİE vakası için ; ASİE İnceleme ve Bildirim Formu doldurur. Vakanın sahadaki incelemesinin yapılabilmesi için 24 saat içinde İl ASİE Sorumlusuna haber verip formun bir kopyasını iletir. ASİE vakası ciddi ise, kümelenme var ise ya da toplumda ciddi kaygı ya da olumsuz propaganda nedeni olan bir durum ise acil olarak İl ASİE İzlem Sorumlusuna haber verecektir.

39 GBP HASTALIK PROGRAMLARI
Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında takip edilen hastalıklara özel hastalık kontrol programları: Polio Eradikasyon Programı Kızamık Eliminasyon Programı Maternal ve Neonatal Tetanoz Eliminasyon Programı Hepatit B Kontrol Programı Diğer Hastalık Kontrol Programları: Difteri (Difteri kontrolü için saha rehberi kapsamında yürütülmektedir) Boğmaca (Boğmaca kontrolü için saha rehberi kapsamında yürütülmektedir) Kızamıkçık ve Konjenital Rubella Sendromu Kabakulak Hemofilus influenza tip b Tüberküloz (Verem Savaş Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülmektedir). Streptokokus pnömoniya’ya bağlı invaziv pnömokokal hastalıklar

40 TEŞEKKÜRLER