Ölçme ve Değerlendirmede Temel Kavramlar

... konulu sunumlar: "Ölçme ve Değerlendirmede Temel Kavramlar"— Sunum transkripti:

1 Ölçme ve Değerlendirmede Temel Kavramlar
Neden Ölçme ve Değerlendirme?

2 ÇÜNKÜ; FARKLILIKLAR VAR

3 Neden Ölçme ve Değerlendirme?
Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerini belirlemek. Öğrencilerin gelişimlerini izlemek. Öğrencilerin gelişimlerine yönelik geri bildirimde bulunmak. Öğrenme güçlüklerini belirlemek. Öğretimin ve öğretim materyallerinin etkinliğini belirlemek.

4 Neden Ölçme ve Değerlendirme?
Gelecekteki öğrenme süreçlerini planlamaya veri sağlamak. Öğrencilerin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya çıkarmak. Öğretim programlarının yeterliliğini belirlemeye bilgi sağlamak. Öğrencilerin yeteneklerinin hem kendileri tarafından hem de öğretmenler tarafından farkındalığını sağlamak.

5 Ölçmeyi Tanımlamak Ölçme, bazı şeylere belirli kurallar çerçevesinde semboller ve sayılar atanması demektir. Ölçme, İlköğretim Genel Müdürlüğü (ty) tarafından “... bireylerin ya da nesnelerin belirli özelliklere sahip olup olmadığının, sahipse oluş derecesinin belirlenerek sonuçlarının sembollerle ve özellikle sayı sembolleriyle ifade edilmesidir” (s. 1) şeklinde tanımlanmıştır.

6 Ölçelim!

7 Neyi Ölçeceğiz? Uzunluğunu? Genişliğini? Yüzey alanını? Hacmini?
Ne işe yaradığını? Ne kadar tehlikeli olabileceğini? ...

8 Ölçmede Temel Kavramlar
Ölçülecek olan nesnenin/olgunun hangi özelliğinin ölçülmek istendiği önemlidir. Bu özelliğe ölçmede nitelik kavramı denir. Örneğin kalemin uzunluğu denildiğinde ölçmenin niteliği belirlenmiş olur. Nitelik belirlendikten sonra ölçme için hangi birimin kullanılacağı belirlenmelidir.

9 Birim Ölçmede birim “ölçme sonuçlarının ifadesinde kullanılan ölçme araçlarının sayısal değerlerle ifade edilebilen en küçük parçası”(s. 5) olarak ifade edilmiştir (Bedir Erişti, 2011). Bedir Erişti (2011) birimin özelliklerini eşitlik, genellik ve kullanışlılık olarak belirtmiştir.

10 Birim Birimin eşitlik özelliği aynı birimin farklı değerler arasında değişmemesi özelliğidir. Genellik özelliği bir birimin herkes için aynı şeyi ifade etmesi olarak tanımlanabilir. Kullanışlılık yapılacak ölçüm için en uygun birimin tercih edilmesi ile alakalıdır.

11 Ölçme Bir kişinin boyu Bir kişininin cinsiyeti Eğitimle alakalı 168 cm
erkek veya kadın Eğitimle alakalı Ders başarısı Matematik, Tarih, Coğrafya, Fizik, Kimya ... Sosyal sorumluluk/ilişkiler ...

12 Ölçeklerin Özellikleri
Ölçek çeşitleri, özelliklerin varlıklarına/yokluklarına göre çeşitlenir. Özdeşlik (Aynılık) – Her bir değerin yalnız bir anlamı vardır. Büyüklük – Her bir değer, diğerlerine göreceli olarak sıralanabilir. Eşit aralıklılık – Her iki değer arasındaki birim başka iki değer arasındaki ile aynıdır. Mutlak sıfır – Yokluğu temsil eden ve ondan az olmayan bir sıfırın var oluşu.

13 Ölçek Türleri Ölçülen olgulara atanan sayı ve sembollerin bize verdiği bilgiye göre 4 kategori vardır: Sınıflama (Nominal) Sıralama (Ordinal) Eşit aralıklı (Interval) Oranlı (Ratio) Ölçeklerin hassassiyeti yanlarında belirtilen rakam arttıkça artar.

14 Sınıflama (Nominal) Sıralama (Ordinal) Eşit Aralıklı (Interval) Oranlı (Ratio)

15 Sınıflama (Nominal) Ölçek Özellikleri Özdeşlik Büyüklük Eşit aralıklılık Mutlak sıfır Atanan değerler sadece sözel değerlerdir, sayısal değillerdir. Toplanmaz, çıkarılmazlar. İstatistiksel analizler için sınırlıdır. Örnek: cinsiyet

16 Sıralama (Ordinal) Sıralama (derecelendirme) bildirirler.
Ölçek Özellikleri Özdeşlik Büyüklük Eşit aralıklılık Mutlak sıfır Sıralama (derecelendirme) bildirirler. Örnek: bir yarıştaki sıralama, boy sırası

17 Sıralama (Ordinal) Sıralama (derecelendirme) bildirirler.
Ölçek Özellikleri Özdeşlik Büyüklük Eşit aralıklılık Mutlak sıfır Sıralama (derecelendirme) bildirirler. Örnek: bir yarıştaki sıralama, boy sırası

18 Sıralama (Ordinal) Ölçek Özellikleri Özdeşlik Büyüklük Eşit aralıklılık Mutlak sıfır Üniversiteye yerleştirmede sıralama ölçeği kullanılır.

19 Eşit Aralıklı (Interval)
Ölçek Özellikleri Özdeşlik Büyüklük Eşit aralıklılık Mutlak sıfır Aritmetik işlemler yapılabilir. Örnek: Sıcaklık 45°-35°= 10° 12°-2°= 10°

20 Oranlı (Ratio) Eşit aralıklı ölçeklere benzerler.
Ölçek Özellikleri Özdeşlik Büyüklük Eşit aralıklılık Mutlak sıfır Eşit aralıklı ölçeklere benzerler. En düşük değer sıfırdır. Örnek: Ağırlık

21 İsimler, alfabetik sıradaki öğrenciler,
Ölçek Türü Ölçeğin Özellikleri Örnekler 1 Sınıflama Özdeşlik İsimler, alfabetik sıradaki öğrenciler, 2 Sıralama Büyüklük Başarı sıraları, boy sıraları, okul dereceleri 3 Eşit Aralıklı Eşit aralıklar Sıcaklık 4 Oranlı Mutlak sıfır Yaş, boy, ağırlık  If you are 20 years old, you not only know that you are older than someone who is 15 years old (magnitude) but you also know that you are five years older (equal intervals).  

22 Değerlendirme: Ölçme sonuçlarını bir ölçüte vurarak, ölçülen nitelik hakkında bir değer yargısına varma sürecidir.

23 Değerlendirme Kararı Mutlak Değerlendirme (Kriter, Ölçüt ): Bireysel başarıya göre değerlendirme Bağıl Değerlendirme: Grubun başarısına göre değerlendirme

24 Değerlendirme Türleri
Tanıma ve Yerleştirmeye Yönelik Değerlendirme - Bir Kuruma (Lise, Üniversite) - Özel Yetenek (Spor, Sanat) - Dersi öğrencilerin (hazır bulunuşluk)durumuna göre düzenleme

25 2. Yetiştirme ve Biçimlendirmeye Yönelik Değerlendirme
Süreç devam ederken yapılan değerlendirme 3. Sonuç Görmeye Yönelik Değerlendirme Amaçlara ulaşıldı mı? Sınıf geçme-ders tekrarı Sertifika, diploma, mezuniyet Programın değerlendirilmesi

26