SİGARA Hazırlayan:HİE Hemşiresi Özlem AYDIN

... konulu sunumlar: "SİGARA Hazırlayan:HİE Hemşiresi Özlem AYDIN"— Sunum transkripti:

1 SİGARA Hazırlayan:HİE Hemşiresi Özlem AYDIN
KANSER VE SİGARA Hazırlayan:HİE Hemşiresi Özlem AYDIN Sağlık Slaytları

2 KANSER NEDİR? Kanser,normal kurallar dışında diğer doku ve organların aleyhine büyüyen,çoğalan hücrelerin oluşturduğu bir hastalıktır.

3 KANSERİN NEDENLERİ Sigara,alkol kullanımı
Uzun süre güneş ışınlarına maruz kalma Aşırı dozda röntgen ışınına maruz kalma Bazı kimyasal maddeler(katran,benzen,boya maddeleri,bazı deterjanlar….) Bazı virüsler Hava kirliliği Radyasyona maruz kalma Kötü beslenme alışkanlığı

4 KANSERİN ÖN BELİRTİLERİ
Rahim veya makattan anormal kanama veya akıntı Memede veya vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkan şişlik ve sertlikler İyileşmeyen yaralar Uzun süreli ses kısıklığı ve öksürük Yutma güçlüğü ve hazımsızlık Ben ve siğillerde meydana gelen büyüme,kanama,renk değişikliği,yara… OLDUĞUNDA DİKKATLİ OLUN ve HEKİME BAŞVURUN !

5 KANSERDE ERKEN TANI İÇİN
Kanserin ön belirtilerine karşı dikkat! Elle meme muayenesi yapınız. Belirli aralıkla sağlık kontrolünden geçiniz. Hanımlar! PAP testi(rahim ağzından hücre muayenesi) yaptırınız. Doktorunuzun isteyeceği tüm tetkikleri mutlaka yaptırınız.

6 E -----------Tedavi şansını arttırır
R Tedaviyi kolaylaştırır K Tedavi giderini azaltır E N Doku ve organ kaybını önler T A Sakatlık bırakmaz N HAYAT KURTARIR! I

7 KANSERDEN NASIL KORUNULUR?
Sigara ve tütün kullanmayınız. Alkollü içeceklerden kaçınınız. Yeterli ve dengeli besleniniz. Aşırı güneş altında korunmasız kalmayınız. Çalışılan iş yerini sağlık koşullarına uygun hale getiriniz.

8 Asbest,benzen,katran gibi… kanser yapıcı maddelere karşı gerekli önlemlerin alınmasını sağlayınız.
Doktorunuz tavsiye etmediği takdirde röntgen filmi çektirmeyiniz. Yılda bir sağlık muayenesi yaptırınız.

9 SİGARA VE KANSER ! Avrupa genelindeki 51 ülkede 1.2 milyon, dünya genelindeki 4.9 milyon insan her yıl sigaradan ölmektedir Ülkemizde ise en az 70,000 kişiyi öldürdüğü hesaplanmaktadır Akciğer kanseri, dünyada kanser ölümleri arasında birinci sırada yer almaktadır

10 Sigaranızdan bir nefes çektiğinizde,
300 milyon ile 3 milyar partikül akciğerlerinize girmektedir

11 Dünyada en çok rastlanan ve en fazla ölüme yol açan kanser, akciğer kanseridir
Akciğer kanserlerinin % 95’i sigaraya bağlıdır

12 Sigara Öncesi Sigara Sonrası

13 GIRTLAK, YUTAK ve DUDAK KANSERLERİ
Sigara dumanındaki zararlı maddeler ağız yolu ile içeri çekildiği için yanak, dudak, yutak ve gırtlak bölgelerine yapışarak oradaki dokuları zamanla tahrip ederler

14 Yanak ve diş eti kanserleri

15 Sonuç olarak sigara, bu bölgelerde ağrılı, tedavisi zor kanserler gelişmesini kolaylaştırır

16 SES TELLERİNDE KANSER

17 SİGARA-SİNDİRİM SİSTEMİ KANSERLERİ
Yemek borusu kanseri gelişiminde riski 5-10 kat arttırmaktadır Mide kanseri gelişiminde %20-35 oranında etkisi vardır Pankreas kanseri gelişiminde risk faktörüdür

18 SİGARA-MESANE KANSERİ
Sigaranın içindeki maddelerin biriktiği yerlerden biri mesanedir Sigara içenlerde mesane kanseri riski 3-5 kat artar

19 Sigara, Kanser ve 15 ile 25 kat fazladır Ölüm Sigara içenlerin
kanserden ölüm oranı, içmeyenlerinkine göre 15 ile 25 kat fazladır

20 SİGARA VE ÜST SOLUNUM YOLU HASTALIKLARI
Bademcik iltihabı Diş çürükleri, diş dökülmesi, Sinüzit, burun iltihabı Orta kulak infeksiyonları İşitme kayıplarına yol açmaktadır

21 SİGARA VE ALT SOLUNUM YOLU HASTALIKLARI
Hava yollarında kalıcı hasarlar Akciğerin savunma sistemlerinde harabiyet Akciğere yönelik tedavilerde cevapsızlık yaptığı için Kronik Bronşit- Amfizem gibi hava yolu darlığı yapan hastalıklara sebep olur

22 Sigara Akciğer fonksiyonlarını bozar Akciğer gelişimini bozar
Öksürük, balgam, hırıltılı solunum, nefes darlığı yapar Fiziksel performansı, egzersiz yeteneğini bozar

23 Normal Bronş Daralmış Bronş Bronşit

24 ASTIMIN TEDAVİSİNİ ZORLAŞTIRIR CİDDİ ASTIM KRİZLERİNE YOL AÇAR
ASTIMA ZEMİN HAZIRLAR ASTIMIN TEDAVİSİNİ ZORLAŞTIRIR CİDDİ ASTIM KRİZLERİNE YOL AÇAR

25 SİGARA VE KALP DAMAR HASTALIKLARI
Hipertansiyon Kolesterol yüksekliği Felç Damar tıkanıklıkları Kalp krizi, kalp yetmezliği Kalp ritim problemleri

26 SİGARA İÇENLERDE Kalp krizi riski 2.5 kat artmaktadır
Hipertansiyonun oluşumunu kolaylaştırmaktadır Pasif sigara içimi bile kalp krizi riskinizi arttırır Koroner arter hastalığı riskiniz sigarayı bırakmakla azalmaya başlar

27 SİGARA VE NÖROLOJİK HASTALIKLAR
Sigara içenlerde beyin damar hastalıkları; Kanama 2 kat İnme (Felç) 3 kat Beyin sapı kanamaları 4 kat daha fazladır

28 Sigara erken bunamaya yol açar
Parkinson hastalığının belirtilerinin ortaya çıkmasını geciktirdiğinden geç tanıya sebep olur

29 SİGARA VE BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ
Sigara vücudun bağışıklık sistemini baskılar Böylelikle ; İnfeksiyonlara zemin hazırlar İnfeksiyon hastalıklarının tedavisini zorlaştırır

30 SİNDİRİM SİSTEMİ HASTALIKLARI VE SİGARA
Mide ve on iki parmak barsağı ülserleri Kronik gastrit, reflü, ülserler Karaciğer, yemek borusu kanseri Pankreas ve barsak hastalıkları

31 SİGARA VE BÖBREK Böbreğin kanlanmasını bozar
Böbreğin idrar süzmesini sağlayan tubullerde hasara neden olur İdrarla protein kaybını artırır Hipertansiyonun kontrolünü zorlaştırdığı için böbrek yetmezliği gelişimine zemin hazırlar Böbrek naklinde başarısızlığa yol açar Böbrek tümörü için risk faktörüdür

32 SİGARA VE KADIN Adet düzensizlikleri Kısırlık Erken menapoz
Kemik erimesi Hamilelik sırasında Dış gebelik Erken doğum Erken membran rüptürü Düşük riskini artırır

33 Anne gebelikte sigara içiyorsa
Erken doğum riski 2 kat fazladır Ölü doğum riski 1/3 kez fazladır Düşük yapma riski 1/4 kez fazladır Bebeğin gelişme geriliği, zeka geriliği riski artmaktadır

34 Ölü doğum Yenidoğan döneminde ölüm Ani ölüm sendromu oranı Sigara içen kadınların çocuklarında daha yüksektir

35 Sigara İçen Annelerin Çocuklarında
Büyüme gelişme geriliği Ateşli havale Davranış bozukluğu Alerjik hastalıklar Akciğer gelişme bozukluğu Solunumsal infeksiyonlar Astım Kronik bronşit Akciğer kanseri gelişme riski artmıştır

36 Sigara içenler sadece kendilerine değil, çevrelerine de zarar verirler

37 PASİF SİGARA Ev içinde sigara içiliyorsa;
Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmaktadır Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmaktadır Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmaktadır Bebeklerde kolik tarzı karın ağrısı 2 kat artmaktadır Çocuklarda astım ve solunumsal infeksiyon riski 2 kat artmaktadır Çocuklarda akciğer kanseri kronik bronşit sıklığı artmaktadır Kocası sigara içen kadınlarda akciğer kanser ile ölüm 2-3 kat artmaktadır

38 SİGARA VE ERKEK Mesane ve prostat kanserine yol açar
Cinsel isteksizliğe yol açabilir Sperm kalitesini ve hareketini bozar

39 SİGARA VE ENDOKRİN SİSTEM
Sigara diyabet hastalarında; Kan şeker düzeyinde bozukluklar yapar Diyabete bağlı böbrek yetmezliğine gidişi hızlandırır Kolesterol seviyesinde artış yapar

40 SİGARA VE ENDOKRİN SİSTEM
Sigara tiroid hormonlarının kan seviyesinde artış yapar Tiroid bezinin otoimmün hastalıklarını artırır

41 SİGARA VE KAN HASTALIKLARI
Kanın pıhtılaşmasını sağlayan hücrelerin fonksiyonlarını bozabilir Kan kanseri riskini arttırabilir

42 SİGARA VE CİLT HASTALIKLARI
Kalıcı çizgi veya kırışıklıklar Deride renk değişikliği Saçlı deride nikotine bağlı sarı renk değişiklikleri Tırnakta renk değişikliği Ağız yaraları Yara iyileşmesinde gecikme Deri hastalıklarının tedavisinde başarısızlıklara yol açar Sedef hastalığı sigara içenlerde iki kat fazladır

43 SİGARA VE GÖZ Sigaranın birçok göz hastalığına yol açtığı bilinmektedir Katarakt göz merceğinin bulanıklaşmasıdır . Göze ışığın gelmesini engeller ve körlüğe yol açabilir Günde 20 sigaradan fazla içenlerde katarakt gelişme riski iki kat fazladır

44 SİGARA VE KEMİKLER Sigara içenlerin kemikleri yoğunluk kaybeder; kırıklar daha kolay olur ve iyileşme %80'e kadar daha yavaş olur Günde 1 paketten fazla içenlerde sırt problemleri de daha fazladır Bir çalışmada sanayide çalışan işçilerde yaralanmalar sonrası sırt ağrısı oluşma sıklığı sigara içenlerde 5 KAT daha fazla bulunmuştur

45 NEDEN SİGARA İÇMEYE DEVAM EDİYORUZ?
Fiziksel Bağımlılık : Sigaradaki nikotin, alkol, kokain ve eroinden daha fazla bağımlılık yapan bir maddedir. Her soluktan 7 saniye sonra nikotin beyninize ulaşıp " iyi hissetmenizi" ve daha fazla "nikotin istemenizi" sağlıyor. Fiziksel Alışkanlık : Sigaradan çekilen her nefes el ve ağız alışkanlığınızı kuvvetlendiriyor. Eğer günde 1 paket sigara içiyorsanız ve her sigaradan 10 nefes çekiyorsanız, günde 200 kez, yılda kez bunu tekrarlıyorsunuz ve gittikçe güçlenen bir alışkanlık ortaya çıkıyor.

46 Duygusal Destek : Sigara tiryakileri sigarayı kötü zamanlarında destek olan, iyi zamanlarında neşelerini artıran bir arkadaş olarak görürler. Kimlik : Bir çok sigara tiryakisi sigarayla kendini özdeşleştirmiştir. Sosyal Alışkanlık : Eğer kahvenizin yanında veya kahvede, barda sigara içiyorsanız, belli sosyal durumlarda sigara içmeye kendinizi alıştırmışsınız demektir.

47 Sigara Endüstrisi : Sigara üreticisi firmalar, sigara, ile soğukkanlılık, kararlılık, incelik, güç ve öfkenin kontrol altına alınması arasında ilişki olduğuna insanları inandırmak için milyonlarca dolarlık reklam yapmakta, filmlerde önemli karekterlerin kendi sigaralarını içmeleri için yüzbinlerce dolar ödemektedirler. " Amerika gibi ülkelerde sigara içmek iyice kontrol altına alındığından, sigaralarını gelişmekte olan ülkelerde pazarlamakta ve insanların genç yaşta sigaraya başlayıp, devam etmeleri için her yolu denemektedirler. " Sigaraya alıştırdıkları kişinin bütçesinden her ay düzenli bir bölüme el koymaktadırlar.

48 Sigara firmalarının temel hedefi öğrencilerdir

49 Sigarayı deneme nedenleri
Özenti Gösteriş Kendini ispatlama Arkadaş baskısı Arkadaşlar arasında yer edinme Otoriteye (ebeveyn, okul idaresi) karşı gelme

50 Sigaranın vücuttaki tüm doku ve organlara sayılamayacak kadar çok zararları vardır.

51

52 Sigaranın en ölümcül Zehirleri :
Karbonmonoksit : Karbon monoksit son derece zehirli bir gazdır. Gözle görülmez, kokmaz ve tadı yoktur. Fakat fazlası öldürücüdür. Arabaların egzos gazının içinde de çok miktarda bulunur. Karbonmonoksit kana girdiği zaman, oksijenin yerini alır ve vücudun oksijen kaynağı kesilmiş olur. Karbonmonoksit aynı zamanda gece görüşünü ve tepki süresini azaltır. Nikotinle beraber alındığında kalp hastalıklarına neden olur.

53 NİKOTİN:Tütün bitkisinde doğal olarak bulunur ve çok güçlü bir uyuşturucudur. Kokain ve Morfin kadar bağımlılık yapar. Nikotin direkt olarak beyin ve kaslara etki eder. Nikotin kan basıncını arttırır, kalbin daha çok çalışmasını sağlar, kan damarlarını gerginleştirir, vücut ısısını düşürür, ülserin gelişmesine yardımcı olur, midedeki salgıları etkisiz hale getirir. Nikotin Devlet kontrolünde satılır.

54 Katran : Kanserojen (kanser yapıcı) bir maddedir
Katran : Kanserojen (kanser yapıcı) bir maddedir. Katran, sigara içenlerin parmaklarını, dişlerini ve ciğerlerini boyayan, sarı-kahverengi, yapışkan ve zehirli maddeye verilen addır. Yapısında kanser yapıcı bir çok madde bulunur.. Sigarada 16 mg. dan fazla katran bulundurulması yasaktır.Katran, akciğer kanseri, anfizem ve kronik bronşite neden olur.

55 Hidrojen Siyanür, Amonyak, Formaldehid : Sigarada bulunan bu maddeler, akciğerleri temizleyen küçük tüylere (cilia) zarar verir. Ciğerlerin temizleme mekanizması durunca, zehirler ciğerde ve solunum yollarında birikir, enfeksiyon ve hastalıklara neden olur. Amonyak aynı zamanda temizlik maddelerinde bulunur. Formaldehid ise morglarda, ölü insanların organlarını korumak amacıyla kullanılır.

56 Metaller : Sigarada yaklaşık 76 farklı metal bulunmuştur
Metaller : Sigarada yaklaşık 76 farklı metal bulunmuştur. Örn: arsenik, kadmiyum ve nikel. Radyoaktif Maddeler : Sigarada bulunan radyoaktif maddeler kanser yapıcı maddelerdir. En çok bulunan radyoaktif maddeler : polonyum-210 ve potasyum-40 tır.

57 Akciğer kanseri, kanser ölümlerinde birinci sırada
yer almaktadır Akciğer kanserinin % 90 nedeni sigaradır Ülkemizde her yıl 40 bin kişide akciğer kanseri tespit edilmektedir

58 Light” sigaralarla daha mı az katran ve nikotin alınır?
Hayır Kompensatuar içim yöntemleri Sigara başına alınan puff sayısının arttırılması Ventilasyon deliklerinin kapatılarak ( elle veya dudakla) dumanın normal hava ile dilüe edilmesinin önlenmesi Akciğerlere çekilen puff hacminin arttırılması Günde içilen sigara sayısının arttırılması

59 Light sigara tüketimindeki artış ve nedenleri
İç Pazar payı Toplam tanıtım ve promosyon giderleri Daha az bağımlılık yaptığı veya daha az zararlı olduğu düşünülmekte Sigarayı bırakacak olan insanlar bu sigaraları daha güvenilir buldukları için sigaraya devam etmekteler Normal şartlarda sigaraya başlamayacak insanların da sigaraya başlamasına neden olabilmektedir. Lynn T Kozlowski, Janine L Pillitteri. Tobacco Control 2001;10(Suppl I):i12–i16

60 Sigara içmeyi deneyen gençlerin yarısı sigara bağımlısı olmaktadır Başlangıçda oyun gibi başlayan bu korkunç alışkanlık, ilerleyen yıllarda kişileri nikotin bağımlısı ve hasta biri haline getirecektir

61 Sigara içenlerin % 70’i sigarayı bırakmak ister
Sigaraya bağlanmak kolay, bırakmak zordur

62 Gelişmiş batı ülkelerinde
sigara içenlerin sayısı azaldıkca, sigara şirketleri az gelişmiş olan ülkelerde reklam ve tanıtım kampanyaları yapmaktadırlar

63 Amerika sigarayı bıraktı ama satmaya devam ediyor
Amerika’da sigara tüketimi 40 yıl önceki seviyesine inmiştir. Fakat diğer ülkelere satmak için tütün üretimleri artarak devam etmektedir

64 Gelişmiş ülkelerde sigara
salgını azalıyor. Buna karşılık gelişmekte olan ülkelerde salgın hızla artıyor Son 20 yılda sigara tüketimi; Türkiye’de % 80 artmış, Amerika’da % 30 azalmıştır

65 Sigara tiryakiliği en öldürücü toplumsal zehirlenme olayıdır
Dünyada her yıl 4 milyon insan sigaradan hayatını kaybediyor Eğer gerekli önlemler alınmazsa bu sayı önümüzdeki 20 yılda 10 milyona çıkacak Bu ölümlerin 7 milyonu bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde olacak

66 Sigara içmek sanıldığı gibi
sosyal bir davranış değil, madde bağımlılığı olarak kabul edilen bir hastalıktır

67 SİGARA İÇENİN AKCİĞERİ SAĞLAM AKCİĞER

68 SİGARA İÇERKEN MASUM GELEBİLİR AMA SİZDEN BİR CANAVAR YARATIYOR

69 “HAYIR SİGARA İÇMİYORUM DEMEK”
size neler kazandıracaktır Kalbiniz ve akciğerleriniz daha iyi çalışacak Kanınız vücuda daha iyi oksijen taşıyacak Hastalanma riskiniz azalacak Daha uzun yaşayacaksınız

70 “SİGARAYA HAYIR” demek için sebepler
Gelişmiş ülkelerde gençler sigara içmiyor Sigara nefesin, saçın, elbiselerin kötü kokmasına neden oluyor Sigara parmakları ve dişleri sarartıyor Çevredeki insanların ve özellikle çocukların sağlığını bozuyor Sigara spor yapmaya engel oluyor Sigara içmek ve hastalıklarını tedavi etmek için çok para harcanıyor Sigara akciğeri, kalbi ve bütün vücudu harap ediyor, Sigara KANSER yapıyor

71 SİGARASIZ BİR DÜNYA DİLEĞİMİZLE,

72 İNSAN HAYATINI KORUMAK ADINA VERMEMİZ GEREKEN ZOR BİR MÜCADELEMİZ VAR
BU YOLDA HERKESE BAŞARILAR Sağlık Slaytları